Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2019 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. w K.

przeciwko (...) Sp. z o.o. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 30 marca 2018 r. sygn. akt IX GC 725/17

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że nadaje mu treść:

„I. uchyla nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 7 czerwca 2017 r., sygn. akt IX GNc 649/17, w części tj. co do kwoty 675.640,70 zł (sześćset siedemdziesiąt pięć tysięcy sześćset czterdzieści złotych 700/100) wraz z odsetkami za opóźnienie od tej kwoty oraz co do kosztów postępowania i w tym zakresie powództwo oddala;

II. zasądza od strony powodowej na rzecz strony pozwanej kwotę 36.684,22 zł (trzydzieści sześć tysięcy sześćset osiemdziesiąt cztery złote 22/100) tytułem kosztów procesu.”

2.  odrzuca apelację w cześć dotyczącej żądania uchylenia opisanego wyżej nakazu zapłaty ponad kwotę 675.640,70 zł;

3.  zasądza od strony powodowej na rzecz strony pozwanej kwotę 42.205 zł (czterdzieści dwa tysiące dwieście pięć złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO Izabella Dyka SSA Jerzy Bess SSA Paweł Rygiel

sygn. akt I AGa 377/18

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 28 lutego 2019 r.

Strona powodowa, (...) Spółka z o.o. w K. (poprzednio: (...) Spółka z o.o. w K.) domagała się zasądzenia od pozwanej (...) Spółki z o.o. w W. kwoty 730.675,56 zł z ustawowymi odsetkami, a to za opóźnienie w zapłacie części ceny w wysokości 5.342.479,53 zł, wynikającej z łączącej strony umowy. Na dochodzona kwotę składają się skapitalizowane odsetki za okres opóźnienia wynoszący 672 dni.

Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 7 czerwca 2017 r. (sygn. akt IX GNc 649/17) Sąd Okręgowy uwzględnił roszczenie strony powodowej w całości, nakazując stronie pozwanej aby zapłaciła na rzecz strony powodowej kwotę 730.675,56 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 26 maja 2017 r. oraz kwotą 16.351 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu, albo wniosła w tym terminie zarzuty.

Pozwana spółka, w zarzutach od nakazu zapłaty, zaskarżając nakaz w części powyżej kwoty 55.034,86 zł oraz w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach, wniosła o uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa w zakresie kwoty 675.640,70 zł oraz o zasądzenia kosztów procesu według norm przepisanych. Podniosła, że brak jest podstaw do naliczenia odsetek ponad okres od wymagalności do dnia 4 maja 2015 r. tj. dnia uznania rachunku bankowego komornika.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy utrzymał w mocy opisany wyżej nakaz zapłaty w części tj. co do kwoty 682.086,66 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 11 lipca 2017 r. do dnia zapłaty oraz zasądził od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 3.600 zł tytułem zwrotu dalszych kosztów procesu.

W sprawie, w dacie wyrokowania, poza sporem pozostawało, że:

1/ Strony łączyła umowa sprzedaży udziałów w spółce (...) Spółce z o.o. w K., zawarta w dniu 1 lipca 2009 r., którą ustalono, że za nabywane udziały pozwana zapłaci powódce cenę sprzedaży. W umowie przewidziano m.in., że cena sprzedaży w wysokości 23.500.000 zł ulegnie podwyższeniu o Część Ceny, stanowiącą zwaloryzowaną kwotę 4.610.000 zł, przy czym strona pozwana będzie zobowiązana do natychmiastowej zapłaty stronie powodowej całości Części Ceny w wysokości 4 610 000 zł powiększonej o waloryzację w terminie 14 dni od momentu jej wezwania przez stronę powodową, w przypadku zaistnienia, po zawarciu Umowy, którejkolwiek z okoliczności wymienionych w pkt 6.1.3.1. do 6.1.3.18 Umowy.

2/ Strona pozwana aktem notarialnym z dnia 1 lipca 2009 r., poddała się egzekucji wprost z tego aktu, na podstawie art. 777 § 1 pkt 5 k.p.c., do maksymalnej wysokości 4.610.000 zł, powiększonej o publikowany przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego roczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych, dokonywanej corocznie, automatycznie, ze skutkiem na dzień oficjalnej publikacji składnika, tj. o opisaną powyżej waloryzację zdefiniowaną w punkcie 1.1.32..

3/ Wobec zaistnienia wskazanej wyżej okoliczności, w dniu 4 marca 2015 r. strona powodowa wezwała stronę pozwaną do zapłaty całości Części Ceny sprzedaży objętych umową z dnia 1 lipca 2009 r. udziałów w kwocie 5.342.479,53 zł, w terminie 14 dni od dnia otrzymania niniejszego wezwania. Termin do zapłaty upłynął bezskutecznie w dniu 18 marca 2015 r.

4/ Wobec powstania między stronami sporu co do zasadności naliczenia w/w części ceny i braku dobrowolnego spełnienia przez stronę pozwaną wymagalnego świadczenia, powódka wystąpiła z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności wskazanemu powyżej aktowi notarialnemu. Postanowieniem z dnia 20 kwietnia 2015 r. Sąd Rejonowy dla m. st. W. Wydział XVII Gospodarczy nadał klauzulę wykonalności aktowi poddania się egzekucji z dnia 1 lipca 2009 r. Tytuł ten był podstawą wszczęcia przez powodową spółkę egzekucji przeciwko spółce pozwanej (w dniu 22 kwietnia 2015 r.) i w dniu 4 maja 2015 roku Komornik Sądowy wyegzekwował całość należności.

5/ W związku z podjętymi przez stronę pozwaną działaniami obronnymi, Sąd Okręgowy w K.postanowieniem z dnia 4 maja 2015 r., w sprawie o sygn. akt (...), zmienionym następnie postanowieniem tego Sądu z dnia 21 maja 2015 r., udzielił stronie pozwanej zabezpieczenia roszczenia o pozbawienie wykonalności wskazanego wyżej tytułu wykonawczego poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego. W związku z tym Komornik przekazał wyegzekwowaną należność do depozytu sądowego.

6/ Pozwana spółka zainicjowała sprawę o pozbawienie wykonalności zaopatrzonego w klauzulę wykonalności aktu poddania się egzekucji z dnia 1 kwietnia 2009 r. i prawomocnym wyrokiem z dnia 5 października 2016 r. (sygn. akt(...)) Sąd Okręgowy przedmiotowe powództwo oddalił. Wcześniej, bo w dniu 21 września 2016 r. Sąd rozpoznający w/w sprawę uchylił swoje postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia z dnia 21 maja 2015 r.

6/ Wobec uchylenia zabezpieczenia Komornik prowadzący postępowanie egzekucyjne (sprawa o sygn. (...)), wyegzekwowane środki pieniężne w kwocie 5.344.565,90 zł, zdeponowane na rachunku depozytowym Ministerstwa Finansów, przekazał w dniu 18 stycznia 2017 r. na rachunek bankowy strony powodowej.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał zgłoszone roszczenie za uzasadnione, jako znajdujące oparcie w treści art. 535 k.c. oraz art. 481 § 1 k.c. Skoro bowiem roszczenie z tytułu zapłaty spornej części ceny stało się wymagalne w dniu 18 marca 2015 r., a na skutek działań pozwanej spółki świadczenie pieniężne zostało przekazane powodowej spółce dopiero w dniu 18 stycznia 2017 r., to doszło do 22-miesięcznego opóźnienia w spełnieniu świadczenia. Tym samym – w ocenie Sądu – zasadne jest zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki skapitalizowanych odsetek za w/w okres.

Za bezzasadny uznał Sąd zarzut pozwanej, iż opóźnienie winno być liczone wyłącznie do dnia 4 maja 2015 r. tj. daty obciążenia rachunku bankowego pozwanej i uznania rachunku bankowego komornika. Wskutek zawieszenia postępowania egzekucyjnego działaniami strony pozwanej wyegzekwowane środki pieniężne nie zostały bowiem przekazane stronie powodowej, a zdeponowane na rachunek depozytowy Ministerstwa Finansów. Sąd podkreślił, że uzyskanie przez pozwaną zabezpieczenia nastąpiło w oparciu o stanowisko – jak się okazało – pozbawione merytorycznych podstaw. Sąd odwołał się ponadto do treści art. 452 k.c.

Dodatkowo Sąd Okręgowy zawarł w uzasadnieniu argumentację odwołującą się do charakteru rachunku depozytowego Ministerstwa Finansów. Skoro bowiem nie jest to depozyt w rozumieniu prawa materialnego, mogący prowadzić do wykonania zobowiązania przez dłużnika, lecz depozyt procesowy, to jego funkcją jest jedynie techniczne przechowanie określonych środków do czasu ostatecznego zakończenia sporu między stronami danego stosunku prawnego. Tym samym poprzez złożenie spornej kwoty pieniężnej do tego depozytu nie doszło do spełniania przez pozwaną świadczenia.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c.

