Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 maja 2019 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR Anna Stolarska

Protokolant: sekr. sąd. Tomasz Łukowicz

po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2019 r. w Gdyni na rozprawie

sprawy z powództwa P. R.

przeciwko R. D.

o zapłatę

I oddala powództwo;

II zasądza od powoda P. R. na rzecz pozwanego R. D. kwotę 1800 zł (jeden tysiąc osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Powód P. R. wniósł pozew przeciwko R. D. o zapłatę kwoty 10.000 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 2 sierpnia 2018 r. do dnia zapłaty i kosztami procesu. W uzasadnieniu powód wskazał, że udzielił pozwanemu pożyczki w kwocie 10.000 zł oraz że strony nie ustaliły z góry terminu zwrotu pożyczki, zaś w dniu 15 czerwca 2018 r. powód wypowiedział pozwanemu ww. umowę i wyznaczył termin do zwrotu pożyczki.

(pozew – k. 3-6, pismo procesowe z dnia 02.08.2018 r. – k. 14-15v )

Nakazem zapłaty z dnia 9 sierpnia 2018 r. wydanym w postępowaniu upominawczym w sprawie I 1 Nc 5109/18 referendarz sądowy orzekł zgodne z żądaniem pozwu.

(nakaz zapłaty – k. 17)

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany podniósł, że wszystkie wzajemne rozliczenia między stronami są uregulowane oraz że w dniu 12 stycznia 2018 r. pozwany zawarł porozumienie trójstronne z powodem i K. F., na mocy którego przekazał kwotę pożyczki K. F..

( sprzeciw – k. 23-24v )

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

R. D. w ramach działalności gospodarczej prowadzonej pod firmą (...) studio architektury z siedzibą w S. współpracował z P. R. i K. F. – wspólnikami (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. w zakresie realizacji projektów budowlanych.

(niesporne, nadto: zeznania świadka K. F. – k. 73-74v, nagranie z dnia 16.05.2019 r. 00:04:10-00:42:01, zeznania pozwanego – k. 74v-75v, nagranie z dnia 16.05.2019 r. 00:42:01-01:11:59)

W dniu 15 maja 2017 r. P. R. i R. D. zawarli umowę pożyczki, na podstawie której P. R. pożyczył R. D. kwotę 10.000 zł. Kwota pożyczki została przekazana R. D. przelewem, w treści którego nadawca został oznaczony jako (...), a odbiorca jako (...).

(niesporne, nadto: potwierdzenie przelewu z dnia 15.05.2017 r. – k. 9, zeznania świadka K. F. – k. 73-74v, nagranie z dnia 16.05.2019 r. 00:04:10-00:42:01, zeznania pozwanego – k. 74v-75v, nagranie z dnia 16.05.2019 r. 00:42:01-01:11:59)

W drugiej połowie 2017 roku P. R. wykonywał na rzecz R. D. prace projektowe dotyczące projektu domu mieszkalnego jednorodzinnego zlokalizowanego w S. przy ul. (...) za kwotę 23.124,00 zł.

(niesporne, nadto: oferta cenowa nr 1/8/2017 – k. 35, protokół zdawczo-odbiorczy – k. 36, zeznania świadka K. F. – k. 73-74v, nagranie z dnia 16.05.2019 r. 00:04:10-00:42:01, zeznania pozwanego – k. 74v-75v, nagranie z dnia 16.05.2019 r. 00:42:01-01:11:59)

Pod koniec 2017 roku K. F. sprzedał P. R. udziały w spółkach, w których obaj byli wspólnikami i w ramach wzajemnych rozliczeń P. R. był zobowiązany do zapłaty K. F. kwoty 20.000 zł

(niesporne, nadto zeznania świadka K. F. – k. 73-74v, nagranie z dnia 16.05.2019 r. 00:04:10-00:42:01)

W dniu 11 stycznia 2018 r. za pomocą wiadomości e-mail K. F. przesłał P. R. i R. D. projekt porozumienia między K. F., P. R. i R. D. datowany na dzień 12 stycznia 2018 r., w treści którego wskazano, że P. R. oświadcza, że: w dniu 12 października 2017 r. zawarł z K. F. umowę powierniczą, na mocy której K. F. powierzył mu kwotę 20.000 zł, w dniu 15 maja 2017 r. zawarł z R. D. umowę pożyczki, na mocy której udzielił R. D. pożyczki w wysokości 10.000 zł z terminem zwrotu określonym na dzień 25 lutego 2018 r., w dniu 20 września 2017 r. zawarł z R. D. umowę o dzieło, na mocy której wykonał projekt budowlany za wymagalnym wynagrodzeniem w wysokości ponad 10.000 zł. W treści projektu porozumienia wskazano również, że P. R. przekazuje K. F. wierzytelności z tytułu umowy pożyczki i umowy o dzieło do kwoty 20.000 zł i upoważnia tym samym K. F. do przyjęcia, a R. D. do zapłaty tej kwoty do rąk K. F. lub na jego rachunek bankowy, a R. D. zobowiązuje się do dokonania zapłaty do dnia 16 stycznia 2018 r. Porozumienie nie zostało podpisane przez wskazane w nim strony, gdyż w ocenie P. R. nie obejmowało wszystkich zobowiązań stron.

