Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ka 472/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 stycznia 2020 roku

Sąd Okręgowy w Krośnie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: sędzia SO Arkadiusz Trojanowski

Protokolant: Aleksandra Migacz

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Krośnie – Andrzeja Dworzańskiego

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 stycznia 2020 roku

sprawy P. K., s. A. i M. zd. P., ur. (...) w Ł.

oskarżonego o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę z urzędu oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Jaśle z dnia 18 października 2019 roku, sygn. akt II K 148/19

I.  zmienia zaskarżony wyrok i uniewinnia oskarżonego P. K. od popełnienia przypisanego mu czynu,

II.  kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa,

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata T. C. – Kancelaria Adwokacka w J. kwotę 1033,20zł /jeden tysiąc trzydzieści trzy złote dwadzieścia groszy/, obejmującą podatek VAT, tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu oskarżonego w postępowaniu sądowym.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 472/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Jaśle z dnia 18 października 2019r., sygn. akt II K 148/18

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

I.

2.

3.

obraza przepisów prawa materialnego tj. art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. i jego zastosowanie, w sytuacji gdy działanie oskarżonego polegające na założeniu rachunku bankowego i jego udostępnienie innej osobie, nie wyczerpuje znamion wyżej opisanego występku

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z uwagi na okoliczności jakie Sąd uwzględnił z urzędu, zarzut apelacyjny stał się bezprzedmiotowy.

naruszenie art. 4 k.p.k. w zw. z art. 5 § 2 k.p.k. w sytuacji, gdy mimo istniejących wątpliwości zostały one rozstrzygnięte na niekorzyść oskarżonego, podczas gdy w realiach niniejszej sprawy Sąd winien takie wątpliwości rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego P. K.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny:

Z uwagi na okoliczności jakie Sąd uwzględnił z urzędu, zarzut apelacyjny stał się bezprzedmiotowy.

naruszenie art. 167 k.p.k. w zw. z art. 366 § 1 k.p.k. poprzez nie poczynienie przez Sąd ustalenie, czy zostało już prawomocnie zakończone wyrokiem skazującym jakieś inne postępowania dotyczące rachunku bankowego (...).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny:

Z uwagi na okoliczności jakie Sąd uwzględnił z urzędu, zarzut apelacyjny stał się bezprzedmiotowy.

Nie dotyczy

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Nie dotyczy

Nie dotyczy

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wniosek

wniosek apelacyjny o uniewinnienie oskarżonego

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek ten jest zasadny, lecz z przyczyny zupełnie innej niż wskazał to obrońca. Sąd z urzędu był zobowiązany do uniewinnienia oskarżonego, ponieważ Sąd Rejonowy w wyroku, w opisie czynu nie przypisał mu znamion czynu zabronionego, zaś przy apelacji skierowanej wyłącznie na korzyść, uzupełnienie opisu czynu o znamiona przestępstwa było wykluczone, o czym mówi art. 434 § 1 k.p.k.

Wniosek

wniosek apelacyjny o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na kierunek apelacji oraz błąd Sądu polegający na nie przypisaniu oskarżonemu znamion czynu zabronionego, konieczne stało się uniewinnienie. Uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, było niemożliwe, ponieważ zasada zakazu reformationis in peius nie pozwalałaby na naprawę błędu jakiego dopuścił się Sąd pierwszej instancji.

Wniosek

Nie dotyczy

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nie dotyczy.

Wniosek

Nie dotyczy

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nie dotyczy

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Sąd z urzędu był zobowiązany do uniewinnienia oskarżonego, ponieważ Sąd Rejonowy w wyroku, w opisie czynu nie przypisał mu znamion czynu zabronionego, zaś przy apelacji skierowanej wyłącznie na korzyść, uzupełnienie opisu czynu o znamiona przestępstwa było wykluczone, o czym mówi art. 434 § 1 k.p.k.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 5 lipca 2018r. [V KK 228/18, LEX 2525955], „opis czynu zawarty w wyroku (art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k.) musi odpowiadać kompletowi ustawowych znamion czynu zabronionego, albowiem odpowiedzialności karnej podlega tylko ten, kto popełnia czyn zabroniony ( nullum crimen nullum poena sine lege scripta). Wszystkie znamiona powinny zaś znajdować wyraz w sentencji wyroku skazującego sądu I instancji. Opis czynu musi zawierać te określenia, które od strony leksykalnej są tożsame znaczeniowo ze słowami, zwrotami opisującymi znamiona czynu zabronionego. Jednak w przypadku, gdy opis taki nie zawiera określeń, które kompletują typ czynu zabronionego, przy braku apelacji na niekorzyść, nie jest możliwe dokonanie przez sąd ad quem jakiejkolwiek korekty w tym zakresie. Zgodnie z treścią art. 434 § 1 pkt 1 k.p.k., sąd odwoławczy może orzec na niekorzyść oskarżonego jedynie wtedy, gdy wniesiono na jego niekorzyść środek odwoławczy. Zastosowanie zakazu reformationis in peius oznacza, że w przypadku braku środka odwoławczego na niekorzyść oskarżonego, jego sytuacja w postępowaniu odwoławczym nie może ulec pogorszeniu w jakimkolwiek zakresie: nie tylko w zakresie sprawstwa, wymiaru kary, środków karnych, czy też kwalifikacji prawnej, ale również ustaleń faktycznych. Sąd odwoławczy nie może dokonać żadnych posunięć powodujących, a nawet mogących powodować negatywne skutki w sytuacji prawnej oskarżonego”. Sąd z urzędu uwzględnił fakt, iż Sąd pierwszej instancji w opisie czynu nie zawarł znamion czynu zabronionego, który przypisał oskarżonemu. Nie wskazał, na czym polegało jego pomocnictwo do oszustwa, czyli nie określił, że oskarżony przekazał swoje konto bankowe do dyspozycji osoby, która następnie mogła się dopuścić oszustwa. Nie wskazano, co konkretnie zrobił oskarżony i na czym jego przestępcze działanie miało polegać.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Błąd ten był kluczowy z punktu widzenia możliwości skazania oskarżonego. Brak w opisie czynu znamion czynu zabronionego dyskwalifikował wyrok, natomiast kierunek apelacji (tylko na korzyść) wykluczał uzupełnienie wyroku o te znamiona.Z uwagi na uniewinnienie oskarżonego z wymienionych powodów, Sąd nie odnosił się do zarzutów apelacyjnych, gdyż okazało się to bezprzedmiotowe.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Nie dotyczy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmiana polegająca na uniewinnieniu oskarżonego od zarzuconego mu czynu.

Zwięźle o powodach zmiany

Sąd Rejonowy w wyroku nie przypisał oskarżonemu wszystkich znamion zarzucanego przestępstwa, a wobec apelacji skierowanej wyłącznie na korzyść, jedynym możliwym rozstrzygnięciem stało się uniewinnienie.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy.

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie dotyczy.

4.1.

Nie dotyczy.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Nie dotyczy.

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

III.

Sad Odwoławczy kosztami procesu obciążył Skarb Państwa, ponieważ w przypadku uniewinnienia nakazuje to przepis art. 632 ust. 2 k.p.k.

O wynagrodzeniu obrońcy z urzędu, Sąd Okręgowy orzekł po myśli § 17 ust. 2 pkt 3 i 4 w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu [Dz. U. z 2016r., poz. 1714].

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Rozstrzygnięcie co do winy oraz kary

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana