Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lutego 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Teresa Suchcicka (spr.)

Sędziowie: SA Barbara Orechwa-Zawadzka

SA Dorota Elżbieta Zarzecka

Protokolant: Edyta Katarzyna Radziwońska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 lutego 2018 r. w B.

sprawy z odwołania S. P.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o prawo do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji wnioskodawcy S. P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Łomży III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 27 lipca 2017 r. sygn. akt III U 76/17

I. oddala apelację,

II. przyznaje r.pr. M. P. z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym wynagrodzenie w kwocie 120 (sto dwadzieścia) złotych, powiększone o należny podatek od towarów i usług , które wypłacić ze Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Łomży.

SSA Dorota Elżbieta Zarzecka SSA Teresa Suchcicka SSA Barbara Orechwa-Zawadzka

Sygn. akt III AUa 666/17

UZASADNIENIE

Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego decyzją z 13.02.2017 r., powołując się na przepisy ustawy z 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2016 r., poz. 277), odmówił S. P. prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, wskazując w uzasadnieniu, iż w wyniku badania przeprowadzonego przez Komisję Lekarską Kasy 7.02.2017 r. nie stwierdzono u odwołującego całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.

S. P. wniósł odwołanie od powyższej decyzji, domagając się jej zmiany i przyznania prawa do renty, ewentualnie uchylenia zaskarżonej decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu odwołania kwestionował ustalenia Komisji twierdząc, że stan jego zdrowia nie uległ poprawie. Lakoniczne uzasadnienie decyzji nie pozwala na dokonanie jej oceny.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z 27 lipca 2017 r. Sąd Okręgowy w Łomży oddalił odwołanie (pkt 1) i zasądził od Skarbu Państwa na rzecz pełnomocnika ubezpieczonego kwotę 90 złotych powiększoną o stawkę podatku od towarów i usług, tj. o kwotę 20,70 złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (pkt 2).

Sąd Okręgowy ustalił, że S. P. urodził się (...) Ubezpieczeniu rolników podlegał z mocy ustawy w następujących okresach: od 24.07.1983 r. do 31.12.1990 r. i od 1.01.1993 r. do 30.05.1994 r. z mocy ustawy jako domownik oraz od 31.05.1994 r. do 24.07.2012 r. jako rolnik. Decyzją z 24.07.2012 r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego przyznał S. P. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. Świadczenie to było kontynuowane do 31.08.2016 r. w wyniku kolejnych pozytywnych decyzji organu rentowego z 29.07.2013 r., 1.08.2014 r. oraz z 11.08.2015 r. Dwie kolejne decyzje organu rentowego z 16.09.2016 r. i 25.11.2016 r. odmawiające prawa do renty, były uchylane przez organ rentowy na podstawie art. 477 ⁹ §2 ¹ k.p.c. w wyniku przedstawienia przez odwołującego nowych okoliczności dotyczących niezdolności do pracy, a powstałych po wydaniu orzeczenia przez komisje lekarskie. Obecnie zaskarżoną decyzją organ rentowy odmówił S. P. prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy.

W świetle tak ustalonych okoliczności Sąd odwołał się do przepisu art. 21 ust. 1, art. 21 ust. 2 pkt 5, art. 21 ust. 4 oraz art. 21 ust. 5 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (j.t. Dz.U.2016, poz. 277 z późn. zm.). Następnie Sąd Okręgowy podniósł, iż w celu ustalenia czy odwołujący jest osobą niezdolną do pracy w rozumieniu wyżej wskazanych przepisów dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych z zakresu neurologii, kardiologii, ortopedii, laryngologii oraz medycyny pracy. W wyniku przeprowadzonego w dniu 25.03.2017 r. specjalistycznego badania podmiotowo-przedmiotowego biegli sądowi rozpoznali u odwołującego: nadciśnienie tętnicze, napadowe migotanie przedsionków, artrozę stawów kolanowych i barku prawego, przewlekły zespól bólowy dolnego odcinka kręgosłupa w przebiegu zmian zwyrodnieniowo-dyskopatycznych, niedosłuch obustronny, przewlekłe zapalenie zatok obocznych nosa, przepuklinę pachwinową prawostronną. Biegli stwierdzili, iż schorzenia występujące u odwołującego nie powodują u niego całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.