(dowody: projekt porozumienia – k. 40, wiadomość e-mail z dnia 11.01.2018 r. – k. 71, zeznania świadka K. F. – k. 73-74v, nagranie z dnia 16.05.2019 r. 00:04:10-00:42:01, zeznania pozwanego – k. 74v-75v, nagranie z dnia 16.05.2019 r. 00:42:01-01:11:59)

W dniu 22 lutego 2018 r. R. D., P. R. i K. F. podpisali dokument dotyczący rozliczenia stron określonych jako: „H. P. R. nip (...) z siedzibą S.” i „D. studio architektury nip (...) z siedzibą w G.”, w treści którego R. D. oświadczył, że tytułem dokonanej wpłaty oraz wykonanych prac projektowych posiada zobowiązania w kwocie 33.124,00 zł brutto i w związku z powyższym strony uzgodniły poniższy sposób rozliczenia: a) R. D. wpłaci kwotę 13.124 zł brutto na konto P. R. w terminie do 30 marca 2018 r., b) R. D. rozliczy kwotę 20.000 zł brutto z K. F. do 30 kwietnia 2018 r. W treści ww. dokumentu K. F. wyraził zgodę na powyższe rozlicznie, które w całości wyczerpuje i rozlicza wszelkie zobowiązania P. R. wobec niego.

(niesporne, nadto: rozliczenie stron z dnia 22.02. (...). – k. 54, zeznania świadka K. F. – k. 73-74v, nagranie z dnia 16.05.2019 r. 00:04:10-00:42:01, zeznania pozwanego – k. 74v-75v, nagranie z dnia 16.05.2019 r. 00:42:01-01:11:59)

Pismem z dnia 15 czerwca 2018 r., doręczonym w dniu 20 czerwca 2018 r., P. R. wypowiedział R. D. umowę pożyczki, jakiej udzielił mu w dniu 15 maja 2017 r. w kwocie 10.000 zł oraz wezwał do zwrotu ww. kwoty pożyczki w terminie 6 tygodni od dnia otrzymania pisma.

(niesporne, nadto wypowiedzenie umowy – k. 8, potwierdzenie doręczenia - k. 15-15v)

W związku z niezapłaceniem przez R. D. kwoty 13.124 zł P. R. wniósł w dniu 21 czerwca 2018 r. pozew o zapłatę kwoty 13.124 zł z odsetkami i kosztami procesu za wykonanie prac projektowych dotyczących projektu domu mieszkalnego jednorodzinnego zlokalizowanego w S. przy ul. (...), za które powód wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 23.124 zł.

Sąd Rejonowy w Gdyni nakazem zapłaty z dnia 2 lipca 2018 r. wydanym w sprawie GNc 4341/18 nakazał R. D. zapłacić P. R. kwotę 13.124 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 31 marca 2018 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 2.492 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

(niesporne, nadto: nakaz zapłaty w sprawie VI GNc 4341/18 – k. 55, kopia pozwu w sprawie VI GNc 4341/18 – k. 56-59)

W dniu 30 sierpnia 2018 r. R. D. wpłacił na rzecz P. R. kwotę 15.975,92 zł tytułem „nakaz zapłaty sygn. akt VI GNc 4341/18”.

(niesporne, nadto potwierdzenie przelewu - k. 62)

W 2018 roku R. D. zapłacił K. F. kwotę 20.000 zł tytułem rozliczenia wskazanego w dokumencie z dnia 22 lutego 2018 r.

(niesporne, nadto: zeznania świadka K. F. – k. 73-74v, nagranie z dnia 16.05.2019 r. 00:04:10-00:42:01, zeznania pozwanego – k. 74v-75v, nagranie z dnia 16.05.2019 r. 00:42:01-01:11:59)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wymienionych dowodów z dokumentów zgromadzonych w toku postępowania, których prawdziwość nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Pozostałe dokumenty zgromadzone w aktach nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż nie wnoszą do sprawy żadnych nowych, istotnych okoliczności.

