Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 czerwca 2019 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia SR Wioletta Sychniak

Protokolant: sekr. sąd. Ewelina Arkit

po rozpoznaniu w dniu 12 czerwca 2019 roku w Łodzi

sprawy z powództwa D. B.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda D. B.:

a.  kwotę 8022,88 zł (osiem tysięcy dwadzieścia dwa złote i osiemdziesiąt osiem groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 5100 (pięć tysięcy sto) złotych od dnia 10 grudnia 2017 roku do dnia zapłaty,

- od kwoty 2922,88 zł (dwa tysiące dziewięćset dwadzieścia dwa złote i osiemdziesiąt osiem groszy) od dnia 21 maja 2019 roku do dnia zapłaty;

b. oraz kwotę (...) (dwa tysiące sześćset siedemdziesiąt dwa) złote tytułem

zwrotu kosztów procesu;

2.  nakazuje pobrać od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi kwotę 170,85 zł (sto siedemdziesiąt złotych i osiemdziesiąt pięć groszy) na pokrycie kosztów postępowania tymczasowo pokrytych z funduszy Skarbu Państwa.

Sygn. akt I C 130/18

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym 8 marca 2018 r. D. B. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od (...) SA w W. kwoty 5100 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 10 grudnia 2017 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Powód wskazał, że 9 listopada 2017 r. doszło do kolizji drogowej, wskutek której uszkodzeniu uległ jego samochód marki B. (...), nr rej. (...). Sprawca kolizji posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w pozwanym zakładzie ubezpieczeń.

Pozwany powiadomił Powoda, że wysokość szkody została wyliczona na kwotę 3700 złotych przy założeniu, że naprawa samochodu jest ekonomicznie nieopłacalna. Wartość samochodu przed szkodą została ustalona na 14 700 złotych. Pozwany wskazał firmę specjalizującą się w obrocie uszkodzonymi samochodami, która złożyła ofertę zakupu uszkodzonego pojazdu za 10 000 złotych. Powód nie zgadza się z takim sposobem obliczenia odszkodowania, ani z wartością samochodu ustaloną na 14 700 złotych. Powód jest skłonny naprawić samochód, bo według jego wiedzy koszt naprawy nie powinien przekroczyć wartości samochodu. Powód odwołał się od decyzji ubezpieczyciela, a w następstwie tego Pozwany przyznał mu dodatkowo 900 złotych. Jednak Powód nie otrzymał zwrotu całości kosztów holowania uszkodzonego samochodu, dlatego z kwoty 900 zł zaliczył część (230 zł) na koszty holowania, a pozostałą część (670 zł) na odszkodowanie za szkodę w pojeździe. Łącznie otrzymał tytułem szkody w pojeździe 4370 złotych.

(pozew – k. 3-7)

W odpowiedzi na pozew (...) SA w W. zakwestionowało roszczenie Powoda co do wysokości, wniosło o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym: kosztów zastępstwa procesowego wg dwukrotności stawki minimalnej, tj. 3600 zł, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (17 zł), kosztów korespondencji (po 5,20 zł za każde pismo nadane w sprawie), zaliczki na biegłego (w razie jej pobrania).

Pozwany podniósł, że tytułem odszkodowania wypłacił D. B. kwotę 4600 złotych. Natomiast Powód bezpodstawnie zaliczył otrzymane kwoty na należność za holowanie samochodu, ponieważ w decyzjach o przyznaniu odszkodowania Pozwany wyraźnie wskazał, że wypłaca je za naprawę pojazdu. (odpowiedź na pozew – k. 53-55)

W piśmie procesowym, złożonym na rozprawie w dniu 15 maja 2019 roku, pełnomocnik Powoda zmodyfikowała powództwo w ten sposób, że wniosła o zasądzenie od Pozwanego kwoty 8022,88 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 5100 zł od 10 grudnia 2017 roku do dnia zapłaty,

- od kwoty 2922,88 zł od dnia doręczenia Pozwanemu pisma rozszerzającego powództwo do dnia zapłaty

oraz o zasadzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg dwukrotności stawki minimalnej w kwocie 3600 złotych.

Strona powodowa stanęła na stanowisku, że jest uprawniona do dokonania zaliczenia wypłaconych kwot w pierwszej kolejności na pokrycie kosztów holowania pojazdu, a w dalszej na pokrycie kosztów naprawy samochodu. W świetle opinii biegłego uzasadnione jest obliczenie należnego Powodowi odszkodowania metodą dyferencyjną. Wartość samochodu przed szkodą wynosiła 17 400 zł, wartość w stanie uszkodzonym – 5000 zł, zatem odszkodowanie powinno wynieść 12 900 zł. Powód otrzymał od Pozwanego łącznie 4877,12 zł, przy czym 500 zł zaliczył na koszty holowania. Kwotę 4377,12 zł zaliczył na odszkodowanie pokrywające wartość szkody w pojeździe, zatem należy mu się jeszcze 8022,88 zł.

Na wypadek gdyby Sąd nie podzielił powyższego stanowiska, Powód wniósł o przyznanie mu kwoty 8022,88 zł obliczonej, jako:

- kosztów holowania – 222,88 zł,

- szkody w pojeździe – 7800 zł.

(pismo przygotowawcze powoda – k. 106-107)

Pozwany nie uznał powództwa w żadnej części, również po jego rozszerzeniu. (pismo przygotowawcze pozwanego – k. 113-114)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

D. B. jest właścicielem samochodu marki B. (...), rok produkcji 2005, nr rej. (...). Kupił go w kwietniu 2017 roku za kwotę 19 000 złotych.

W dniu 9 listopada 2017 r. w Ł., na zjeździe z autostrady, miała miejsce kolizja drogowa, w wyniku której został uszkodzony samochód Powoda.

Zdarzenie spowodowane zostało zachowaniem kierowcy pojazdu marki R., nr rej. (...), który posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) SA w W. (numer polisy: (...)).

(okoliczności bezsporne, kopia umowy sprzedaży samochodu k. 24, zeznania Powoda k. 69v [znacznik czasowy 00:03:39-00:14:28])

Po zdarzeniu samochód Powoda nie nadawał się do dalszej jazdy i został sholowany z miejsca zdarzenia. Koszty holowania wyniosły 500 złotych i zostały potwierdzone wystawieniem faktury.

(zeznania Powoda k. 69v [znacznik czasowy 00:03:39-00:14:28])

Wartość samochodu marki B. (...), nr rej. (...) przed szkoda z listopada 2017 roku wynosiła 17 400 złotych. Wartość pojazdu w stanie uszkodzonym wynosi 5000 złotych.

Uzasadniony koszt naprawy powyższego samochodu, po jego uszkodzeniu wskutek kolizji z 9.11.2017 r., przy zastosowaniu części oryginalnych i przyjęciu średniej stawki za roboczogodzinę 110 złotych, wynosi 33 656,53 złotych brutto.

(pisemna opinia biegłego G. P. – k. 77-93)

D. B. zgłosił w dniu 9 listopada 2017r. szkodę powstałą w jego samochodzie pozwanemu (...) SA w W.. Szkoda zarejestrowana została pod numerem (...).

(okoliczności bezsporne, dokumenty w aktach szkody – płyta k. 62)

W toku postępowania likwidacyjnego Pozwany ustalił, że koszty naprawy samochodu Powoda wynoszą 15 632,38 złotych. Wartość samochodu przed szkoda określił na 14 700 złotych, a wartość pozostałości (w oparciu o ofertę kupna, złożoną przez podmiot specjalizujący się w obrocie uszkodzonymi pojazdami, powiększoną o 10%) – na 11 000 złotych. W efekcie wartość należnego Powodowi odszkodowania Pozwany ustalił na 3700 złotych.

D. B. nie zgodził się z decyzją ubezpieczyciela i złożył odwołanie domagając się wypłaty dalszej kwoty 10 000 złotych. Po ponownej analizie sprawy, Pozwany dokonał dopłaty odszkodowania w wysokości 900 złotych „stanowiącej różnicę pomiędzy ponownym wyliczeniem szkody, a uprzednio wypłaconym z tego tytułu odszkodowaniem”.

(okoliczności bezsporne, dokumenty w aktach szkody, w tym decyzja o przyznaniu odszkodowania – płyta k. 62, informacja o procesie likwidacji szkody – k. 11-12, informacja o kosztach naprawy pojazdu k.13, kosztorys – k. 14-19, wycena k. 20-22, odwołanie od decyzji k. 30-31, odpowiedź na odwołanie k. 32-33)

Powód domagał się od Pozwanego zwrotu kosztów holowania pojazdu z miejsca zdarzenia. W toku postępowania likwidacyjnego złożył fakturę za holowanie na 500 złotych.

