Pełny tekst orzeczenia

1.Sygn. akt II K 102/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2020 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący SSO Krystyna Szczechowicz

Protokolant st. sekr. sąd. Joanna Kulesza

w obecności Prokuratora Prokuratury Rejonowej Olsztyn Północ w Olsztynie Joanny Starkiewicz

po rozpoznaniu w dniach: 29.10.2019 r., 05.12.2019 r., 30.01.2020 r.

sprawy:

M. W.

syna I. i J. z domu M.

ur. (...) w K.

I.  oskarżonego o to, że:

II.  w okresie pomiędzy 30 czerwca 2016 r., a dniem 29 kwietnia 2019 r. w miejscowości K. gmina D. przywłaszczył powierzone mu mienie w postaci ciągnika rolniczego J. D. (...) (...) o wartości 225.984,21 zł brutto oraz ładowacza czołowego H. model (...) z osprzętem o wartości 31.980 złotych brutto przy czym stanowi to mienie znacznej wartości, czym działał na szkodę (...) S.A z siedzibą w P. – aktualnie S. (...) w P.

to jest o czyn z art. 284 § 2 k. k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.

orzeka:

I.  oskarżonego M. W. uniewinnia od popełnienia zarzucanego mu czynu;

II.  na podstawie art. 632 ust. 2 k.p.k. koszty postępowania ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

102/19

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.1. USTALENIE FAKTÓW

1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

M. W.

w okresie pomiędzy 30 czerwca 2016 r., a dniem 29 kwietnia 2019 r. w miejscowości K. gmina D. przywłaszczył powierzone mu mienie w postaci ciągnika rolniczego J. D. (...) (...) o wartości 225.984,21 zł brutto oraz ładowacza czołowego H. model X. (...) z osprzętem o wartości 31.980 złotych brutto przy czym stanowi to mienie znacznej wartości, czym działał na szkodę (...) S.A z siedzibą w P. – aktualnie S. (...) w P., to jest czyn z art. 284 § 2 k. k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1.  W dniu 1 czerwca 2015 roku została zawarta pomiędzy M. w. a (...) (ówcześnie) umowa pożyczki nr (...) w kwocie 257 964,21 zł na zakup ciągnika rolniczego J. D. (...) oraz ładowacza czołowego H., model X. (...) z osprzętem.

2.  W dniu 1 czerwca 2015 roku została zawarta pomiędzy M. W. a (...) (ówcześnie) umowa przewłaszczenia zgodnie z, którą w celu zabezpieczenia zapłaty wierzytelności pieniężnych, przysługujących (...) S.A. z siedzibą w P. z tytułu umowy pożyczki M. W. przeniósł na (...) własność ciągnika rolniczego J. D. (...) oraz ładowacza czołowego H., model X. (...) z osprzętem.

3.  Zgodnie z harmonogramem wpłat oskarżony M. W. miał dokonywać dwóch dużych wpłat w październiku i listopadzie 2015 r. w kwocie 48 239,31 zł i 104 862,45 zł, po czym kolejne raty w wysokości 1331,10 zł. Na poczet spłat pożyczki M. W. dokonał następujących wpłat.

-12.11.205 r. – 48 118,10 zł,

- 29.12.2015 r. – 1306,26 zł,

- 22.01.2016 r. – 20 000 zł,

- 01.02.2016 r. – 30 000 zł,

- 29.02.2016 r. – 20 000 zł,

-08.03.2016 r. – 4510,28 zł,

-06.04.2016 r. – 5000 zł,

-25.04.2016 r. – 5000 zł,

-05.07. 2016 r. – 5000 zł.

Oskarżony jak wynika z powyższego wpłacił pierwszą transzę, po czym nie dokonywał wpłat zgodnie z harmonogram tylko tak jak pozwalały mu na to wpływy z prowadzonego gospodarstwa rolnego. Z uwagi na to, że jego gospodarstwo zajmowało się sprzedażą jaj gęsich, a duża część gęsi mu padła zaczął mieć problemy finansowe. Zwracał się do banku by zmienić harmonogram wpłat. Początkowo rozmowy wskazywały na możliwość porozumienia miedzy oskarżonym, a bankiem. W tym okresie zaczęły się jednak przekształcenia banku i oskarżony miał problemy z ustaleniem z kim ma prowadzić negocjacje.

4.  Bank (...) w dniu 30.06.2016 r. rozwiązał umowę pożyczki nr (...) z dnia 01.06.2015 r. z oskarżonym wskazując, że wielkość kwot przeterminowanych wpłat wynosi 31 079, 21 zł. Dokument informujący o rozwiązaniu umowy oskarżony otrzymał w dniu 14.07.2016 r.

5.  W dniu 4 lipca 2016 r. (...) S.A. wystawiło do M. W. zawiadomienie, iż w związku z rozwiązaniem umowy pożyczki w oparciu o umowę przewłaszczenia własność ciągnika rolniczego J. D. (...) oraz ładowacza czołowego H., model X. (...) z osprzętem przechodzi na (...) S.A. Z tą samą datą wystawione zostało również wezwanie do oskarżonego M. W. o wydanie przedmiotów przewłaszczenia w postaci ciągnika rolniczego J. D. (...) oraz ładowacza czołowego H., model X. (...) z osprzętem.

6.  M. W. otrzymał te pisma w dniu 1 sierpnia 2016 r.

7.  M. W. nadal dokonywał wpłat na poczet pożyczki, a mianowicie:

- 08.08. 2016 r. – 1304,07 zł,

- 13.09.2016 r. – 1500 zł,

- 31.10.2016 r. – 1420 zł,

- 10.11.2016 r. – 1400 zł.

- 29.12.2016 r. – 402,89

8.  W dniu 19 grudnia 2016 roku na teren gospodarstwa rolnego (...) w miejscowości K., gm. D. przyjechał z ramienia firmy (...) S.A. z siedzibą we W. prowadzącej działania windykacyjne na rzecz (...) S.A. A. B.. Wymieniony przekazał oskarżonemu, że odebrany zostanie mu ciągnik rolniczy J. D. (...) oraz ładowacz czołowy H., model X. (...) z osprzętem. Na tę okoliczność sporządził dokumentację i odebrał od oskarżonego jeden komplet kluczyków do ciągnika oraz dowód rejestracyjny.

9.  W dniu 22 grudnia 2016 roku na teren gospodarstwa rolnego oskarżonego przyjechał kierowca do odbioru ciągnika i ładowacza ale nie było oskarżonego ani ciągnika oraz ładowacza. Na miejsce przyjechał również świadek A. B., któremu w rozmowie z synem oskarżonego nie udało się ustalić gdzie jest M. W. oraz ciągnik z ładowaczem.

10.  Podjęte próby nawiązania kontaktu z oskarżonym w styczniu 2017 r. okazały się bezskuteczne.

11.  Oskarżony wyjechał w celach zarobkowych do Danii na początku 2017 roku.

12.  M. W. na poczet pożyczki nr (...) z dnia 01.06.2015 r. dokonał jeszcze dalszych wpłat, a mianowicie:

- 19.04.2017 r. – 1500

- 09.05.2017 r.- 1500

-08.06.2017 r. – 1500

-06.07.2017 r. – 1500

- 27.07.2017 r. – 218,44

-03.08.2017 r. – 1500

- 14.08.2017 r. – 3000

- 30.08.2017 r. 263,81

- 08.09.2017 r. 1500

- 29.09.2017 r. – 699,03

- 06.10.2017 r. – 1500

- 31.10.2017r. - 38,11

- 07.11.2017 r. – 1500

-22.11.2017 r. – 101,34

-22.11.2017 r. – 207,76

- 04.12.2017 r. – 1500

- 28.12.2017 r. – 248,28

- 04.01.2018 r. –1500

-22.01.2018 r. – 174,14

--05.02.2018 r. – 1500

13. Oskarżony M. W. próbował wyjaśnić z bankiem swoją sytuację (po przekształceniach S. (...)) ale poinformowano go, że jego umowa jest wypowiedziana i winien kontaktować się z firmą windykacyjną. W związku z czym uznając, że nie wiadomo na co zaliczane są jego wpłaty zaprzestał dalszego ich dokonywania.