Od powyższego orzeczenia apelację wniosła strona pozwana wskazując, że zaskarża wyrok w całości i wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, względnie – o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 7 czerwca 2017 r. w całości i zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje.

Apelująca zarzuciła:

- nierozpoznanie istoty sprawy poprzez uchylenie się przez Sąd od zastosowania przepisów prawa materialnego znajdujących w sprawie zastosowanie (m.in. art. 481 § 1 k.c., art. 815 § 2 k.p.c., art. 462 § 1 k.c., art. 65 § 2 k.c.) i rozstrzygnięcie sprawy na podstawie art. 535 k.c., a w konsekwencji niedokonanie ustaleń faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia i niedokonanie jakichkolwiek rozważań w przedmiocie okoliczności spornych;

- naruszenie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 815 § 2 k.p.c. w zw. z art. 462 § 1 k.c. w zw. z art. 746 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie (bądź nienależyte zastosowanie) w sytuacji, gdy w sprawie niezbędne było ustalenie daty spełnienia świadczenia pieniężnego przez pozwanego w sytuacji wyegzekwowania przez komornika całej należności w dniu 4 maja 2015 r., zawieszenia egzekucji postanowieniem zabezpieczającym, wstrzymującym czynności komornicze oraz przekazania wyegzekwowanej kwoty na rachunek bankowy powódki w dniu 18 stycznia 2017 r.;

- naruszenie art. 481 § 1 k.p.c. w zw. z art. 65 § 1 i 2 k.c. poprzez ich niezastosowanie w sytuacji, gdy z pkt 6.3 umowy zbycia udziałów z dnia 1 lipca 2009 r. w sposób jednoznaczny wynika, że za datę zapłaty części ceny (datę spełnienia świadczenia) strony uznały datę wypływu środków pieniężnych z rachunku bankowego pozwanego, a nie datę uznania rachunku bankowego powoda;

- naruszenie art. 227 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 815 § 2 k.p.c. w zw. z art. 462 § 1 k.c. poprzez brak lub niejednoznaczne ustalenie okoliczności istotnych dla określenia daty spełnienia świadczenia pieniężnego w rozumieniu art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 815 § 2 k.p.c. w zw. z art. 462 § 1 k.c., a w szczególności braku ustalenia daty uznania rachunku bankowego komornika wyegzekwowaną należnością lub brak ustalenia daty uznania rachunku bankowego powoda wyegzekwowaną należnością i jednoczesne określenie tych dat jako chwili, w których doszło do wyegzekwowania należności głównej.

- naruszenie art. 227 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 65 § 2 k.c. poprzez zaniechanie ustaleń faktycznych istotnych dla wykładni pkt 6.3 umowy zbycia udziałów z dnia 1 lipca 2009 r. przewidującego ustalenia stron umowy, że za datę zapłaty części ceny uznaje się datę obciążenia rachunku bankowego kupującego (pozwanego) oraz brak ustaleń co do daty obciążenia rachunku bankowego pozwanego egzekwowaną należnością i pominięcie tych okoliczności przy wyrokowaniu.

Strona powodowa wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

W pierwszej kolejności wyjaśnienia wymaga, jakie są granice zaskarżenia apelacją strony pozwanej. Pomiędzy powołanym w niej zakresem zaskarżenia a wnioskami apelacyjnymi zachodzi bowiem niespójność. O ile bowiem zaskarżony wyrok dotyczy jedynie części wydanego w sprawie nakazu zapłaty, a to wobec wniesienia przez pozwanego zarzutów od tego nakazu w części tj. ponad kwotę 55.034,86 zł, jak też apelująca deklaruje, iż zaskarża wydany w sprawie wyrok w całości (a wiec także jedynie w zakresie obejmującym nakaz w zaskarżonej wcześniej części), to jednocześnie pozwana domaga się zmiany wyroku poprzez uchylenie nakazu zapłaty z dnia 7 czerwca 2017 r. w całości. Tym samym wniosek apelacyjny ma szerszy zakres niż uprzednio złożone przez pozwanego zarzuty od nakazu zapłaty, jak też szerszy zakres niż przedmiot, którym objęte było wyrokowanie zaskarżonym orzeczeniem.

