Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 13 listopada 2013 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanego na rzecz powoda 2424, 45 zł tytułem kosztów postępowania zabezpieczającego i oddalił w pozostałym zakresie wniosek powoda o przyznanie kosztów postępowania zabezpieczającego prowadzonego na podstawie nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 28 lutego 2013 r. Sąd Rejonowy wskazał w uzasadnieniu, że na podstawie art. 745 § 1 k. p. c. w zw. z art. 770 k.p.c. komornik ustala wyłącznie wysokość kosztów wykonania zabezpieczenia, natomiast o poniesionych kosztach rozstrzyga Sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie. W przedmiotowej sprawie postanowienie komornika o ustaleniu wysokości kosztów zabezpieczenia zostało wydane w dniu 13 sierpnia 2013 r., a stało się prawomocne 27 sierpnia 2013 r. W dniu 21 sierpnia 2013 r. powód wniósł do Sądu Rejonowego wniosek o przyznanie kosztów postępowania zabezpieczającego. Na podstawie Postanowienia komornika z 13 sierpnia 2013 r. Sąd ustalił, że powód poniósł koszty wykonania zabezpieczenia (w wysokości 1524, 45 zł) oraz, że komornik ustalił koszty zastępstwa procesowego w ramach tego postępowania w kwocie 3600 zł. Zdaniem Sądu, komornik nie był władny do ustalenia tych ostatnich, nadto istotne było wskazanie samej podstawy dla określenia wysokości kosztów zastępstwa. W związku z tym Sąd Rejonowy stwierdził, że Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu nie przewiduje odrębnego uregulowania wynagrodzenie za czynności podejmowane w toku postępowania zabezpieczającego. Z faktu tego nie wynika jednak, że wynagrodzenie za czynności radcy w tym postępowaniu nie jest należne. Rozporządzenie nie zawiera zamkniętego katalogu czynności radców prawnych, lecz zgodnie z § 5 rozporządzenia wysokość stawek minimalnych w sprawach nieokreślonych w rozporządzeniu ustala się, przyjmując za podstawę stawkę w sprawach o najbardziej zbliżonym rodzaju. Zdaniem Sądu sprawą tego rodzaju jest sprawa egzekucyjna, a zgodnie z § 10 ust. 1 pkt. 7 rozporządzenia stawka minimalna za prowadzenie spraw egzekucyjnych przy egzekucji z nieruchomości wynosi 50% stawki obliczonej na podstawie § 6 rozporządzenia, a przy egzekucji innego rodzaju - 25% tej stawki. W konsekwencji Sąd Rejonowy ustalił wynagrodzenie za czynności pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym na kwotę 900 zł, a w pozostałym zakresie oddalił wniosek.

Zażalenie od powyższego postanowienia złożył powód, który zarzucił mu naruszenie przepisów:

1.  art. 745 § 1 i 2 w zw. z art. 770 k. p. c. i art. 743 k. p. c. poprzez odmowę przyznania wierzycielowi kosztów postępowania zabezpieczającego w kwocie odpowiadającej kwocie kosztów wynikających z prawomocnego postanowienia komornika sądowego ustalającego wysokość kosztów postępowania zabezpieczającego;

2.  art. 98 § 1 i art. 98 § 2 K. p. c. w zw. z art. 13 § 2 K. p. c. oraz § 2 ust. 1 i 2, § 10 ust. 1 pkt. 7 rozporządzania Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu poprzez przyznanie wierzycielowi kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zabezpieczającym w kwocie innej niż wynikające z prawomocnego postanowienia komornika sądowego ustalającego wysokość kosztów postępowania zabezpieczającego, poprzez uznanie iż komornik sądowy przyznał wierzycielowi koszty zastępstwa procesowego w wysokości zawyżonej, z pominięciem przepisów ww. rozporządzenia oraz poprzez uznanie, że komornik sądowy nie jest władny do ustalenia kosztów postępowania zabezpieczającego w postaci kosztów zastępstwa pełnomocnika.

Powód wnosił o zmianę zaskarżonego postanowienia w zaskarżonej części i zasądzenie na rzecz powoda dalszej kwoty 2700 zł z tytułu kosztów postępowania zabezpieczającego.

W uzasadnieniu powód argumentował, że postanowieniem z 13 sierpnia 2013 r. komornik sądowy ustalił koszty postępowania zabezpieczającego, na które złożyły się m. in. koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu zabezpieczającym w wysokości 3600 zł. Postanowienie to uprawomocniło się 27.08.2013 r. Zdaniem skarżącego, postanowienie to wiązało Sąd Rejonowy, a jego kwestionowanie oznacza podważenie prawomocnego, niezaskarżonego przez stronę orzeczenia. Przyznając koszty komornik miał możliwość przyznania wierzycielowi kosztów zastępstwa w wysokości nawet sześciokrotności stawki minimalnej (900 zł). Komornik jako organ prowadzący postępowanie jest jedynym organem, który jest w stanie zastosować określone w § 2 ust.l rozporządzenia „czynniki", które organ przyznający koszty jest obowiązany uwzględnić przy orzekaniu. Komornik jako organ prowadzący postępowanie jest w stanie ocenić nakład pracy pełnomocnika, charakter sprawy oraz wkład pracy pełnomocnika w sprawie. Sąd Rejonowy nie ma, natomiast wiedzy o przebiegu postępowania zabezpieczającego oraz o nakładzie pracy włożonym przez pełnomocnika sprawie jego przeprowadzenie. Dokonaną w związku z tym oceną Sąd Rejonowy był, zdaniem skarżącego związany.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie powoda nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 745 § 1 k. p. c. o kosztach postępowania zabezpieczającego rozstrzyga sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie, a o kosztach postępowania zabezpieczającego powstałych później rozstrzyga na wniosek strony sąd, który udzielił zabezpieczenia. O kosztach tych, w wypadku gdy tytułem zabezpieczenia jest nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym, Sąd rozstrzyga stosując odpowiednio przepisy art. 770 K. p. c. w zw. z art. 743 K. p. c. Ostatni z przywołanych przepisów przyznaje kompetencje do ustalenia kosztów wykonania zabezpieczenia komornikowi, który prowadzi to postępowanie. Na gruncie przedmiotowej sprawy postępowanie zabezpieczające w sprawie sygn. akt Km 1118/13 na podstawie nakazu zapłaty z dnia 28 lutego 2013 r. prowadził Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Szamotułach T. C., który postanowieniem z dnia 13 sierpnia 2013 r. ustalił koszty postępowania zabezpieczającego w sprawie w wysokości 1524, 45 zł, a także ustalił dla uprawnionego, reprezentowanego w tym postępowaniu przez radcę prawnego koszty zastępstwa adwokackiego na kwotę 3600 zł.

Prezentowana w zażaleniu argumentacja znajduje oparcie w poglądzie, zgodnie z którym wszystkie koszty wynikające w postępowaniu zabezpieczającym ustalana są wyłącznie przez komornika jako organ egzekucyjny, ustalenie to ma zaś charakter dla Sądu wiążący. W związku z tym również argumentacja zażalenia odwoływała się do prawomocności postanowienia komornika z dnia 13.08.2013 r.

Argumentacja ta pomija, że zgodnie z cytowanym przepisem art. 745 § 1 „ o kosztach postępowania rozstrzyga sąd", komornik zaś, zgodnie art. 770 K. p. c. stosowanym tu tylko odpowiednio, tylko ustala koszty wykonania zabezpieczenia. Koszty te ograniczają się do wydatków i opłat należnych komornikowi. Na gruncie przedmiotowej sprawy chodziło o wyróżnioną kwotę 1524, 45 zł. za doręczenie środków pieniężnych, korespondencji oraz z tytułu opłaty stosunkowej z art. 45 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych egzekucji. Wskazując na to rozróżnienie, Sąd podziela kierunek orzecznictwa zgodnie z którym, to Sąd (nie zaś organ egzekucyjny) rozstrzyga o pozostałych kosztach w postanowieniu kończącym postępowanie w sprawie, w której udzielono

zabezpieczenia ( tak np. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 28.04. 2005 r., III CZP 22/05, OSNIC 2006/3/47, 22.09.1995 r., III CZP 17/95, OSNC 1995 nr 12 poz. 179, z dnia 14 11. 2011 r., III CZP 70/12, postanowienia z dnia 8. 11. 2006 r., III CZP 69/00 Biul. SN 2006/11, z dnia 15. 04. 2011 r., III CZP 13/11 Biul. SN 2011/5. Podobne poglądy zaprezentował Sąd Okręgowy w Szczecinie w orzeczeniu w sprawie VIII Gz 151/13 - vide Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych). Prezentowana tam argumentacja opiera się na pomocniczym jedynie charakterze postępowania zabezpieczającego i komornika w postępowaniu zabezpieczającym.

Ponieważ do pozostałych kosztów mogą zaliczać się koszty wynagrodzenia pełnomocnika uprawnionego, nie sposób przyjąć za trafne zarzutów naruszenie przez sąd pierwszej instancji przepisów art. 745 § 1 w zw. z art. 770 i 743 K. p. c. poprzez orzeczenie przez Sąd o kosztach zastępstwa w postępowaniu zabezpieczającym odmiennie, niż uczynił to komornik. W związku z tym bez znaczenia była okoliczność, że postanowienie komornika stało się prawomocne.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy, orzekając o zwrocie wynagrodzenia poniesionego przez uprawnionego z tytułu wynagrodzenia radcy prawnego, trafnie zastosował przepisy art. § 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt. pkt. 7 i § 6 pkt. 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radę prawnego ustawionego z urzędu (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 490) i ustalił na tej podstawie minimalną stawkę za prowadzenie sprawy w wysokości 900 zł. Dodać należy, że również w postępowaniu przed Sądem uprawniony mógł wykazywać, że poniesione przez pełnomocnika nakład pracy i wkład w przyczynienie się do jej wyjaśnienia uzasadniają przyznanie wielokrotności stawki minimalnej i uzasadniają odstępstwo od zasady o której mowa w § 2 ust. 2 rozporządzenia. Wniosek i zażalenie nie wykazują jednak tego rodzaju okoliczności. Mając powyższe ustalenia na względzie Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 K. p. c. w zw. z art. 397 § 2 K. p. c. oddalił zażalenie.