Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 18.10.2018 r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w V Wydziale Gospodarczym w składzie:

Przewodniczący: SSR Robert Roliński

Protokolant: Justyna Porada

po rozpoznaniu w dniu 04.10.2018 r. w Kaliszu

na rozprawie sprawy

z powództwa: Ł. L.

przeciwko: (...) S. A. z siedzibą w S.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) S. A.
z siedzibą w S. na rzecz powoda Ł. L. kwotę 1 388,94 zł (jeden tysiąc trzysta osiemdziesiąt osiem złotych 94/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 17.03.2017 r. do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 097,58 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 287,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

3.  zwraca powodowi kwotę 59,42 zł tytułem zwrotu nadpłaconej zaliczki na wydatki,

4.  zwraca pozwanemu kwotę 59,42 zł tytułem zwrotu nadpłaconej zaliczki na wydatki.

Sygn. akt V GC 1503/17

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 19 czerwca 2017r. pełnomocnik powoda Ł. L. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z/s w S. kwoty 1.388,94 zł. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 17 marca 2017r. do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania w tym kosztami zastępstwa procesowego wg norm przepisanych a także kosztami opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powoda podniósł, że w dniu 17.02.2017r. w wyniku kolizji drogowej doszło do uszkodzenia pojazdu stanowiącego własność M. M., sprawca kolizji był objęty obowiązkową ochroną ubezpieczeniową w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego u strony pozwanej. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność i wypłacił bezsporną część odszkodowania. W związku z uszkodzeniem pojazdu poszkodowany został zmuszony do wynajęcia pojazdu zastępczego. Poszkodowany korzystał z pojazdu zastępczego w okresie od dnia 17.02.2017r. do dnia 11.03.2017r. Stawka dobowa najmu została ustalona na kwotę 99 zł. netto. Powód nabył wierzytelność obejmującą odszkodowanie za szkodę wynikającą z najmu pojazdu zastępczego w drodze przelewu. Strona pozwana wypłaciła powodowi odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego w kwocie 1.290 zł. brutto, uznając za zasadny okres 15 dni oraz redukując stawkę najmu do kwoty 86 zł. netto za dobę. Wypłacone odszkodowanie w ocenie powoda nie naprawiło w całości przedmiotowej szkody.

(pozew k. 2-4 akt)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Ponadto wniósł o zasądzenie od powoda kosztów procesu.

W uzasadnieniu sprzeciwu pełnomocnik pozwanego podniósł, iż pozwany dołożył należytej staranności zmierzając do wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy wobec czego wypłacone odszkodowanie naprawiło szkodę w pełnej wysokości. Poza tym wskazał, iż pozwany uznał jedynie okres najmu niezbędny do naprawy pojazdu poszkodowanego. Okres przebywania pojazdu w warsztacie był zbyt długi. Ponadto pełnomocnik pozwanego wskazał, iż zastosowana przez powoda stawka dobowa najmu pojazdu zastępczego istotnie odbiega od stawek dziennych za które można na lokalnym rynku wynająć pojazd równy klasie pojazdu uszkodzonego. Jednocześnie wskazując, iż w toku likwidacji szkody pozwany proponował poszkodowanemu bezgotówkowe i niezwłoczne zorganizowanie pojazdu zastępczego za cenę 86 zł. netto, jednakże pozwany nie skorzystał z tej propozycji.

(odpowiedź na pozew k. 22-28 akt)

Sąd poczynił następujące ustalenia faktyczne:

Strony niniejszego postępowania są podmiotami gospodarczymi.

( dowód: wydruk (...) k. 7 akt;

informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z rejestru przedsiębiorców k.31-34

akt)

W dniu 17 lutego 2017 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki R. o nr rejestracyjnym (...) stanowiący własność M. M., sprawca kolizji był objęty obowiązkową ochroną ubezpieczeniową w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego u strony pozwanej.