Ustalając stan faktyczny sprawy Sąd wziął też pod uwagę zeznania świadka K. F. oraz zeznania pozwanego, pomijając dowód z zeznań powoda, gdyż prawidłowo wezwany nie stawił się na rozprawę. Zeznania ww. świadka, złożone na okoliczności ustalenia podstawy sporządzenia rozliczenia z dnia 22 lutego 2018 r., w szczególności ustalenia, czy obejmowało ono pożyczkę udzieloną R. D. przez P. R. w dniu 15 maja 2017 r. oraz ustalenia, czy świadek otrzymał kwotę wymienionej pożyczki na podstawie wskazanego rozliczenia, Sąd uznał za wiarygodne w całości. Świadek zeznawał w sposób logiczny i konsekwentny, szczegółowo i precyzyjnie opisując okoliczności sporządzenia rozliczenia z dnia 22 lutego 2018 r. oraz wykonanie przez pozwanego wynikających z jego treści zobowiązań, a także okoliczności dotyczące powstania zobowiązań objętych treścią tego rozliczenia. Zeznania świadka korespondowały ponadto z dokumentami przedłożonymi przez strony.

Za wiarygodne Sąd uznał również zeznania pozwanego złożone na okoliczności podstawy sporządzenia projektu porozumienia z dnia 12 stycznia 2018 r. oraz podstawy sporządzenia rozliczenia z dnia 22 lutego 2018 r. i wykonania tego rozliczenia, w szczególności terminu, sposobu, miejsca i osoby, której została/miała zostać zwrócona pożyczka z dnia 15 maja 2017 r. Zeznania te były zgodne z zeznaniami świadka K. F. oraz pozostałym zgromadzonym materiałem dowodowym, a ponadto pozwany w sposób szczegółowy i logiczny przedstawił okoliczności dotyczące udzielenia mu przez powoda spornej pożyczki, relacji między nim, powodem i K. F. oraz wynikających z nich zobowiązań, a także okoliczności dotyczące wykonania przez pozwanego jego zobowiązań wynikających z treści podpisanego przez strony rozliczenia. Sąd nie znalazł więc podstaw do odmowy dania wiary tym zeznaniom.

Powód domagając się zapłaty od pozwanego kwoty 10.000 zł powoływał się na pożyczkę udzieloną pozwanemu w dniu 15 maja 2017 r. Pozwany nie kwestionował, iż łączyła go z powodem przedmiotowa umowa pożyczki, jednak podnosił, iż kwota pożyczki została przez niego zwrócona zgodnie z treścią zawartego z powodem i K. F. porozumienia, tzn. spłata została dokonana przez pozwanego na rzecz K. F. jako część spłaty zobowiązań powoda wobec K. F..

Wobec powyższych stanowisk stron wskazać należy, iż ciężar wykazania faktu zaspokojenia roszczenia, którego w niniejszej sprawie domagał się powód, spoczywał zgodnie z art. 6 k.c. na pozwanym. W ocenie Sądu pozwany ciężarowi temu sprostał. Jak wynika z materiału dowodowego przedstawionego przez pozwanego – w szczególności w postaci rozliczenia stron z dnia 22 lutego 2018 r., a także uznanych przez Sąd za wiarygodne zeznań pozwanego i świadka K. F., strony oraz K. F. współpracowali w ramach prowadzonych w różnych formach prawnych działalności gospodarczych w branży budowlanej i w związku z tą współpracą oraz po jej zakończeniu posiadali wobec siebie zobowiązania pieniężne w postaci: niespłaconej pożyczki w kwocie 10.000 zł udzielonej pozwanemu przez powoda w dniu 15 maja 2017 r., niezapłaconych należności za prace projektowe wykonane przez powoda na rzecz pozwanego na podstawie umowy o dzieło z dnia 20 września 2017 r. w kwocie 23.124 zł oraz zobowiązanie powoda do zapłaty K. F. kwoty 20.000 zł z tytułu rozliczenia udziałów w spółkach, w których byli wspólnikami. W celu dokonania rozliczeń powyższych zobowiązań powód, pozwany i K. F. sporządzili w dniu 22 lutego 2018 r. dokument rozliczenia stron, z którego wynika, że łączne zobowiązanie pozwanego wobec powoda wynosi 33.124 zł i składa się na nie „dokonana wpłata” oraz „wykonanie prac projektowych”. Jak wynika natomiast ze zgodnych zeznań świadka K. F. i pozwanego część tego zobowiązania określona jako „dokonana wpłata” to kwota spornej pożyczki udzielonej pozwanemu przez powoda w dniu 15 maja 2017 r., tj. 10.000 zł, a pozostała część to kwota 23.124 zł z tytułu należnego powodowi od pozwanego wynagrodzenia za wykonane prace projektowe.

