Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 lipca 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 lipca 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą w A.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w S.

o odszkodowanie

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim

z dnia 5 lutego 2018 roku, sygn. akt I C 996/17

1.  oddala apelację,

2. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz powódki (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w A. kwotę 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

SSA w SO Grzegorz Ślęzak

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSR del. Wioletta Krawczyk

Sygn. akt II Ca 435/18

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 5 lutego 2018 roku Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim po rozpoznaniu sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w A. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w S. o zapłatę kwoty 2.437,20 złotych

1.  zasądził od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 2.437,20 zl wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 28 kwietnia 2016 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądził od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 1.399 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1.200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Podstawę powyższego wyroku stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

W dniu 15 marca 2016 r. doszło do kolizji drogowej, w której uszkodzony został samochód osobowy marki O. (...) o nr rej. (...), będący własnością A. S. (1). W pojeździe O. (...) doszło do powstania szkody całkowitej i A. S. (1) zmuszona została do zakupu nowego pojazdu.

Sprawca kolizji ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) S.A. w S..

W dniu 15 marca 2016 r. A. S. (1) zawarła z (...) sp. z o.o. w A. umowę najmu pojazdu zastępczego K. (...) rok prod. 2015 o nr rej. (...) na okres od dnia 17 marca 2016 r. do dnia 4 kwietnia 2016 r., przy dobowej stawce czynszu w wysokości 180 zł netto (221,40 zł brutto).

Poza czynszem najmu, poszkodowana nie była zobowiązana do zapłaty na rzecz wynajmującego żadnych innych świadczeń. W cenę wliczone było bezpłatne podstawienie i odstawienie pojazdu do miejsca zamieszkania poszkodowanej, brak było kar umownych na wypadek uszkodzenia pojazdu, zniesiony był limit kilometrów, nie zastrzeżono kaucji na rzecz wynajmującego.

Zgodnie z treścią pkt 6 umowy, zaspokojenie roszczeń wynajmującego nastąpić mogło poprzez zapłatę kwoty czynszu bądź dokonanie na jego rzecz cesji wierzytelności przysługującej najemcy w stosunku do ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody.

W dniu 17 marca 2016 r. wynajmujący podstawił pojazd zastępczy K. (...) do miejsca zamieszkania A. S. (1) w P., po czym poszkodowana korzystała z niego przez 18 dni, do czasu zakupu nowego pojazdu. Po upływie okresu najmu, wynajmujący odebrał pojazd zastępczy z miejsca zamieszkania poszkodowanej.

W dniu 4 kwietnia 2016 r. A. S. (1) zawarła z (...) sp. z o.o. w A. umowę przelewu wierzytelności, na podstawie której przeniosła na rzecz strony powodowej wierzytelność względem ubezpieczyciela o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego.

W dniu 6 kwietnia 2016 r. (...) sp. z o.o. w A. wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 3.985,20 zł, płatną do dnia 13 kwietnia 2016 r. i prz cdstawiła ją d o zapłaty (...) S.A. w S..

(...) S.A. w S., po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, uznało swoją odpowiedzialność za skudd zdarzenia z dnia 5 marca 2016 r. w zakresie wynajmu pojazdu zastępczego za okres od dnia 17 marca 2016 r. do dnia 4 kwietnia 2016 r. i w dniu 22 kwietnia 2016 r. wypłaciło stronie powodowej odszkodowanie w wysokości 1.548 zł, stanowiące iloczyn 18 dni najmu oraz dobowej stawki wysokości 86 zł.

(...) S.A. w S. nie złożyło A. S. (1) oferty najmu pojazdu zastępczego.

W miesiącach marcu i kwietniu 2016 r. A. S. (1) zamieszkiwała w P.. Samochód wykorzystywała do codziennych dojazdów do pracy w L., załatwiania bieżących spraw życia codziennego, dojazdów do rodziny w T. oraz załatwiania formalności związanych z zakupem nowego samochodu po kolizji. W okresie od 17 marca 2016 r. do dnia 4 kwietnia 2016 r. poszkodowana nie miała możliwości skorzystania z innego pojazdu.

