Pełny tekst orzeczenia

Wyroku Sądu Okręgowego z dnia 21 stycznia 2020 roku

Sygnatura akt

IV Ka 817/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Pile z dnia 23 maja 2019 roku, sygn. akt II K 92/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

Obraza przepisów postępowania mająca wpływ na treść wyroku tj. art. 7 k.p.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ przedwczesny

2.

Obraza prawa materialnego tj. art. 283 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ przedwczesny

3. 

Rażącą niewspółmierność kary

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ przedwczesny

Zwięźle o powodach uznania zarzutów za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ad 1

Sąd Rejonowy ocenił ujawniony materiał dowodowy w granicach sądowej swobody oceny materiału dowodowego. Zastrzeżenia obrońcy oskarżonego A. K. mają charakter ewidentnie polemiczny.

Sąd Rejonowy po przeprowadzeniu postępowania rozpoznawczego prawidłowo ustalił, że podsądny brał udział, jako współsprawca w popełnieniu przestępstwa rozboju. Wskazują na to jednoznacznie wyjaśnienia A. K. złożone w toku postępowania przygotowawczego ( k. 36-41), a także relacje procesowe złożone przez prawomocnie osądzonych uczestników inkryminowanego rozboju, tj. K. S. ( k. 168), a także T. J. ( k. 52, 271-272).

Sąd I instancji słusznie uznał za niewiarygodne oświadczenia dowodowe podsądnego złożone w postępowaniu rozpoznawczym, w którym zaprzeczył, że miał świadomość, że bierze udział w rozboju.

Na to, że miał świadomość tego przedsięwzięcia wskazują przede wszystkim relacje procesowe oskarżonego złożone w postępowaniu przygotowawczym. A. K. opisując rozmowę uczestników rozboju wskazał, że „ Wyglądało to w ten sposób, że K. S. mówiąc do nas, że mamy tam tylko grać powiedział cyt. „ on tam wpadnie i zrobi swoje” i przy tej wypowiedzi pokazał głową na pasażera siedzącego obok niego. K. S. dodał jeszcze, że gdyby kobieta, która jest w środku nie chciała otworzyć drzwi, to ja z J. po prostu mieliśmy wyjść z tego salonu i miało to wyglądać jakbyśmy po prostu skończyli grać i chcieli wyjść. Gdy otworzylibyśmy drzwi, to ten mężczyzna miał wpaść do środka” (…) Jakby miała nie otworzyć drzwi to po prostu mieliśmy zakończyć grę i wyjść z tego salonu, ale nie było dogadywane, kto z nas jako pierwszy miał wyjść ( k. 162). A. K. podczas kolejnego przesłuchania przed organami ścigania wyjaśnił, że: „ Jak przyjechało te A., to po chwili my byliśmy w środku samochodu. Oni mówili, że mają plan na jakąś wyjebkę. K. S. albo S. K., nie pamiętam, który powiedział, że wyjebka będzie w salonie gier. Nie byłem wcześniej w tym salonie. Mówiłem na komendzie, że nasza rola polegać będzie na tym, że T. miał grać w automacie. Ustaliliśmy, że gdyby ta kobieta nie otworzyła drzwi, kiedy miał wejść S. K., to my mieliśmy wyjść z tego gabinetu ( k. 207). Sąd Rejonowy prawidłowo uznał wyjaśnienia te za miarodajne dla ustalenia roli oskarżonego w inkryminowanym przedsięwzięciu. Należy podkreślić, że składanie relacji procesowych w postępowaniu przygotowawczym sprzyja szczeremu relacjonowaniu spostrzeżeń, bez kalkulacji procesowej. Obrońca nie wskazał żadnych okoliczności wskazujących na to, że jego mandant składał relacje procesowe w warunkach wyłączających swobodę wypowiedzi.

Relacje procesowe podsądnego, z których wynika jego świadomy udział w rozbój znajdują umocowanie w relacjach procesowych innych uczestników rozboju.