Organ rentowy nie zgłosił zarzutów do ww. opinii biegłych sądowych. Odwołujący na rozprawie w dniu 27.07.2017 r., będąc reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, ograniczył się do kwestionowania opinii z uwagi na to, że stan zdrowia powoda nie uległ poprawie, a wręcz się pogorszył. Nie precyzując konkretnych, merytorycznych zarzutów, wniósł o powołanie innego zespołu biegłych, gdyż w przedłożonej opinii występują sprzeczności.

Sąd Okręgowy podzielił wnioski i wywód opinii biegłych lekarzy sądowych, bowiem opinia została wydana przez lekarzy właściwych specjalności. Biegli sporządzając opinię oparli się na wnikliwych badaniach odwołującego oraz analizie całokształtu dokumentacji lekarskiej, uwzględniając okoliczności związane z jego stanem zdrowia. Opinia zawiera rzeczową, logiczną i wyczerpującą argumentację, a ostateczne konkluzje są zrozumiałe i nie budzą wątpliwości w świetle całokształtu materiału dowodowego. Zdaniem Sądu nie można doszukiwać się sprzeczności w opinii. Z punktu widzenia logiki w pełni akceptowalne jest wnioskowanie biegłych o możliwym leczeniu badanego w zakresie schorzeń kardiologicznych i laryngologicznych oraz wykonaniu operacji przepukliny pachwinowej z orzeczeniem jego zdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. Sąd pierwszej instancji uznał, że wniosków opinii w żadnej mierze nie podważają zeznania S. P., przesłuchanego w charakterze strony, który zeznał, że ma guzki na płucach. Nie ma żadnych nowych dokumentów ustalających jego stan zdrowia. Jest współwłaścicielem razem z braćmi gospodarstwa rolnego, jednak tylko on faktycznie gospodarzy. Gospodarstwo ma 5,5 ha ziemi ornej. Użytków rolnych jest około 11 ha. Hoduje krowy około 15 sztuk. Sprzedaje mleko około 100 litrów dziennie. Na gospodarstwie pracuje też żona. Żyje tylko jego matka, która jednak nic nie robi. Wszystko mu poleciało i ręce i nogi. Sieje kukurydzę, bez której nie byłoby chowania krów. Zboża jest 40 arów do skoszenia. Leczy się u reumatologa, kardiologa, psychiatry, laryngologa. Sąd wskazał, że wszystkie te okoliczności znane były biegłym w momencie opiniowania, przy czym biegli wzięli je pod uwagę. Sąd nie znalazł więc podstaw do skutecznego zakwestionowania wniosku opinii, że odwołujący jest zdolny do pracy w gospodarstwie rolnym. Nie spełnia on zatem przesłanki określonej w art. 21. ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na zasadzie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie. Koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu zasądził zaś na podstawie § 15 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3.10.2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. 2016 r., poz. 1715 ).

Apelację od powyższego wyroku wniósł S. P.. Zaskarżył wyrok w punkcie 1, zarzucając mu:

- nierozpoznanie istoty sprawy przez opieranie wyroku na błędnej opinii biegłych, która jest niepełna poprzez nieustosunkowanie się do poprzednich opinii,

- nieuwzględnienie wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii inżyniera rolnika na okoliczność czy rodzaj gospodarstwa i stopień umaszynowienia wymaga ciężkiej pracy fizycznej,

- nieuwzględnienie wniosku o powołanie innych biegłych lekarzy chociaż opinia biegłych dopuszczona przez Sąd budziła wątpliwości.

Skarżący wniósł o zmianę wyroku i przyznanie mu prawa do renty rolniczej z powodu całkowitej niezdolności do pracy, ewentualnie wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Ponadto domagał się dopuszczenia dowodu z opinii innych biegłych z zakresu kardiologii, ortopedii i biegłego rolnika oraz zobowiązania biegłych do ustosunkowania się do poprzednich opinii biegłych lekarzy.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja okazała się niezasadna.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji jest prawidłowe. Sąd Okręgowy właściwie przeprowadził postępowanie dowodowe oraz dokonał trafnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w konsekwencji prawidłowo ustalając stan faktyczny sprawy.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż warunki przyznania prawa do renty rolniczej określa art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, który stanowi, iż renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki: 1) podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres, o którym mowa w ust. 2; 2) jest trwale lub okresowo całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym; 3) całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu lub w okresach, o których mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1 i 2, lub nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Stosownie zaś do treści art. 21 ust. 5 cytowanej ustawy za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym uważa się ubezpieczonego, który z powodu naruszenia sprawności organizmu utracił zdolność do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym. Całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym uznaje się za trwałą, jeżeli ubezpieczony nie rokuje odzyskania zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym (art. 21 ust. 6 ustawy), natomiast całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym uznaje się za okresową, jeżeli ubezpieczony rokuje odzyskanie zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym (art. 21 ust. 7 cytowanej ustawy).

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się w zasadzie do ustalenia czy S. P. jest całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym, a tym samym, czy może skutecznie żądać od organu rentowego renty z tego tytułu.

W celu ustalenia powyższej kwestii, istotnej dla rozstrzygnięcia sprawy, Sąd Okręgowy przeprowadził dowód z opinii biegłych z zakresu neurologii, kardiologii, ortopedii, laryngologii oraz medycyny pracy. Po dokonaniu wywiadu, analizy dokumentacji medycznej oraz stanu klinicznego biegli rozpoznali u odwołującego: nadciśnienie tętnicze, napadowe migotanie przedsionków, artrozę stawów kolanowych i barku prawego, przewlekły zespół bólowy dolnego odcinka kręgosłupa w przebiegu zmian zwyrodnieniowo-dyskopatycznych, niedosłuch obustronny, przewlekłe zapalenie zatok obocznych nosa oraz przepuklinę pachwinową prawostronną. W ocenie biegłych sądowych stwierdzone u odwołującego schorzenia i stopień ich nasilenie nie powodują całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. W uzasadnieniu opinii biegli wskazali, iż stwierdzone nadciśnienie tętnicze poza napadami migotania przedsionków nie dało istotnych powikłań narządowych ani niewydolności serca i nie powoduje całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. Napady migotania przedsionków samoistnie ustępują, trwają krótko i mogą być leczone w ramach okresowej niezdolności do pracy. W przypadku wystąpienia napadu migotania przedsionków badany winien być kierowany do oddziału szpitalnego. Stan przewlekłego zapalenia zatok obocznych nosa wymaga kontynuacji leczenia p/zapalnego pod kontrolą laryngologa. Stwierdzony niedosłuch nie zaburza funkcji słuchu w stopniu znacznym, słuch u badanego jest wydolny społecznie. Biegli nie stwierdzili także oczopląsu. Profilaktycznie badany powinien unikać dużego natężenia hałasu. Podłożem dolegliwości bólowych ze strony kręgosłupa odcinka lędźwiowego, trwających od około 6 lat, są zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne w zakresie kręgosłupa lędźwiowego. W badaniu przedmiotowym neurologicznym poza objawami lokalnymi przykręgosłupowymi stwierdzono zaznaczone objawy rzekomokorzeniowe z obu kończyn dolnych przy zachowanych odruchach głębokich i prawidłową masą mięśniową kończyn. Funkcje lokomocyjne kończyn dolnych nie są zaburzone. Bóle z zakresu kręgosłupa szyjnego nie dają ani wyraźnych objawów lokalnych przy kręgosłupowych, ani objawów korzeniowych z kończyn górnych. Nie stwierdzono także cech uszkodzenia obwodowego układu nerwowego. Rozpoznane zmiany zwyrodnieniowe stawów kolanowych i barkowych - szczególnie prawego, stanowią źródło dolegliwości bólowych podczas obciążania tych stawów, ale stopień zaawansowania zmian i ich wpływ na funkcje kończyn górnych i dolnych nie daje podstaw - w opinii biegłego ortopedy - do kwalifikowania badanego jako osoby całkowicie niezdolnej do pracy w gospodarstwie rolnym. Biegli wskazali, iż przepuklina pachwinowa prawostronna stwierdzona u ubezpieczonego może być skutecznie usunięta metodą operacyjną i nie stanowi o długotrwałej niezdolności do pracy. Biegli podzieli stanowisko Komisji lekarskiej KRUS z dnia 7 lutego 2017 r. (k. 22-25).