Pozwany wypłacił poszkodowanemu tytułem zwrotu kosztów holowania pojazdu kwotę 277,12 złotych, dokonując „zweryfikowania w oparciu o koszty usług na rynku lokalnym” kosztów potwierdzonych fakturą.

(okoliczności bezsporne, dokumenty w aktach szkody w tym decyzja o przyznaniu odszkodowania – płyta k. 62, zeznania Powoda k. 69v [znacznik czasowy 00:03:39-00:14:28], skan faktury k.108)

Pełnomocnik Pozwanego otrzymał odpis pisma procesowego, w którym Powód rozszerzył powództwo, w dniu 21 maja 2019 roku.

(dowód doręczenia k. 116)

Sąd zważył, co następuje:

Powód ostatecznie dochodził w niniejszej sprawie odszkodowania odpowiadającego różnicy pomiędzy wypłaconym mu przez Pozwanego dobrowolnie, a należnym. Dochodzona kwota stanowić miała uzupełniające odszkodowanie z tytułu uszkodzenia jego pojazdu, ewentualnie z tytułu uszkodzenia pojazdu i kosztów jego holowania.

Podstawę prawną żądania powoda stanowił więc art. 822 § 1 k.c. w zw. z art. 436 § 2 k.c. w zw. z art. 415 k.c., a w zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie art. 481 k.c.

Powód zobowiązany był udowodnić fakt wystąpienia szkody, związek przyczynowy między zdarzeniem szkodzącym a szkodą, odpowiedzialność pozwanego zakładu ubezpieczeń z tego tytułu oraz wysokość szkody. Pierwsze trzy przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej były bezsporne między stronami. Pozwany w toku postępowania likwidacyjnego uznał swoją odpowiedzialność co do zasady i wypłacił kwotę 4877,12 zł tytułem naprawienia szkody w postaci kosztów naprawy pojazdu. Zakres uszkodzeń w samochodzie także nie był przedmiotem sporu. Brak było jednakże zgody między stronami co do wysokości należnego odszkodowania.

Umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych reguluje art. 822 i n. k.c. Zastosowanie mają także ogólne przepisy kodeksu cywilnego dotyczące odpowiedzialności odszkodowawczej, w tym art. 361 i n. k.c. Z przepisów tych wynika, że ubezpieczyciel jest zobowiązany do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (art. 822 § 1 k.c.). Poszkodowany może, według swojego wyboru, żądać od ubezpieczyciela zapłaty kosztów hipotetycznej restytucji albo zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej ustalonej zgodnie z metodą różnicy. Przepis art. 822 § 1 k.c. modyfikuje normę wynikającą z art. 363 § 1 k.c. bowiem jedynie tylko w ten sposób, że roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego przekształca w roszczenie o zapłatę kosztów restytucji (tak trafnie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 kwietnia 2018 r., II CNP 43/17, LEX nr 2490615).

Granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela stanowi poniesiona szkoda (art. 824 ¹ § 1 k.c.). Ponosi on odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 k.c.).

W orzecznictwie utrwalił się pogląd zgodnie z którym, w przypadku nieopłacalności naprawy uszkodzonego pojazdu, tzn. jeżeli koszt naprawy samochodu jest wyższy od jego wartości przed uszkodzeniem, odpowiedzialny za wypadek obowiązany jest do zapłacenia odszkodowania według wartości pojazdu przed wypadkiem, pomniejszonej o jego wartość po wypadku (tzw. szkoda całkowita). Wówczas szkoda wyraża się różnicą wartości pojazdu w stanie sprzed wypadku i w stanie uszkodzonym.

W okolicznościach rozpoznawanej sprawy nie ulega wątpliwości, że obliczenie odszkodowania należnego Powodowi powinno nastąpić metodą dyferencyjną. Jak wynika z opinii biegłego (której żadna ze stron nie kwestionowała), koszty naprawy samochodu Powoda po zdarzeniu z 9.11.2017 r. znacznie przekraczają wartość samochodu sprzed szkody. To zaś oznacza, że naprawa jest ekonomicznie nieuzasadniona, a koszty naprawy uszkodzonego w wypadku komunikacyjnym pojazdu są nadmierne w rozumieniu art. 363 § 1 k.c. Wprawdzie na etapie postępowania likwidacyjnego Pozwany również obliczył odszkodowanie należne Powodowi metodą dyferencyjną, ale obliczenia te okazały się nieprawidłowe co do wysokości. Pozwany zaniżył wartość samochodu przed szkodą, a obliczenie wartości pozostałości było całkowicie dowolne i nieweryfikowalne. Różnica pomiędzy wartością samochodu w stanie nieuszkodzonym i uszkodzonym po kolizji z 9.11.2017 r. wynosi 12 400 zł, podczas gdy Pozwany uwzględnił ją jedynie do kwoty 4600 zł. Zatem do dopłaty pozostała kwota 7800 złotych.