(okoliczności bezsporne)

Podczas zgłoszenia szkody poszkodowany otrzymał propozycję wynajęcia pojazdu zastępczego za pośrednictwem pozwanego, przy czym pracownik pozwanego nie podał poszkodowanemu warunków ani kosztów wynajęcia pojazdu zastępczego wskazując, iż gdy będzie potrzebował pojazd zastępczy to ma się z pozwanym skontaktować. Poszkodowany poinformował pozwanego, iż nie skorzysta z oferty pozwanego bowiem już ma wynajęty pojazd zastępczy. Pojazd wynajął zaraz po zdarzeniu ponieważ potrzebował dojechać do pracy. Firmę, od której wynajął pojazd zastępczy jakiś czas przed zdarzeniem znalazł w Internecie i chwili zdarzenia drogowego posiadał dane tej firmy.

(dowód: akta szkody płyta CD k. 41 akt;

zeznania świadka M. M. e-protokół z dnia 19.12.2017r. 00:07:00-

00:20:27 min)

W związku z zaistniałą kolizją i uszkodzeniem pojazdu, który był potrzebny poszkodowanym do użytku w życiu codziennym, poszkodowany w dniu 17.02.2017r. zawarł z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego. Poszkodowany korzystał z pojazdu zastępczego na podstawie w/w umów najmu przez okres 22 dni tj. w okresie od dnia 17.02.2017r. do dnia 11.03.2017r. Stosownie do treści umowy najmu poszkodowany korzystał z pojazdu zastępczego marki C. (...) przy dobowej stawce czynszu najmu wynoszącej 99 zł netto.

(dowód: oświadczenie k. 14 akt;

umowa najmu k. 8-10 akt)

Pojazd zastępczy został oddany powodowi przez poszkodowanego dnia 11 marca 2017r. Tego samego dnia powód wystawił na poszkodowanego fakturę VAT dokumentującą 22 dni najmu pojazdu zastępczego – na kwotę 2.678,94 zł brutto. W tym też dniu poszkodowany przelał wierzytelność o zapłatę tej kwoty na powoda. Poszkodowany nie otrzymał zapłaty z tytułu przelewu wierzytelności bowiem nie musiał płacić za najem pojazdu.

(dowód: protokół k.11 akt;

faktura Vat nr (...) k.9 akt;

umowa przelewu k. 12-13 akt ;

zeznania świadka M. M. e-protokół z dnia 19.12.2017r. 00:07:00-

00:20:27 min)

Pozwany w dniu 22 lutego 2017r. dokonał oględzin uszkodzonego pojazdu. Natomiast w dniu 27 lutego 2017r. wydał decyzję o przyznaniu odszkodowania z tytułu uszkodzenia pojazdu poszkodowanego.

(dowód: protokół k. 103-105 akt;

akta szkody płyta CD k. 41 akt)

Poszkodowany oddał pojazd do naprawy niezwłocznie po otrzymaniu decyzji o wypłacie odszkodowania. Jakkolwiek pojazd nie był jezdny po zdarzeniu drogowym to poszkodowany oddał pojazd do naprawy dopiero po wydaniu w/w decyzji bowiem chciał się upewnić, iż pozwany wypłaci odszkodowanie w kwocie, którą ustalił likwidator.

(dowód: zeznania świadka M. M. e-protokół z dnia 19.12.2017r. 00:07:00-

00:20:27 min)

W dniu 16 marca 2017 roku pozwany wydał decyzję o wypłacie odszkodowania z tytułu poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego w wysokości 1.290 zł., Pozwany zweryfikował zasadny okres najmu pojazdu zastępczego do 15 dni oraz stawkę dobową najmu pojazdu zastępczego do kwoty 86 zł. netto.

(dowód: decyzja o wypłacie odszkodowania – k.10-11 akt;

korespondencja mailowa k. 39 akt;

akta szkody płyta CD k. 41 akt)

Stawka najmu pojazdu zastępczego mieści się w stawkach rynkowych najmu pojazdu zastępczego obowiązujących na lokalnym rynku, właściwym dla miejsca zamieszkania poszkodowanego w miesiącu lutym 2017r. odpowiadającego klasie samochodu uszkodzonego. Stawka ta nie była wygórowana, przy uwzględnieniu warunków, na jakich wynajęto pojazd zastępczy. Uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego, po uwzględnieniu stanowiska stron, wynosi 22 dni kalendarzowe bowiem czas likwidacji szkody wyniósł 7 dni natomiast okresu naprawy pojazdu wyniósł 15 dni kalendarzowych, co łącznie daje okres 22 dni.

Rzeczywista wysokość szkody związanej z wynajęciem pojazdu zastępczego przez poszkodowanego wynosi 2.678,94 zł. brutto.

Po przesłaniu przez pełnomocnika pozwanego wymaganych przez biegłego dokumentów, w sporządzonej opinii uzupełniającej biegły podtrzymał stanowisko wskazane w opinii głównej wskazując, iż generalna zasadą pozwalająca na rozpoczęcie naprawy pojazdu jest dzień otrzymania przez poszkodowanego decyzji o przyznaniu bezspornej kwoty odszkodowania.

( dowód: opinia główna i uzupełniająca biegłego sądowego k. 77-96, 144-145 akt)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego w postaci dokumentów. Dokumenty te, w ocenie Sądu nie budzą wątpliwości co do ich rzetelności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, albowiem ich treść i autentyczność nie była przez strony kwestionowana, a w toku postępowania nie pojawiły się żadne okoliczności rzutujące na ich autentyczność. W szczególności Sąd uznał za wiarygodne dołączone do sprawy akta szkody komunikacyjnej. Zebrana w aktach dokumentacja stała się podstawą opracowania opinii przez biegłego i w takim zakresie akta te mają istotne znaczenie dla sprawy.

Ponadto sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o zeznania świadka M. M. bowiem w sposób logiczny, spójny i rzeczowy uzupełniły materiał dowodowy oparty na dokumentach oraz na podstawie opinii biegłego sądowego mgr inż. K. S..

Opinia biegłego ma na celu ułatwienie Sądowi należytej oceny zebranego materiału wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Sama opinia nie może być źródłem materiału faktycznego sprawy ani stanowić podstawy ustalenia okoliczności będących przedmiotem oceny biegłych. Opinia biegłego podlega, jak inne dowody, ocenie według art. 233§1 k.p.c., lecz co odróżnia ją pod tym względem, to szczególne dla tego dowodu kryteria oceny, które stanowią: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, a także zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej (postanowienie SN z dnia 07.11.2000r., I CKN 1170/98, OSNC 2001/4/64). Specyfika oceny tego dowodu wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez Sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, w istocie tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia i wiedzy powszechnej.

Z uwagi na powyższe okoliczności Sąd podzielił opinie biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej mgr inż. K. S.. W ocenie Sądu opinia biegłego jest jasna i logiczna, a nadto została sporządzona fachowo i rzetelnie. Wnioski wywiedzione w opinii są należycie uzasadnione i wolne od błędów logicznych oraz wewnętrznych sprzeczności, co świadczy o dużym doświadczeniu zawodowym i rzetelnej wiedzy fachowej biegłego. Opinia ta, jako sporządzona zgodnie ze stanem wiedzy, przez fachowca w swojej dziedzinie jest rzeczowa, logiczna, pozbawiona wewnętrznych sprzeczności i oparta na zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Biegły w sposób kompleksowy i wyczerpujący wskazał na kryteria umożliwiające określenie technologicznego czasu naprawy pojazdu, który z kolei miał znaczenie dla ustalenia zasadnego okresu najmu pojazdu zastępczego, oraz wskazał rynkowe stawki najmu pojazdu zastępczego umożliwiające ustalenie, czy zastosowana przez powoda dobowa stawka najmu pojazdu zastępczego jest stawką rynkową i czy jest lub nie stawką wygórowaną. Jakkolwiek opinia główna została zakwestionowana przez pozwanego, to jednakże mając na uwadze w/w kryteria oraz okoliczności faktyczne sprawy Sąd podzielił wnioski biegłego zawarte w treści opinii. Ponadto pozwany nie zakwestionował opinii uzupełniającej.

Sąd oddalił wniosek pozwanego o przekazanie sprawy według właściwości miejscowej do Sądu Rejonowego w Gdyni wobec treści art. 20 ustęp 1 w zw. z art. 34a ustęp 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 z późn. zm.).