Zawierając umowę najmu pojazdu zastępczego z dnia 15 marca 2016 r. A. S. (1) nie negocjowała stawki czynszu. Bezpośrednio po szkodzie nie dysponowała środkami finansowymi, aby pokryć ewentualną kaucję na rzecz wynajmującego.

Dokonane w rozpoznawanej sprawie ustalenia faktyczne Sąd poczynił w oparciu o powołane wyżej dowody, które ocenione zostały przez pryzmat wskazań wiedzy, doświadczenia życiowego oraz reguł logicznego rozumowania.

Sąd zważył, iż powództwo (...) sp. z o.o. w A. przeciwko (...) S.A. w S. zasługiwało w całości na uwzględnienie, znajdując swą podstawę w treści art. 509 § 1 Kc. w zw. z art. 822 K.c., art. 436 § 2 K.c. w zw. z art. 415 K.c. i art. 481 § 1 i 2 K.c. w zw. z art. 34 ust. 1, art. 35, art. 36 ust. 1, art. 19 ust. 1 i art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i F ols kim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Zgodnie z art. 509 § 1 K.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszystkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (509 § 2 K.c.).

W rozpoznawanej sprawie, jak już wyżej zasygnalizowano, poza sporem stron pozostawał obowiązek pokrycia przez ubezpieczyciela kosztu najmu pojazdu zastępczego poniesionego przez A. S. (1) w okresie od 17 marca 2016 r. do dnia 4 kwietnia 2016 r. w związku z kolizją z dnia 15 marca 2016 r. Bezsporna była zatem sama zasada odpowiedzialności strony pozwanej z art. 822 K.c. i art. 34 ust 1 ustaw)' z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, jak i - co wymaga szczególnego podkreślenia — czasokres najmu pojazdu podlegającego refundacji (18 dni).

Na marginesie Sąd dodał, iż pozwany ubezpieczyciel, po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, wypłacił powodowi niesporną część świadczenia, co skutkowało zmianą rozkładu ciężaru dowodu. Jak zauważył bowiem Sądu Najwyższy w wyroku z dnia 23 lipca 2014 r., w razie ustalenia w toku postępowania likwidacyjnego przez ubezpieczyciela podstaw odpowiedzialności odszkodowawczej i przyznania na tej podstawie świadczenia, dochodzi do „uznania właściwego”, które obejmuje dwa elementy - zasadę odpowiedzialności oraz uznaną przez ubezpieczyciela wysokość świadczenia. Uznanie pociąga za sobą ten skutek, że co do elementów uznanych wierzyciel nie musi już udowadniać podstaw odpowiedzialności ubezpieczyciela, lecz jedynie dokonanie uznania. Konsekwencją takiego uznania jest więc zmiana rozkładu ciężaru dowodu [por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 lipca 2014 r., sygn. akt V CSK 512/13, opubl OSNC 2015/7- 8/88).

Zdaniem Sądu, dokonane przez stronę pozwaną w opisany wyżej sposób „uznanie” roszczenia nie budzi wątpliwości, albowiem jak wynika z poczynionych ustaleń, poszkodowana A. S. (1) w okresie od 17 marca 2016 r. do dnia 4 kwietnia 2016 r. wykorzystywała samochód do codziennych dojazdów do pracy na trasie P. - Ł., załatwiania bieżących spraw życia codziennego, dojazdów do rodziny w T., załatwiania formalności związanych z zakupem nowego samochodu po kolizji i jednocześnie nie dysponował innym samochodem nadającym się do wykorzystania.

W świetle przedstawionych uwag, w sprawie niniejszej spór między stronami ogniskował się wokół wysokości dobowej stawki czynszu najmu pojazdu K. (...), jak również wokół możliwości postawienia poszkodowanej zarzutu zwiększenia zakresu szkody, poprzez odmowę skorzystania z propozycji najmu pojazdu zastępczego złożonej przez ubezpieczyciela.

W uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 17 listopada 2011 r. (III CZP 5/11, OSNC 2012, Nr 3, poz 28), która otworzyła w szerokim zakresie możliwość domagania się zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego także przez osoby nie prowadzące działalności gospodarczej, Sąd Najwyższy stwierdził, iż odpowiedzialność ubezpieczyciela obejmuje "celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego".

Do zagadnienia, czy i jaki wpływ na zakres odpowiedzialności z ubezpieczenia OC ma odmowa przyjęcia przez poszkodowanego złożonej mu przez ubezpieczyciela oferty najmu pojazdu zastępczego, w sposób szeroki i frontalny odniósł się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 24 sierpnia 2017 r. (III CZP 20/17, BiulSN 2017/8/6), wyjaśniając, iż jeżeli ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu - we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmem pojazdów - skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te - w zakresie nadwyżki - będą podlegały indemnizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za "celowe i ekonomicznie uzasadnione". W tym kontekście istotne znaczenie ma nie tylko równorzędność samego pojazdu, ale także dodatkowych warunków umowy, takich jak np. czas i miejsce udostępnienia oraz zwrotu pojazdu zastępczego czy też obowiązek wpłaty kaucji. Jeżeli istotne warunki wynajmu proponowanego przez ubezpieczyciela (we współpracy z przedsiębiorcą wynajmującym pojazdy) czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego, nie ma podstaw, by obciążać osoby zobowiązane do naprawienia szkody wyższymi kosztami związanymi ze skorzystaniem przez poszkodowanego z droższej oferty. Odstępstwa od tej reguły nie uzasadniają drobne niedogodności o charakterze niemajątkowym, które mogą wiązać się np. z koniecznością nieznacznie dłuższego oczekiwania na podstawienie pojazdu zastępczego proponowanego przez ubezpieczyciela.

W dalszej części uzasadnienia Sąd Najwyższy podkreślił, iż proponowana wykładnia nie eliminuje ani nie ogranicza przysługującej poszkodowanemu swobody wyboru kontrahenta, od którego najmie pojazd. Sprawia jedynie - ze względu na obowiązek zapobiegania zwiększeniu rozmiarów szkody - że zawierając umowę na mniej korzystnych warunkach od proponowanych przez ubezpieczyciela, poszkodowany będzie zmuszony ponieść część związanych z tym kosztów.

W przypadku braku oferty ze strony ubezpieczyciela, za ugruntowany w orzecznictwie sądowym uznać można pogląd, zgodnie z którym, refundacji podlegają koszty najmu pojazdu zastępczego ustalone według cen, którymi posługuje się wybrany przez poszkodowanego wynajmujący, pod warunkiem, że nie są rażąco zawyżone. Nie ma więc znaczenia fakt, czy ceny te odbiegają od cen przeciętnych na lokalnym rynku usług, pod warunkiem, że nie jest to różnica rażąca. Na przedstawioną okoliczność — tj „rynkowy” charakter stawki czynszu - nie jest wymagane przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego, ale jako wystarczająca jawi się analiza cenników i ofert innych przedsiębiorców działających na rynku (por. wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 25 maja 2016 r., sygn. akt II Ca 1885/15, wyrok Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 19 listopada 2015 r, sygn. akt VI Ga 282/15, wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 9 marca 2016 r., sygn. akt III Ca 1977/15).

Odnosząc powyższe uwagi na grunt rozpoznawanej sprawy Sąd stwierdził, iż strona powodowa — na której spoczywał w tym względzie ciężar dowodu - wykazała, iż poniesiony przez poszkodowaną A. S. (2) koszt najmu pojazdu zastępczego w wysokości 180 zl netto (221,40 zł brutto) dziennie w okresie od dnia 17 marca 2016 r. do dnia 4 kwietnia 2016 r., nie odbiegał w sposób rażący od stawek stosowanych przez innych przedsiębiorców na rynku lokalnym, stąd też jako „celowy i ekonomicznie uzasadniony”, podlega indemnizacji w ramach odpowiedzialności gwarancyjno — repartycyjnej pozwanego ubezpieczyciela. Za wnioskiem tym przemawiają następujące argumenty.