Skutkiem uszkodzenia pojazdu podczas kolizji była konieczność jego holowania. Powód poniósł z tego tytułu koszt w wysokości 500 złotych, który został potwierdzony wystawieniem faktury i w całości zapłacony gotówką. To również jest element szkody powoda. Ten koszt pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem drogowym, podczas którego uszkodzony został samochód Powoda. Pozwany co do zasady uznał konieczność poniesienia przez poszkodowanego kosztów holowania, ale znów – je zaniżył. Mianowicie zweryfikował przedłożony rachunek według własnego uznania, w sposób nie dający się sprawdzić. W ocenie Sądu Powodowi należy się zwrot pełnych kosztów holowania. Jeżeli Pozwany uważał, że zostały zawyżone, to na nim, stosownie do art. 6 k.c. spoczywał ciężar udowodnienia tej okoliczności. Tymczasem Pozwany w tej kwestii nawet się nie wypowiedział.

W tym miejscu podkreślenia wymaga, że – wbrew stanowisku Powoda – nie mógł on dokonywać zaliczenia wypłacanych mu kwot na zasadach wynikających z art. 451 k.c. Przepis ten odnosi się do sytuacji, gdy dłużnik ma względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju. Taka sytuacja w niniejszej sprawie nie zachodzi. Pozwany zakład ubezpieczeń zobowiązany był wypłacić Powodowi odszkodowanie pokrywające poniesioną przez niego szkodę, wynikłą ze zdarzenia z 9.11.2017 r. Na szkodę Powoda składały się zarówno: koszt holowania pojazdu, jak i wyrównanie jego wartości. Nadal jest to jedna szkoda, wynikła z jednego zdarzenia szkodzącego. Nie było zatem podstaw do dokonywania zaliczenia, o którym stanowi art. 451 k.c., bo dług jest tylko jeden. Ostatecznie jednak Powód uczynił podstawą faktyczną swojego powództwa nie tylko okoliczności związane z samym uszkodzeniem samochodu, ale i dodatkowymi kosztami jego holowania. Mając to na względzie, Sąd uwzględnił powództwo po jego rozszerzeniu w całości, uznając, że wypłacone dobrowolnie Powodowi odszkodowanie powinno być uzupełnione:

- o kwotę 7800 złotych z tytułu uszkodzenia samochodu,

- o kwotę 222,88 zł w zakresie kosztów holowania pojazdu z miejsca zdarzenia.

Uwzględnieniu w całości podlegało żądanie w zakresie odsetek.

Jak wynika z akt szkody, została ona zgłoszona w dniu 10.11.2017 r. Zgodnie z art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2013.392 t.j. z późn. zm.), zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego.

W realiach niniejszej sprawy termin 30 – dniowy upłynął 9 grudnia 2017 roku, dlatego odsetki od kwoty dochodzonej pozwem należało zasądzić zgodnie z żądaniem – od 10.12.2017 r.

Odsetki od kwoty 2922,88 zł zostały zasądzone od dnia doręczenia Pozwanemu odpisu pisma z rozszerzeniem powództwa, co nastąpiło 21.05.2019 r.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. Pozwany przegrał sprawę w całości i jest zobowiązany zwrócić przeciwnikowi w całości poniesione przez niego koszty procesu. Składają się na nie:

- opłata od pozwu - 255 zł,

- opłata od pełnomocnictwa – 17 zł,

- zaliczka na biegłego – 600 zł,

- 1800 zł tytułem opłaty za wynagrodzenie pełnomocnika (na podstawie § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, Dz.U.2015.1804 z późn. zm.).

Łącznie koszty Powoda wyniosły 2672 złotych. Podkreślenia wymaga, że ani charakter sprawy, ani nakład pracy pełnomocnika, nie uzasadniały przyznania kosztów zastępstwa w wysokości podwójnej stawki. Nadto uwzględnienie ich w takiej wysokości nie było możliwe z uwagi na treść § 15 ust. 3 rozporządzenia.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz. U. z 2019 r. poz. 785 t.j.) Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi kwotę 170,85 zł tytułem kosztów sądowych tymczasowo poniesionych w sprawie przez Skarb Państwa Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi.