Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 czerwca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2019 r. w Gliwicach

sprawy P. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o ustalenie kapitału początkowego

na skutek odwołania P. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

z dnia 13 grudnia 2017 r. nr (...)-2017

oddala odwołanie.

(-) SSO Grażyna Łazowska

Sygn. akt VIII U 1352/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 13 grudnia 2017r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. ustalił kapitał początkowy ubezpieczonego P. G. na dzień 1 stycznia 1999r. w wysokości 66 307,34 zł. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy nie uwzględnił okresu od 23 grudnia 1987r. do 3 stycznia 1988r. przerwy po odbyciu zasadniczej służby wojskowej.

W odwołaniu od decyzji sprecyzowanym w piśmie procesowym z 2 maja 2018r. ubezpieczony domagał się jej zmiany przez ponowne przeliczenie kapitału początkowego. Wniósł również o zasądzenie od organu rentowego na swoją rzecz kosztów sądowych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu ubezpieczony wskazał, że domaga się zaliczenia do stażu pracy ww. okresu przerwy po odbyciu zasadniczej służby wojskowej oraz przyjęcia
do wyliczenia tego kapitału zarobków wynikających z legitymacji ubezpieczeniowej,
a dotyczących zatrudnienia w latach 1991 – 1995, w miejsce przyjętych przez organ rentowy minimalnych wynagrodzeń. Ubezpieczony dodał, że szczególnie w latach 1991- 1992, kiedy pracował jako kierownik budowy, kierownik grupy robót na budowach gazociągów przesyłowych wysokich ciśnień, w delegacjach, jego zarobki sięgały około czterokrotności średnich krajowych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko. Organ rentowy wskazał ponadto,
że wynagrodzenia za lata 1991 – 1995 wykazane w legitymacji ubezpieczeniowej
są nieczytelne i brak jest pieczątek imiennych osób dokonujących wpis, zawierają łączną kwotę wynagrodzeń za okres zatrudnienia od 11 września 1991r. do 31 grudnia 1992r.
i stąd brak jest podstaw do ich uwzględnienia przy obliczaniu kapitału początkowego ubezpieczonego.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony P. G. urodzony (...), od 6 listopada 1986r. był zatrudniony w KWK (...) na stanowisku ślusarza pod ziemią.
W okresie od 5 stycznia 1987r. do 22 grudnia 1987r. odbywał zasadniczą służbę wojskową, po zakończeniu której powrócił do pracy w kopalni w dniu 4 stycznia 1987r. i został zatrudniony na stanowisku p.o. dozorcy urządzeń wydob. i szybów pod ziemią. Z akt osobowych wynika, że podanie o ponowne przyjęcie do pracy ubezpieczony złożył w kopalni w dniu 23 grudnia 1987r. i w dniu 30 grudnia 2017r. zawarł umowę o pracę na czas nieokreślony z dniem rozpoczęcia pracy - 4 stycznia 1988r. W kopalni pracował
do 31 marca 1991r. ostatnio ( od 1 stycznia 1989r. ) na stanowisku dozorcy urządzeń szybowych pod ziemią ).

Następnie ubezpieczony był zatrudniony:

- od 11 września 1991r. do 31 grudnia 1992r. w pełnym wymiarze czasu pracy w Zakładzie (...). K. (...) J. P. w R.
na stanowisku pracownika umysłowego,

- od 1 stycznia 1993r. do 31 lipca 1993r. w Zakładzie (...).-K..(...)
i(...) M. L. w R. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracownika umysłowego,

- od 1 sierpnia 1993r. do 31 grudnia 1993r. w S.C. (...) P.P.U.H. R.,

- od 1 stycznia 1994r. do 31 sierpnia 1994r. w PPUH (...) J. R. (...),

- od 1 września 1994r. do 31 grudnia 1994r. w J.P. P.P.U.H. (...) S.C. R.,

- od 1 stycznia 1995r. do 30 kwietnia 1995r. w J.P. ” W. (...). R..

