Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 grudnia 2019 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 listopada 2019 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa Sieć Badawcza Ł. - Instytut (...) w T.

przeciwko (...) Spółce z o.o. w T.

o zapłatę

I zasądza od pozwanego (...) Spółki z o.o. w T. na rzecz powoda Sieć Badawcza Ł. - Instytut (...) w T. kwotę 28.326,90 zł (dwadzieścia osiem tysięcy trzysta dwadzieścia sześć złotych dziewięćdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 maja 2017r. do dnia zapłaty;

II zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 8.634 zł (osiem tysięcy sześćset trzydzieści cztery złote) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt V GC 868/18

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 9 grudnia 2019 r.

Pozwem z dnia 12 września 2017 r. (data stempla pocztowego) powód Instytut (...) z siedzibą w T. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) sp. z o.o. z siedzibą w T. kwoty 28.326,90 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 maja 2017 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że na mocy umowy z dnia 28 lipca 2016 r. powód zobowiązał się wykonać dla pozwanego korpus dolny młyna do tworzyw sztucznych. Pozwany wpłacił zaliczkę w kwocie 9.870 zł netto w dniach 22 sierpnia 2016 r. i 14 października 2016 r., co spowodowało opóźnienie w realizacji umowy, którą pierwotnie zaplanowano na 42 tydzień 2016 r. (17-21 października). Obowiązkiem pozwanego było dostarczenie powodowi korpusu górnego młyna celem spasowania i spawania elementów współpracujących dla obydwu korpusów. Pozwany się z tego nie wywiązał, w konsekwencji powód zgodnie z umową dokonał jednostronnego protokołu odbioru i wystawił fakturę końcową. (k. 2-4)

W dniu 7 listopada 2017 r. referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Toruniu wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym. (k. 35)

Pozwany w skutecznie wniesionym sprzeciwie od nakazu zapłaty zażądał oddalenia powództwa w całości i zasądzenia od powoda na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany przyznał, że zawarł z powodem umowę na wykonanie korpusu dolnego młyna do tworzyw sztucznych i zapłacił zaliczkę, jednakże wykonanie umowy przeciągało się do lutego 2017 r. Następnie strony ustalały termin spasowania nowej części z istniejącą już instalacją. W tym zakresie doszło do sporu, bowiem pozwany nie mógł zgodzić się na przestój dłuższy niż dwa dni. Pozwany podkreślił, iż bez spasowania obydwu elementów wykonane przez powoda urządzenie było bezwartościowe. Pozwany zwrócił również uwagę, iż strony od wielu lat podejmowały współpracę gospodarczą oraz że w dalszym ciągu jest zainteresowany wykonaniem przez powoda umowy. W jego cenie umowa nie została przez powoda wykonana w całości. Pozwany wskazał również, że nie otrzymał od powoda jednostronnego protokołu zdawczo-odbiorczego. (k. 38-39)

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko i wskazał, że między stronami nie doszło do sporu w związku z ustaleniem czasu na spasowanie górnej i dolnej części młyna, bowiem powód wielokrotnie wzywał pozwanego do dostarczenia górnego korpusu celem zakończenia realizacji umowy, wskazując jako termin ostateczny dzień 15 kwietnia 2017 r. Powód podkreślił również, iż uprzedzał pozwanego, że brak reakcji spowoduje sporządzenie jednostronnego protokołu, który był następnie podstawą do wystawienia faktury VAT. Powód oświadczył nadto, że pozostawał w gotowości do wykonania dzieła w całości, ale napotkał przeszkody leżące po stronie pozwanego. (k. 61-62)

Postanowieniem z dnia 3 października 2018 r. Sąd na podstawie art. 174 § 1 pkt 2 k.p.c. zawiesił postępowanie z urzędu. (k. 96)

Następnie postanowieniem z dnia 31 maja 2019 r. Sąd na podstawie art. 69 § 1 k.p.c. ustanowił dla pozwanego (...) sp. z o.o. z siedzibą w T. kuratora procesowego w osobie Ł. T.. (k. 114)

W dniu 12 września 2019 r. tut. Sąd na mocy art. 180 § 1 pkt 3 ¹ k.p.c. podjął postępowanie w sprawie. (k 120)

Kurator procesowy pozwanego w piśmie z dnia 18 września 2019 r. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko kurator wskazał, że odbiór techniczny korpusu miał nastąpić u powoda wraz z podpisaniem przez strony protokołu odbioru, natomiast w przypadku, gdyby pozwany nie stawił się w terminie uzgodnionym, powodowi przysługiwało prawo do sporządzenia jednostronnego protokołu odbioru. Kurator podkreślił, że strony nie uzgodniły terminu odbioru wykonanego przez powoda dzieła. Dopasowanie obydwu korpusów młyna była dla prawidłowego wykonania umowy kluczowe, bowiem tylko w takim przypadku urządzenie mogło spełniać swoją funkcję. Zdaniem kuratora brak było podstaw do sporządzenia jednostronnego protokołu odbioru w dniu 19 kwietnia 2017 r., bowiem mogło to nastąpić dopiero po dopasowaniu przez powoda wykonanego korpusu z resztą urządzenia. Pozwany nie został w należyty sposób poinformowany o terminie, w którym powód zamierza tego dokonać. Kurator zaakcentował również, że nie doszło do oddania zamówionego dzieła, bowiem powód nie wykazał, by wzywał pozwanego do jego odebrania. (k. 126-127)

Sąd ustalił, co następuje.

W dniu 28 lipca 2016 r. Instytut (...) z siedzibą w T. zawarł z (...) sp. z o.o. z siedzibą w T., reprezentowanym przez pełnomocnika w osobie J. K., umowę nr (...), której przedmiotem było wykonanie przez powoda korpusu dolnego młyna do tworzyw sztucznych wg oferty nr TZ/M/40/ z dnia 27 lipca 2016 r. oraz zamówienia z dnia 27 lipca 2016 r. Wynagrodzenie powoda ustalono na kwotę 32.900 zł netto + VAT. Do momentu uiszczenia przez pozwanego całości wynagrodzenia powód zastrzegł sobie prawo własności przedmiotu umowy. Termin realizacji umowy określono na 42 tydzień 2016 r. pod warunkiem wpłaty zaliczki w kwocie 9.870 zł netto + VAT do dnia 8 sierpnia 2016 r. Opóźnienie w zapłacie zaliczki powodowało przedłużenie terminu realizacji umowy o czas takiego opóźnienia. Pozostała część wynagrodzenia miała zostać uiszczona przed odebraniem urządzenia od powoda. Jego odbiór techniczny miał nastąpić u powoda i zostać potwierdzony protokołem odbioru. Gdyby pozwany nie stawił się u powoda w wyznaczonym terminie celem dokonania odbioru, powodowi przysługiwało prawo do sporządzenia jednostronnego protokołu odbioru stanowiącego podstawę do wystawienia końcowej faktury VAT. Wydanie urządzenia pozwanego miało nastąpić dopiero po dokonaniu zapłaty pozostałej części wynagrodzenia. Wykonanie przez powoda korpusu dolnego młyna i spasowanie go do istniejącego korpusu górnego wymagało dostarczenia przez pozwanego korpusu górnego młyna na okres około 3 dni. Obowiązkiem powoda było powiadomienie pozwanego z tygodniowym wyprzedzeniem o potrzebie dostarczenia korpusu górnego młyna.

(bezsporne, nadto dowody: umowa z dnia 28 lipca 2016 r., k. 13-16; oferta dostawy, k. 17-18)

Powód z dniu 1 sierpnia 2016 r. wystawił pozwanemu fakturę VAT z tytułu zaliczki na wykonanie korpusu dolnego na kwotę 9.870 zł netto (12.140,10 zł). Kwota ta została przez pozwanego uregulowana w dwóch ratach – kwotę 5.000 zł wpłacono w dniu 22 sierpnia 2016 r., a kwotę 7.140,10 zł w dniu 14 października 2016 r.

(bezsporne, nadto dowody: faktura proforma, k. 19; faktury zaliczkowe, k. 21-22)

Korpus dolny do młyna tworzyw sztucznych został przez powoda wykonany pod koniec 2016 r. Na początku 2017 r. powód zwracał się drogą telefoniczną do pozwanego o dostarczenie górnego elementu celem spasowania urządzenia.

(dowody: zeznania świadka W. W. (1) na rozprawie w dniu 11 lipca 2018 r., k. 84v-85; zeznania świadka A. K. na rozprawie w dniu 11 lipca 2018 r., k. 85)

W związku z brakiem reakcji na telefoniczne monity, e-mailem z dnia 7 lutego 2017 r. pracownik powoda, A. K., zwrócił się do pozwanego o podanie terminu dostarczenia korpusu górnego młyna, wirnika z obudowami łożysk i kompletu noży stałych celem spasowania podzespołów. Pozwany nie udzielił odpowiedzi.

(dowody: zeznania świadka W. W. (1) na rozprawie w dniu 11 lipca 2018 r., k. 84v-85; wydruk wiadomości e-mail, k. 27; zeznania świadka A. K. na rozprawie w dniu 11 lipca 2018 r., k. 85)

E-mailem z dnia 29 marca 2017 r. dyrektor pozwanej spółki, S. R. (1), poinformował powoda, że (...) sp. z o.o. jest zainteresowany zakupem wirnika do młyna, do którego korpus został już wykonany przez Instytut (...). W odpowiedzi pracownik powoda W. W. (1) w e-mailu z dnia 29 marca 2017 r., zwrócił się z prośbą o dostarczenie w terminie do dnia 15 kwietnia 2017 r. korpusu górnego celem zakończenia prac przy realizacji umowy. Wskazał przy tym, że pismo z dnia 7 lutego 2017 r., również zawierające wezwanie do dostarczenia ww. elementu pozostało bez odpowiedzi. W. W. (2) poinformował również, że w innym przypadku sporządzony zostanie jednostronny protokół, który będzie podstawą do wystawienia faktury ostatecznej.

Pracownik pozwanego w e-mailu z dnia 4 kwietnia 2017 r. podtrzymał stanowisko w zakresie dostarczenia przez pozwanego korpusu górnego młyna do dnia 15 kwietnia 2017 r. W kolejnym e-mailu poinformował, że korpus górny jest pozwanemu potrzebny do spasowania z dolną częścią oraz do przyspawania elementów współpracujących z obydwoma korpusami, a przewidywany czas realizacji do 3-5 dni roboczych.

(dowody: wydruk wiadomości e-mail, k. 40 i 63)

Pozwanemu nie odpowiadał wskazany przez powoda czas realizacji spasowania wyprodukowanego przez powoda elementu do posiadanego przez pozwanego korpusu górnego młyna. Pozwany nie dostarczył tej części urządzenia powodowi.

(dowody: zeznania świadka S. R. (2) na rozprawie w dniu 16 października 2019 r., k. 131-131v; zeznania świadka J. K. na rozprawie w dniu 27 listopada 2019 r., k. 137v-138)

W dniu 19 kwietnia 2017 r. powód wobec niestawiennictwa pozwanego sporządził jednostronny protokół zdawczo-odbiorczy, w którym stwierdzono brak uwag dotyczących realizacji zamówienia. Wykonany przez powoda dolny korpus młyna znajduje się w dalszym ciągu w jego posiadaniu.

(bezsporne, nadto dowody: protokół zdawczo-odbiorczy, k. 24; zeznania świadka W. W. (1) na rozprawie w dniu 11 lipca 2018 r., k. 84v-85

W dniu 20 kwietnia 2017 r. powód wystawił pozwanemu fakturę VAT na pozostałą do zapłaty kwotę, tj. 23.030 zł netto (28.326,90 zł brutto). Została ona przesłana pozwanemu przesyłką poleconą w dniu 20 kwietnia 2017 r.

(dowody: faktura VAT, k. 25; potwierdzenie nadania, k. 26)

Powód pismami z 11 lipca 2017 r. i 4 sierpnia 2017 r. wzywał pozwanego do zapłaty kwoty 28.326,90 zł. Wezwania pozostały bez odpowiedzi.

(dowody: wezwania do zapłaty, k. 28 i 30)

Instytut (...) z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 21 lutego 2019 r. o Sieci Badawczej Ł. (Dz. U. 2019, poz. 534) zmienił nazwę na Sieć Badawcza Ł. – Instytut (...).

(dowody: pismo z dnia 23 kwietnia 2019 r., k. 106-107)

Sąd zważył, co następuje.

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie ustalono na podstawie przedstawionych przez strony dokumentów, których autentyczność nie była kwestionowana i nie budziła wątpliwości Sądu, nadto w oparciu o zeznania świadków – W. W. (1), A. K. oraz częściowo S. R. (2) i J. K..

Zeznania W. W. (1) i A. K. Sąd uznał za wiarygodne, szczere, logiczne, precyzyjne i spójne zarówno wewnętrznie, jak i z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Ponadto w toku postępowania nie ujawniły się żadne okoliczności uzasadniające odmowę przyznania omawianym zeznaniom waloru pełnowartościowego dowodu w niniejszej sprawie. Świadkowie ci zgodnie zeznali, iż powód wykonał w sposób należyty dolny korpus młyna do tworzyw sztucznych. Obaj wskazali, iż termin realizacji umowy uległ przesunięciu na skutek opóźnienia pozwanego w zapłacie zaliczki. Okoliczność ta nie była kwestionowana. Co istotne, świadkowie zeznali również, iż kilkukrotnie, zarówno drogą telefoniczną, jak i e-mailową, kierowali do strony pozwanej wezwania do dostarczenia górnego korpusu młyna celem spasowania tych elementów. Okoliczności te potwierdził również co do zasady świadek J. K., wskazując, że „jakieś maile były co do terminu”. Z przedstawionych wydruków korespondencji e-mail wynika zaś jednoznacznie, iż powód już 7 lutego 2017 r. wzywał pozwanego do dostarczenia posiadanej przez niego części celem zakończenia realizacji przedsięwzięcia. Następnie w e-mailu z dnia 29 marca 2017 r. został wyznaczony ostateczny termin na dzień 15 kwietnia 2017 r., przy czym niestawiennictwo pozwanego miało spowodować sporządzenie jednostronnego protokołu odbioru.