Uwzględniając, że trudności w sprecyzowaniu zakresu zaskarżenia wynikają z odmiennych sposobów oznaczenia tego, w jakiej części nakaz zapłaty jest przedmiotem rozstrzygnięcia (w zarzutach oznaczono zaskarżenie „ponad oznaczoną kwotę”; w wyroku utrzymano nakaz zapłaty w mocy „co do kwoty”), to jednak nie ulega wątpliwości, że wniosek apelacyjny nie może obejmować takiego przedmiotu, który nie był objęty zakresem zaskarżenia zarzutami od nakazu zapłaty, a tym samym – nie był objęty zaskarżonym wyrokiem. Tak jednak jest, o ile pozwana domaga się uchylenia nakazu zapłaty w całości w sytuacji, gdy zarzutami zaskarżyła nakaz w części. Zważyć zatem należy, że na rozprawie apelacyjnej pełnomocnik pozwanej podtrzymał sformułowany pisemnie wniosek apelacyjny. W tym stanie rzeczy w części, tj. w zakresie, w jakiej pozwana domaga się uchylenia nakazu zapłaty ponad kwotę 675.640,70 zł, apelacja musiała ulec odrzuceniu, jako niedopuszczalna (art. 373 k.p.c. w zw. z art. 370 k.p.c.).

Nieuzasadnione jest twierdzenie apelującej, że Sąd I instancji nie orzekł o istocie sprawy. Zważyć należy, że nierozpoznanie istoty sprawy ma miejsce wówczas, gdy Sąd, z różnych przyczyn, uchylił się od rozpoznania merytorycznych podstaw powództwa. Ocenę w tym zakresie odnieść należy do przedmiotu procesu, którym jest zawarte w pozwie roszczenie procesowe tj. żądanie identyfikowane przez przytoczoną na jego uzasadnienie podstawę faktyczną. Roszczenie procesowe sprowadza się do twierdzenia, że strony łączy oznaczony stosunek prawny, którego istnienie podlega weryfikacji.

W niniejszej sprawie powodowa spółka domagała się zapłaty oznaczonej kwoty z tytułu skapitalizowanych odsetek od wskazanego w pozwie świadczenia pieniężnego. Sąd Okręgowy ocenił tak zakreślone roszczenie uznając je za uzasadnione, ustalając adekwatny z uwagi na powołaną podstawę stan faktyczny oraz stosując powołane przez siebie prawo materialne. Nie sposób zatem uznać, że Sąd orzekł o innym niż zgłoszone w pozwie roszczenie. O ile natomiast w sposób niewłaściwy zastosował przepisy prawa materialnego, to adekwatne stają się zarzuty naruszenia prawa materialnego, a nie twierdzenie, iż sąd nie orzekł o istocie sprawy.

Ustalenia dokonane w pierwszej instancji są prawidłowe i Sąd Apelacyjny przyjmuje je za własne. W rzeczywistości sprowadzają się do przywołania okoliczności niespornych.

Ustalenia te są także wystarczające dla rozstrzygnięcia sprawy. Chybione w tym zakresie są wszelkie zarzuty apelującej odwołujące się do postanowień umowy łączącej strony, z których wynikać ma termin spełnienia świadczenia pieniężnego. Okoliczności te są bezprzedmiotowe, o ile uwzględnić, iż do zapłaty spornej należności umownej na rzecz powódki doszło nie dobrowolnie, lecz w trybie przymusowym (egzekucyjnym). Oczywistą jest konstatacja, iż postanowienia umowne dotyczące sposobu i terminu spełnienia świadczenia mają zastosowanie w ramach realizacji stron tej umowy. Mają wpływ na ocenę wymagalności świadczenia i jego spełnienia przy ocenie zachowań stron wykonujących umowę. W sytuacji jednak postępowania egzekucyjnego moment spełnienia świadczenia wynika z przepisów szczególnych, właściwych dla tego trybu realizacji roszczeń. W trybie egzekucyjnym bowiem świadczenie spełniane jest do rąk komornika. Kluczowe zatem znaczenie ma przesądzenie, czy świadczenie wygasa z chwilą jego przekazania komornikowi (wyegzekwowania od dłużnika), czy dopiero z chwilą jego przekazania przez komornika wierzycielowi.

