Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 04 kwietnia 2016 roku

Sąd Rejonowy w Lubinie Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Marek Tęcza

Protokolant sekr. sądowy Justyna Łazińska

po rozpoznaniu na rozprawie 04 kwietnia 2016 roku w Lubinie

sprawy z powództwa P. C.

przeciwko A. K.

przy udziale interwenienta ubocznego (...) S.A. w W.

o zapłatę

I.  powództwo oddala,

II.  nie obciąża powódki kosztami postępowania w sprawie,

III.  nieuiszczonymi kosztami postępowania, od uiszczenia których powódka była zwolniona obciąża Skarb Państwa.

sygn. akt: I C 554/15

UZASADNIENIE

Powódka P. C. wystąpiła z powództwem przeciwko A. K. domagając się zasądzenia na swoją rzecz kwoty 50.000, zł. Uzasadniając swoje żądanie oświadczyła, że 03 lutego 2011 roku w miejscowości D. pozwany spowodował wypadek, w którym doznała poważnych obrażeń tak w sferze fizycznej jak i zdrowia psychicznego. Opisała szczegółowo przebieg zdarzenia i jego skutki. Wskazała, że doznany uszczerbek spowodował radykalne zmiany w jej życiu oraz w funkcjonowaniu jej rodziny, a także spowodował konieczność ponoszenia dodatkowych kosztów związanych z leczeniem. Na potwierdzenie swojego stanowiska przedstawiła zaświadczenia lekarskie oraz faktury związane z ponoszonymi kosztami leczenia.

Postanowieniem z 11 sierpnia 2015 roku Sąd Rejonowy w Lubinie zwolnił powódkę od kosztów sądowych w części, to jest od opłaty od pozwu.

W odpowiedzi na pozew A. K. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Ponadto wniósł o zawiadomienie (...) S.A. w W., w trybie art. 84 kpc, o toczącym się postępowaniu. W uzasadnieniu swojego stanowiska przyznał, że 03 lutego 2011 roku w miejscowości D. spowodował nieumyślnie wypadek, w wyniku którego obrażeń ciała doznała powódka, jednak w chwili zdarzenia posiadał aktualne ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) S.A. w W., które przyjęło szkodę na osobie powódki do likwidacji i wypłaciło na jej rzecz łączną kwotę 100.000, zł. Postępowanie likwidacyjne zakończyło się ostatecznie ugodą zawartą 27 sierpnia 2012 roku, na mocy której wypłacona kwota zaspokoiła w pełni roszczenia powódki z tytułu wypadku z 03 lutego 2011 roku. Tym samym powód podniósł zarzut powagi rzeczy ugodzonej i dalsze dochodzenie roszczeń przez powódkę uznał za nieuzasadnione. Z daleko posuniętej ostrożności podniósł natomiast zarzuty nieudowodnienia roszczenia oraz przyczynienia się powódki do zwiększenia rozmiaru szkody.

W piśmie procesowym z 07 marca 2016 roku powódka podtrzymała swoje stanowisko i odniosła się do przebiegu zdarzenia, który jej zdaniem został przedstawiony przez pozwanego nieprawidłowo. Oświadczyła również, że otrzymane odszkodowanie nie zaspokoiło jej potrzeb, a pozwany jako sprawca wypadku powinien ponieść jakieś jego skutki.