14.Na dzień wypowiedzenia umowy pożyczki wartość ciągnika i ładowacza łącznie wynosiła 178 200 zł.

kopia umowy pożyczki

kopia umowy przewłaszczenia

karta wpłat przedstawiona przez S. (...)

wyjaśnienia oskarżonego

kopia rozwiązani umowy pożyczki

kopia zawiadomienia o przejęciu przedmiotu umowy pożyczki na własność

kopia wezwania do wydania

kopie dowodów doręczenia

karta wpłat przedstawiona przez S. (...)

zeznania świadka A. B.

zeznania świadka A. B.

kopia raportu

wyjaśnienia oskarżonego

postanowienie o zawieszeniu śledztwa

karta wpłat przedstawiona przez S. (...)

wyjaśnienia oskarżonego

opinia biegłego z zakresu wyceny maszyn oraz ciągników rolniczych

k.18-21

k. 24

k.230v.

k. 219v.-220

k.31

k. 30

k. 29

k. 32v.

k. 230

k. 221-222

k.54

k. 221-222

k.54

k. 7

k.220

k.71

k. 230

k. 220

k. 192-205

1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1

M. W.

w okresie pomiędzy 30 czerwca 2016 r., a dniem 29 kwietnia 2019 r. w miejscowości K. gmina D. przywłaszczył powierzone mu mienie w postaci ciągnika rolniczego J. D. (...) (...) o wartości 225.984,21 zł brutto oraz ładowacza czołowego H. model X. (...) z osprzętem o wartości 31.980 złotych brutto przy czym stanowi to mienie znacznej wartości, czym działał na szkodę (...) S.A z siedzibą w P. – aktualnie S. (...) w P., to jest czyn z art. 284 § 2 k. k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Wyjaśnienia oskarżonego, co do faktu, że ciągnik rolniczy z ładowaczem został oddany w użyczenie innej osobie albowiem oskarżony swoje wyjaśnienia w tym zakresie doprecyzował na rozprawie. Wskazał, że był przekonany, iż znajomi z którymi rozmawiał przed wyjazdem wzięli sprzęt na przechowanie na czas jego pobytu za granicą. Okazało się jednak, że tak się nie stało. Nie zdołał ustalić co stało się z przedmiotowymi maszynami rolniczymi po swoim powrocie. Gospodarstwo zostało sprzedane, a w zasadzie przejęte z długiem przez nabywcę. Brak jest dowodów, które podważałyby wersję przedstawioną przez oskarżonego na rozprawie.

Wyjaśnienia oskarżonego M. W.

139

1.2. OCena DOWOdów

2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

2

3.

4.

5.

dowody z dokumentów, w postaci: umowy pożyczki, harmonogramu spłat, umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie (częściowe), wezwania do wydania, zawiadomienia o przejęciu przedmiotu umowy

pożyczki na własność, rozwiązanie umowy pożyczki, potwierdzeń odbioru korespondencji, wykazu wpłat, potwierdzeń transakcji – przelewów bankowych

opinia biegłego z zakresu wyceny maszyn oraz ciągników rolniczych

zeznania A. B.

zeznania M. Z.

wyjaśnienia oskarżonego M. W. z złożone na rozprawie

W ocenie sądu brak jest jakichkolwiek podstaw do kwestionowania wiarygodności dowodów z dokumentów w oparciu, o które sąd oparł ustalenia fatyczne, strony także nie podważały ich wiarygodności.

Została wydana w sposób rzetelny i zgodny z zasadami wiedzy fachowej, w sposób kompleksowy i logiczny, odpowiada na postawione pytania. Stąd też Sąd w całości podzielił wypływające z tej opinii wnioski.

Są jasne, logiczne, mają oparcie w dowodach z dokumentów i brak jest jakichkolwiek podstaw do podważenia ich wiarygodności.

Są jasne, logiczne, mają oparcie w dowodach z dokumentów i brak jest jakichkolwiek podstaw do podważenia ich wiarygodności.

Bark jest jakichkolwiek dowodów podważających wyjaśnienia M. W. co do tego, że z uwagi na bardzo trudną sytuację rodzinną i finansową wyjechał poza granice kraju w celach zarobkowych m.in. po to by móc spłacać pożyczkę zaciągniętą na zakup sprzętu. Potwierdzają to czynności organów Policji, w toku niniejszego postępowania, albowiem koniecznym stało się zawieszenie śledztwa. Fakt ukrycia maszyn w dniu zaplanowanego ich odbioru koresponduje z zeznaniami świadka A. B.. Natomiast chęć dalszej spłaty pożyczki i dokonywanie wpłat na jej poczet znajduje oparcie w dowodach z dokumentów nadesłanych z S. (...). W pozostałym zakresie brak jest jakichkolwiek dowodów, które pozwoliłyby skutecznie poważyć wiarygodność wyjaśnień oskarżonego.

2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.3. PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5. Uniewinnienie

pkt I

M. W.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

Dla przypisania sprawcy odpowiedzialności za przestępstwo przywłaszczenia konieczne jest ustalenie, że działał z bezpośrednim zamiarem przywłaszczenia sobie danej rzeczy.

W ocenie sądu fakt, że oskarżony nie dotrzymał wykonania zobowiązania do zwrotu ciągnika rolniczego J. D. (...) (...) oraz ładowacza czołowego H. model X. (...) z osprzętem, wynikającego z zawartej umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie spłaty pożyczki, nie daje podstaw do stwierdzenia - jak przyjęto w akcie oskarżenia - iż celem takiego jego postąpienia było przywłaszczenie tych maszyn. Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 3 października 2005 r., V KK 15/05 (Legalis nr 72609) nie wywiązanie się przez stronę umowy z zobowiązania nie może przecież samo przez się świadczyć o zamiarze powiększenia przez nią własnego majątku kosztem majątku kontrahenta, o ile nie wykaże się, że "powiększenie stanu posiadania" sprawcy - miało w jego zamierzeniu trwały charakter. Nie dowodzi tego fakt, że oskarżony po wypowiedzeniu przez bank umowy pożyczki nie wydał ww. maszyn. Przypomnieć należy, iż zamiar przywłaszczenia (określany jako animus rem sibi habendi) jest pojęciem zakresowo węższym od charakteryzującego inne typy czynów zabronionych zamiaru osiągnięcia korzyści majątkowej i różnym od zamiaru towarzyszącego sprawcy samowolnie używającego cudzej rzeczy. Przytaczane kwestie były przedmiotem licznych judykatów Sądu Najwyższego (por. m.in. wywody wyroków: z dnia 28 czerwca 2000 r., III KKN 86/98, OSNKW 2000, z. 7-8, poz. 65; z dnia 30 sierpnia 2000 r., V KKN 267/00, OSNKW 2000, z. 9-10, poz. 85; z dnia 11 marca 2003 r., V KK 212/02, LEX nr 77007; z dnia 6 maja 2004 r., V KK 316/03, OSNKW 2004, z. 7 8, poz. 70), który wielokrotnie wyjaśniał istotę zamiaru przywłaszczenia - także w zestawieniu ze znamionami typów innych czynów zabronionych, których przedmiotem jest cudze mienie. W tym miejscu wypada zatem tylko podkreślić, że charakterystyczne dla przestępstw stypizowanych w art. 284 § 1 i 2 k.k. działanie polegające na zatrzymaniu, czy też rozporządzeniu cudzym składnikiem majątku jak własnym (np. poprzez jego zniszczenie, czy wyzbycie się go) odzwierciedla odnoszący się do jego skutków cel sprawcy, który - w sposób tożsamy dla celu przyświecającego sprawcy kradzieży cudzej rzeczy - sprowadza się do nieodwracalnego pozbawienia innej osoby mienia i uczynienia z niego swojej własności. Wobec tego nie znajduje podstaw identyfikowanie zamiaru przywłaszczenia powierzonego mienia z samym tylko faktem nieuprawnionego postąpienia z nim w inny, niż umówiony z właścicielem sposób, niezależnie od tego, jaką wolą objęty był skutek tak podjętego działania i jaki przyświecał mu cel (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 27 września 2019 roku, sygn. akt II AKa 122/19).

