Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 stycznia 2019 r.

Sąd Rejonowy w Koninie I Wydział Cywilny

Przewodniczący SSR Karol Dryjański

Protokolant Sekr. Sąd. Marta Matusiak

po rozpoznaniu w dniu 7 stycznia 2019 r. w Koninie

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. S.

przeciwko A. S. (1)

o odwołanie darowizny

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Koninie) na rzecz radcy prawnego K. N. kwotę 4.428 (cztery tysiące czterysta dwadzieścia osiem złotych) z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu powódce;

3.  nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa.

SSR Karol Dryjański

Sygn. akt I C 1819/17

UZASADNIENIE

Z. S. wniosła o odwołanie darowizny nieruchomości:

1)  położonej w miejscowości B., gmina R., oznaczonej numerem geodezyjnym (...), o powierzchni 1,3200 ha, dokonanej na podstawie § 2 umowy darowizny z dnia 24.11.2009 r., rep. A nr (...),

2)  oznaczonej numerem geodezyjnym (...), o powierzchni 0,0250 ha, dokonanej na podstawie § 2 umowy darowizny z dnia 24.11.2009 r., rep. A nr (...).

Ponadto powódka wniosła o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania.

W uzasadnieniu powódka podniosła, że przedmiotowe nieruchomości podarowała wraz z mężem pozwanemu na podstawie umowy z dnia 24.11.2009 r. W umowie zastrzeżono na rzecz powódki dożywotnią bezpłatną służebność osobistą polegającą na prawie korzystania z całego parteru domu mieszkalnego, ogrzanego i oświetlonego, ze wspólnym wejściem i korytarzem, gwarancją swobodnego poruszania się po całym obejściu przedmiotowej nieruchomości oraz opiekę i pielęgnowanie w razie choroby i na starość. Powódka wskazała, że pozwany zaczął następnie nadużywać alkoholu, wulgarnie odnosić się do darczyńców, nie zajmował się podarowanymi nieruchomościami, a po śmierci K. S. (1) zachowanie pozwanego jeszcze się pogorszyło. Ponadto powódka zarzuciła, że pozwany nie płaci rachunków związanych z utrzymaniem domu i nie wykonuje żadnych prac w obejściu, przy tym nie interesuje się sytuacją powódki. Z. S. podniosła, że sama musi kupować opał.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Pozwany A. S. (1) jest synem powódki Z. S. i K. S. (1).

dowód: bezsporne

K. S. (1) był właścicielem nieruchomości:

1)  położonej w miejscowości Z., gmina R., o powierzchni 0,2000 ha, oznaczonej numerem geodezyjnym (...), objętej prowadzoną przez Sąd Rejonowy w K. księgą wieczystą (...),

2)  położonych w miejscowościach Z. i B., gmina R., o łącznej powierzchni 5,5700 ha, oznaczonych numerami geodezyjnymi (...), objętych prowadzoną przez Sąd Rejonowy w K. księgą wieczystą (...),

3)  położonych w miejscowościach Z. i B., gmina R., o łącznej powierzchni 4,8458 ha, oznaczonych numerami geodezyjnymi (...) (zabudowanej domem pobudowanym około 1998 r. o powierzchni użytkowej 200 m ^{( 2)}, oborą ze stodołą o powierzchni 250 m ^{( 2)} oraz garażami), (...) (...), (...) (...) i (...), objętych prowadzoną przez Sąd Rejonowy w K. księgą wieczystą (...),

4)  położonej w miejscowości Z., gmina R., o powierzchni 3,7648 ha, oznaczonej numerem geodezyjnym (...), objętej prowadzoną przez Sąd Rejonowy w K. księgą wieczystą (...).

K. i Z. małżonkowie S. byli do wspólności ustawowej właścicielami nieruchomości położonej w miejscowości B., gmina R., o powierzchni 1,3200 ha, oznaczonej numerem geodezyjnym (...), dla której Sąd Rejonowy w K.prowadzi księgę wieczystą (...).

W dniu 24.11.2009 r. doszło do zawarcia umowy darowizny, rep. A Nr (...), na podstawie której:

a)  K. S. (1) podarował A. S. (1) gospodarstwo obejmujące nieruchomości opisane wyżej w punktach 1 – 4 wraz z inwentarzem i wyposażeniem przedmiotowego gospodarstwa, w tym ciągnik U.MF 235 o numerze rejestracyjnym (...), ciągnik U.o numerze rejestracyjnym (...) oraz przyczepę (...) o numerze rejestracyjnym (...),

b)  K. i Z. małżonkowie S. podarowali A. S. (1) nieruchomość położoną w miejscowości B., gmina R., o powierzchni 1,3200 ha, oznaczoną numerem geodezyjnym (...), dla której Sąd Rejonowy w K.prowadzi księgę wieczystą (...).

W § 6 umowy A. S. (1) ustanowił na opisanej wyżej nieruchomości oznaczonej numerem geodezyjnym (...), o powierzchni 0,4300 ha, na rzecz K. i Z. małżonków S. dożywotnią i bezpłatną służebność osobistą polegającą na prawie korzystania z całego parteru domu, ogrzanego i oświetlonego, ze wspólnym wejściem i korytarzem, swobody poruszania się po obejściu przedmiotowej nieruchomości oraz opieki w razie choroby i na starość.

dowód: umowa z dnia 24.11.2009 r. k. 5 - 8

K. i Z. małżonkowie S. mieszkali na opisanej wyżej nieruchomości położonej w Z., oznaczonej numerem geodezyjnym (...), pod adresem (...). Pozwany mieszkał tam do czerwca 2015 r.

Pozwany spierał się z ojcem co do sposobu prowadzenia gospodarstwa. W jednym wypadku pozwany uderzył ojca. Była to reakcja na popchnięcie Z. S. przez K. S. (1).

K. S. (1) zmarł 12.03.2015 r. Dotychczas nie przeprowadzono postępowania o stwierdzenie nabycia spadku po nim.

Pozwany jeszcze za życia ojca sprzedawał nieruchomości otrzymane na podstawie umowy z dnia 24.11.2009 r. Wynikało to z konieczności spłaty kredytu, który zaciągnął razem z ojcem na potrzeby prowadzenia gospodarstwa, pokrycie kosztów związanych bieżącym prowadzeniem gospodarstwa oraz z utrzymaniem domu. Część środków pozwany przeznaczył na pokrycie kosztów swojego wesela. Pozwany sprzedawał nieruchomości za zgodą swych rodziców.

dowód: odpis skrócony aktu zgonu k. 58, zeznania Z. S. k. 60, 80, 137, A. S. (1) k. 60, 80 – 81, 137, A. S. (2) k. 104 – 105, M. K. k. 130 – 131, K. S. (2) k. 131, E. B. k. 131 - 132

Nieruchomość położona miejscowości B., w gminie R., oznaczona numerem geodezyjnym (...), została przez pozwanego sprzedana w dniu 12.05.2015 r. za kwotę 12.000 zł.

dowód: bezsporne

W czerwcu 2015 r. pozwany zamieszkał z przyszłą żoną w lokalu przy ulicy (...) w K.. Pozwany i K. S. (2) wyprowadzili się z domu w Z. na żądanie powódki. Z. S. podejrzewała pozwanego, że jego zamiar wyremontowania domu jest związany z tym, że pozwany zamierza sprzedać nieruchomość zabudowaną domem w Z..

W dniu 25.07.2015 r. pozwany zawarł małżeństwo z K. S. (2). Na pokrycie związanych z tym kosztów przeznaczył środki ze sprzedaży nieruchomości otrzymanych na podstawie umowy z dnia 24.11.2009 r.

Od sierpnia 2017 r. pozwany wyjeżdża do pracy w Niemczech.

Po wyprowadzeniu się pozwanego z Z. powódka nie zgłaszała mu, że czegokolwiek potrzebuje. Pozwany początkowo nie pomagał jej, wskutek czego powódka zgłosiła się po pomoc do (...) w R.. Z kolei pozwany chcąc zwolnić się z obowiązku opieki nad powódką sporządził pisemne oświadczenie o zrzeczeniu się darowizny. Z czasem pozwany zaczął oferować powódce pomoc, jednak powódka nie przyjęła tej pomocy. Pozwany oferował wymianę drzwi i okien, chciał wyremontować całe mieszkanie. Kupił dwie toalety i wstawił drzwi do kotłowni w domu w Z..

W styczniu 2019 r. pozwany wymienił drzwi w domu w Z..

Pozwany pozostaje w kontakcie z A. S. (2), którą pyta o sytuację matki. Powódka nie chce rozmawiać z pozwanym.

dowód: zeznania A. S. (1) k. 60, 80 – 81, 137, notatka służbowa k. 88, zeznania S. J. k. 103, A. S. (2) k. 104 – 105, M. K. k. 130 – 131, K. S. (2) k. 131, E. B. k. 131 - 132

Z. S. nadal zamieszkuje pod adresem (...). W czerwcu 2015 r. zamieszkała z nią córka A. S. (2) z dwojgiem swych dzieci.

dowód: zeznania Z. S. k. 60, 80, 137, A. S. (2) k. 104 - 105

Od 01.07.2015 r. w stosunku do A. S. (1) nie były przeprowadzane interwencje policyjne pod adresem (...). Pod tym adresem były przeprowadzane interwencje policyjne w dniach 29.07.2015 r., 22.05.2017 r., 04.11.2017 r. i 28.11.2017 r., jednak wszystkie te interwencje dotyczyły A. D. – ojca dzieci A. S. (2).

dowód: informacja z (...)Policji w R. k. 66, zeznania A. S. (2) k. 104 - 105

W dniu 31.05.2017 r. pełnomocnik powódki skierował do pozwanego oświadczenie o odwołaniu darowizny nieruchomości opisanej w akcie notarialnym z dnia 24.11.2009 r., powołując w piśmie jako przyczynę rażącą niewdzięczność pozwanego.

dowód: pismo z dnia 31.05.2017 r. k. 9

Z. S. ma 56 lat.

Powódka jest zaliczona do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Na nodze ma założoną protezę. Wymaga korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji, przez co rozumie się korzystanie z usług socjalnych, opiekuńczych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych świadczonych przez sieć instytucji pomocy społecznej, organizacje pozarządowe oraz inne placówki.

Powódka mieszka w Z. w budynku znajdującym się na nieruchomości oznaczonej numerem geodezyjnym (...). W tym samym budynku zamieszkuje A. S. (2) (córka powódki) z dwojgiem swoich dzieci w wieku 4 i 2 lat.

Powódka jest rencistką, a wysokość świadczenia, które pobiera z tego tytułu wynosi 854 zł miesięcznie.

Odległość od domu pod adresem (...) do sklepu spożywczego wynosi 3 km. Przystanek znajduje się około 0,5 km od posesji, w której mieszka powódka.

A. S. (2) pobiera świadczenie wychowawcze i alimenty na dzieci. Łącznie pobiera 1.500 zł miesięcznie.

Powódka ponosi bieżące koszty utrzymania obejmujące:

a)  opłaty z energię elektryczną średnio w kwocie 137,11 zł miesięcznie,

b)  opłaty za telefon w kwocie 70,28 zł,

c)  opłaty za wodę średnio w kwocie 39,82 zł miesięcznie,

d)  koszty zakupu węgla średnio w kwocie 73,33 zł miesięcznie.

Z. S. nadal sprzeciwia się remontowi domu w Z., który zamierza przeprowadzić pozwany.

dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 16, historia rachunku k. 17, decyzja w sprawie ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego k. 18, decyzja z dnia 10.03.2017 r. k. 19, faktury k. 20 – 22, potwierdzenie wpłaty k. 23, dokument dostawy k. 24, 25, zeznania Z. S. k. 60, 80, 137, notatka służbowa k. 88, zeznania M. K. k. 130 – 131, K. S. (2) k. 131, E. B. k. 131 - 132

A. S. (1) ma 27 lat. Jest żonaty, ma jedno dziecko w wieku 2 lat. Pozwany przebywając w Polsce mieszka żoną i dzieckiem oraz z dzieckiem swojej żony z poprzedniego związku w wieku 6 lat, a także z teściami i bratem żony.

Pasierb pozwanego ma problemy kardiologiczne i neurologiczne oraz chirurgiczne. Córka pozwanego ma problemy z jelitami. Pozwany ma problemy z kręgosłupem. Brat K. S. (2) ma krwiaka w głowie.

Pozwany pracuje w Niemczech i zarabia 6 EURO za godzinę, przy czym pracuje od poniedziałku do niedzieli po 10 – 11 godzin dziennie. Żona pozwanego obecnie nie pracuje zarobkowo. Pobiera alimenty na syna w kwocie 600 zł miesięcznie.

dowód: zeznania A. S. (1) k. 60, 80 – 81, 137, M. K. k. 130 – 131, K. S. (2) k. 131

Sąd dał wiarę zeznaniom S. J., były bowiem spójne i logiczne, a pozostały materiał dowodowy nie dał podstaw do zakwestionowania ich wiarygodności. Dodać należy, że S. J. nie jest powiązana rodzinnie ze stronami.