W piśmie z 21 marca 2016 roku (...) S.A. w W. zgłosiło interwencję uboczną po stronie pozwanego i wniosło o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki kosztów procesu. W uzasadnieniu swojego stanowiska interwenient uboczny przyznał, że 03 lutego 2011 roku doszło do wypadku komunikacyjnego, w którym pozwany potrącił powódkę. Sprawca w chwili zdarzenia posiadał aktualne ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w towarzystwie interwenienta ubocznego, który uznał swoją odpowiedzialność co do zasady i przyznał powódce bezsporną kwotę 18.000, zł. Ostatecznie postępowanie likwidacyjne zostało zakończone zawarciem 27 sierpnia 2012 roku ugody, w wyniku której wypłacono powódce dalszą kwotę 82.000, zł, do łącznej kwoty 100.000, zł która obejmowała wszelkie świadczenia związane z doznaną przez nią szkodą na osobie w związku z wypadkiem z 03 lutego 2011 roku. Zgodnie z treścią ugody kwota ta wyczerpuje w całości wszelkie roszczenia powódki z tytułu tego wypadku, a powódka zrzekła się wszelkich roszczeń tak obecnych, jak i mogących powstać w przyszłości. Powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego interwenient uboczny wywodził, że wykonanie ugody pozasądowej oznacza spełnienie świadczenia przysługującego poszkodowanej i pozbawia jej możliwości skutecznego dochodzenia dalszego odszkodowania d sprawcy szkody. Odniósł się ponadto do wysokości dochodzonego przez powódkę roszczenia określając je jako nieadekwatne do faktycznego rozmiaru zaistniałej krzywdy.

Na rozprawie 04 kwietnia 2016 roku strony podtrzymały swoje stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 03 lutego 2011 roku w miejscowości D. A. K., kierując samochodem dostawczym F. (...) o numerze rejestracyjnym (...), na łuku drogi stracił panowanie nad prowadzonym pojazdem i uderzył w stojący na poboczu pojazd H. (...) o numerze rejestracyjnym (...) oraz w stojącą przy samochodzie P. C., która w wyniku potrącenia doznała obrażeń ciała w postaci ogólnych potłuczeń ciała, głównie głowy, wstrząśnienia mózgu oraz złamania i zwichnięcia zębów. W związku z powyższym wyrokiem z 14 czerwca 2011 roku A. K. został uznany za winnego popełnienia powyższego czynu i wymierzono mu karę grzywny.

dowód: karta zlecenia wyjazdu zespołu ratownictwa medycznego k. 22, notatka urzędowa z 03 lutego 2011 roku k. 281, informacja (...) w L. z 15 marca 2011 roku k. 343, fotokopia wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w Lubinie z 14 czerwca 2011 roku w sprawie (...) k. 306-307.

W chwili zdarzenia A. K. był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) S.A. w W., które przyjęło odpowiedzialność za skutki zdarzenia.

dowód: okoliczności bezsporne.

W toku postępowania likwidacyjnego (...) S.A. w W. przeprowadziło badania P. C. i wypłaciło jej: w oparciu o decyzję z 10 maja 2011 roku kwotę 18.000, zł a następnie we wrześniu 2011 roku kwotę 3.000, zł i w październiku 2011 roku kwotę 5.000, zł. Postępowanie likwidacyjne zostało zakończone przez zawarcie 27 sierpnia 2012 roku ugody, w której P. C. oraz ubezpieczyciel odpowiedzialności cywilnej A. K. ustalili łączną kwotę odszkodowania za skutki zdarzenia z 03 lutego 2011 roku na kwotę 100.000, zł. P. C. oświadczyła, że powyższa kwota zaspokaja wszystkie jej roszczenia odszkodowawcze z tytułu wyżej wymienionej szkody, zarówno obecne jak i mogące się pojawić w przyszłości jako następstwa tego wypadku i zrzekła się wszelkich dalszych roszczeń w stosunku do ubezpieczyciela. Ugoda zawierała również stwierdzenie, że do spraw nieuregulowanych w ugodzie zastosowanie mają odpowiednie przepisy kodeksu cywilnego. Świadczenie na podstawie powyższej ugody zostało wypłacone.

dowód: orzeczenia lekarskie lekarzy orzeczników ubezpieczyciela k. 199-206, decyzje o wypłacie odszkodowania z 10 maja 2011 roku, 16 września 2011 roku i 21 października 2011 roku k. 83-85, 192-194, odpis ugody z 27 sierpnia 2012 roku k. 86 i 191.