Sąd zważył, co następuje:

Wobec zgłoszonego przez pozwanego, choć nie wprost zarzutu braku legitymacji procesowej czynnej (pozwany podważał ważność zawartej umowy przelewu) należało w pierwszej kolejności odnieść się do zasadności tego zarzutu. I tak Sąd mając na uwadze treść umowy cesji wierzytelności znajdującej się w aktach sprawy uznał zarzut ten za niezasadny bowiem faktyczne poniesienie kosztów najmu pojazdu zastępczego nie jest warunkiem skutecznego domagania się zwrotu tych kosztów. To stanowisko jest wynikiem analizy uzasadnienia uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 roku (III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28). Analizując zaś, czy osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej może domagać się zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego Sąd Najwyższy zaznaczył, że poszkodowanemu nie przysługuje roszczenie z tytułu samej utraty możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu, a poszkodowany będzie miał roszczenie jeżeli w związku z uzyskaniem pojazdu zastępczego w jego majątku powstanie uszczerbek.

Poszkodowany musi wykazać, że faktycznie skorzystał z pojazdu zastępczego. Tak więc dochodzenie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego nie jest uzależnione od faktycznego opłacenia kosztów najmu pojazdu zastępczego, ale od wykazania uszczerbku w majątku w związku z korzystaniem z pojazdu zastępczego. Uszczerbek w majątku w związku z korzystaniem z pojazdu zastępczego powstaje zaś nie tylko w sytuacji opłacenia faktury za najem tego pojazdu, ale także wówczas kiedy jedynie została wystawiona ta faktura, bowiem w tej sytuacji w majątku powstają pasywa. Poszkodowany przedkładając fakturę za najem pojazdu zastępczego udowadnia, że w jego majątku powstał uszczerbek w związku z korzystaniem z pojazdu zastępczego. W sytuacji cesji wierzytelności z tytułu najmu pojazdu zastępczego skuteczne dochodzenie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego przez powoda będącego cesjonariuszem, który wynajął poszkodowanemu pojazd zastępczy, uzależnione jest zatem od wykazania, że poszkodowany wynajął pojazd zastępczy i jest zobowiązany do poniesienia kosztów z tym związanych. Dowodem wynajęcia przez poszkodowanego pojazdu zastępczego i powstania z tego tytułu pasywów w jego majątku jest faktura za najem pojazdu zastępczego.

Poniesienie przez poszkodowanego kosztu najmu pojazdu zastępczego nastąpiło poprzez przeniesienie na rzecz powoda wierzytelności przysługującej poszkodowanemu względem pozwanego z tytułu odszkodowania, w zakresie kosztów pojazdu zastępczego. Już bowiem samo powstanie wymagalnej wierzytelności o zapłatę czynszu najmu przysługującego wynajmującemu wobec poszkodowanego powoduje u tego ostatniego powstanie nowych lub zwiększenie się istniejących pasywów. Zwiększenie pasywów lub powstanie nowych jest niczym innym jak poniesieniem straty przez poszkodowanego w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. Podobne stanowisko zajął SN w uchwale z dnia 10.07.2008 r. w sprawie III CZP 62/08 wskazując, że pojęcie strat jakie poszkodowany poniósł w rozumieniu powołanego artykułu obejmuje także niezaspokojone przez poszkodowanego, wymagalne zobowiązanie na rzecz osoby trzeciej.

Koszty najmu pojazdu zastępczego, choć nie pokryte bezpośrednio przez poszkodowanego mogą wchodzić w skład szkody. Poszkodowany przenosząc bowiem wymagalną wierzytelność z tytułu czynszu najmu na rzecz powoda dokonał w ten sposób zapłaty. Podkreślić w tym miejscu trzeba, że przenoszona wierzytelność już istniała i była skonkretyzowana, w szczególności co do podstawy faktycznej i prawnej. W sprawie niniejszej przedmiot przelewu został określony w umowie cesji zawartej pomiędzy powodem a poszkodowanym. Przedmiotem cesji było prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu w firmie powoda pojazdu zastępczego, przysługujące poszkodowanemu (cedentowi) w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 17.02.2017r., za którą odpowiedzialność z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ponosi pozwany. Wysokość czynszu najmu, wynika z umów najmu pojazdu zastępczego oraz faktur VAT, a także z zaakceptowanego przez poszkodowanego cennika obowiązującego u powoda.