Wskazać przy tym należy, że nie bez znaczenia dla treści zapisów rozliczenia stron z dnia 22 lutego 2018 r. jest też treść projektu porozumienia datowanego na dzień 12 stycznia 2018 r., który to projekt – wbrew twierdzeniom powoda – został mu przesłany przez K. F. za pomocą wiadomości e-mail z dnia 11 stycznia 2018 r. Z treści tego projektu wynika, że zobowiązania pozwanego wobec powoda obejmowały pożyczkę w kwocie 10.000 zł i wynagrodzenie za wykonany przez powoda projekt budowlany na podstawie umowy o dzieło z dnia 20 września 2017 r. w kwocie ponad 10.000 zł. Porozumienie to bezspornie nie zostało podpisane przez wskazane w nim strony, jednak jak wynika z zeznań K. F. i pozwanego treści porozumienia nie zaakceptował powód z uwagi na zbyt ogólne określenie zobowiązania z tytułu wynagrodzenia za wykonane projekty, jednakże zarówno świadek, jak i pozwany wskazywali, że pożyczka wskazana w projekcie, którego powód nie chciał podpisać, jest tym samym zobowiązaniem co wskazana w rozliczeniu stron z dnia 22 lutego 2018 r. „dokonana wpłata”. Wskazać również należy, że powód w żaden wiarygodny sposób nie podważył zasadności powyższych ustaleń Sądu. Jego twierdzenia, iż jakiekolwiek porozumienia między nim, pozwanym i K. F. dotyczyły wyłącznie rozliczenia prac projektowych, nie zaś udzielonej pozwanemu pożyczki, nie zostały w żaden sposób wykazane. Powód nie przedłożył żadnego dowodu, w szczególności umowy na wykonanie prac projektowych zawartej z pozwanym, z którego wynikałoby, że pozwany był zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda należności za wykonane prace projektowe w kwocie wyższej niż 23.124 zł.

Jednocześnie zauważyć należy, że w pozwie złożonym w sprawie VI GNc 4341/18, w której powód domagał się zapłaty przez pozwanego kwoty 13.124 zł z tytułu wynagrodzenia za wykonane prace projektowe – zgodnie z ustaleniami zawartymi w rozliczeniu z dnia 22 lutego 2018 r., powód powoływał się na fakturę VAT nr (...) wystawioną przez siebie na kwotę 23.124,00 zł. Powód nie wykazał przy tym w żaden sposób, aby pozwany z tytułu wykonanych prac projektowych był zobowiązany do zapłaty na jego rzecz dodatkowej kwoty 10.000 zł.

Podsumowując powyższe należało więc uznać, że skoro w treści rozliczenia z dnia 22 lutego 2018 r. strony wskazały dwa zobowiązania pozwanego wobec powoda w łącznej wysokości 33.124 zł – określone jako „dokonana wpłata” i „wykonane prace projektowe”, zaś, jak już wskazano, za prace projektowe pozwany był winien powodowi zapłatę w kwocie 23.124 zł, gdyż powód nie wykazał, aby należność z tego tytułu obejmowała kwotę wyższą, to nie ulega żadnej wątpliwości Sądu, że pozostała kwota 10.000 zł stanowi pożyczkę udzieloną pozwanemu przez powoda na podstawie umowy z dnia 15 maja 2017 r., której zwrotu powód domagał się w niniejszym postępowaniu.

W dalszej kolejności wskazać należy, że zgodnie z treścią rozliczenia z dnia 22 lutego 2018 r. pozwany miał uregulować swoje zobowiązania wobec powoda wynikające z udzielonej pożyczki oraz wynagrodzenia za wykonane przez powoda prace projektowe – w łącznej kwocie 33.124 zł – w ten sposób, że kwotę 13.124 zł pozwany miał wpłacić na konto powoda do dnia 30 marca 2018 r., a kwotę 20.000 zł pozwany miał wpłacić na rzecz K. F. do dnia 30 kwietnia 2018 r., która to wpłata stanowiłaby rozliczenie zobowiązań powoda wobec K. F. z tytułu rozliczenia udziałów w spółkach, w których powód i K. F. byli wspólnikami. Jak wynika z powyższego, ten sposób rozliczenia – zaakceptowany przez powoda, pozwanego i K. F. – skutkowałby jednoczesnym rozliczeniem i uregulowaniem zobowiązań pozwanego wobec powoda i zobowiązań powoda wobec K. F..