Sąd zważył co następuje:

W ocenie sądu podniesiony przez pozwanego i interwenienta ubocznego zarzut powagi rzeczy ugodzonej jest zasadny. Zawarcie przez powódkę 27 sierpnia 2012 roku ugody obejmującej wszelkie roszczenia związane z wypadkiem z 03 lutego 2011 roku i zrzeczenie się przez nią wszelkich roszczeń na przyszłość uniemożliwia w przedmiotowym stanie faktycznym zasądzenie dochodzonego roszczenia.

Sąd ustalając w niniejszej sprawie stan faktyczny oparł się przede wszystkim o zawarte w aktach szkody fotokopie dokumentów z akt Sądu Rejonowego w Lubinie (...), w tym odpisu wyroku skazującego pozwanego za spowodowanie wypadku, w którym ucierpiała powódka. Jak stanowi przepis art. 11 kpc ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym, jednak jako przepis procesowy nie reguluje i nie przesądza kwestii odpowiedzialności cywilnej. O skutkach cywilnoprawnych wynikających z czynu objętego prawomocnym wyrokiem skazującym decyduje cywilne prawo materialne. Istota związania sądu cywilnego skazującym wyrokiem karnym wyraża się w tym, że w skład podstawy faktycznej rozstrzygnięcia sądu cywilnego wchodzi czyn opisany w sentencji karnego wyroku skazującego, a sąd ten pozbawiony jest możliwości dokonywania ustaleń w tym zakresie, w tym w szczególności ustaleń odmiennych niż przeniesione na podstawie tego wyroku z procesu karnego. W zakresie spowodowania wypadku i wyrządzenia szkody powódce stanowiska stron były zgodne, ponadto nie było sporu co do zawarcia ugody pomiędzy powódką a ubezpieczycielem pozwanego, oraz faktu, że ubezpieczyciel z ugody się wywiązał. Powódka sama przyznała w piśmie z 07 marca 2016 roku, że została jej wypłacona łącznie kwota 100.000, zł jednak uznała, że nie zaspokaja ona jej potrzeb.

Wobec takiego stanowiska powódki należało dokonać oceny skutków zawarcia 27 sierpnia 2012 roku ugody pozasądowej. Sąd w pełni podzielił stanowisko przedstawione przez pozwanego oraz interwenienta ubocznego, którzy powołali się na orzecznictwo Sądu Najwyższego, w tym wyrok z 19 października 2011 roku, w sprawie II CSK 86/11. Wywód prawny przeprowadzony przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wskazanego wyroku, jest w pełni przekonujący i znajduje zastosowanie również w niniejszym postępowaniu. Jak wskazał Sąd Najwyższy z chwilą zaistnienia zdarzenia objętego ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej, czyli wypadku z 03 lutego 2011 roku, powstały stosunki prawne między ubezpieczonym czyli pozwanym i sprawcą szkody, ubezpieczycielem czyli interwenientem ubocznym oraz poszkodowaną powódką. Stosunki te tworzą zobowiązanie in solidum, określane niekiedy solidarnością przypadkową, bierną lub niewłaściwą. Istota zobowiązania in solidum polega na tym, że dłużnicy z różnych tytułów prawnych zobowiązani są do spełnienia na rzecz tego samego wierzyciela identycznego świadczenia, z tym skutkiem, że spełnienie świadczenia przez jednego dłużnika zwalnia drugiego. Cechą charakterystyczną ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej jest akcesoryjny charakter odpowiedzialności ubezpieczyciela, co oznacza, że ubezpieczyciel odpowiada tylko wtedy i tylko w takim zakresie, w jakim odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczony sprawca szkody. Należy dodać, że poszkodowanemu na podstawie art. 822 § 4 kc przysługuje roszczenie bezpośrednio przeciwko ubezpieczycielowi.

