Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 listopada 2019 r.

Sąd Rejonowy w Otwocku – III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący: SSR Paweł Witan

Protokolant: sekr.sądowy Magdalena Miętus

po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2019 r. w Otwocku

na rozprawie

sprawy z powództwa M. P.

przeciwko W. P. (1)

o wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego

1.  z dniem 26.11.2019 r. stwierdza wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego M. P. wobec córki W. P. (1) ur. (...), ostatnio ustalonego ugodą sądową z dnia 04.04.2014 r., zawartą w toku postępowania sygn. III RC 52/13;

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

3.  nie obciąża pozwanej kosztami procesu.

Sygn. akt III RC 246/19

UZASADNIENIE

M. P. pozwem z dnia 27 czerwca 2019 roku (data wpływu do Sądu) wniósł o stwierdzenie wygaśnięcia, z dniem wniesienia powództwa, jego obowiązku alimentacyjnego wobec córki W. P. (1), ustalonego ostatnio ugodą sądową z dnia 4 kwietnia 2014 r., zawartą przed Sądem Rejonowym w Otwocku w sprawie sygn. III RC 52/13, na kwotę po 600 zł miesięcznie.

(pozew k. 3-4)

Pozwana na rozprawie w dniu 26 listopada 2019 r. wniosła o oddalenie powództwa w całości.

(stanowisko pozwanej – nagranie płyta CD k. 71)

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w postaci dokumentów przedstawionych przez strony (k. 5-29, 39-49, 54-66), akt sprawy III RC 52/13, a także dowodu z przesłuchania stron (nagranie płyta CD k. 71) Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W. P. (1) ur. (...) jest córką M. P.. Obecny obowiązek alimentacyjny powoda wobec pozwanej został ustalony ugodą sądową zawartą przed Sądem Rejonowym w Otwocku w dniu 4 kwietnia 2014 r. w sprawie sygn. III RC 52/13, na kwotę po 600 zł miesięcznie.

(d. akta III RC 52/13)

W. P. (1) ma obecnie 21 lat. Ukończyła Szkołę Podstawową oraz gimnazjum. Następnie uczyła się w Liceum Ogólnokształcącym, ale w III klasie w/w szkoły (w 2016 r.) zaprzestała uczęszczać na zajęcia, co skutkowało tym, iż przedmiotowego roku nie zaliczyła. Następnie zaczęła uczęszczać do Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych (...), jednakże do tej pory zaliczyła tylko jeden semestr (aktualnie jest na ostatnim, szóstym semestrze). Szkoła P. jest bezpłatna, zajęcia w/w szkole odbywają się raz na dwa tygodnie w weekend. Pozwana na książki do w/w szkoły wydaje ok. 200 zł na semestr.

W 2018 r. pozwana przez trzy miesiące pracowała jako sekretarka w V. (...), a nadto przez okres ok. 2 miesięcy wykonywała pracę związaną z oprowadzaniem ludzi przy grach wideo (obie prace pozwana porzuciła). W 2018 r. osiągnęła ona dochód bruttu (przed uiszczeniem składek na ubezpieczenie społeczne i podatku) w wysokości 5677 zł. Od trzech miesięcy pozwana pracuje w administracji szkoły językowej z przeciętnym wynagrodzeniem w wysokości ok. 2500 zł netto miesięcznie.

(d. deklaracja PIT k. 64-66, potwierdzenia przelewów k. 56, 62, 63; przesłuchanie pozwanej – nagranie płyta CD k. 71)

W. P. (2) zamieszkuje aktualnie wraz ze swoją matką i babcią w stanowiącym własność babci domu w O.. Miesięczne opłaty za media w w/w domu (prąd, wywóz szamba i śmieci, gaz, TV, telefon i Internet) wynoszą ok. 1050 zł.

Przedmiotowy dom ogrzewany jest węglem.

Matka pozwanej w przeszłości zaciągała kredyty przeznaczone na rozbudowę w/w domu i w chwili obecnej miesięczna skonsolidowana rata za w/w kredyty wynosi ponad 2000 zł.

