Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt I Ca 472/19

POSTANOWIENIE

Dnia 13 listopada 2019 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu - Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Elżbieta Zalewska - Statuch

Sędziowie: Joanna Składowska

Barbara Bojakowska

po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2019 roku w Sieradzu na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku Gminy L.

z udziałem M. A.

o dokonanie w księdze wieczystej nr (...) wpisu prawa własności

na skutek apelacji Gminy L.

od postanowienia Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 23 lipca 2019 r., Dz. Kw. (...)

postanawia:

oddalić apelację.

Sygn. akt I Ca 472/19

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 23 lipca 2019 r., Sąd Rejonowy w Łasku oddalił wniosek w przedmiocie skargi na orzeczenie referendarza sądowego przy Sądzie Rejonowym w Łasku V Wydział Ksiąg Wieczystych z dnia 31 maja 2019 r. wydanego w sprawie Dz. kw. (...)oddalającego wniosek o dokonanie wpisu.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w oparciu o następujące ustalenia i wnioski:

Księga wieczysta nr (...) prowadzona jest dla nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości F., gmina L., pow. (...) składającej się z działek o nr (...) o pow. 0,0112 ha oraz 140/3 o pow. 0,2764 ha. W dziale II tej księgi jako właściciel nieruchomości ujawniony jest M. A., syn H. i M. na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Łasku o przysądzeniu własności wydanego 18 września 2017 r. w sprawie o sygn. akt I Co 216/17.

Gmina L., wnosząc o dokonanie wpisu podała, że zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, nabyła na podstawie decyzji Wójta Gminy L. nr (...) z dnia 23 czerwca 2014 r. własność działki nr (...) o obszarze 0,0112 ha położonej w obrębie F. gmina L.. Nabycie działki nastąpiło z mocy prawa z dniem 10 lipca 2014 r.

Sąd Rejonowy, oddalając skargę na czynność referendarza, wskazał w ślad za jego orzeczeniem, iż w sprawie zastosowanie znajdują przepisy art. 626 8, 626 2 § 3 k.p.c. oraz art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece z 6 lipca 1982 r. (Dz. U. z 16 lipca 1982 r., nr 19, poz. 147 ze zm.). Skoro w dniu 18 września 2017 r. doszło do przysądzenia na rzecz M. A. własności działki nr (...) o pow. 0,0112 ha objętej wnioskiem o odłączenie, a postanowienie to jest prawomocne, to nie jest możliwe uwzględnienie wniosku Gminy L., gdyż sąd wieczystoksięgowy nie jest uprawniony do badania, który z konkurencyjnych tytułów prawnych do nieruchomości jest ważny.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodziła się Gmina L., która złożyła apelację, wnosząc o uchylenie postanowienia Sądu pierwszej instancji oraz poprzedzającego go postanowienia referendarza sądowego z 31 maja 2019 r., Dz. kw. (...), i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia przez Sąd Rejonowy oraz o odłączenie z księgi wieczystej nr (...) działki nr (...) o pow. 0,0112 ha położonej w obrębie F., gmina L., przyłączenie do księgi wieczystej nr SR 1 L/ (...) i ujawnienie Gminy L. jako właściciela w/w nieruchomości.

W uzasadnieniu środka zaskarżenia apelująca wskazała, że wobec faktu przejścia na rzecz Gminy z mocy prawa własności nieruchomości oznaczonej nr 140/1, położonej w obrębie miejscowości F. z dniem 10 lipca 2014 r., na podstawie art. 98 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, nabyła ona własność przed wydaniem postanowienia przez Sąd Rejonowy w Łasku w dniu 18 września 2017 r., sygn. I Co 216/17 o przysądzeniu własności tej nieruchomości na rzecz uczestnika M. A.. Wobec tego apelująca nie zgodziła się ze stanowiskiem Sądu Rejonowego w Łasku, iż sąd wieczystoksięgowy nie jest uprawniony do badania, który z tytułów do władania nieruchomością jest ważny i może stanowić podstawę wpisu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Zgodnie z zasadą prawną określoną w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2009 r. (III CZP 80/09, opubl. Biul.SN 2009/12/8), gdy wobec jednej nieruchomości złożono w różnym czasie dwa konkurencyjne wnioski o wpis, sąd rozpoznając wniosek o wpis w księdze wieczystej związany jest stanem rzeczy istniejącym w chwili złożenia wniosku i kolejnością jego wpływu.

Wbrew poglądowi apelującej, to właśnie okoliczność, że nabyła ona własność przed wydaniem postanowienia przez Sąd Rejonowy w Łasku z 18 września 2017 r., w sprawie sygn. I Co 216/17 o przysądzeniu własności nieruchomości na rzecz uczestnika M. A., którego prawo własności ujawniono wcześniej zgodnie z kolejnością wpływu wniosków, stoi na przeszkodzie możliwości uzyskania wpisu na podstawie dołączonej do wniosku decyzji administracyjnej z 23 czerwca 2014 r. Nie ma tu bowiem mowy o koniecznym następstwie prawnym, a wręcz przeciwnie.

Należy podkreślić, że zgodnie z art. 999 § 1 k.p.c., prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów. Postanowienie to przenosi na nabywcę własność nieruchomości, ma więc charakter konstytutywny. Skuteczność nabycia nie może podlegać ocenie według kryteriów przewidzianych w art. 6-9 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. W szczególności nie występuje potrzeba badania, czy osoba nabywająca własność nieruchomości dopełniła aktów staranności polegających na zapoznaniu się z treścią księgi wieczystej, a także czy działała w złej (dobrej) wierze. W miejsce przepisów ustawy o księgach wieczystych i hipotece wchodzą przepisy Kodeksu postępowania cywilnego normujące egzekucję z nieruchomości. Określają one skutki nabycia własności w wyniku uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności, także, gdy chodzi o wygaśnięcie (lub dalsze trwanie) praw ciążących na nieruchomości. Charakter konstytutywny postanowienia o przysądzeniu własności sprawia, że własność nieruchomości przechodzi na nabywcę bez względu na to, kto był dotąd rzeczywistym właścicielem. Oznacza to również, że w postępowaniu o wpis prawa własności nabywca nie musi wykazać następstwa prawnego po osobie wpisanej w dziale drugim księgi wieczystej, a rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych nie ma zastosowania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 września 1997r., II CKN 730/97, OSP 1998/7-8/139, Wokanda 1998/1/7).

W świetle powyższych uwag stwierdzić należy, że M. A. uzyskał własność niezależnie od tego, kto był właścicielem w dacie przysądzenia własności, a prawa Gminy L. stwierdzone decyzją administracyjną wygasły.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. apelację oddalił jako bezzasadną.