Trafnie podnosi pozwana, ze takim przepisem szczególnym jest art. 815 § 2 k.c. Zgodnie z tym przepisem, pokwitowanie komornika ma taki sam skutek jak pokwitowanie wierzyciela sporządzone w formie dokumentu urzędowego. Stąd – jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 września 1962 r. (IV CR 68/62, OSNC z 1963 r., z.2, poz.30) – „Wypłata zajętej sumy na rzecz organu egzekucyjnego, który zajęcia dokonał, zwalnia dłużnika zajętej wierzytelności z długu wobec wierzyciela w części dotyczącej kwoty przekazanej organowi egzekucyjnemu. W tej części zobowiązanie dłużnika zajętej wierzytelności wygasa..”. Zasadny jest zatem wniosek, że „ skoro pokwitowanie komornika ma taki sam skutek jak pokwitowanie wierzyciela sporządzone w formie dokumentu urzędowego, to dokonanie wpłaty komornikowi traktować należy jako równe w skutkach ze spełnieniem świadczenia na rzecz wierzyciela” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 grudnia 2017 r., II CSK 96/17, lex nr 2473780). W konsekwencji należy przyjąć, że spełnienie świadczenia do rąk komornika powoduje, że dłużnik staje się wolny od obowiązku świadczenia objętego treścią tytułu wykonawczego, a zobowiązanie wygasa.

Nie ma racji powódka, a za nią Sąd I instancji, że w okolicznościach niniejszej sprawy, z uwagi na szczególną sytuację związaną z zawieszeniem postępowania egzekucyjnego bezpośrednio po przekazaniu egzekwowanego świadczenia do rak komornika, nie doszło do spełnienia świadczenia. W swojej argumentacji Sąd Okręgowy wadliwe odwołał się do treści art. 452 k.c. Przepis ten dotyczy sytuacji, gdy świadczenie zostało spełnione do rąk osoby nieuprawnionej do jego przyjęcia, a za taką nie sposób uznać komornika, którego umocowanie do przyjęcia świadczenia wynika z przepisów prawa i wynikających stad kompetencji jako organu egzekucyjnego.

Za konkluzją, że art. 815 § 2 k.c. nie ma zastosowania w szczególnych okolicznościach niniejszej sprawy nie przemawiają żadne argumenty prawne. Zasadą jest, iż jeżeli w toku egzekucji dochodzi do spełnienia świadczenia do rąk komornika, to wywołuje to skutek spełnienia świadczenia na rzecz wierzyciela. Nie zmienia tego fakt, iż bezpośrednio po wyegzekwowaniu należności przez komornika, na skutek działań dłużnika, doszło do zawieszenia postępowania egzekucyjnego, skutkiem czego doszło do wstrzymania wypłaty wyegzekwowanej kwoty wierzycielowi i złożenia jej na rachunku depozytowym Ministerstwa Finansów. Zważyć należy, że po spełnieniu świadczenia do rąk komornika mogą mieć miejsce różne stany faktyczne, w wyniku których nie dojdzie do przekazania świadczenia wierzycielowi bądź zwłoki (opóźnienia) w przekazaniu tego świadczenia. Może to wynikać zarówno z działań dłużnika (jak w niniejszej sprawie), komornika (jak choćby w przypadku hipotetycznego zdefraudowania przez niego wyegzekwowanej kwoty bądź bezprawnego zaniechania w wykonaniu obowiązków), osoby trzeciej (np. zaniechania banku, na rachunku którego zdeponowano środki pieniężne) bądź z przyczyn obiektywnych. Brak jest podstaw - w sytuacji legalnie prowadzonego postępowania egzekucyjnego, na podstawie ważnego tytułu wykonawczego i w ramach kompetencji organu egzekucyjnego – do różnicowania skutków spełnienia świadczenia do rak komornika od przyczyn, dla których nie doszło (bądź doszło z opóźnieniem) do przekazania wyegzekwowanego świadczenia do rąk wierzyciela. Skutek przekazania świadczenia komornikowi jest jeden – spełnienie świadczenia przez dłużnika i wygaśnięcie zobowiązania. Przeciwny wniosek prowadziłby do trudnych do określenia konsekwencji w zakresie oceny skonkretyzowanych stanów faktycznych. Przykładowo, nie sposób zrozumieć, dlaczego okoliczności faktyczne niniejszej sprawy miałyby być odmiennie oceniane od sytuacji, w której – podobnie jak tutaj – doszłoby do spełnienia świadczenia do rąk komornika, a następnie jego przekazania wierzycielowi ze znacznym opóźnieniem na skutek opieszałości organu egzekucyjnego. W szczególności nie może stanowić podstawy odmiennej oceny to, że w niniejszej sprawie do wstrzymania przekazania wyegzekwowanych środków doszło na skutek zawieszenia postępowania egzekucyjnego postanowieniem zabezpieczającym.

W tym stanie rzeczy bezprzedmiotowe są wszelkie rozważania Sądu Okręgowego co do charakteru rachunku depozytowego prowadzonego przez Ministra Sprawiedliwości.

