Pełny tekst orzeczenia

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2017 roku

Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku w X Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący SSR Adrianna Kłosowska

Protokolant Mateusz Patelczyk

w obecności Prokuratora Prokuratury Rejonowej G. w G.

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2017 roku na rozprawie

sprawy J. M. , urodzonego (...) w G., syna J. i I. z domu K., PESEL (...)

o wydanie wyroku łącznego,

skazanego prawomocnymi wyrokami:

1.  Sądu Rejonowego Gdańsk Południe w Gdańsku z dnia 14.04.2016r. w sprawie X K 47/16 za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. na karę 10 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin miesięcznie, postanowieniem z dnia 02.02.2017r. karę zamieniono na zastępczą karę pozbawienia wolności;

2.  Sądu Rejonowego Gdańsk Północ w Gdańsku z dnia 17.05.2016r. w sprawie XI K 112/16 za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. w zb. z art. 276 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. na karę 8 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin miesięcznie, postanowieniem z dnia 02.02.2017r. karę zamieniono na zastępczą karę pozbawienia wolności;

3.  Sądu Rejonowego Gdańsk Północ w Gdańsku z dnia 24.06.2016r. w sprawie XI K 364/16 za przestępstwo z art. 157 § 1 k.k. na karę 8 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin miesięcznie, postanowieniem z dnia 17.01.2017r. karę zamieniono na zastępczą karę pozbawienia wolności;

4.  Sądu Rejonowego Gdańsk Południe w Gdańsku z dnia 18.08.2016r. w sprawie X K 180/16 za przestępstwo z art. 279 § 1 k.k. na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na 2 lata okresu próby.

orzeka:

I.  na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k., art. 85a k.k., art. 86 § 1 k.k., art. 87 § 1 k.k., art. 89 § 1a i 1b k.k. i art. 568 § 1 pkt 2 k.p.k. łączy jednostkowe kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności orzeczone w wyrokach:

- Sądu Rejonowego Gdańsk Południe w Gdańsku z dnia 14.04.2016r. w sprawie X K 47/16,

- Sądu Rejonowego Gdańsk Północ w Gdańsku z dnia 17.05.2016r. w sprawie XI K 112/16,

- Sądu Rejonowego Gdańsk Południe w Gdańsku z dnia 18.08.2016r. w sprawie X K 180/16

i wymierza skazanemu J. M. karę łączną 9 (dziewięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 577 k.p.k. zalicza skazanemu na poczet orzeczonej w punkcie I wyroku łącznej kary pozbawienia wolności okresy rzeczywistego pozbawienia wolności zaliczone skazanemu w sprawach podlegających łączeniu oraz okresy odbytych kar w sprawach podlegających łączeniu;

III.  w pozostałym zakresie orzeczenia zawarte w wyrokach ulegających połączeniu podlegają odrębnemu wykonaniu;

IV.  na podstawie art. 572 k.p.k. w pozostałym zakresie umarza postępowanie w sprawie;

V.  na podstawie art. 626 § 1 k. p. k. w zw. z art. 624 § 1 k. p. k. zwalnia skazanego od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych, które przejmuje na rzecz Skarbu Państwa.

Sygn. akt X K 934/17

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Skazany J. M. był karany prawomocnymi wyrokami:

1.  Sądu Rejonowego Gdańsk Południe w Gdańsku z dnia 14.04.2016r. w sprawie X K 47/16 za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. na karę 10 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin miesięcznie, postanowieniem z dnia 02.02.2017r. karę zamieniono na zastępczą karę pozbawienia wolności;

2.  Sądu Rejonowego Gdańsk Północ w Gdańsku z dnia 17.05.2016r. w sprawie XI K 112/16 za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. w zb. z art. 276 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. na karę 8miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin miesięcznie, postanowieniem z dnia 02.02.2017r. karę zamieniono na zastępczą karę pozbawienia wolności;

3.  Sądu Rejonowego Gdańsk Północ w Gdańsku z dnia 24.06.2016r. w sprawie XI K 364/16 za przestępstwo z art. 157 § 1 k.k. na karę 8 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin miesięcznie, postanowieniem z dnia 17.01.2017r. karę zamieniono na zastępczą karę pozbawienia wolności;

4.  Sądu Rejonowego Gdańsk Południe w Gdańsku z dnia 18.08.2016r. w sprawie X K 180/16 za przestępstwo z art. 279 § 1 k.k. na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na 2 lata okresu próby.

dowody: odpisy wyroków k. 13, 16, 20, 58 – 58v., odpisy postanowień k. 14 – 15, 17 – 19, 21 – 22, dane o karalności k. 37 – 38, informacja o pobytach i orzeczeniach k. 2-3, 43 – 43v

Skazany jest bezdzietnym kawalerem. Nie był leczony odwykowo ani neurologicznie. Przed osadzeniem był hospitalizowany w szpitalu psychiatrycznym, jednak po dwóch tygodniach został z niego wypisany z uwagi na zażywanie w nim narkotyków. Posiada udokumentowane wykształcenie gimnazjalne, bez zawodu.

Skazany w izolacji penitencjarnej przebywa od 08 maja 2017 roku. W związku ze stwierdzeniem uzależnienia od narkotyków został skierowany do systemu terapeutycznego poza oddziałem terapeutycznym. Jego zachowanie podczas odbywania kary określa się jako właściwe, przy czym jest on bierny. Przestrzega regulaminu w stosunku do przełożonych, nie deklaruje przynależności podkultury więziennej, układa poprawne relacje ze współosadzonymi. Nie był karany dyscyplinarnie, nie był nagradzany. Raz została udzielona mu ulga K. odbywa w systemie zwykłym. Nie jest zatrudniony w Zakładzie Karnym ani poza nim, nie był kierowany do nauczania.

dowody: opinia o skazanym k. 42 - 42v., informacja o pobytach i orzeczeniach k. 2-3, 43 – 43v.

Sąd zważył, co następuje:

Na początku rozważań należy podkreślić, że od dnia 1 lipca 2015 roku ustawodawca gruntownie przebudował model orzekania w przedmiocie wyroku łącznego i kar łącznych, konstruując również przepisy intertemporalne, które wskazują jakie przepisy stosować po dacie 1 lipca 2015 roku, w związku z wejściem w życie w dniu 1 lipca 2015 roku przepisów ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks Karny oraz niektórych innych. I tak, norma art. 19 ust 1 wyżej wymienionej ustawy stanowi, że przepisów rozdziału IX kodeksu karnego, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, chyba że zachodzi potrzeba orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy. W niniejszej sprawie J. M. został skazany wyrokami, które zostały wydane i uprawomocniły się po dniu 1 lipca 2015r., a w rezultacie w przedmiotowej sprawie zachodziła konieczność orzekania wobec niego co do kary łącznej w oparciu o nowe przepisy rozdziału IX ustawy – Kodeks karny.

Sąd zważył dalej, że postępowanie o wydanie wyroku łącznego ma na celu urzeczywistnienie zasady łączenia jednostkowych kar podlegających łączeniu, a wymierzonych prawomocnymi wyrokami w różnych postępowaniach. Przesłanki dopuszczalności łączenia kar jednostkowych, także w wyroku łącznym, wskazuje art. 85 k.k. Zgodnie z art. 85 § 1 i 2 k.k. w obecnym brzmieniu, jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną (§1). Podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu w całości lub w części kary lub kary łączne za przestępstwa, o których mowa w § 1.

W niniejszej sprawie powyższe przesłanki, warunkujące możliwość wydania wyroku łącznego zachodzą zatem w stosunku do następujących wyroków:

a)  Sądu Rejonowego Gdańsk Południe w Gdańsku z dnia 14.04.2016r. w sprawie X K 47/16,

b)  Sądu Rejonowego Gdańsk Północ w Gdańsku z dnia 17.05.2016r. w sprawie XI K 112/16,

c)  Sądu Rejonowego Gdańsk Południe w Gdańsku z dnia 18.08.2016r. w sprawie X K 180/16.

Kara ograniczenia wolności orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego Gdańsk – Północ w Gdańsku z dnia 24.06.2016r. w sprawie XI K 364/16 nie podlegała łączeniu albowiem wykonana została zastępcza kara pozbawienia została z dniem 4 września 2017 roku.

Badając możliwość wydania wyroku łącznego obejmującego kary wynikające z powyższych wyroków podlegających łączeniu, należało nadto mieć na względzie, że istotne znaczenie ma okoliczność, iż w sprawie X K 180/16 J. M. został skazany na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby, natomiast w pozostałych sprawach wymierzono mu kary ograniczenia wolności.

Ustawą z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy, ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 206, poz. 1589) znowelizowane zostały przepisy kodeksu karnego dotyczące wymierzania kary łącznej w wyroku łącznym; dodany został przepis art. 89 § 1a kk, zgodnie z którym w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania sąd może w wyroku łącznym orzec karę łączną pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania. Natomiast § 1b tego artykułu nakazuje przyjąć, że miesiąc kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania równa się 15 dniom kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania. Wyrokiem Sądu Rejonowego Gdańsk Południe w Gdańsku z dnia 18 sierpnia 2016 roku w sprawie sygn. akt X K 180/16 orzeczono karę 1 roku pozbawienia wolności z zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat, a więc uwzględniając tą karę w wyroku łącznym należało przyjąć, że wymiar kary pozbawienia wolności podlegający łączeniu będzie wynosił 6 miesięcy.

Wyrokami Sądu Rejonowego Gdańsk Południe w Gdańsku sygn. akt X K 47/16 z dnia 14 kwietnia 2016 roku i Sądu Rejonowego Gdańsk Północ w Gdańsku sygn. akt XI K 112/16 z dnia 17 maja 2016 roku wymierzono J. M. za popełnione czyny kary ograniczenia wolności, a skoro przy łączeniu kar zgodnie z art. 87 § 1 k.p.k. miesiąc ograniczenia wolności równa się 15 dniom pozbawienia wolności, przyjęto dla wymiaru kary łącznej odpowiednio 5 miesięcy i 4 miesięcy pozbawienia wolności.

Rozważając kwestię wysokości kary łącznej, jaka winna zostać orzeczona względem J. M. w miejsce skazań objętych wyżej wymienionymi wyrokami Sąd miał na względzie treść art. 86 kk, wyznaczającego jej granice. Z przepisu tego wynika, że Sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy, nie przekraczając jednak w odniesieniu do kary pozbawienia wolności – 15 lat. Co do zasady zatem, kara łączna pozbawienia wolności w tym wypadku powinna mieścić się w granicach od 6 miesięcy do 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności.

Przechodząc do szczegółowego omówienia kary łącznej orzeczonej uzasadnianym wyrokiem należy podkreślić, że wymierzając karę łączną Sąd nie rozważa ponownie kwestii społecznej szkodliwości czynów, za które zostały orzeczone kary jednostkowe ani też stopnia zawinienia przy popełnieniu wyżej wymienionych czynów. Sąd winien mieć na uwadze prewencję indywidualną wobec oskarżonego – w postępowaniu o wydanie wyroku łącznego – skazanego, jak też względy prewencji generalnej. Decydujące znaczenie przy wymiarze kary łącznej mają zatem cele zapobiegawcze i wychowawcze, jakie ma odnieść kara w stosunku do skazanego ( por. P. Zwolak, glosa do uchwały SN z 25 października 2000 r., I KZP 28/00, Prz.Sąd. 2002, z. 4, s. 114 i n.). Popełnienie kilku przestępstw przez skazanego jest istotnym czynnikiem prognostycznym przemawiającym za orzekaniem kary łącznej surowszej od wynikającej z dyrektywy absorpcji ( vide: wyrok SA w Warszawie z 12 VII 2000 r., II Aka 171/00, OSA 2001, nr 1). Orzekając karę łączną Sąd winien rozważyć również kwestię, czy przestępstwa, za które zostały orzeczone kary jednostkowe są jednorodzajowe czy też różnorodzajowe, czy zostały popełnione w krótkich czy też znacznych odstępach czasu. Niezależnie od możliwości zastosowania przy wymiarze kary łącznej zasady pełnej absorpcji, asperacji jak i zasady pełnej kumulacji, oparcie wymiaru na zasadzie absorpcji lub kumulacji traktować należy jako rozwiązanie skrajne, stosowane wyjątkowo i wymagające szczególnego uzasadnienia ( vide: Komentarz do art. 86 kodeksu karnego (Dz.U.97.88.553), [w:] G. Bogdan, Z. Ćwiąkalski, P. Kardas, J. Majewski, J. Raglewski, M. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll, Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Tom I. Komentarz do art. 1-116 k.k., Zakamycze, 2004, wyd. II.). Wymierzając karę łączną sąd powinien rozważyć przede wszystkim, czy pomiędzy poszczególnymi czynami, za które wymierzono kary, istnieje ścisły związek podmiotowy lub przedmiotowy, czy też związek ten jest dość odległy lub w ogóle go brak" ( vide: wyrok SN z 15 maja 1990 r., IV KR 80/90, LEX nr 22064).

Sąd zważył, że J. M. dopuścił się przypisanych mu wyrokami podlegającymi łączeniu czynów w krótkim odstępie czasu, bowiem od pierwszego z nich (2 września 2015 r.) do ostatniego, za który został skazany (nie później niż do dnia 18 października 2015 roku) minął około miesiąc. Czyny te są również do siebie rodzajowo podobne.

Mając na uwadze powyższe względy Sąd doszedł do przekonania, iż wymiar kary łącznej winien zostać ukształtowany na zasadzie asperacji zbliżonej jednak do zasady absorpcji, polegającej na wymierzeniu kary łącznej wyższej niż najwyższa kara jednostkowa, a niższej niż suma tych kar – tj. w okoliczności niniejszej sprawy kary 9 (dziewięciu) miesięcy pozbawienia wolności. Sąd nie znalazł podstaw do wymierzenia J. M. kary łącznej na zasadzie pełnej kumulacji kar jednostkowych. Sąd uwzględnił również w tym zakresie opinię o skazanym, z której wynika, że zachowanie skazanego jest co do zasady właściwe. Przestrzega regulaminu w stosunku do przełożonych, nie deklaruje przynależności podkultury więziennej, układa poprawne relacje ze współosadzonymi. Nie był karany dyscyplinarnie, przy czym nie był też nagradzany. Sąd wziął pod uwagę fakt, że dwie z podlegających łączeniu kar były karami wolnościowymi, zaś kara pozbawienia wolności wymierzona została z warunkowym zawieszeniem jej wykonania i nie zarządzono jej wykonania.

W ocenie Sądu, zastosowanie wobec J. M. zasady pełnej absorpcji prowadziłoby natomiast do nieuzasadnionego premiowania go jako sprawcy wielokrotnego i byłoby sprzeczne z celami postępowania karnego, takimi jak zapobieganie przestępstwom i umacnianie poszanowania prawa i zasad współżycia społecznego. Sąd tym samym uwzględnił także dyrektywy Sądu Najwyższego, niejednokrotnie podkreślającego, iż stosowanie jednej z wyżej wymienionych zasad, absorpcji czy też kumulacji w pełnym zakresie z wyłączeniem zasady przeciwnej winno mieć miejsce jedynie wyjątkowo.

Dlatego też Sąd doszedł do przekonania, że wymierzenie J. M. kary łącznej w wymiarze 9 miesięcy pozbawienia wolności będzie stanowiło dla niego wystarczającą dolegliwość i spełni cele ogólno- i szczególnoprewencyjne.

W punkcie II uzasadnianego wyroku Sąd na podstawie art. 577 k.p.k. zaliczył J. M. na poczet orzeczonych łącznych kar pozbawienia wolności okresy rzeczywistego pozbawienia wolności zaliczone skazanemu w sprawach podlegających łączeniu oraz okresy odbytych kar w sprawach podlegających łączeniu.

W punkcie III wyroku w pozostałym zakresie orzeczenia zawarte w wyrokach ulegających połączeniu Sąd pozostawił do odrębnego wykonania.

W punkcie IV wyroku Sąd umorzył na podstawie art. 572 k.p.k. postępowanie w pozostałym zakresie, ze względu na brak podstaw do wydania wyroku łącznego obejmującego zawarte w nim skazania.

Na mocy art. 626 § 1 k.p.k. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k. Sąd orzekł o kosztach postępowania w sprawie, zwalniając J. M. od ich ponoszenia w całości, obciążając nimi Skarb Państwa, uznając, że ich poniesienie w obecnej sytuacji stanowiłoby nadmierne obciążenie dla skazanego i jego rodziny.