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym z zeznań świadka K. F., wynika natomiast jednoznacznie, że pozwany spełnił swoje zobowiązania wynikające z ww. rozliczenia. Kwotę 13.124 zł, którą pozwany miał wpłacić na konto powoda, pozwany uiścił ostatecznie po wydaniu przez Sąd Rejonowy w Gdyni nakazu zapłaty w sprawie VI GNc 4341/18 zasądzającego od pozwanego na rzecz powoda ww. kwotę 13.124 zł z tytułu należności za wykonane przez powoda prace projektowe wraz z odsetkami i kosztami procesu. Kwotę łączną wynikającą z przedmiotowego nakazu zapłaty, tj. 15.975,92 zł, pozwany wpłacił na konto powoda w dniu 30 sierpnia 2018 r., co potwierdza przedłożone przez pozwanego potwierdzenie przelewu tej kwoty z dnia 30 sierpnia 2018 r. (k. 62). Pozostałą kwotę, tj. 20.000 zł, pozwany – zgodnie z ustaleniami stron, wpłacił na rzecz K. F. w 2018 roku, co potwierdził w swoich zeznaniach K. F., jak i pozwany. Powód nie wyjaśnił przy tym w logiczny sposób, dlaczego wniósł pozew do Sądu Gospodarczego o zapłatę kwoty 13.124 zł podczas, gdy fakturę wystawił na kwotę równo o 10 tys. zł wyższą, czyli na kwotę 23.124 zł.

Wobec zatem uregulowania przez pozwanego wszystkich należności wynikających z rozliczenia z dnia 22 lutego 2018 r. uznać więc należało, że pozwany zwrócił powodowi kwotę pożyczki udzielonej na podstawie umowy z dnia 15 maja 2017 r. Roszczenie powoda było więc niezasadne. Wskazać jeszcze należy, że powód nie wykazał, aby żądana przez niego kwota stanowiła odrębne, dodatkowe zobowiązanie pozwanego, nieobjęte rozliczeniem z dnia 22 lutego 2018 r. – powód nie wykazał bowiem, że oprócz należności za prace projektowe w kwocie 23.124 zł oraz zwrotu pożyczki w kwocie 10.000 zł należy mu się od pozwanego jeszcze kwota 10.000 zł z tytułu innej pożyczki lub jakiegokolwiek innego zobowiązania.

Wskazać jeszcze trzeba, że bez znaczenia dla powyższych ustaleń pozostaje podnoszona przez powoda okoliczność, że po otrzymaniu wezwania do spłaty pożyczki pozwany nie podnosił, że została ona jakoby rozliczona porozumieniem zawartym między stronami. Zauważyć przy tym należy, że wobec spłaty zobowiązań wynikających z rozliczenia z dnia 22 lutego 2018 r. dopiero w drugiej połowie 2018 roku pozwany nie mógł podnosić zarzutu spełnienia świadczenia po otrzymaniu wezwania do zwrotu pożyczki w dniu 20 czerwca 2018 r.

Kwestią nieistotną dla rozstrzygnięcia sporu było również to, w jakim charakterze występował pozwany przyjmując od powoda kwotę pożyczki. Pozwany jest osobą fizyczną, która ponadto prowadzi działalność gospodarczą, a więc może zawierać umowy zarówno w ramach tej działalności, jak i jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. Niezależnie od tego, w jaki sposób pozwany zostanie określony w treści danej umowy czy w dokumentach rozliczeniowych, to i tak będzie tą samą osobą zobowiązaną do spełnienia danego świadczenia. Niezależnie więc od tego, czy zawierając umowę pożyczki z dnia 15 maja 2017 r. pozwany działał jako przedsiębiorca czy jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, to i tak to pozwany był zobowiązany do zwrotu kwoty pożyczki na rzecz powoda.

Podsumowując powyższe, Sąd w pkt. I wyroku, na podstawie art. 720 k.c. w zw. z art. 6 k.c. a contrario, oddalił powództwo w całości.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu na podstawie art. 98 k.p.c. i art. 108 k.p.c. w zw. z § 2 pkt. 4 w zw. z § 15 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 265), zasądzając w pkt. II wyroku od powoda - jako strony przegrywającej niniejsze postępowanie - na rzecz pozwanego kwotę 1.800,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.