Po pierwsze, jak wynika z załączonych do akr sprawy cenników i informacji handlowych pochodzących od podmiotów wyjmujących pojazdy na rynku (...) w analizowanym okresie, dzienna stawka najmu pojazdu segmentu (...) - a zatem niższego niż uszkodzony — wynosiła od 186 zł brutto do 364 zł brutto (k. 41-45). Co równic istotne, w sprawie niniejszej poszkodowana A. S. (2) korzystała z rozliczenia bezgotówkowego, a w zawartej umowie najmu nie zastrzeżono kaucji i opłaty przygotowawczej, limitu kilometrów, kar umownych, a wynajmujący zobowiązał się do bezpłatnego dostarczenia i odbioru pojazdu do je) miejsca zamieszania, co jak uczy doświadczenie może mieć znaczenie cenotwórcze.

W efekcie, Sąd ustalił, iż zaoferowane przez powoda stawki czynszu najmu pojazdu zastępczego w wysokości 221,40 zł, mieściły się w przedziale cen stosowanych na rynku lokalnym w odniesieniu do pojazdów o porównywalnej klasie.

Po wtóre, w kontekście ustalonych indywidualnych warunków umowy z dnia 15 marca 2016 r., pozwany ubezpieczyciel nie udowodnił, aby poszkodowana A. S. (1) wynajmując pojazd od powodowej spółki dopuściła się naruszenia obowiązku minimalizacji szkody. Dostrzec należy bowiem, iż poszkodowana jako osoba nieobeznana z rynkiem wynajmu samochodów zastępczych, nic miała obowiązku poszukiwać oferty najtańszej cenowo pod względem wysokości stawki dobowej (liczyły się wszak też inne parametry). Co więcej, zdaniem Sądu, to ubezpieczyciel, jako profesjonalny uczestnik obrotu gospodarczego, od którego wymagać można podwyższonego miernika staranności (art. 355 § 2 K.c.), złożyć winien poszkodowanej ofertę najmu i dopiero jej odmowa, uzasadniać mogłaby zarzut przyczynienia się poszkodowanej do zwiększenia szkody.

Po trzecie, strona pozwana - wbrew twierdzeniom i zarzutom zgłoszonym w odpowiedzi na pozew — nie udowodniła, aby złożyła poszkodowanej A. S. (1) prawnie doniosłą ofertę najmu pojazdu zastępczego.

W tym miejscu podkreślić należy, iż strona pozwana oferty najmu pojazdu zastępczego nic załączyła do akt sprawy, ani do akt postępowania likwidacyjnego. Jednocześnie poszkodowana A. S. (1) przesłuchana w charakterze świadka na rozprawie w dniu 22 stycznia 2018 r., wyraźnie zaprzeczyła, jakoby ofertę taką kiedykolwiek otrzymała.

Tymczasem, jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 24 sierpnia 2017 r., poszkodowanemu tylko wtedy można postawić zarzut nieprzyjęcia oferty złożonej przez ubezpieczyciela, gdy istotne warunki obu umów są równoważne i czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego. W tym kontekście, zdaniem Sądu Najwyższego, znaczenie ma przede wszystkim czas i miejsce udostępnienia oraz zwrotu pojazdu zastępczego oraz obowiązek wpłaty kaucji.

W rezultacie, warunkiem wstępnym - i koniecznym zarazem - do merytorycznej oceny zasadności podniesionego przez pozwanego zarzutu, winna być całościowo analiza (nie tylko ograniczona do stawki dobowej) treści oferty najmu pojazdu zastępczego złożonej przez ubezpieczyciela w sposób umożliwiający porównanie jej z postanowieniami umowy zawartej ze stroną powodową (pod tym względem ofertę powoda ocenić należy jako korzystną dla poszkodowanej, bowiem nic przewidywała ona kaucji oraz gwarantowała bezpłatne podstawienie i odbiór pojazdu z miejsca zamieszkania).

Ostatecznie, postanowieniem z dnia 11 października 2017 r. Sąd zobowiązał stronę pozwaną przez pełnomocnika do złożenia pisma przygotowawczego, w którym przedstawić miała wszystkie twierdzenia i dowodu na okoliczność złożenia poszkodowanej oferty najmu pojazdu zastępczego oraz konkretnych warunków tejże oferty, w sposób umożliwiający ich porównanie z postanowieniami umowy zawartej przez poszkodowaną ze stroną powodową, które to zobowiązanie strona pozwana zbagatelizowała, nie udzielając żadnej odpowiedzi i nie przedkładając żadnych dodatkowych dowodów.

W tym stanie rzeczy, Sąd ustalił, iż pozwane (...) S.A. w S. nie złożyło A. S. (1) oferty najmu pojazdu zastępczego, stąd też w rozpoznawanej sprawie brak było podstaw do postawienia poszkodowanej zarzutu naruszenia obowiązku minimalizacji szkody.

Po czwarte, jak słusznie zauważył pełnomocnik powoda w piśmie procesowym z dnia 7 listopada 2016 r., w sprawie niniejszej nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut ubezpieczyciela, jakoby poszkodowana nie poniosła kosztów wynajęcia pojazdu zastępczego. Otóż dostrzec należy, iż umowa najmu pojazdu zastępczego z dnia 15 marca 2016 r. została skutecznie zawarta - czego zresztą pozwany nie kwestionuje - i z chwilą spełnienia przez wynajmującego świadczenia niepieniężnego, A. S. (1) zobowiązana była do zapłaty umówionego wynagrodzenia, bez względu na faktyczne wykorzystanie pojazdu zastępczego. W uzasadnieniu przywołanej uchwały z dnia 17 listopada 2011 r., Sąd Najwyższy wskazał, że strata majątkowa powstaje dopiero z chwilą poniesienia kosztów najmu pojazdu zastępczego. Nic można jednak z tego stwierdzenia wyprowadzać wniosku, że poszkodowany może domagać się zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego tylko jeśli faktycznie poniósł te koszty poprzez zapłatę stosownej kwoty na rzecz wynajmującego. Zdaniem Sądu, samo zaciągniecie wymagalnego zobowiązania wobec osoby trzeciej, zgodnie z ugruntowanym poglądem judykatury, stanowi uszczerbek w dobrach prawnie chronionych, podlegający naprawieniu w trybie art. 361 K.c. {por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2008 r., sygn. akt III CZP 62/08, opubl. OSNC 2009/7-8/106).

Mając na względzie poczynione wyżej ustalenia oraz rozważania prawne, Sąd doszedł do wniosku, iż strona pozwana zobowiązana była do pokrycia poniesionego przez A. S. (1) kosztu najmu pojazdu zastępczego w okresie od dnia 17 marca 2016 r. do dnia 4 kwietnia 2016 r. w łącznej wysokości 3.985,20 zl (18 dni x 221,40 zl). W takim też kształcie, na podstawie umowy przelewu z dnia 15 marca 2016 r., wierzytelność tę nabyła strona powodowa.

W efekcie, po uwzględnieniu wypłaconego już powodowi odszkodowania w kwocie 1.548 zl, Sąd na podstawie 509 § 1 K.c. w zw. z art. 822 K.c., art. 436 § 1 K.c. w zw. z art. 415 K.c. i art. 34 ust. 1, art. 35, art. 36 ust. 1 i art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zasądził do (...) S.A. w S. na rzecz (...) sp. z o.o. w A. kwotę 2.437,20 zł (3.985,20 zł - 1.548 zl).

O ustawowych odsetkach za opóźnienie, Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 K.c. w zw. z art. 817 § 2 K.c. i art. art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, uznając, iż strona pozwana popadła w opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego z upływem 14 dni, liczonych od końca terminu wskazanego w doręczonej ubezpieczycielowi fakturze VAT z dnia 6 kwietnia 2016 r.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., stosownie do którego, strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

Sprawę niniejszą strona pozwana przegrała w całości, stąd też Sąd zasądził od niej na rzecz powoda kwotę 1.399 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Na kwotę tę złożyło się:

- 1.200 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika będącego adwokatem wg stawek obowiązujących w okresie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 27 października 2016 roku;

-17 zł tytułem opłaty skarbowej od dokumentu pełnomocnictwa procesowego; - 122 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu.

Powyższy wyrok zaskarżyła w całości strona pozwana.

Apelacja zaskarżonemu wyrokowi zarzuca:

1. naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, w szczególności:

a)naruszenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c. przez jego błędną wykładnię polegającą na:

- uznaniu, że Pozwana nie przekazała poszkodowanym oferty najmu pojazdu zastępczego, podczas gdy z zebranego materiału dowodowego jednoznacznie wynika, iż taka propozycja została złożona;

- braku wszechstronnej oceny dowodów, przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i wyprowadzenie z zabranego materiału dowodowego wniosków logicznie nieprawidłowych i niewynikających z tego materiału lub sprzecznych z materiałem dowodowym;

- oparciu zaskarżonego wyroku wyłącznie na niczym nieudowodnionym stanowisku strony powodowej, podczas gdy wszechstronne rozważenie materiału dowodowego powinno prowadzić do wniosku, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy roszczenie Powoda zostało zaspokojone w toku postępowania likwidacyjnego;

- braku odniesienia Sądu do dowodów ze złożonej poszkodowanemu propozycji bezgotówkowego najmu pojazdu zastępczego na warunkach korzystniejszych od propozycji Powoda;

b)art. 217 § 1 k.p.c. przez nieuwzględnienie okoliczności wskazanych przez Pozwaną w sprzeciwie oraz dowodów na uzasadnienie wniosków powoływanych przez Pozwaną dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej;

c)mając na względzie powyższe podnoszę zarzut nierozpoznania przez Sąd I instancji istoty sprawy skutkujący koniecznością w - w świetle treści przepisu 386 § 4 k.p.c. - przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

2. naruszenie przepisów prawa materialnego, w szczególności:

a)art. 354 § 2 k.c. w zw. z art. 415 k.c. poprzez ich błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że poszkodowany nie przyczynił się do zwiększenia rozmiaru szkody, podczas gdy okoliczności niniejszej sprawy jednoznacznie wskazują na brak współdziałania z ubezpieczycielem w zakresie minimalizacji zaistniałej szkody;

b) art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych przez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu obowiązku zwrotu przez towarzystwo ubezpieczeń całości kosztów związanych z najmem pojazdu zastępczego przez poszkodowaną, podczas gdy odpowiedzialność ubezpieczyciela z tego tytułu obejmuje wyłącznie celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty najmu.

Apelujący wnosił o:

1.  zmianę wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanej kosztów procesu,

2.  uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim do ponownego rozpoznania - w razie nieuwzględnienia wniosku jak w pkt 1,

3.  zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanej kosztów postępowania prowadzonego na skutek wniesionej apelacji.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik strony powodowej wnosił o jej oddalenie oraz zasądzenie kosztów procesu za II instancję.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i nie może odnieść zamierzonego w niej skutku w postaci wzruszenia zaskarżonego wyroku, albowiem podniesione w niej zarzuty uchybień procesowych w postaci naruszenia przepisów art. 233 § 1 kpc i art. 217 § 1 kpc, które to – w ocenie skarżącego - miały doprowadzić do nierozpoznania przez Sąd istoty sprawy a także obrazy prawa materialnego, tj. przepisów art. 354 § 2 kc w zw. art. 415 kc oraz art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, są chybione .

Na wstępie rozważań należy wskazać, iż Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe i dokonał wyczerpujących ustaleń faktycznych, które Sąd Okręgowy akceptuje i przyjmuje za własne. Nadto na pełną aprobatę zasługuje przedstawiona w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz rozważania prawne w zakresie oceny prawnej żądania pozwu w świetle przywołanego przez ten Sąd oraz przytoczonego w apelacji prawa materialnego.

