Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 listopada 2019 r.

Sąd Okręgowy w Koninie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Robert Rafał Kwieciński

Protokolant: st. sekr. sąd. Irena Bąk

przy udziale Lechosława Perza prokuratora Prokuratury Rejonowej w Kole

po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 2019 roku

sprawy R. P. (1)

oskarżonego z art. 178a§1 i 4 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Kole

z dnia 9 sierpnia 2019 roku sygn. akt II K 375/19

1.  Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok.

2.  Zwalnia oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Robert Rafał Kwieciński

Sygn. akt II Ka 312/19

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 09 sierpnia 2019r. Sąd Rejonowy w Kole, w sprawie o sygn. akt II K 375/19 oskarżonego R. P. (2) uznał za winnego tego, że w dniu 08 marca 2019r. o godz. 07:30 w miejscowości Ł. gm. W., powiat (...) w woj. (...) prowadził pojazd mechaniczny w ruchu lądowym - kierował samochodem osobowym marki D. (...) o nr rej. (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości 1,55 mg/dm3 zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu, przy czym czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym za kierowanie pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwości prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Kole sygn. akt II K 35/12 z dnia 21.02.2012r. za przestępstwo z art. 178a§l kk, prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Kole sygn. akt IIK 161/12 z dn. 13.04.2012r. za przestępstwo z art 178a§l kk oraz prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Kole sygn. akt II K 484/I2 z dnia 17.07.2012r. za przestępstwo z art 178a§ 1 i 4 kk, tj. popełnienia przestępstwa z art. 178a § 1 i 4 kk i za to na podstawie art. 178a § 4 kk wymierzył mu karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności oraz na podstawie art. 42 § 4 kk orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych oraz na podstawie art. 43a § 2 kk orzekł od oskarżonego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 12 000 zł.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego, zaskarżając go w części dotyczącej kary i zarzucając mu rażącą niewspółmierność orzeczonej kary wobec oskarżonego R. P. (2), tj. kary pozbawienia wolności, przekraczającą swoją dolegliwością stopień winy oraz społecznej szkodliwości, przejawiającą się brakiem wystarczającego przez Sąd rozważenia wszystkich okoliczności łagodzących występujących po stronie oskarżonego, co skutkowało wymierzeniem mu kary 1 roku i i 2 miesięcy pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, podczas gdy wymierzenie kary łagodniejszej odniosłoby skutek zarówno w zakresie prewencji ogólnej, jak i szczególnej.

Podnosząc powyższy zarzut obrońca oskarżonego wniósł o ponowne przesłuchanie oskarżonego, zmianę zaskarżonego wyroku przez wymierzenie oskarżonemu kary łagodniejszego rodzaju ewentualnie o uchylenie wyroku Sądu I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Kole.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja wniesiona przez obrońcę oskarżonego R. P. (2) jako bezzasadna nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy w sposób wnikliwy przeprowadził postępowanie dowodowe, na podstawie prawidłowo ocenionych dowodów dokonał trafnych ustaleń faktycznych – nie kwestionowanych przez skarżącego. Nie budzi również żadnych wątpliwości ocena prawna zachowania oskarżonego, dokonana przez sąd meriti a także sprawstwo i wina oskarżonego w obliczu tak zeznań funkcjonariuszy policji dokonujących zatrzymania oskarżonego, jak i oświadczenia oskarżonego złożonego do protokołu badania stanu trzeźwości analizatorem wydechu, iż w dniu 08 marca 2019r. około godz. 06:00 spożył alkohol w postaci wódki w ilości ok. 0,5 litra (k. 3 akt).

Jako podstawę odwoławczą (art. 438 pkt 4 k.p.k.) ustawodawca traktuje tylko taką niewspółmierność kary, która ma charakter rażący. Nie chodzi więc o każdą różnicę między karą wymierzoną a karą, którą należałoby wymierzyć, ale o różnicę o charakterze zasadniczym. Powyższe stanowisko znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie Sądu Najwyższego, który m.in. w wyroku z dnia 02.02.1995r. wyraził pogląd, że nie chodzi o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby – również w potocznym znaczeniu tego słowa – „rażąco” niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować (sygn. akt II KRN 198/94 OSP 1995 Nr 6 poz. 18). Zatem rażąca niewspółmierność kary zachodzić może tylko wówczas, gdyby na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica między karą wymierzoną przez Sąd I instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego (por. wyrok SN z dnia 14.11.1973r. III KR 254/73 OSNPG 1974 Nr 3-4 poz.51).

Zasady wymiaru kary określone zostały przez ustawodawcę w art. 53 k.k.

Zgodnie z § 1 tego przepisu kara nie może przekraczać stopnia winy sprawcy, uwzględniać powinna stopień szkodliwości społecznej czynu oraz cele zapobiegawcze i wychowawcze, jakie mają być osiągnięte w stosunku do oskarżonego, a także brać pod uwagę potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Zasada winy jest zasadą fundamentalną, w obecnie obowiązującym kodeksie karnym, zarówno dla zasad odpowiedzialności, jak i dla wymiaru kary, gdyż pełni funkcję legitymującą odpowiedzialność karną i limitującą wymiar kary. Stopień winy wyznacza więc górną granicę dolegliwości związanej z wymiarem kary. Nie można orzec kary, której dolegliwość przekraczałaby stopień winy, chociażby za rozstrzygnięciem takim przemawiały inne dyrektywy np. wzgląd na potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Przepis art. 53 § 2 k.k. wskazuje na dalsze okoliczności, które sąd winien uwzględniać przy wymiarze kary, a więc w szczególności motywację i sposób zachowania sprawcy, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości osobiste sprawcy, jego sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie po jego popełnieniu.