(przesłuchanie pozwanej – nagranie płyta CD k. 71)

Koszt użytkowania telefonu komórkowego przez W. P. (1) wynosi ok. 110 zł miesięcznie.

(d. przesłuchanie pozwanej – nagranie płyta CD k. 71)

W listopadzie 2018 r. W. P. (1) udała się do psychiatry, który rozpoznał u niej zaburzenia adaptacyjne i skierował na psychoterapię. Obecnie pozwana raz w tygodniu uczęszcza na psychoterapię indywidualną – koszt jednego spotkania to 130 zł. Problemy ze stanem psychicznym pozwanej skutkowały dwukrotnym porzuceniem przez nią w 2018 r. pracy.

Aktualnie pozwana nie uczęszcza do psychiatry.

(d. przesłuchanie pozwanej – nagranie płyta CD k. 71)

Sąd dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Sąd uznał za wiarygodne wszystkie dokumenty przedstawione przez strony i załączone do akt sprawy.

Sąd uznał co do zasady za wiarygodne także zeznania stron. Sąd odmówił jedynie waloru wiarygodności zeznaniom pozwanej w zakresie, w jakim wynika z nich, że przypadający na jedną osobę miesięczny koszt utrzymania domu, w którym pozwana zamieszkuje wynosi ok. 2000 zł., albowiem z dalszych zeznań pozwanej wynika, że miesięczny koszt zużycia mediów w w/w domu (bez kosztów ogrzewania) to niewiele ponad 1000 zł miesięcznie, w domu tym zamieszkuje 3 osoby, zaś kosztów spłaty kredytów zaciągniętych na rozbudowę w/w domu przez matkę pozwanej nie sposób uznać za koszty utrzymania w/w domu.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 133 § 1 kro rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. W doktrynie przyjmuje się, że celem ustalania, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie, należy dokonać oceny jego możliwości zarobkowych oraz majątkowych i oceny, czy ich wykorzystanie pozwala na osiągnięcie dochodu wystarczającego na zaspokojenie jego potrzeb życiowych, przy czym ocena ta winna być dokonywana w zasadzie analogicznie do oceny możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, jednakże z uwzględnieniem odrębności związanych z wiekiem dziecka i jego staraniami o zdobycie stosownych kwalifikacji zawodowych (zob. np. J. Wierciński (red)., Komentarz do art. 133 kro. Lexis Nexis).

Wskazać jednocześnie należy, iż zgodnie z ugruntowanym już w orzecznictwie poglądem wykładni art. 133 § 1 kro „nie można dokonywać w oderwaniu od art. 96 k.r.o., który nakłada na rodziców obowiązek troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i należytego przygotowania go do pracy dla dobra społeczeństwa, odpowiednio do jego uzdolnień. Obowiązek, o którym mowa, nie jest ograniczony przez termin dojścia uprawnionego do pełnoletniości. Nie jest również związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że ustaje z chwilą osiągnięcia przez uprawnionego określonego podstawowego względnie średniego wykształcenia. Należyte przygotowanie do przyszłej pracy zawodowej może również obejmować studia wyższe, jeżeli tylko uzdolnienia dziecka, jego ambicje i wytrwałość okażą się wystarczające do tego, by studia te rozpocząć, kontynuować i pomyślnie zakończyć. Z tej przyczyny w odniesieniu do dzieci, które osiągnęły pełnoletniość, należy brać pod rozwagę to, czy wykazują chęć dalszej nauki oraz czy ich zdolności oraz cechy charakteru pozwalają na kontynuowanie nauki. Rodzice nie mogą zatem uchylić się od obowiązku alimentowania studiującego dziecka przez powoływanie się na to, że mogłoby ono już "utrzymać się samodzielnie", gdyby podjęło pracę z chwilą osiągnięcia średniego wykształcenia. Jedynie brak pozytywnych wyników w nauce uzasadniałby ustanie obowiązku alimentacyjnego rodziców” (tak SN w wyroku z dnia 16 lipca 1998 r. sygn. I CKN 521/98).

Z kolei zgodnie z art. 133 § 3 kro „rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się”.