Zakłady, w których ubezpieczony pracował w latach 1991- 1995, była to praktycznie jedna firma rodzinna, której formy prawne się zmieniały, lecz przedmiot działalności był cały czas taki sam. W pewnym okresie firma wygrała przetarg na budowę gazociągu
w W. i wtedy zaczęła zatrudniać nowych pracowników. Ubezpieczony został zatrudniony jako kierownik robót i następnie pracował także jako kierownik grupy robót.

Ubezpieczony przedłożył do akt organu rentowego legitymację ubezpieczeniową
z wpisami dotyczącymi zarobków z lat 1991 – 1995, co do których organ rentowy w piśmie procesowym z 11 marca 2019r. zgłosił zastrzeżenia:

- wpis I dotyczący zatrudnienia od 11 września 1991r. do 31 grudnia 1992r. – data końcowa w rubryce „ zarobek ” jest nieczytelna, nie wpisano kwoty przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, a jedynie kwotę łączną,

- wpis II dotyczący zatrudnienia od 1 stycznia 1993r. do 31 lipca 1993r. brak wskazania czasookresu jakiego dotyczy zarobek i nie wskazano kwoty przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego,

- wpis III dotyczący zatrudnienia od 1 sierpnia 1993r. do 31 grudnia 1993r. – data końcowa jest nieczytelna, nie wpisano kwoty przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, brak jest pieczątki imiennej osoby odpowiedzialnej za wpis,

- wpis IV dotyczący zatrudnienia od 1 stycznia 1994r. do 31 sierpnia 1994r. – data końcowa jest nieczytelna i brak przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia,

- wpis V dotyczący zatrudnienia od 1 września 1994r. do 31 grudnia 1994r. – brak pieczątki imiennej osoby odpowiedzialnej za wpis, brak wpisu przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego,

- wpis VI dotyczący zatrudnienia od 1 stycznia 1995r. do 30 kwietnia 1995r. – data końcowa jest nieczytelna, brak jest pieczątki imiennej osoby odpowiedzialnej za wpis, brak wpisu przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Na podstawie okazanego do wglądu oryginału legitymacji ubezpieczeniowej Sąd stwierdził, że sporne wpisy są nieczytelne w zakresie wskazanym przez organ rentowy.

Nie udało się odnaleźć akt osobowych i płacowych ubezpieczonego z ww. okresów spornych zatrudnienia w latach 1991-1995.

Z zeznań świadka A. Ż., który w firmie (...) w jej różnych formach prawnych pracował od 10 maja 1993r. do maja 1995r. jako zastępca dyrektora ds. organizacyjno – prawnych wynika, że dokumentacji firmy, która działała do 1995r. już nie ma, nie ma dokumentów, na podstawie których można byłoby ustalić wynagrodzenia ubezpieczonego.

Świadek S. O., który współpracował z odwołującym w latach 1991 – 1995 zajmując stanowisko dyrektora ds. wykonawstwa zeznał, że nie wie gdzie może
się znajdować dokumentacja pracownicza.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dokumentacji akt organu rentowego
akt osobowych ubezpieczonego z okresu jego zatrudnienia w KWK (...), zeznań świadków A. Ż., S. O., zeznań ubezpieczonego ( protokół elektroniczny z rozprawy z 17 kwietnia 2019r. czas 00:13:19 – 00:33:31, z 26 czerwca 2019r. czas 00:02:11 – 00:34:20 ) jako okoliczności jednoznacznie wynikające z tych dowodów.

Sąd zważył, co następuje.

Odwołanie ubezpieczonego P. G. nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 174 ust.1, 2 i 3 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tj. Dz.U. z 2018r., poz.1270 ) kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia
w życie ustawy:

1)  okresy składkowe, o których mowa w art.6;

2)  okresy nieskładkowe, o których mowa w art.7 pkt 5;

3)  okresy nieskładkowe, o których mowa w art.7 pkt 1-3, 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art.5 ust.2.

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych
w art.15, 16, 17 oraz art.18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala
się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999r.

Zgodnie z art.15 ustawy emerytalnej podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust.4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki
na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok,
w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust.6 i art.176.

W pierwszej kolejności podnieść należy, że brak jest podstaw do zaliczenia do stażu pracy dla potrzeb ustalenia wysokości kapitału początkowego okresu od 23 grudnia 1987r.
do 3 kwietnia 1988r., to jest przerwy pomiędzy zakończeniem służby wojskowej a podjęciem pracy w KWK (...), ponieważ okres taki nie jest okresem składkowym czy też nieskładkowym w rozumieniu przepisów ustawy emerytalnej, która w art.6 i art.7 zawiera katalog takich okresów, w szczególności art. 6 ust.1 pkt 4 powołanej ustawy przewiduje zaliczenie do okresów składkowych wyłącznie okresu czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim lub okresy jej równorzędne albo okresy zastępczych form tej służby.

Także obowiązujące w okresie spornym art.125 i art.126 ustawy z 21 listopada 1967r.
o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej ( tj. Dz.U. z 2018r., poz.1459 ze zm. ) przewidywały możliwość zaliczenia do uprawnień wynikających
ze stosunku pracy jedynie okresu odbywania czynnej służby wojskowej w sytuacji, gdy pracownik zgłosił się do pracy w ciągu 30-dniowego okresu od zakończenia służby, i nie rozciągały tej możliwości na czas przerwy pomiędzy zakończeniem czynnej służby wojskowej, a faktycznym podjęciem pracy. Ten 30 dniowy okres umożliwiał osobie, która ukończyła służbę wojskową powrót do poprzedniego pracodawcy i jednocześnie zobowiązywał pracodawcę do zatrudnienia pracownika, co miało go chronić przed utratą miejsca pracy. Za każdym razem powrotu pracownika do pracy konieczne było zawarcie umowy o pracę. W ocenie Sądu samo zgłoszenie się do pracy nie może być traktowane jako gotowość do świadczenia pracy, ponieważ strony w tym czasie – do momentu zawarcia umowy o pracę i faktycznego jej podjęcia - nie były związane stosunkiem pracy, nie było płacone wynagrodzenie i odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne
( por. również wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 20 października 2005r. III AUa 1336/04 ).

Odnosząc się do kwestii dotyczącej zarobków ubezpieczonego z lat 1991 – 1995,
to przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że nie sposób jest odnaleźć dokumentację płacową i osobową ubezpieczonego z tych lat. Świadek A. Ż. wskazał, że w jego ocenie dokumentacji tej już raczej nie ma. Świadek S. O. zeznał, że nie wie gdzie może być dokumentacja pracownicza. To powoduje, że brak jest obecnie możliwości ustalenia w sposób pewny zarobków ubezpieczonego zważywszy,
że faktycznie wpisy dotyczące wynagrodzeń z tych lat zawarte w legitymacji ubezpieczeniowej są nieczytelne i nie pozwalają w sposób jednoznaczny ustalić wynagrodzeń ubezpieczonego z danego okresu zatrudnienia. Tymczasem dla celów ustalenia wysokości zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru świadczenia koniecznym jest, aby dowody przedstawione przez stronę nie budziły wątpliwości, były spójne, precyzyjne, zawierały pewne informacje co do wysokości dochodów. Przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych są bowiem normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań pozwalających na ustalenie wynagrodzenia w sposób przybliżony lub prawdopodobny.
Do ustalenia wysokości świadczeń z ubezpieczeń społecznych, a także kapitału początkowego winna być przyjmowana rzeczywista podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, a tej, zdaniem Sądu, w oparciu o przedłożone dowody zarobkowe nie sposób ustalić.

W konsekwencji powyższego Sąd z mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

(-) sędzia Grażyna Łazowska