Oczywiście wszystkie te okoliczności należy brać pod uwagę nie tylko przy wymiarze kary, ale również innych elementów rozstrzygnięcia o karze, w tym środków karnych, zaś względna przyczyna odwoławcza w postaci zarzutu "rażącej niewspółmierności kary", przewidziana w art. 438 pkt 4 k.p.k., może stanowić podstawę wniesienia środka odwoławczego także w przypadku rażącej niewspółmierności orzeczonego środka karnego (SN I KZP 12/02, OSNKW 2002, nr 7-8, poz. 50).

W istocie wszystkie dyrektywy wymiaru kary w przedmiotowej sprawie wymagały, by orzec wobec oskarżonego karę realnie surową i jako oczywiste należało uznać, że nie może to być kara o charakterze wolnościowym. Zarówno stopień winy oskarżonego, jak i społecznej szkodliwości jego czynu należało uznać jako bardzo duże. Z informacji o wcześniejszej karalności oskarżonego wynika, że był już karany za jazdę samochodem w stanie nietrzeźwości i miał już również orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów. Mimo to oskarżony kolejny raz prowadził samochód w stanie nietrzeźwości z bardzo wysokim stopniem stężenia alkoholu w organizmie – 1,55 mg/dm ³.

Mając na uwadze tak wysoki stan upojenia, podkreślić należy, iż oskarżony w sposób realny zagrażał innym uczestnikom ruchu drogowego. Oskarżony miał pełną świadomość naganności swojego zachowania i jego prawnych konsekwencji, co nie powstrzymało go od popełnienia tego przestępstwa. Nie ulega, bowiem wątpliwości, iż bardzo niebezpieczne jest prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości, do tego przy tak dużej zawartości alkoholu w organizmie, jak u oskarżonego. Takie zachowanie wymaga możliwie surowego napiętnowania, w dużej mierze również w celu pełnej realizacji dyrektywy społecznego oddziaływania kary. Sam zaś oskarżony swoim zachowaniem dobitnie wykazał, że żadne inne środki represji karnej wobec niego nie odnoszą wychowawczych skutków i nie powstrzymują go od popełnienia kolejnego przestępstwa. Nie ma więc żadnych przesłanek by móc uznać, że obecnie, mimo niewykonania kary, oskarżony poprawi się przynajmniej na tyle, że nie popełni przestępstwa w przyszłości. Uwadze sądu nie może bowiem umknąć okoliczność, iż pierwszy raz oskarżony z art. 178a § 1 k.k. karany był wyrokiem z dnia 21 lutego 2012 r. w sprawie o sygn. akt II K 35/12 na karę grzywny. Mimo to popełnił kolejne przestępstwo z art. 178a § 1 k.k., za które wyrokiem z dnia 13 kwietnia 2012 r. w sprawie o sygn. akt. II K 161/12 wymierzono mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 4 lata, którą to karę zarządzono do wykonania. Następnie postanowieniem Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 27 sierpnia 2015r. w sprawie o sygn.. akt II Kow 230/15/el udzielono oskarżonemu R. P. (2) zezwolenia na odbycie tejże kary w systemie dozoru elektronicznego. Jednak z uwagi na zachowanie oskarżonego, tj. nadużywanie alkoholu i pozostawanie w ciągu alkoholowym postanowieniem Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 22 września 2015r. w sprawie o sygn. akt II Kow 252/15/el uchylono wcześniejsze zezwolenie na odbycie kary 8 miesięcy pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Mało tego oskarżony R. P. (2) ponownie popełnił przestępstwo z art. 178a § 1 i 4 kk, za które wyrokiem z dnia 17 lipca 2012r. w sprawie o sygn. akt II K 484/12 wymierzona mu została kara 3 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 2 lata.

Z uwagi na powyższe w przedmiotowej sprawie sąd nie widzi możliwości wymierzenia kary o wolnościowym charakterze, brak jest też możliwości warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności, bowiem zgodnie z treścią przepisu art. 69 § 4 k.k. wobec sprawców m.in. przestępstw z art. 178a § 4 k.k. co do zasady ustawodawca nie przewiduje możliwości warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, poza szczególnie uzasadnionymi wypadkami a w przypadku oskarżonego taka sytuacja nie zachodzi. Skoro tylko taka kara może wpłynąć na niego wychowawczo, to nic nie przemawia za tym, by orzekać wobec niego karę, która takiego wychowawczego celu nie pozwoli zrealizować i tym bardziej nie można uznać, by zachodziły wobec oskarżonego jakieś szczególne, wyjątkowe okoliczności.

Oskarżony powinien zdawać sobie sprawę z niebezpieczeństwa, jakie powoduje jeżdżąc pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwości i nie można po raz kolejny stwarzać dla niego wrażenia, że prawne konsekwencje takiego postępowania mogą jednak nie być dla niego szczególnie uciążliwe. Ponowne orzekanie kary wolnościowej może jedynie odnieść skutek demoralizujący wobec oskarżonego.

Wskazać również należy, iż zasadnie Sąd Rejonowy w Kole orzekł wobec oskarżonego R. P. (2) dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych.

W tym miejscu wskazać należy, iż słusznie sąd I instancji wskazuje, że przepis art. 42 § 4 k.k. obliguje Sąd do orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w sytuacji popełnienia przestępstwa z art. 178a § 4 k.k.

Z przedstawionych wyżej względów, Sąd Okręgowy na mocy art. 437 § 1 k.p.k. utrzymał w mocy zaskarżony wyrok jako w pełni słuszny i trafny, uznając apelację obrońcy oskarżonego R. P. (2) za bezzasadną.

Mając na uwadze aktualną sytuację materialną oskarżonego, w oparciu o treść art. 624 § 1 k.p.k., sąd zwolnił go od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Robert Rafał Kwieciński