Zatem wbrew stanowisku zawartemu w apelacji skarżącego, materiał dowodowy zgromadzony w rozpoznawanej sprawie nie pozwala na uznanie odwołującego za osobę całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym. Twierdzenia odwołującego, iż opinia ta jest niepełna należy ocenić jako chybione. W toku postępowania przed Sądem Okręgowym w kwestii stanu zdrowia S. P. wypowiedziało się bowiem aż pięciu lekarzy specjalistów z zakresu neurologii, kardiologii, ortopedii, laryngologii oraz medycyny pracy, a więc biegłych specjalistów z odpowiednich gałęzi medycyny, stosownych do schorzeń występujących u ubezpieczonego. Biegli powyższych specjalności jednoznacznie wskazali, iż brak jest podstaw do uznania odwołującego za osobę całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym. Sąd Apelacyjny przychyla się do oceny stanu zdrowia dokonanej przez biegłych. Opinia ta jest wszechstronna, wyczerpująca oraz fachowa. Została bowiem wydana po przeprowadzeniu analizy dokumentacji medycznej oraz zbadaniu S. P.. Stąd też, zdaniem Sądu Apelacyjnego, opinia ta dostarczyła niezbędnych wiadomości specjalnych, mogących stanowić podstawę do wydania wyroku.

Ustosunkowując się zaś do zarzutu odnoszącego się do nieuwzględnienia przez Sąd pierwszej instancji wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii kolejnych biegłych sądowych, w ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy prawidłowo uznał, iż zastrzeżenia wobec opinii sporządzonej przez biegłych powyższych specjalności nie powodują potrzeby dalszego prowadzenia postępowania dowodowego. Podkreślenia wymaga, iż biegli sądowi w sposób kompleksowy odnieśli się do wszystkich schorzeń, na które cierpi skarżący, wyczerpująco uzasadniając swoje stanowisko. Stąd też jako zasadne należało ocenić oddalenie przez Sąd Okręgowy na rozprawie w dniu 27 lipca 2017 r. wniosku skarżącego o dopuszczenie dowodu z opinii nowego zespołu biegłych. Dokonana w niniejszej sprawie ocena stanu zdrowia S. P. w sposób jednoznaczny wykluczyła istnienie całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, zatem brak jest w tym zakresie jakichkolwiek wątpliwości.

Z tożsamych względów oddaleniu podlegał zgłoszony przez odwołującego w apelacji wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych, tj. kardiologa, chirurga ortopedy oraz biegłego rolnika. Odnosząc się do wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego rolnika, nadmienić dodatkowo należy, iż w ocenie Sądu Apelacyjnego, przeprowadzenie niniejszego dowodu jest zbyteczne. Podkreślenia wymaga, iż w sprawach o przyznanie prawa do świadczenia rentowego kluczowy jest dowód z opinii biegłych lekarzy, bowiem decydująca jest ocena stanu zdrowia ubezpieczonego oraz jej wpływ na zdolność do wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym. Przypomnienia wymaga, iż ocena niezdolności do pracy z medycznego punktu widzenia wymaga wiadomości specjalnych i Sąd nie może - wbrew opinii biegłego (biegłych) - opierać ustaleń w tym zakresie na własnym przekonaniu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2010 r. w sprawie o sygn. akt II UK 191/09, LEX nr 590238). Mając powyższe na względzie, ustalenia dotyczące kwestii zdolności odwołującego do pracy w gospodarstwie rolnym należało poczynić opierając się na wnioskach wynikających ze sporządzonej w sprawie rzetelnej i wiarygodnej opinii biegłych z zakresu neurologii, kardiologii, ortopedii, laryngologii oraz medycyny pracy.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalony jest ponadto pogląd, iż niezdolność do pracy ubezpieczonego rolnika powinna być oceniana z uwzględnieniem możliwości jej wykonywania w konkretnym gospodarstwie rolnym (por. np. wyroki: z dnia 20 maja 1997 r., II UKN 121/97, OSNP 1998 nr 6, poz. 188, z dnia 7 października 1998 r., II UKN 250/98, OSNP 1999 nr 20, poz. 667, z dnia 12 kwietnia 2000 r., II UKN 498/99, OSNP 2001 nr 19, poz. 597, czy też z 12 lutego 2009 r., III UK 71/08). Oznacza to, że w przypadku dokonywania oceny stanu zdrowia ubezpieczonego rolnika ubiegającego się o rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym konieczne jest wzięcie pod uwagę wielkości gospodarstwa rolnego i jego położenia, struktury owego gospodarstwa, poziomu zmechanizowania, a także specyfiki prowadzonej w tym gospodarstwie produkcji rolniczej (uprawy, hodowla), która będzie z kolei określać rodzaje czynności niezbędnych do tego, aby to konkretne gospodarstwo rolne mogło być prowadzone, w tym czynności o charakterze nadzorczym, jeśli w gospodarstwie ze względu na jego wielkość są zatrudniani pracownicy bądź większa liczba członków rodziny (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2017 r., III UK 41/16, Legalis nr 1559996). Zebrany w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji materiał dowodowy wskazuje na uwzględnienie powyższych czynników przy ocenie stanu zdrowia ubezpieczonego. Sąd Okręgowy dopuścił bowiem dowód z przesłuchania odwołującego w charakterze strony na okoliczność jego stanu zdrowia i zdolności do pracy. S. P. podał, że gospodarstwo rolne ma 5,5 ha ziemi ornej, zaś użytki rolne stanowią około 11 ha. Wskazał również, że hoduje około 15 sztuk krów oraz sprzedaje około 100 litrów mleka dziennie. Odwołujący sieje także kukurydzę, natomiast powierzchnia zboża do skoszenia wynosi 40 arów. Pracą na gospodarstwie zajmuje również żona skarżącego (protokół rozprawy z dnia 27 lipca 2017 r., k. 52). Dodatkowo, opiniujący w niniejszej sprawie biegli zgodnie uznali, że aktualny stan kliniczny odwołującego w zestawieniu z poziomem osprzętowania gospodarstwa rolnego i charakteru produkcji rolnej nie daje podstaw do zakwalifikowania go jako osoby całkowicie niezdolnej do pracy w gospodarstwie rolnym. Co istotne, z opinii niniejszej wynika jedynie, iż odwołujący powinien unikać dużego natężenia hałasu, zatem biegli sądowi nie stwierdzili innych przeciwskazań zdrowotnych do pracy S. P. w gospodarstwie rolnym (k. 22-25).

W dalszej części ww. orzeczenia, Sąd Najwyższy wskazał, iż nie ma podstaw do stwierdzenia, że w każdym przypadku to, czy rolnik może pracować w konkretnym gospodarstwie rolnym powinni oceniać biegli lekarze. Zgodnie z art. 278 § 1 k.p.c., dowód z opinii biegłego jest wymagany w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Takich wiadomości wymaga ocena stanu zdrowia ubezpieczonego ubiegającego się o rentę z tytułu niezdolności do pracy pod kątem ewentualnych ograniczeń w możliwości wykonywania pracy. Jeżeli zaś biegli lekarze wyraźnie wypunktują wszelkie przeciwskazania zdrowotne, które dodatkowo nie są skomplikowane medycznie, to ustalenie, czy te przeciwskazania powodują całkowitą niezdolność rolnika do pracy w typowym gospodarstwie rolnym może być dokonane przez sąd bez zasięgania w tym zakresie opinii biegłych lekarzy, bo nie wymaga żadnych wiadomości specjalnych. Jak już wcześniej wskazano w sprawie niniejszej biegli sądowi zgodnie stwierdzili, że przeciwskazania zdrowotne do pracy w gospodarstwie rolnym S. P.dotyczą w zasadzie wyłącznie kwestii nadmiernego hałasu, jednakże biegli nie znaleźli podstaw do uznania ubezpieczonego za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym. Tym samym, ustalenia Sądu Okręgowego w zakresie braku istnienia u wnioskodawcy całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym są prawidłowe.

Końcowo należy odnieść się do dokumentacji medycznej złożonej do akt sprawy przez pełnomocnika skarżącego na rozprawie w dniu 8 lutego 2018 r. Podkreślenia wymaga, iż pomimo że datowane na 29.12.2016 r. zaświadczenie o odbyciu porady specjalistycznej dotyczy okresu przed wydaniem zaskarżonej decyzji Prezesa KRUS (k. 80), w ocenie Sądu Apelacyjnego, dokument ten nie wskazuje na pogorszenie stanu zdrowia skarżącego. Wynika z niego bowiem wskazanie odbycia kontroli stanu zdrowia skarżącego, która miała nastąpić po upływie 6 miesięcy, przy czym stwierdzono, że u ubezpieczonego nad polami płucnymi szmer pęcherzykowy jest prawidłowy. Nadto, specjalista chorób płuc zalecił S. P. dalsze leczenie w Poradni Laryngologicznej. Z treści niniejszego dokumentu wynika również, iż ubezpieczony miał zaplanowaną wizytę u kardiologa w lutym, kontrola i kontrolne CT kip za 6 miesięcy. Co istotne, lekarz uznał, że odwołujący nie wymagał wówczas leczenia. Stąd też, zdaniem Sądu Apelacyjnego, powyższe zaświadczenie o odbyciu porady specjalistycznej nie miało istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Nie podważa bowiem konkluzji płynących ze sporządzonej w niniejszej sprawie opinii biegłych sądowych.

Ustosunkowując się zaś do kolejnych dokumentów datowanych na: 8.09.2017 r. (k. 81), 12.10.2017 r. (k. 82), 11.09.2017 r. (k. 83) oraz 18.01.2018 r. (k. 84), załączonych do akt rozpoznawanej sprawy, należy zwrócić uwagę, iż w postępowaniu odwoławczym od decyzji odmawiającej prawa do renty sąd ubezpieczeń społecznych ocenia legalność decyzji według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 20 maja 2004 r., II UK 395/03, OSNP 2005 nr 3, poz. 43 oraz z dnia 7 lutego 2006 r., I UK 154/05). Dlatego też późniejsze pogorszenie stanu zdrowia skarżącego nie jest przesłanką uzasadniającą uznanie decyzji za wadliwą, i może jedynie stanowić podstawę do złożenia nowego wniosku o przyznanie świadczenia rentowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2004 r. II UK 395/03 (OSNP 2005/3/43). W związku z tym, jeśli w stanie zdrowia S. P. wystąpiły nowe schorzenia lub nasiliły się istniejące, odwołujący może wystąpić z nowym wnioskiem o prawo do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, przy czym jego stan zdrowia będzie poddany ponownej procedurze weryfikacji pod kątem wydania decyzji przez organ rentowy.

W przedmiotowej sprawie należało, zatem uznać, jak prawidłowo przyjął Sąd Okręgowy, że na dzień wydania zaskarżonej decyzji organu rentowego nie było podstaw do przyznania S. P. prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym w rozumieniu ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Mając to wszystko na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

W punkcie II sentencji wyroku Sąd Apelacyjny przyznał pełnomocnikowi odwołującego od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łomży wynagrodzenie w kwocie 120 zł powiększone o należny podatek od towarów i usług, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym, działając na podstawie § 15 ust. 2 oraz § 16 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. z 2016 r. poz. 1715).

SSA Dorota Elżbieta Zarzecka SSA Teresa Suchcicka SSA Barbara Orechwa-Zawadzka