Sąd dał wiarę zeznaniom A. S. (2), były bowiem spójne i logiczne, znalazły przy tym potwierdzenie w zeznaniach pozwanego, zaś pozostały materiał dowodowy nie dał podstaw do zakwestionowania ich wiarygodności. Zaznaczyć należy, że A. S. (2) od 2015 r. zamieszkuje ze Z. S. i ma stałą możliwość obserwowania relacji panujących między stronami.

Sąd nie dał wiary zeznaniom M. K. w części, w której wynikało z nich, że A. S. (1) nie podpisywał oświadczenia o zrzeczeniu się gospodarstwa. Ta część zeznań M. K. była sprzeczna z zeznaniami S. J.. W pozostałym zakresie sąd uznał zeznania M. K. za wiarygodne, w tej części jej zeznania znalazły bowiem potwierdzenie w zeznaniach A. S. (1), A. S. (2) i K. S. (2), a pozostały materiał dowodowy nie dał podstaw do zakwestionowania ich wiarygodności w tej części.

Sąd nie dał wiary zeznaniom K. S. (2) w części, w której wynikało z nich, że pieniądze ze sprzedaży nieruchomości pozwany w połowie przekazywał swoim rodzicom. Ta część zeznań K. S. (2) nie znalazła potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym. W pozostałym zakresie sąd uznał zeznania K. S. (2) za wiarygodne, w tej części znalazły bowiem potwierdzenie w zeznaniach A. S. (1), A. S. (2) i M. K., a pozostały materiał dowodowy nie dał podstaw do zakwestionowania ich wiarygodności w tej części.

Sąd nie dał wiary zeznaniom E. B. w części, w której wynikało z nich, że pieniądze ze sprzedaży nieruchomości nie zostały przeznaczone na pokrycie wcześniejszych długów związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, ta część zeznań E. B. była bowiem sprzeczna z zeznaniami A. S. (1), K. S. (2) i M. K. oraz A. S. (2). Sąd nie dał również wiary zeznaniom E. B. w części, w której stwierdziła, że powódka jest obecnie poniżana i popychana. Ta część zeznań E. B. w szczególności nie znalazła potwierdzenia w zeznaniach A. S. (2), należy przy tym dodać, że E. B. nie mieszka już w Z. od 2010 r., co więcej jej relacje o stosowaniu przemocy wobec powódki nie znalazły potwierdzenia w informacji z (...)Policji w R.. W pozostałym zakresie sąd uznał zeznania E. B. za wiarygodne, w tej części nie były bowiem zasadniczo sprzeczne z zeznaniami pozostałych osób przesłuchiwanych w sprawie.

Sąd nie dał wiary zeznaniom Z. S. w części, w której wynikało z nich , że została pobita przez K. S. (2). Ta część zeznań Z. S. nie znalazła potwierdzenia w zeznaniach pozostałych osób przesłuchiwanych w sprawie, nie potwierdziły ich również informacje z (...)Policji w R.. Sąd nie dał również wiary zeznaniom powódki w części, w której wynikało z nich, że celem umowy darowizny z dnia 24.11.2009 r. było przeniesienie przez pozwanego nabytych nieruchomości na rzecz jego sióstr. Okoliczność ta nie wynika z treści umowy z dnia 24.11.2009 r., należy przy tym zwrócić uwagę, że małżonkowie S. mieli możliwość dokonania darowizny nie tylko na rzecz pozwanego. Sąd nie dał również wiary zeznaniom Z. S. w części, w której wynikało z nich jakoby pozwany borykał się z nałogiem alkoholowym i zażywał narkotyki, ta część zeznań powódki nie znalazła bowiem potwierdzenia nie tylko w zeznaniach pozwanego, lecz również w zeznaniach A. S. (2). Sąd nie dał również wiary zeznaniom Z. S. w części, w której wynikało z nich, że pozwanego nie było w domu w Z. od 2015 r. Ta część zeznań powódki budzi wątpliwości w świetle zeznań A. S. (1) i A. S. (2). Sąd nie dał również wiary zeznaniom powódki w części, której stwierdziła, że postępowanie spadkowe po K. S. (1) odbyło się. Ta okoliczność nie znalazła potwierdzenia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, a powódka w innej części swych zeznań stwierdziła, że nie było postępowania o stwierdzenie nabycia spadku po nim. W pozostałym zakresie sąd uznał zeznania Z. S. za wiarygodne, w tej części były bowiem spójne i logiczne, a pozostały materiał dowodowy nie dał podstaw do zakwestionowania zeznań powódki w tej części.

Sąd dał wiarę zeznaniom A. S. (1), były bowiem spójne, logiczne i konsekwentne, znalazły przy tym potwierdzenie w zeznaniach A. S. (2), M. K. i K. S. (2), a pozostały materiał dowodowy nie dał podstaw do zakwestionowania ich wiarygodności.

Dokumenty w oparciu o które sąd ustalił powyższy stan faktyczny nie budziły wątpliwości sądu, nie były również kwestionowane przez strony.

Sąd zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 898 § 1 kc darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności.

Z kolei z art. 899 § 2 kc wynika, że spadkobiercy darczyńcy mogą odwołać darowiznę z powodu niewdzięczności tylko wtedy, gdy darczyńca w chwili śmierci był uprawniony do odwołania albo gdy obdarowany umyślnie pozbawił darczyńcę życia lub umyślnie wywołał rozstrój zdrowia, którego skutkiem była śmierć darczyńcy.

Darowizna nie może być odwołana po upływie roku od dnia, w którym uprawniony do odwołania dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego (art. 899 § 3 kc).

Powództwo wniesione przez Z. S. dotyczyło:

1)  nieruchomości położonej w miejscowości Z., gmina R., oznaczonej numerem geodezyjnym (...) (zabudowanej domem pobudowanym około 1998 r. o powierzchni użytkowej 200 m ², oborą ze stodołą o powierzchni 250 m ² oraz garażami), objętej prowadzoną przez Sąd Rejonowy w K. księgą wieczystą (...),

2)  nieruchomości położonej w miejscowości B., gmina R., o powierzchni 1,3200 ha, oznaczonej numerem geodezyjnym (...), dla której Sąd Rejonowy w K.prowadzi księgę wieczystą (...).

Nieruchomość opisana wyżej w punkcie 1 w czasie zawarcia umowy darowizny z dnia 24.11.2009 r. nie była przedmiotem prawa własności Z. S.. Nieruchomość ta należała do majątku osobistego K. S. (1) i została podarowana pozwanemu wyłącznie przez K. S. (1).

Darczyńca zmarł 12.03.2015 r., zatem jedyną podstawą odwołania darowizny mógł być art. 898 § 2 kc.

Powódka nie wykazała jakoby wystąpiły jakiekolwiek okoliczności uzasadniające odwołanie darowizny przewidziane w powołanym wyżej przepisie. Z. S. nie wykazała nawet, że jest spadkobierczynią K. S. (1). Dotychczas nie zostało przeprowadzone postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po K. S. (1), nie został również sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia po nim. Dodać należy, że powołane przez powódkę dla uzasadnienia powództwa okoliczności, polegające na wyprzedawaniu przez pozwanego podarowanych mu nieruchomości oraz braku zaangażowania pozwanego w pracy w gospodarstwie podarowanym mu przez ojca, a także w opiekę nad rodzicami według twierdzeń powódki zaistniały do czerwca 2015 r., to jest do czasu, gdy pozwany wyprowadził się w domu w Z.. W konsekwencji stwierdzić należy, że nawet w razie wykazania przez powódkę jej prawa do spadku po K. S. (1) jej żądanie należałoby uznać za spóźnione w świetle art. 899 § 3 kc. Dodać należy, że wcześniejsze powództwo Z. S. przeciwko A. S. (1) o rozwiązanie umowy przekazania gospodarstwa rolnego zostało wytoczone przed Sądem Okręgowym w K.w dniu 22.08.2016 r., to jest również po upływie roku od śmierci K. S. (1). Z. S., K. S. (1) i A. S. (1) mieszkali razem do czasu otwarcia spadku po K. S. (1).

Powódka była natomiast z K. S. (1) współwłaścicielką do wspólności ustawowej opisanej wyżej nieruchomości oznaczonej numerem geodezyjnym (...).

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że nieruchomość ta została w dniu 12.05.2015 r. sprzedana przez pozwanego i w dniu wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie stanowiła już przedmiot własności osób trzecich.

Ponadto w ocenie sądu nie sposób uwzględnić twierdzeń powódki, że pozwany dopuścił się względem darczyńców rażącej niewdzięczności.