Uwzględniając istotę zobowiązania in solidum oraz możliwość dochodzenia odszkodowania bezpośrednio od ubezpieczyciela, przyjąć należy, że w relacji ubezpieczyciel - poszkodowany, zastosowanie mają zarówno przepisy prawa ubezpieczeń, jak i przepisy prawa cywilnego dotyczące obowiązku naprawienia szkody. Tym samym powódce w niniejszej sprawie przysługiwały dwa odrębne roszczenia, które istniały obok siebie dopóty, dopóki jedno z nich nie zostało całkowicie zaspokojone. Powódka nie mogła uzyskać dwóch odszkodowań, ale o tym w jaki sposób i w jakiej kolejności będzie dochodziła przysługującego jej odszkodowania zadecydowała sama, kierując żądania w postępowaniu likwidacyjnym wyłącznie przeciwko ubezpieczycielowi pozwanego. Zawarcie z ubezpieczycielem ( (...) S.A. w W.) ugody wyczerpującej "wszystkie jej roszczenia odszkodowawcze z tytułu w/w szkody, zarówno obecne jak i mogące się pojawić w przyszłości", na podstawie której wypłacono jej łącznie kwotę 100.000 zł, pozbawiło ją możliwości skutecznego dochodzenia w niniejszej sprawie dalszego odszkodowania od sprawcy szkody – pozwanego. W następstwie wykonania tej ugody, w której odwołano się do przepisów kodeksu cywilnego czyli omówionych wyżej konstrukcji prawnych, roszczenie przysługujące powódce wobec ubezpieczyciela zostało całkowicie zaspokojone, powodując jednocześnie wygaśnięcie drugiego roszczenia w stosunku do ubezpieczonego A. K. i pozbawiając powódkę możliwości skutecznego dochodzenia od niego, jako sprawcy szkody, dalszego odszkodowania. Ugoda została opatrzona podpisem powódki, przy tym brak jest zarzutów, albo innych podstaw by przyjąć, że działała pod wpływem przymusu lub w innych warunkach uniemożliwiających swobodne podjęcie decyzji. Nie podniesiono również zarzutu naruszenia zasad współżycia społecznego, a poza tym należy wskazać, że wypłacona wcześniej kwota w łącznej wysokości 100.000, zł jest kwotą znaczną i z pewnością wystarczającą na rekonstrukcję i wyleczenie zębów powódki. Pełnomocnik powódki podniosła, że otrzymana kwota 100.000, zł jest niewystarczająca, przy czym nie przedstawiła rozliczenia tych środków (w jakim zakresie finansowano z niej potrzeby powódki spowodowane wypadkiem) oraz nie wskazała na jakie świadczenia i zabiegi medyczne niezbędne są kolejne środki (poza leczeniem zębów).

Wobec powyższego brak było podstaw do zakwestionowania ugody z 27 sierpnia 2012 roku i powództwo podlegało oddaleniu. Ponadto w związku z uwzględnieniem zarzutu powagi rzeczy ugodzonej sąd, na podstawie art. 217 § 3 kpc, pominął wnioski o przeprowadzenie dowodów z dokumentów dotyczących kosztów produktów i usług medycznych oraz przebiegu leczenia powódki. W ocenie sądu wnioski te w nieuzasadniony sposób zmierzałyby do przewlekłości postępowania.

Sąd nie obciążył powódki kosztami postępowania w sprawie na podstawie art. 102 kpc. Według Sądu w niniejszej sprawie występują szczególne okoliczności przemawiające za tym, aby nie obciążać jej kosztami przegranego procesu. W szczególności powódka działała bez profesjonalnego pełnomocnika, a kwestia powagi rzeczy ugodzonej pomiędzy poszkodowanym a ubezpieczycielem sprawcy podlegała między innymi ocenie Sądu Najwyższego, dlatego powódka mogła pozostawać w uzasadnionym przeświadczeniu, że mimo uzyskania odszkodowania od ubezpieczyciela może dochodzić dalszych świadczeń od sprawcy szkody. Ponadto z tego samego względu kosztami postępowania w postaci opłaty sądowej od pozwu, od uiszczenia której powódka była zwolniona, sąd obciążył Skarb Państwa.