Lektura materiału aktowego prowadzi bowiem do wniosku, iż Sąd Rejonowy rozpoznał sprawę w sposób szczególnie wnikliwy, dokładny, przeprowadzając wyczerpujące postępowanie dowodowe – w ramach którego uwzględnił wszystkie wnioski dowodowe zaoferowane przez strony a mające znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy – oraz wyjaśniając i oceniając wszystkie okoliczności, które przemawiają za przyjęciem w sprawie odpowiedzialności akcesoryjnej pozwanego z w zakresie wskazanym w pozwie za sprawcę szkody komunikacyjnej. Także wyprowadzone z tych ustaleń wnioski Sądu, które składają się na wszechstronną i przekonywującą ocenę prawną żądania pozwu są prawidłowe, znajdują oparcie w całokształcie materiału sprawy.

Dokonana bowiem przez Sąd Rejonowy ocena materiału dowodowego jest – co już wcześniej wskazano – wnikliwa, uwzględnia wszystkie aspekty sprawy, okoliczności, twierdzenia i zaprezentowane dowody w sprawie. Jest ona więc wszechstronna, zgodna z doświadczeniem życiowym i zasadami logicznego rozumowania, a zatem odpowiada wymogom, jakie stawiają jej przepisy art. 233 § 1 i 328 § 2 kpc, i jako mieszcząca się w granicach swobodnej oceny dowodów i przekonywująca zasługuje na akceptację Sądu II instancji tak jak i poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne tegoż Sądu, o czym już wcześniej wspomniano.

Wobec powyższego zarzut naruszenia przez Sąd I instancji wskazanych w apelacji przepisów procesowych należy ocenić jako niezasadny. Zgodnie z treścią art. 233 § 1 k.p.c. Sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Skuteczne podniesienie naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, iż Sąd rozstrzygający sprawę uchybił regułom oceny dowodów wyrażonym w tym przepisie. Apelujący nie wykazał w skardze apelacyjnej określonych błędów w rozumowaniu zastosowanym przez Sąd I instancji, a treść zarzutów wraz z uzasadnieniem stanowi swoistą polemikę z Sądem i sprowadza się do zakwestionowania stanowiska Sądu, przez zaprezentowanie jedynie własnej odmiennej oceny, operując jedynie argumentami jednej strony, podczas gdy stanowisko Sądu jest wynikiem uwzględnienia i właściwego wyważenia argumentów obu stron.

Stanowiska Sądu I instancji nie podważają też załączone do apelacji dowody, które – jak trafnie zarzuca strona powodowa – nie tylko że objęte dotknięte są prekluzją dowodową w rozumieniu art. 381 kpc ale także wskazują, że pozwany, jeśli zaoferował poszkodowanej samochód zastępczy, to miało to miejsce już po zawarciu przez nią umowy o taki samochód z powodem.

Słuszne jest zatem stanowisko Sądu Rejonowego, że strona pozwana skutecznie nie wykazała aby poszkodowana przyczyniła się do zwiększenia rozmiarów szkody przez brak współdziałania z ubezpieczycielem w zakresie minimalizacji zaistniałej szkody.

Słusznie także Sąd przyjął, iż zastosowane przez powoda stawki za wynajem przedmiotowego auta zastępczego mieszczą się w granicach takich stawek obowiązujących w innych firmach na terenie kraju i nie można uznać ich za rażąco wygórowane.

W konsekwencji powyższych rozważań, za niezasadny uznać należy przywołany w apelacji zarzut obrazy wskazanych w niej przepisów prawa materialnego.

Reasumując, stwierdzić należy, że apelacja w istocie sprowadza się do nieskutecznej polemiki z trafnym rozstrzygnięciem Sądu I instancji, które to odpowiada powołanemu w jego uzasadnieniu prawu materialnemu.

Wobec tego Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako nieuzasadnioną.

O kosztach procesy za instancję odwoławczą między stronami orzeczono na zasadzie art. 98 kpc, obciążając apelującego obowiązkiem zwrotu na rzecz strony powodowej poniesionych przez nią kosztów zastępstwa procesowego w tej instancji.

SSA w SO Grzegorz Ślęzak

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSR del. Wioletta Krawczyk