Pozwany nie zaprzeczał, że nie opiekuje się powódką i nie ponosi opłat bieżących związanych z nieruchomością w Z., jak również kosztów zakupu opału związanych z korzystaniem z domu znajdującego się na tej nieruchomości, należy jednak zwrócić uwagę, że to powódka wygoniła pozwanego z domu w Z., a następnie odmawiała przyjęcia pomocy oferowanej jej przez pozwanego. Co więcej powódka unika komunikowania się z pozwanym. Pomimo tego pozwany wymienił drzwi w tym domu, sfinansował też zakup toalet. Dodać przy tym należy, że decyzja powódki o usunięciu pozwanego z domu w Z. była motywowana nieuzasadnioną obawą, że zamierzony przez pozwanego remont jest planowany w celu sprzedaży nieruchomości, na której znajduje się ten dom. Obawa ta była nieuzasadniona, co wynika z zeznań A. S. (1) i K. S. (2), należy nadto zwrócić uwagę, że obecnie pozwany przebywając w Polsce mieszka w lokalu powierzchni 36 m ², w którym zamieszkuje 7 osób, ma zatem motywację do wyremontowania domu w Z. w celu zamieszkania w nim. Obawy powódki o to, że pozwany może usunąć ją z domu w Z. są tym bardziej nieuzasadnione, że powódka ma dożywotnią służebność osobistą polegającą między innymi na prawie korzystania z całego parteru domu i swobody poruszania się po obejściu przedmiotowej nieruchomości.

Relacje pozwanego z rodzicami były konfliktowe, nie sposób jednak uznać, że ze strony pozwanego przybrały one postać rażącej niewdzięczności. Wyniki postępowania dowodowego nie dały podstaw do uznania, że pozwany stosował przemoc wobec rodziców (z wyjątkiem jednej sytuacji, w której uderzył K. S. (1) stając w ten sposób w obronie powódki). Z kolei z informacji z (...) Policji w R. wynikało, że interwencje na posesji pod adresem (...) były spowodowane zachowaniem A. D..

Podnoszone przez powódkę rozczarowanie rodziców pozwanego wyprzedawaniem przez niego nieruchomości objętych umową z dnia 24.11.2009 r. i brakiem zaangażowania pozwanego w prowadzenie gospodarstwa budzi wątpliwości w sytuacji, gdy niemal wszystkie te nieruchomości zostały sprzedane przez pozwanego do maja 2015 r., a pierwsze powództwo przeciwko pozwanemu zostało wytoczone dopiero w sierpniu 2016 r. Dodać należy, że część środków ze sprzedaży otrzymanych nieruchomości pozwany przeznaczył na spłatę długów związanych z nabytym gospodarstwem. Nie sposób również uznać za prawdopodobne, że pozwany nie spełnił woli rodziców nie przekazując otrzymanych nieruchomości swoim siostrom. W sytuacji gdyby w czasie umowy darowizny z dnia 24.11.2009 r. K. i Z. małżonkowie S. mieli zamiar przenieść swoje prawa do nieruchomości na rzecz innych swoich dzieci niż pozwany, mogli to uczynić lub zobowiązać pozwanego w umowie do świadczenia na rzecz jego sióstr.

W ocenie sądu nie sposób również stawiać pozwanemu zarzutu, że używa alkoholu lub narkotyków. Zarzuty te podnoszone przez stronę powodową nie znalazły potwierdzenia w zeznaniach pozwanego, K. S. (2), M. K. i A. S. (2).

Mając powyższe na uwadze sąd na podstawie art. 898 § 1 oraz art. 899 § 2 i 3 kc orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

Postanowieniem z dnia 25.10.2017 r. sąd zwolnił powódkę od kosztów sądowych w całości i ustanowił dla niej pełnomocnika z urzędu, którym został wyznaczony radca prawny K. N..

Pełnomocnik powódki wniósł o zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Opłata za czynności pełnomocnika z urzędu będącego radcą prawnym przy wartości przedmiotu sporu oznaczonej przez powódkę na 60.000 zł wynosi 3.600 zł (§ 8 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03.10.2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu), a należność ta powiększona o 23% podatku VAT (zgodnie z § 4 ust. 3 powołanego rozporządzenia) wynosi 4.428 zł.

Mając powyższe na uwadze sąd na podstawie powołanych przepisów orzekł jak w punkcie 2 wyroku.

O nieuiszczonych kosztach sądowych w pozostałym zakresie sąd orzekł w punkcie 3 wyroku, na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, zgodnie z którym kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

SSR Karol Dryjański