Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 31 marca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Mariola Wojtkiewicz

Sędziowie SO Violetta Osińska

SO Sławomir Krajewski (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2014 roku w Szczecinie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa J. S.

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...)w K.w (...)

o ustalenie

na skutek zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Rejonowego w Myśliborzu z dnia 6 lutego 2014 roku, sygn. akt I C 114/13

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie, znieść postępowanie w jego zakresie i przekazać sprawę Sądowi Rejonowemu w Myśliborzu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 6 lutego 2014 roku Sąd Rejonowy w Myśliborzu, sygn. akt I C 114/13, udzielił zabezpieczenia roszczenia pozwu poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Myśliborzu L. W. w sprawie KM 964/13, do czasu prawomocnego zakończenia niniejszego procesu.

W uzasadnieniu stwierdził, iż wniosek okazał się w pełni zasadny i powód wskazał sposób zabezpieczenia oraz z uzasadnienia jego wniosku wynika, że egzekucja wszczęta przez Komornika na wniosek pozwanego w sprawie powoduje konieczność zapłaty długu ponownie wraz z dodatkowymi jak wskazuje kosztami.

Zażalenie na powyższe postanowienie wywiodła pozwana i wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia, poprzez oddalenie wniosku o udzielenie zabezpieczenia roszczenia w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu stwierdziła, iż powództwo o ustalenie nieistnienia obowiązku zapłaty jest niewłaściwym środkiem prawnym i nie doprowadzi do uchylenia obowiązku powoda znajdującego źródło w prawomocnym wyroku sądu. Zdaniem pozwanej nie jest możliwym, aby pozwany w rzeczywistości uprawdopodobnił roszczenie, którego zabezpieczenia się domaga.

Skarżąca dodała, iż powództwo o ustalenie nieistnienia obowiązku zapłaty winno zostać oddalone z powodu braku po stronie powoda interesu prawnego, o którym mowa w art. 189 kpc. Zaznaczyła, iż powód zmierza do podważenia prawomocnego wyroku nie korzystając jednocześnie ze środków przewidzianych w postępowaniu egzekucyjnym. Dodała, że nie został spełniony obowiązek uprawdopodobnienia, że brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Skarżąca wskazała, iż postanowienie Sądu pierwszej instancji w całości zaspokaja roszczenie powoda, pozwalając mu uniknąć egzekucji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie okazało się uzasadnione w tym znaczeniu, że wobec nieważności postępowania istnieją podstawy do uchylenia zaskarżonego postanowienia, zniesienia w jego zakresie postępowania i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Zgodnie z art. 199 § 1 pkt 2 kpc sąd odrzuci pozew jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona.

W doktrynie prawa (por: (...), Komentarz do art. 199 kodeksu postępowania cywilnego, Lex el., stan prawny 2013.01.30) przyjmuje się, że sformułowanie "o to samo roszczenie" należy rozumieć szerzej, a mianowicie jako stan obejmujący nie tylko roszczenia (materialne), ale każde to samo żądanie, bez względu na jego przedmiot i odnosi się to właśnie do "nieroszczeniowych" żądań o ustalenie oraz wielu powództw o ukształtowanie. Wyjątkowo identyczność przedmiotową upatruje się również w sytuacji, gdy obydwa żądania pozwów wprawdzie nie są identyczne, są jednak oparte na tej samej podstawie i zmierzają do tego samego celu, z tym iż główny skutek prawny wywołany nowym pozwem jest logicznym przeciwieństwem skutku prawnego ustalonego w poprzednim wyroku. Dotyczyć to zaś ma właśnie stosunku wcześniej wniesionych powództw o zasądzenie świadczenia, do później wytoczonych powództw o ustalenie stosunku, z którego wcześniej pozwany wywiódł roszczenie o świadczenie, bowiem powództwo o zasądzenie mieści w sobie implicite żądanie ustalenia. Co więcej w postanowieniu z dnia (...) Sąd Najwyższy stwierdził, że przyjęciu stanu zawisłości sporu nie stoi na przeszkodzie fakt, że jedna ze spraw objęta jest powództwem o świadczenie, druga - powództwem o ustalenie, jeżeli tylko w obydwu sprawach zachodzi w rzeczywistości zarówno identyczność stron, jak i identyczność roszczeń.

Opisana powyżej sytuacja zachodzi właśnie w rozpoznawanej sprawie, gdzie powód domaga się ustalenia nieistnienia, względnie wygaśnięcia, roszczenia pozwanej o zapłatą kwoty 770 zł, wcześniej objętego pozwem w sprawie I Nc 506/12 Sądu Rejonowego w Myśliborzu, z powołaniem się na spełnienie świadczenia przed wniesieniem pozwu w tej ostatniej sprawie.

Zupełnie bez znaczenia jest przy tym, czy zarzut spełnienia świadczenia był przedmiotem rozpoznania w sprawie o zapłatę.

Pozew w niniejszej sprawie podlegać, więc winien odrzuceniu, a w konsekwencji doszło do nieważności postępowania, normowanej w art. 379 pkt 3 kpc. Przepis ten głosi, że nieważność postępowania zachodzi jeżeli o to samo roszczenie między tymi samymi stronami toczy się sprawa wcześniej wszczęta albo jeżeli sprawa taka została już prawomocnie osądzona.

W tej sytuacji zbędnym jest odnoszenie się do istnienia przesłanek udzielenia zabezpieczenia i dotyczących ich zarzutów skarżącej.

Mając wszystko powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 386 § 2 kpc, w zw. z art. 397 § 2 kpc, orzekł jak w sentencji postanowienia.

(...)

(...)

-(...)

(...)

(...)