Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

(...), dnia 6 lipca 2018 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi XIII Wydział Gospodarczy, w składzie:

Przewodniczący: S.S.R. Piotr Chańko

po rozpoznaniu w dniu 6 lipca 2018 roku w (...)

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółki jawnej B., Z. z siedzibą w O.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł.

o zapłatę

1.  umarza postępowanie co do kwoty 2.826,36 (dwa tysiące osiemset dwadzieścia sześć 36/100) złotych;

2.  zasądza od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. na rzecz (...) Spółki jawnej B., Z. w O. odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 2.826,36 od dnia 6 marca 2018 roku do dnia 10 maja 2018 roku;

3.  zasądza od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. na rzecz (...) Spółki jawnej B., Z. w O. kwotę 1.017 (tysiąc siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygnatura akt XIII GC 1656/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22 marca 2018 roku powód (...) spółka jawna B., Z. w S. wniósł o zapłatę od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. kwoty 2.826,36 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 6 marca 2018 roku do dnia zapłaty. W uzasadnieniu podniesiono, że strony łączyła umowa przewozu krajowego, a dochodzona pozwem kwota stanowiła wynagrodzenie za usługę.

/pozew, k. 4-7/

Nakazem zapłaty z dnia 30 marca 2018 roku wydanym w postępowaniu upominawczym Referendarz w Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi uwzględnił w całości żądanie pozwu.

/nakaz, k. 23/

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Pozwany podniósł, że spłacił całą należność objętą pozwem, ale uczynił to przed terminem płatności. Pozwany powołał się w tym zakresie na zastrzeżenie w liście przewozowym, że w razie braku wskazania czytelnego imienia i nazwiska w liście przewozowym dochodzi do wydłużenia terminu płatności do 120 dni, a zgodnie z punktem 27 OWP, wydłużenie terminu płatności wynikające z niedopełnienia obowiązków przez przewoźników nie wymaga odrębnego oświadczenia woli zlecającego.

/sprzeciw, k. 28-29/

Pismem z dnia 4 lipca 2018 roku powód cofnął pozew w zakresie kwoty głównej. Powód przyznał okoliczność faktyczną, że w dniu 11 maja 2018 roku zaksięgował wpłatę kwoty głównej. Wskazał jednak, że wbrew twierdzeniom pozwanego świadczenie było już nie tylko wymagalne, ale również wystosowane wezwanie do zapłaty pozostało bezskuteczne. Powód podtrzymał żądanie pozwu w zakresie odsetek za okres od dnia 6 marca 2018 roku do dnia 10 maja 2018 roku i wniósł o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania.

/odpowiedź na sprzeciw, k. 38-39/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Strony łączyła umowa przewozu międzynarodowego.

/okoliczność bezsporna, fakt przyznany w sprzeciwie/

Strony określiły wynagrodzenie w umowie jako kwotę stanowiącą równowartość 550 euro według średniego kursu NBP. Wysokość roszczenia nie była między stronami sporna i wynosiła 2.826,36 zł.

/okoliczność bezsporna/

Do zawarcia umowy doszło na odległość. Zlecenie wystawiono w dniu 8 stycznia 2018 roku, załadunek miał nastąpić w S. w dniu 9 stycznia 2018 roku a rozładunek w dniu 10 stycznia 2018 roku w B..

W treści zlecenia zawarto zastrzeżenie, że: „Na dokumentach WZ i CMR proszę dopilnować, aby na potwierdzeniu odbioru były czytelne i pełne dane osoby odbierającej towar, tj. imię, nazwisko, numer dowodu osobistego, lub pieczątka firmy oraz data i podpis.

/zlecenie, k. 8-10/

Adresatem przesyłki była spółka (...) w B.. Towar został dostarczony w dniu 10 stycznia 2018 roku. Pod CMR podpisał się J. F., pracownik adresata przesyłki. W miejscu przeznaczonym na rubrykę zawierającą potwierdzenie odbioru (rubryka 24 „przesyłkę otrzymano” „goods recived”), przybił pieczątkę zawierającą listę pięciu pracowników uprawnionych do odbioru towaru. Wprawdzie w rubryce 13 został wskazany inny pracownik – P. D. (1) – jako osoba odpowiedzialna za rozładunek, to w miejscu na pieczęci firmowej odbiorcy zaznaczono krzyżykiem kwadrat przy nazwisku J. F. i ten pracownik przytknął datownik i parafował list przewozowy (k.12) oraz parafował pieczęć firmową w rubryce 24 na k. 11. Należy dodać, że pieczęć firmowa odbiorcy wymieniała również P. D. (1) jako jedną z uprawnionych osób.

/list przewozowy, k. 11-12/

W dniu 16 stycznia 2018 roku powód wystawił fakturę za przewóz z terminem płatności do dnia 5 marca 2018 roku. W dniu 13 marca 2018 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty wskazując na 8 dni przekroczenia terminu zapłaty należności.

/faktura, k. 13, wezwanie, k. 14, dowód nadania wezwania, k. 15/

W dniu 11 maja 2018 roku pozwany przelał na konto powoda kwotę odpowiadającą wierzytelności głównej.

/okoliczność bezsporna/

Sąd zważył, co następuje:

Wobec cofnięcia żądania zapłaty kwoty głównej i bezspornej okoliczności, że zapłata nastąpiła w dniu 11 maja 2018 roku Sąd umorzył w tym zakresie postępowanie na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. w punkcie 1 wyroku.

W pozostałym zakresie powództwo okazało się zasadne o czym orzeczono w punkcie 2 wyroku.