W konsekwencji poczynionych rozważać należy ocenić, że do spełnienia świadczenia przez dłużnika doszło w dniu 4 maja 2015 r., skoro w tym dniu miało miejsce obciążenie rachunku bankowego powoda i uznanie rachunku bankowego komornika. Tym samym sporne między stornami zobowiązanie wygasło, co skutkuje przyjęciem, iż brak jest podstaw do dalszego naliczania odsetek za opóźnienie od kwoty będącej przedmiotem egzekucji (art. 481 § 1 k.c.).

Powyższe nie oznacza, że powódka pozbawiona jest roszczeń związanych z działaniami osób, które spowodowały, iż pomimo spełnienia świadczenia należność nie została jej przekazana, a więc że nie mogła z tego świadczenia korzystać. Jak już wskazano, z art. 815 § 2 k.p.c. wynika, iż spełnienie świadczenia do rąk komornika jest równoznaczne ze spełnieniem świadczenia przez dłużnika. Opóźnienie w przekazaniu wyegzekwowanej kwoty wierzycielowi może wynikać z różnych zdarzeń (okoliczności faktycznych, mających źródło w działaniach lub zaniechaniach różnych podmiotów). Tym samym, o ile powód poniósł szkodę na skutek określonych zdarzeń, to przysługuje mu odszkodowanie od osób, których działania lub zaniechania pozostają w adekwatnym związku przyczynowym z powstaniem szkody (art. 361 § 1 k.c.).

W niniejszej sprawie do opóźnienia w zaspokojeniu wierzyciela (powódki) doszło na skutek działania dłużnika (pozwanej), który zgłosił w sposób skuteczny wniosek o zabezpieczenie jego powództwa przeciwegzekucyjnego poprzez zawieszenia postępowania. Tym samym źródłem ewentualnej szkody powódki jest ustanowione z inicjatywny pozwanej zabezpieczenie. Dla tego rodzaju szczególnych okoliczności ustawa przewiduje możliwość wyrównania uszczerbku majątkowego podmiotu uprawnionego poprzez wytoczenie powództwa o odszkodowanie, uregulowanego art. 746 k.p.c. Ten przepis szczególny przewiduje m.in. możliwość domagania się od obowiązanego w postępowaniu zabezpieczającym naprawienia szkody wyrządzonej wykonaniem zabezpieczenia przez obowiązanego, jeżeli powództwo uprawnionego zostało oddalone.

Tego rodzaju roszczenie nie zostało jednak zgłoszone w niniejszej sprawie, a żądanie pozwu było ograniczone wyłącznie do zasądzenia skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia.

Poczynione wyżej rozważania prowadzą do wniosku, że powódce nie należą się odsetki za okres po spełnieniu świadczenia głównego tj. od dnia 4 maja 2015 r., co musi prowadzić do zmiany zaskarżonego wyroku i uchylenia wydanego w sprawie nakazu zapłaty co do kwoty odsetek za okres od w/w daty do dnia wypłaty należności wierzycielowi.

Biorąc to pod uwagę Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji. Rozliczając koszty procesu Sąd uwzględnił, że pozwany wygrał sprawę w 92,5 %. Przed Sądem I instancji powódka poniosła koszty w wysokości 16.334 zł (9.134 zł opłaty od pozwu oraz 7.200 zł opłaty od wynagrodzenia pełnomocnika), a pozwana poniosła koszty w wysokości 40.983 zł (33.783 zł opłaty od zarzutów i 7.200 zł opłaty z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika). Łącznie zatem koszty te wyniosły 57.317 zł, z czego powódkę obciąża kwota 53.018,22 zł, a pozwaną kwota 4.298,78 zł. W konsekwencji zasadne jest zasadzenie od powódki na rzecz pozwanej z tytułu kosztów procesu kwoty 36.684,22 zł, jako różnicy pomiędzy kosztami przez pozwaną poniesionymi i kosztami tę stronę obciążającymi.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd.2 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. Zważyć bowiem należy, że apelująca, z uwagi na wadliwie określony wniosek apelacyjny, uległa w sprawie w niewielkiej tylko części, w jakiej odrzucono jej apelację. Na zasądzone koszty składa się oplata od apelacji w wysokości 34.105 zł oraz opłata od wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 8.100 zł (ustalona zgodnie z § 2 pkt 7 w zw. z § 10 ust.1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.).

SSO Izabella Dyka SSA Jerzy Bess SSA Paweł Rygiel