O zakresie obowiązku alimentacyjnego decydują natomiast usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 kro). Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można jednoznacznie zdefiniować. Rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest uzależniony od cech osoby uprawnionej oraz od różnych okoliczności natury społecznej i gospodarczej w których osoba uprawniona się znajduje. Zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczać będą poszczególne sytuacje uprawnionego i zobowiązanego, konkretne warunki społeczno-ekonomiczne oraz cele i funkcje obowiązku alimentacyjnego. Dopiero na tym tle można określić potrzeby życiowe, materialne i intelektualne uprawnionego (uzasadnienie do tezy IV uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16.12.1987r., II CZP 91/86).

Potrzeby uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego ulegają zmianie. Dlatego też w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego (art. 138 kro).

W ocenie Sądu z zebranego w sprawie materiału dowodowego bezsprzecznie wynika, iż W. P. (1) jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Pozwana ma obecnie 21 lat, ma już pewne doświadczenie zawodowe i obecnie pracuje osiągając wynagrodzenie w wysokości ok. 2500 zł miesięcznie, co biorąc pod uwagę przypadające na nią koszty utrzymania domu, w których zamieszkuje (ok. 350 zł miesięcznie bez kosztów ogrzewania), koszty nauki w szkole P., koszty psychoterapii, a także wynikające z doświadczenia życiowego koszty jej wyżywienia, ubrania i zapewnienia środków higienicznych i czystości, wskazuje, że pozwana jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Wskazać należy, iż w ocenie Sądu do kosztów utrzymania pozwanej nie sposób zaliczyć kosztów spłaty kredytów zaciągniętych przez jej matkę, albowiem po pierwsze kredyty te nie zostały zaciągnięte przez pozwaną, a nadto zostały wprawdzie przeznaczone na rozbudowę nieruchomości, w której pozwana zamieszkuje, ale nie stanowiącej jej własności (zwiększyły więc majątek nieruchomy babci pozwanej (będącej właścicielka domu, w którym przebywa pozwana), nie zaś majątek samej W. P. (1)).

Także okoliczność, iż pozwana cierpi na zaburzania adaptacyjne nie stanowi przeszkody do stwierdzenia wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego powoda wobec pozwanej. Zauważyć bowiem należy, iż zgodnie z art. 316 § 1 kpc Sąd wydaje wyrok biorąc pod uwagę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy. Tymczasem zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje, iż na dzień zamknięcia rozprawy pozwana była zdolna do pracy – W. P. (1) aktualnie bowiem pracuje, nie posiada orzeczenia o niezdolności do pracy, nie korzysta także z pomocy psychiatry, lecz uczęszcza jedynie na psychoterapię.

W tej sytuacji, aczkolwiek w zeszłym roku jej stan psychiczny doprowadził do dwukrotnego porzucenia przez nią pracy, nie sposób uznać, aby aktualnie stanowił przeszkodę do kontynuowania przez nią zatrudnienia.

Jednocześnie zauważyć należy, iż powód wnosił o stwierdzenie wygaśnięcia jego obowiązku alimentacyjnego względem córki z dniem wniesienia powództwa, a więc z dniem 27 maja 2019 r. W ocenie Sądu tak daleko idące żądanie powoda jest nieuzasadnione. Zwrócić należy uwagę na fakt, iż w tym czasie W. P. (1) nie pracowała i upłynął jeszcze stosunkowo niewielki okres czasu, od chwili, gdy zdecydowała się skorzystać z fachowej pomocy odnośnie poprawy swojego stanu psychicznego – uznać więc należy, iż wówczas nie miała jeszcze możliwości w pełni samodzielnego utrzymania się.

Mając powyższe na uwadze, Sąd stwierdził wygaśniecie obowiązku alimentacyjnego M. P. wobec W. P. (1) z datą 26 listopada 2019 r., zaś w pozostałym zakresie powództwo oddalił.

Pomimo, iż pozwana co do zasady powództwo przegrała, Sąd, mając na uwadze charakter roszczenia, na podstawie art. 102 kpc nie obciążył pozwanej kosztami procesu.