T. J. zeznał, że w trakcie rozmowy w samochodzie S. K. poinstruował jego oraz oskarżonego, że mają grać na automatach w salonie gry i na wypadek gdyby pracownik salonu gry nie otworzył mu drzwi, mają wyjść z salonu i w ten sposób umożliwić mu wejście do salonu. Świadek zeznał również, że w trakcie rozmowy między pasażerami samochodu, wśród których znajdował się oskarżony padło określenie „ wyjebka”, oznaczające w slangu przestępczym rozbój ( k. 52).

K. S. wskazał w toku postępowania przygotowawczego, że S. K. mówił pasażerom samochodu ( wśród których znajdował się oskarżony), że mają wejść do lokalu i grać. Rola S. K. miała polegać zaś na zaborze torebki z pieniędzmi ( k. 168).

Wyjaśnienia podsądnego złożone na rozprawie głównej w świetle powyższych dowodów jawią się jako wyłącznie nieudolna forma obrony.

Ocena powyższych dowodów nie budzi żadnych zastrzeżeń Sądu II instancji. Żadnych zastrzeżeń nie sformułował obrońca.

Nie ma zatem wątpliwości, że podsądny świadomie brał udział w akcji przestępczej rozboju. Sąd Okręgowy przypomina, że istotą współsprawstwa w ujęciu przepisu art.18§1 k.k. jest oparte na porozumieniu wspólne działanie co najmniej dwóch osób, z których każda obejmuje swym zamiarem urzeczywistnienie wszystkich określonych przedmiotowych znamion czynu przestępnego [vide: wyrok SN z dnia 24.05.1976r., Rw 189/76, OSNKW 1976/9/117]. W niniejszej sprawie został spełniony obiektywny element współsprawstwa polegający na wspólnej (w sensie przedmiotowym) realizacji przez wszystkich uczestników zajścia znamion określonych w przepisie art.280§1 k.k. A. K. nadto, jak wynika z powyższych dowodów osobowych działał w porozumieniu z pozostałymi współsprawcami rozboju. ( subiektywny element współsprawstwa) Rola oskarżonego miała polegać na otwarciu drzwi i wpuszczeniu do salonu gier S. K., aby umożliwić mu napaść na pokrzywdzoną, jak również na zabezpieczeniu tego skazanego podczas realizowania przez niego części ustalonego planu przestępczego. Obecność oskarżonego na miejscu zdarzenia z całą pewnością ośmieliła S. K. i dała mu poczucie większej pewności siebie podczas ataku fizycznego na pokrzywdzoną.

Tego rozumowania nie zmienia zachowanie oskarżonego po kradzieży torebki pokrzywdzonej przez S. K..

To, że podsądny czekał na przyjazd policji tylko pozornie świadczy o jego braku wiedzy, że uczestniczył jako współsprawca w przestępstwie rozboju. W istocie był to element kamuflowania swojej rzeczywistej roli w przestępczym przedsięwzięciu i uniknięciu w ten sposób odpowiedzialności karnej.

Oskarżony miał swoją rolę do spełnienie w przestępczym napadzie. Okoliczność, ze pokrzywdzona nie zorientowała się, że był on współsprawcą dokonanego na niej rozboju, niczego nie zmienia.

W realiach przedmiotowej sprawy jest zupełnie zrozumiałym, że nie musiał uciekać wraz z S. K.. Dla podsądnego pozostanie na miejscu zdarzeniu oznaczało możliwość uniknięcia odpowiedzialności karnej poprzez przedstawienie się jako przypadkowy świadek inkryminowanego zajścia. Zachowanie podsądnego po dokonania rozboju nie podważa zatem ustaleń o jego winie i sprawstwie.

Ad. 2. Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił zachowanie podsądnego w kategoriach wypadku mniejszej wagi. O uznaniu zabronionego za wypadek mniejszej wagi decydować musi – jak się powszechnie przyjmuje – całokształt jego okoliczności podmiotowo – przedmiotowych [vide: wyrok SN z dnia 04.04.1997r., V KKN 6/97, Prok. i Pr. 1997/10/7], takie jak: sposób działania, użyte środki, rodzaj dobra, w które godzono, charakter i rozmiar szkody wyrządzonej i grożącej pokrzywdzonemu (znamiona przedmiotowe) oraz motywacja i cel działania (znamiona podmiotowe). Zdaniem Sądu II instancji zachowanie podsądnego mieści się w granicach wypadku mniejszej wagi oscylującego blisko granicy występku rozboju w typie podstawowym. Rozumowanie prokuratora, który podkreślał sposób działania i wyrachowanie podsądnego i postulował, aby uznać zachowanie oskarżonego za rozbój w typie podstawowej ma swoją logikę. Dla pokrzywdzonej oczywiście całe zajście było bardzo stresujące. Sposób działania podsądnego jawił się jako metodyczna realizacja akcji przestępczej rozboju.

Analiza zachowania oskarżonego prowadzi do wniosku, że występuje przewaga elementów łagodzących nad obostrzającymi zarówno po stronie przedmiotowej jak i podmiotowej.

Natężenie przemocy stosowanej wobec pokrzywdzonej nie było znaczne i nie spowodowało u niej dotkliwych obrażeń. P. B. została popchnięta przez S. K.. Sąd Rejonowy osądzając zachowanie pozostałych współsprawców w pisemnych motywach wyroku w sprawie II K 1056/18 zwrócił uwagę, że pokrzywdzona na sali rozpraw nie okazywała lęku przed sprawcami rozboju, nie zdradzała również symptomów stresu typowych dla ofiar napaści rabunkowych. Wysokość skradzionego mienia przedstawia się jako niewielka. Oczywiście podsądny liczył na wyższy łup, jednak ostatecznie doszło do kradzieży mienia nie przekraczającego kwoty 1.000 zł.

Z tych powodów, inkryminowany rozbój nie jawi się jako typowa napaść, która jest dla pokrzywdzonego traumatycznym zdarzeniem. Z pewnością całe zajście było przykre dla P. B.. Jednakże sposób jego popełnienia, wysokość skradzionego mienia pozwala uznać go za mieszczący się jeszcze w granicach typu uprzywilejowanego rozboju.

Zmiana kwalifikacji prawnej na wypadek mniejszej wagi byłaby również niesprawiedliwa z powodu osądzenia pozostałych współsprawców właśnie za wypadek mniejszej wagi. S. K., K. S. i T. J. zostali prawomocnie osądzeni za popełnienie przestępstwa rozboju w typie uprzywilejowanym ( k. 261-262).

Ad. 3.

Sąd II instancji uwzględnił zarzut rażącej łagodności wymierzonej kary pozbawienia wolności 1 roku roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności.

Rażącą niewspółmierność kary ma miejsce wówczas, gdy orzeczona kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, ale nie uwzględnia jednak w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy- gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą ( vide: wyrok SN z dnia 11 kwietnia 1985 r., V KRN 178/85, OSNKW 7-8/1985, poz.60). Nie chodzi przy tym o każdą ewentualną różnicę ocen co do jej wymiaru, ale różnice tak zasadniczej natury, że karą dotychczas wymierzoną nazwać można by niewspółmierną w stopniu.

Sąd Rejonowy wymierzył podsądnemu rażąco łagodną karę pozbawienia wolności w wymiarze 1 roku i 10 miesięcy. Zdaniem Sądu II instancji, rzeczona sankcja karna nie uwzględnia w stopniu dostatecznym okoliczności obciążających.

Sąd I instancji nie uwzględnił tego, że podsądny przystał na realizację zadania w metodycznie przeprowadzonej i dość zuchwałej akcji przestępczej. Podsądny świadomie przystał na rolę współsprawcy zuchwałego i metodycznie zaplanowanego rozboju. Stopień zawinienia, jak i karygodności jawią się jako znaczne i przemawiają za zaostrzeniem sankcji karnej.