Zgodnie z art. 148 ¹ § 1 k.p.c. Sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna - mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych - że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Przesłanki te zaistniały w niniejszej sprawie, bowiem jedyny osobowy środek dowodowy – dowód z przesłuchania stron – wobec zapłaty całości kwoty głównej jawił się jako zbędny, a nadto dowód ten ma ze swej istoty charakter subsydiarny. Przy czym wobec posługiwania się listem CMR, zasadnicze okoliczności w sprawie należało ustalić poprzez wykładnię zawartych w liście oświadczeń i podpisów, stąd niedopuszczalnym byłoby czynienie ustaleń ponad osnowę dokumentu CMR w oparciu o zeznania strony.

Strony łączyła umowa przewozu międzynarodowego. Umowa przewozu zdefiniowana jest w art. 774 k.c. Zgodnie ze wskazanym przepisem przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy. W wypadku, gdy przewóz odbywa się pojazdem po drodze, ma charakter zarobkowy oraz miejsce przyjęcia przesyłki do przewozu i miejsca przewidziane dla jej dostawy, stosownie do ich oznaczenia w umowie, znajdują się w dwóch różnych krajach, z których przynajmniej jeden jest krajem, który przyjął Konwencję z dnia 19 maja 1956 r. o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) (Dz. U. 1962 Nr 49, poz. 238) – umowa podlega przepisom tej konwencji. Przedmiotem sporu była zapłata za fracht. Na etapie wyrokowania spornym elementem była jedynie kwestia istnienia opóźnienia w zapłacie przez pozwanego świadczenia, w tym data wymagalności frachtu.

Istotą sporu była zatem wykładnia oświadczenia zawartego w zleceniu, a sprowadzającego się do obowiązku: „ aby na potwierdzeniu odbioru były czytelne i pełne dane osoby odbierającej towar, tj. imię, nazwisko, numer dowodu osobistego, lub pieczątka firmy oraz data i podpis”. Treść zlecenia podlega takiej samej wykładni językowej, jak każda inna norma o charakterze prawnym. W tym kontekście użycie spójnika „lub” oznacza spójnik alternatywy nierozłącznej. Celem dającego zlecenie było uzyskanie czytelnych i pełnych danych podmiotu odbierającego towar 9osoby fizycznej lub prawnej). Cel ten przewoźnik osiągnie, jeżeli będzie tam: imię, nazwisko, numer dowodu osobistego. Cel ten również będzie osiągnięty, jeżeli będzie tam: pieczątka firmy oraz data i podpis.

W ocenie Sądu zatem w obu rubrykach 24 listu przewozowego na k. 11 i 12 ujawniono niezbędne dane wymagane treścią zlecenia: na k. 11 widnieje pieczęć odbiorcy: (...) B., na k. 12 na wzorze pieczęci odbiorcy odciśnięto nazwiska 5 uprawnionych do odbioru pracowników wskazanych z imienia i nazwiska literami drukowanymi. Jeden z pracowników został oznaczonym znakiem x w kwadracie przy nazwisku, zatem to ten pracownik złożył podpisy na pieczęci firmowej odbiorcy. Obie strony listu przewozowego zawierają zatem pieczątki firmy, datę i podpis. Nadto, pracownik przyjmujący towar został wskazany z imienia i nazwiska i on też parafował list przewozowy. Brak było zatem podstaw do uznania, że powód w najdrobniejszym choćby stopniu nie dopełnił obowiązków przewoźnika. Nie było więc podstawy do zastosowania pkt 27 OWP, a zatem podstaw do wydłużenia terminu płatności.

Na marginesie zaś, takie postanowienie umowne w oczywisty sposób narusza art. 353 ¹ k.c. bowiem wydłużenie terminu płatności jednostronną czynnością zlecającego, której to okoliczności nie musi ujmować w formę oświadczenia woli - jawi się jako skrajny przejaw naruszenia równowagi kontraktowej. Pozwany przyznawał sobie prawo do jednostronnego ukształtowania kwestii wymagalności świadczenia powoda, co w świetle rocznych terminów przedawnienia na gruncie Konwencji powoduje instrumentalne traktowanie daty początkowej biegu tego terminu. In casu zaś rodzi podejrzenie o dowolność w oznaczaniu daty wymagalności roszczenia. Pozwany bowiem z jednej strony twierdzi, że mógł jednostronnie wydłużyć termin płatności o 120 dni, a z drugiej strony że świadczył i tak przed upływem 120 dni (lipiec 2017 roku).

W ocenie Sądu, nawet zatem gdyby hipotetycznie uznać, że powód dopuścił się zaniedbania – to i tak sankcja wydłużenia terminu płatności o 120 dni (jako sankcja alternatywna dla braku zapłaty) była nieuzasadniona względami kontraktowymi, skrajnie naruszająca równowagę stron i co za tym idzie sprzeczna z zawartym w art. 353 ¹ k.c. ograniczeniem swobody umów związanym z naturą stosunku obligacyjnego. Zastrzeżenie takie zgodnie z art. 58 § 3 k.c. poczytuje się za nieważne.

O odsetkach orzeczono zatem na podstawie art. 481 § 1 k.c. przyjmując jako datę początkową ich naliczania dzień następny, po dniu wskazanym na fakturze jako data wymagalności – 5 marca 2018 roku. Odsetki za opóźnienie Sąd zasądził zatem od dnia 6 marca 2018 roku do dnia poprzedzającego dzień zapłaty, czyli 10 maja 2018 roku (około 35 złotych).

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu i kosztów celowych. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.017 złotych obejmującą kwotę 900 złotych wynagrodzenia pełnomocnika, 17 złotych opłaty skarbowej i 100 złotych opłaty od pozwu. Pozwany płacąc po wezwaniu do zapłaty i po wytoczeniu powództwa dał podstawy do wniesienia pozwu i ponosi odpowiedzialność za ostateczny wynik sporu.

ZARZĄDZENIE

(...)

7 sierpnia 2018 roku.