Ponadto należy wskazać, iż, niniejszy zarzut pozwanego jest bezprzedmiotowy bowiem na etapie postępowania likwidacyjnego strona pozwana nie kwestionowała skuteczności dokonanego przelewu wierzytelności z tytułu poniesionych kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, czego wyrazem była decyzja pozwanego z dnia 16.03.2017r.

Wobec powyższego powód posiada legitymację procesową do wystąpienia z przedmiotowym powództwem, gdyż wstąpił skutecznie w prawa i obowiązki poszkodowanego.

Stosownie do art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba na rzecz której zawarta została umowa ubezpieczenia. Powyższy przepis stanowi podstawę odpowiedzialności strony pozwanej za skutki kolizji w której uczestniczył pojazd poszkodowanego. Warunki odpowiedzialności pozwanego jako zakładu ubezpieczeń za szkodę spowodowaną przez ubezpieczonego przez niego posiadacza pojazdu mechanicznego określa ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 392 z późn. zm.).

W myśl art. 34 cytowanej wyżej ustawy, z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym (art. 36 w/w ustawy). Przy czym skoro doszło do zderzenia się dwóch pojazdów mechanicznych to podstawę odpowiedzialności stanowi art. 415 k.c., bowiem jak to wynika z art. 436§2 k.c. obowiązek naprawienia szkody związany jest z winą sprawcy.

Z prezentowanego stanowiska pozwanego wynika, że nie kwestionuje ona swojej odpowiedzialności co do zasady bowiem w toku postępowania likwidacyjnego uznał roszczenie powoda za usprawiedliwione w części wypłacając kwotę 1.290 zł. Sporny był natomiast okres najmu pojazdu zastępczego powyżej 15 dni oraz stawka najmu pojazdu zastępczego powyżej kwoty 86 zł. netto za dobę.

Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierowcy pojazdu mechanicznego wyznaczona jest - zarówno co do zasady, jak i co do granic - przez odpowiedzialność tego posiadacza lub kierowcy. Podstawową zatem przesłanką decydującą o zasadności roszczeń poszkodowanego w analizowanym przypadku jest wykazanie, że w majątku poszkodowanego na skutek kolizji doszło do uszczerbku podlegającego naprawieniu w drodze zapłaty określonej sumy pieniężnej przez zakład ubezpieczeń na podstawie art. 361 k.c. w zw. z art. 363 k.c. Zgodnie z brzmieniem art. 361 § 2 k.c., w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Jak stanowi art. 363 § 1 k.c., naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Dyspozycja art. 361 § 2 k.c. wyznacza zakres obowiązku odszkodowawczego, stanowiąc, że naprawieniu podlegają poniesione straty i utracone korzyści, a więc określa regułę pełnego odszkodowania w granicach szkody prawnie relewantnej. Przez sformułowanie „w powyższych granicach" ustawodawca odwołuje się bowiem do unormowania związku przyczynowego. W tych granicach podmiot odpowiedzialny jest do naprawienia szkody ustalonej metodą dyferencyjną. Podstawę obliczenia utraconych korzyści stanowić powinna różnica między stanem majątku osoby poszkodowanej, który rzeczywiście istnieje po nastąpieniu zdarzenia wywołującego szkodę, a hipotetycznym stanem majątku, pomyślanym jako taki stan, który urzeczywistniłby się, gdyby zdarzenie wywołujące szkodę nie nastąpiło. W przypadku, gdy na skutek pozbawienia możliwości korzystania z rzeczy uszkodzonej poszkodowany korzysta odpłatnie z usługi mającej na celu wyrównanie tego uszczerbku, koszt zakupu towaru lub usługi stanowi szkodę podlegającą naprawieniu przez ubezpieczyciela sprawcy szkody.

Zgodnie z zasadą pełnej rekompensaty szkody poszkodowany jest uprawniony do żądania od ubezpieczyciela odszkodowania obejmującego straty, które poniósł, i korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Skoro skutkiem wypadku komunikacyjnego z udziałem poszkodowanego jest uszkodzenie pojazdu mechanicznego uniemożliwiające poszkodowanemu korzystanie z niego, uszczerbkiem w jego majątku są koszty najmu pojazdu zastępczego. Stanowisko to znalazło potwierdzenie w orzecznictwie Sądu Najwyższego. W wyroku z dnia 6 stycznia 1999 r. (II CKN 109/98) legalis nr 222489, Sąd Najwyższy stwierdził, iż między faktem uszkodzenia w wyniku wypadku samochodu używanego przez poszkodowanego a faktem wynajęcia przez poszkodowanego innego samochodu i poniesienia kosztów z tego tytułu istnieje normalny związek przyczynowy w rozumieniu art. 361 k.c. Odnosząc się do kwestii związku przyczynowego, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 maja 2000 r. (III CKN 810/98) Legalis nr 315818, wskazał, że odpowiedzialność dłużnika dotyczy tylko skutków typowych. Typowy jest skutek, jaki daje się przewidzieć w zwykłym porządku rzeczy, taki, o którym na podstawie zasad doświadczenia życiowego wiadomo, że jest charakterystyczny dla danej przyczyny jako normalny rezultat określonego zjawiska. W praktyce sądowej przyjmuje się, że ponoszenie kosztów najmu pojazdu zastępczego pozostaje w normalnym związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym. (por. wyrok Sadu Najwyższego z dnia 2 lipca 2004 r. (II CK 412/03) Legalis nr 66096 oraz wyrok Sadu Najwyższego z dnia 5 listopada 2004r.( II CK 494/03) Legalis nr 67722.

Utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej zniszczenia lub uszkodzenia stanowi szkodę majątkową. W piśmiennictwie podkreśla się, że normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest bardzo często niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego, nie tylko w sytuacji jego uszkodzenia, ale również zniszczenia. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Postulat pełnego odszkodowania przemawia więc za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek uszkodzenia. (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2004 r. w sprawie IV CK 672/03 Legalis nr 277761). Termin wydatków koniecznych oznacza przy tym wydatek niezbędny dla korzystania z innego pojazdu w takim samym zakresie w jakim poszkodowany korzystałby ze swego środka lokomocji gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W kontekście kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, Sąd Najwyższy wskazał, że odszkodowanie przysługuje od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu, obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy ustalone według cen występujących na lokalnym rynku. Ze względu na podobieństwo zastosowanego kryterium, zdaniem Sądu w niniejszej sprawie zasadne jest uwzględnienie sposobu i zasad ustalenia wysokości odszkodowania, również w sprawach o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego. W orzecznictwie wskazywano, że kosztami ekonomicznie uzasadnionymi są koszty ustalone według cen, którymi posługuje się warsztat dokonujący naprawy. Nie ma przy tym znaczenia, że ceny te odbiegają od cen przeciętnych dla określonej kategorii usług występujących na rynku. Jeśli nie kwestionuje się prawa poszkodowanego do wyboru przez niego warsztatu samochodowego mającego dokonać naprawy miarodajne w tym zakresie powinny być ceny stosowane przez ten warsztat naprawczy. Jak już wskazano wyżej, te same zasady można przyjąć dla określenia wysokości stawek za najem pojazdu zastępczego. Poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwać firmy, która wynajmuje pojazdy najtaniej.

Odnosząc się do podniesionego przez pozwanego zarzutu, iż poszkodowany przyczynił się do zwiększenia rozmiaru szkody bowiem mając możliwość wynajęcia pojazdu od firmy współpracującej z pozwanym za stawkę dobową wynosząca 86 zł. netto zdecydował się na wynajęcie pojazdu zastępczego od powódki za kwotę 99 netto należy wskazać, iż w świetle okoliczności faktycznych sprawy zarzut ten jest bezzasadny bowiem w chwili zgłoszenia szkody pozwanemu poszkodowany był już w posiadaniu wynajętego pojazdu zastępczego o czym poinformował pracownika pozwanego. Pomimo tego faktu pozwany nie poinformował go o akceptowanych przez pozwanego stawkach najmu pojazdu zastępczego.

Ponadto należało uznać za zasadny okres najmu pojazdu zastępczego bowiem jak wynika z materiału dowodowego sprawy, w szczególności opinii biegłego czas likwidacji szkody wyniósł 7 dni natomiast okresu naprawy pojazdu wyniósł 15 dni kalendarzowych, co łącznie daje okres 22 dni.

Odnosząc się do zarzutu pozwanego jakoby przyjęta przez strony umowy najmu stawka była zawyżona, należy wskazać, iż na rynku nie istnieją średnie ceny najmu pojazdu. Strony nie zawierają umowy po cenach średnich. Na rynku występują ceny najwyższe i najniższe, a także ceny pośrednie między nimi. Nie można odnosić treści zawartej przez strony umowy najmu ani do cen najniższych, ani średnich. Wobec powyższego domaganie się przez pozwanego w zarzutach do opinii sporządzonej przez biegłego, aby ten wskazał średnią stawkę najmu jest żądaniem niezasadnym. W tym miejscu należy wskazać, iż zastosowana przez powoda dobowa stawka najmu pojazdu zastępczego stosownie do opinii biegłego jest stawką rynkową.

Ponadto należy mieć na uwadze, iż w sytuacji, gdy nie jest kwestionowany fakt prowadzenia przez wynajmującego działalności w zakresie najmu pojazdów zastępczych, to stosowane przez niego stawki mieszczą się w stawkach rynkowych, ponieważ są jednymi z tych, które występują na rynku. Skoro powód przedstawił rachunek w postaci faktury VAT za wynajem pojazdu zastępczego, a autentyczność dokumentu nie była kwestionowana przez zakład ubezpieczeń, to ubezpieczyciel sprawcy szkody ma obowiązek kwotę wydatkowaną na najem pojazdu zastępczego zwrócić. Dopiero wykazanie, iż poszkodowany świadomie lub przez niedbalstwo zapłacił kwotę wyższą, niż powinien, mogłoby zwolnić ubezpieczyciela z odpowiedzialności za tę nadwyżkę. Tak też trafnie stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 kwietnia 2002 r. (I CKN 1466/99) Legalis nr 55215, zgodnie z którym możliwe jest przypisanie ubezpieczonemu naruszenia wynikającego z art. 354 § 2 k.c. obowiązku współpracy z dłużnikiem, jeżeli świadomie lub przez niedbalstwo kupił części droższe. Tę zasadę w ocenie Sądu należy odnieść również do kosztów najmu pojazdu zastępczego. Możliwość przerzucenia ciężaru dowodu przez zastosowanie domniemań faktycznych dopuścił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 kwietnia 1986 r. (I CR 34/86) Legalis nr 25272. Ubezpieczyciel, negując prawdziwość danych zawartych w fakturze potwierdzającej najem pojazdu zastępczego, powinien zakwestionować autentyczność dokumentu, przeprowadzając postępowanie dowodowe dotyczące okoliczności sporządzenia dokumentu stanowiącego fakturę VAT. W niniejszej sprawie pozwany nie wykazał powyższych okoliczności. Nie wykazał również, iż zastosowana stawka nie jest stawką rynkową.

W ocenie Sądu, w sytuacji, gdy pozwany kwestionował wysokość dochodzonego odszkodowania, twierdząc, że stawka zastosowana przez powoda jest stawką zawyżoną, to na nim spoczywał ciężar dowodu zgodnie z art. 6 k.c. i 232 k.p.c. (por. E. B., Najem pojazdu zastępczego – uwagi o sposobie ustalania stawek rynkowych czynszu najmu oraz K. M., Kilka uwag w związku z postępowaniami o odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczych, Kwartalnik SSP Iustitia, Nr 1/2014, Dodatek – Odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego – materiały z konferencji).

Mając na uwadze przebieg postępowania prowadzonego przez pozwanego, a zmierzającego do likwidacji szkody nie sposób zarzucić poszkodowanemu, iż swoim zachowaniem przyczynił się do zwiększenia rozmiaru szkody. Wobec czego za chybiony należało uznać zarzut pozwanego, iż poszkodowany mógł rozpocząć naprawę samochodu przed dniem 27 lutego 2017r. (data przyznania odszkodowania przez pozwanego).

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego należy uznać, że poszkodowany nie naruszył dyspozycji art. 354 § 2 k.c., jako przepisu ogólnego, jak i przepisów szczególnych, tj. art. 16 ust. 1 pkt. 2, ust. 2 pkt. 2 i ust. 3 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych Należy mieć w tym względzie na uwadze, że zgodnie z art. 17 tejże ustawy, pozwany jako ubezpieczyciel mogłaby ograniczyć swoją odpowiedzialność z tytułu naruszenia przez poszkodowanego obowiązków opisanych w art. 16 tylko wtedy, gdy to niedopełnienie obowiązków miało charakter umyślny lub rażącego niedbalstwa i ciężar udowodnienia tych faktów spoczywa na zakładzie ubezpieczeń (art. 17). Pozwany zaistnienia takich okoliczności pomniejszających jego odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu najmu przez poszkodowanego pojazdu zastępczego w rozpoznawanej sprawie nie wykazał.

Reasumując, w ocenie sądu powód wykazał zasadność, celowość i wysokość kosztów najmu pojazdu zastępczego. Z kolei mając na uwadze, iż łączny koszt najmu pojazdu zastępczego wyniósł 2.678,94 zł., natomiast pozwany tytułem odszkodowania wypłacił z tego tytułu kwotę 1.290 zł., to w cele naprawienia szkody w pełnej wysokości pozwany powinien zapłacić powodowi kwotę 1.388,94 zł., co też mając na uwadze Sad orzekł jak w sentencji wyroku.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie liczonych od dnia opóźnienia w zapłacie ustalonego świadczenia odszkodowawczego Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 476 k.c. i art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 392 z późn. zm.). Ponadto Sąd miał na uwadze, że strona pozwana dysponowała fakturą potwierdzającą wysokość tego świadczenia oraz to, że w dniu 16 marca 2017r. pozwana wydała decyzję, którą odmówiła przyznania odszkodowania z tytułu poniesionych kosztów wynajmu pojazdu zastępczego w pełnej wysokości. Wobec czego uznać należało, iż w tej dacie całe świadczenia było już wymagalne i nie było przeszkód do jego spełnienia w całości. Wobec czego sąd zasądził odsetki od dnia 17 marca 2017r. zgodnie z żądaniem pozwu.

O kosztach postępowania Sąd orzekł zgodnie z art. 98 k.p.c. Stosownie do w/w przepisu, strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Powołany przepis ustanawia dwie zasady rozstrzygania o kosztach procesu, tj. zasadę odpowiedzialności za wynik procesu oraz zasadę orzekania o zwrocie kosztów niezbędnych i celowych. Przepisy art. 98 § 2 i 3 k.p.c. statuują niezbędne koszty procesu, i tak stosownie do § 3 do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa w sądzie. Jednakże pełnomocnikiem strony powodowej był radca prawny, zatem zastosowanie obok art. 98 k.p.c. znajduje art. 99 k.p.c., zgodnie z którym stronom reprezentowanym przez radcę prawnego zawraca się koszty w wysokości należnej według przepisów o wynagrodzeniu adwokata. Kosztami postępowania sąd obciążył pozwanego jako stronę, która przegrała proces i zasądził ich zwrot od pozwanego na rzecz powoda w całości. W niniejszej sprawie koszty postępowania po stronie powodowej wyniosły 1.097,58 zł. i złożyły się na nie: opłata sądowa od pozwu w kwocie 70 zł., wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 270 zł., ustalone w oparciu o § 2 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. (Dz.U.2015.1804 ze zm.), opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. oraz kwota 740,58 zł. tytułem zaliczki na wydatki (opinia biegłego).

Z kolei na podstawie art. 84 ust. 1 w zw. z art. 80 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2005 Nr 167, poz. 1398 ze zmianami) Sąd orzekł jak w pkt. 3 i 4 sentencji wyroku.