Wskazać w tym miejscu należy, że oskarżony jak podał w swoich wyjaśnieniach chciał rozliczyć się z zaciągniętej pożyczki i próbował nawet negocjować w tej kwestii z bankiem ale jego przekształcenia uniemożliwiły dojście do porozumienia. Fakt ten potwierdzają wpłaty do banku dokonywane przez oskarżonego, który chciał spłacić wyraźnie pożyczkę zaciągniętą na zakup ciągnika rolniczego J. D. (...) (...) oraz ładowacza czołowego H. model X. (...) z osprzętem. W akcie oskarżenia przyjęto, jako datę zarzucanego mu czynu okres pomiędzy 30 czerwca 2016 r., a dniem 29 kwietnia 2019 r. Zauważyć wypada, że M. W. dokonał wpłaty w dniu 05.07. 2016 r. – 5000 zł. Następnie wpłacał kolejne raty do końca 2016 roku i od kwietna 2017 roku aż do lutego 2018 r., kiedy jak stwierdził z uwagi na to, iż bank na jego pytania jak wygląda jego sytuacja w zakresie spłaty kredytu odsyłał go do firmy windykacyjnej bo umowa kredytowa została wypowiedziana.

Bark jest jakiegokolwiek dowodu wskazującego na to, iż oskarżony zbył przedmiotowy ciągnik, czy ładowacz. Bark jest także jakichkolwiek dowodów podważających jego wyjaśnienia, że z uwagi na bardzo trudną sytuację rodzinną i finansową wyjechał poza granice kraju w celach zarobkowych m.in. po to by móc spłacać pożyczkę zaciągniętą na zakup sprzętu. Potwierdzają to czynności organów Policji, w toku niniejszego postępowania, albowiem koniecznym stało się zawieszenie śledztwa. Jak wyjaśnił na rozprawie M. W. faktycznie w dniu przyjazdu przedstawiciela windykatora po odbiór maszyn ukrył je albowiem dalej chciał spłacać pożyczkę. Natomiast przed wyjazdem rozmawiał ze znajomymi aby wzięli maszyny na przechowanie. Po powrocie zza granicy okazało się, że nikt nie wziął maszyn na przechowanie i nie wiadomo gdzie one są i co z nimi się stało. Fakt, że oskarżony nie zadbał przed wyjazdem o to by zabezpieczyć osobiście tenże sprzęt nie może decydować o przypisaniu mu odpowiedzialności za przestępstwo przywłaszczenia, konieczne jest bowiem ustalenie, iż celem takiego jego postąpienia było przywłaszczenie tych maszyn. Na co jak wskazano wcześniej brak jest dowodów.

1.4. KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

1.5. 1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

1.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

1.KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Z uwagi na to, że oskarżony został uniewinniony zgodnie z art. 632 ust. 2 k.p.k. koszty postępowania ponosi Skarb Państwa

1.88. Podpis