Prokurator ma rację, że zaostrzeniem sankcji karnej przemawiało uprzednia karalność

Co bardzo istotne, podsądny zdecydował się na popełnienie kolejnego przestępstwa, mimo uprzednich skazań. Karta karna oskarżonego razi swoją obfitością zważywszy na jego relatywnie młody wiek. Podsądny był już wcześniej skazany za rozmaite dokuczliwe przestępstwa miedzy innymi za znęcania, oszustwa, kradzieże i odbywał wielokrotnie kary pozbawienia wolności. Niestety nie przyniosło to żadnego efektu resocjalizacyjnego. W zasadzie pobyty na wolności oskarżony poświęcał na popełnienie kolejnych przestępstw. Kolejna sankcja karna musi zatem być odpowiednio surowa.

Również względy prewencji generalnej przemawiają za zaostrzeniem sankcji karnej wobec podsądnego. Kara 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności w odczuciu społecznym zostałaby odebrana jako pobłażanie podsądnemu.

Z tych wszystkich powodów, Sąd II instancji zdecydował o zaostrzeniu sankcji karnej i podwyższeniu kary pozbawienia wolności do wymiaru 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Ta sankcja karna uwzględnia starannie stopień karygodności, zawinienia. Co bardzo istotne, bierze pod uwagę uprzednią karalność podsądnego. Osoby, które z popełnienia groźnych przestępstw uczyniły sobie sposób na życie muszą być odpowiednio surowo traktowane przez wymiar sprawiedliwości. Tylko w ten sposób można zniechęcać je od ponawiania groźnych przestępczych zachowań.

Lp.

OkoliCzności Podlegające UWZGLĘDNIENIU Z uRZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

4.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok utrzymano w mowy w zakresie ustalenia winy i sprawstwa oskarżonego, kwalifikacji prawnej ( punkt 2), 2,3,4

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie zostało przeprowadzone prawidłowo. Sąd I instancji rozważył wszystkie dowody i okoliczności ujawnione w toku rozprawy, na ich podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne oraz należycie wykazał winę i sprawstwo podsądnego A. K. . Ocena materiału dowodowego, dokonana przez Sąd I instancji jest wnikliwa w tym zakresie i nie wykazuje żadnych błędów logicznych, utrzymując się w granicach swobodnej oceny dowodów chronionej art. 7 k.p.k. Przedmiotem rozważań Sądu były dowody zarówno na korzyść oskarżonego , jak i wszelkie dowody im przeciwne. Wszystkie te dowody zostały ocenione zgodnie z zasadami logicznego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego z uwzględnieniem zasad wynikających z art.2, 4 k.p.k. i 5 § 2 k.p.k.

Wina i sprawstwo podsądnego w zakresie zarzutu rozboju zostało dowiedzione ponad wszelką wątpliwość. Wskazują na to przedstawione wyżej wyjaśnienia A. K., K. S., a także T. J..

Sąd II instancji zaakceptował również ocenę zachowania podsądnego w kategoriach wypadku mniejszej wagi. Przemawiają za tym relatywnie niska wartość mienia, bierny udział podsądnego w napaści rabunkowej, a także niewielkie szkody fizyczne doznane przez pokrzywdzoną.

Wi

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że podwyższył orzeczoną oskarżonemu karę do 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach zmiany

Kara wymierzona podsądnemu raziła łagodnością. Sąd Rejonowy nie uwzględnił stopnia karygodności, zawinienia, a także uprzedniej karalności. Podsądny realizował metodycznie rolę, której się podjął. Rozbój miał charakter zuchwały.

Podsądny jest osobą, która uczyniła sobie z popełnienia przestępstw sposób na życie. Wobec tej kategorii osób należy stosować surową represję prawnokarną.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Sąd Okręgowy na podstawie§14 ust.2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu (Dz.U. z dnia 3 października 2002 r. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata, obrońcy z urzędu J. M. kwotę 516,60 zł ( w tym VAT) tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym, a także na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego z obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa wyłożonych kosztów postępowania odwoławczego i od obowiązku uiszczenia opłaty za II Instancję

7.  PODPIS

SSO Jarosław Ochocki SSO Leszek Matuszewski SSO Małgorzata Ziołecka