Zeznania świadka S. R. (2) jedynie w części były zdaniem Sądu wiarygodne. Wskazać należy, iż świadek tej zeznał, iż nie pamięta już szczegółów dotyczących zawartej przez strony umowy. Nie znał kosztów zamówionego urządzenia i nie wiedział czy pozwany uiścił jakąkolwiek kwotę tytułem zaliczki. Wskazywał wprawdzie, iż powód dolnego korpusu młyna nie dostarczył, co jednakże nie było przedmiotem sporu. Podobnie jak świadek J. K., S. R. (2) zeznał, iż przyczyną niedostarczenia przez pozwanego korpusu górnego młyna celem spasowania i dospawania elementów był zbyt długi – w ocenie pozwanego – czas realizacji przez powoda ostatniego etapu umowy.

Świadek J. K. zeznał, iż całym kontraktem z ramienia pozwanego zajmował się S. R. (2). W konsekwencji nie znał od szczegółów zamówienia i warunków realizacji umowy. Co istotne, wskazywał on, iż dyrektor pozwanej spółki (S. R. (2)) poinformował go, że odbiór elementu miał nastąpić w kwietniu lub maju 2017 r. Nie ulegało zatem wątpliwości, iż strona pozwana miała świadomość wyznaczenia przez pozwanego ostatecznej daty dostarczenia górnego korpusu młyna do dnia 15 kwietnia 2017 r. J. K. zeznał również, iż jakoby powód proponował dopasowanie obydwu elementów urządzenia w 7-10 dni roboczych. Z kolei świadek S. R. (2) wskazywał, iż było to około tygodnia. W tym zakresie Sąd odmówił nadania ww. zeznaniom waloru wiarygodności, bowiem nie znajdują one potwierdzenia w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Z e-maila pracownika powoda W. W. (1) z dnia 4 kwietnia 2017 r. (vide k. 40) wynika, iż powód zakładał zakończenie realizacji dzieła w 3-5 dni.

W przedmiotowej sprawie poza sporem pozostawał fakt zawarcia przez strony umowy, której przedmiotem było wykonanie przez powoda korpusu dolnego młyna do produkcji tworzyw sztucznych. Nie była kwestionowana wysokość ustalonego wynagrodzenia. Bezsporne było również, iż celem sfinalizowania zamówienia pozwany miał dostarczyć powodowi z odpowiednim wyprzedzeniem pozostającą w jego posiadaniu górną część urządzenia celem spasowania i dospawania niektórych elementów. Nie ulegało wątpliwości, iż ten ostatni etap umowy nie został wykonany. Spór sprowadzał się wobec powyższego do przyczyn, dla których do tego nie doszło.

Istota każdej umowy o dzieło, pomijając różnie pojmowane okoliczności dotyczące osobistych właściwości wykonawcy dzieła, sprowadza się do osiągnięcia umówionego rezultatu, a więc oddania dzieła. W tym wypadku celem umowy było wyprodukowanie elementu w postaci dolnego korpusu młyna do produkcji tworzyw sztucznych, wykorzystywanego przez pozwanego w prowadzonej działalności gospodarczej, a jego uzyskanie było zamierzonym celem pozwanego, który z kolei zobowiązał się do zapłaty wynagrodzenia (art. 627 k.c.). Strony ustaliły, że powód otrzyma wynagrodzenie w kwocie 40.467 zł brutto, przy czym pozwany uiścił wcześniej zaliczkę w kwocie 12.140,10 zł. Warto zaakcentować, iż zgodnie z § 3 pkt 2 umowy z dnia 28 lipca 2016 r. pozwany zobowiązał się do wpłaty zaliczki do dnia 8 sierpnia 2016 r., jednakże ostatecznie uregulował ją w dwóch ratach w dniach 22 sierpnia 2016 r. i 14 października 2016 r., co zgodnie z § 3 pkt 8 umowy skutkowało przedłużeniem terminu realizacji umowy, pierwotnie zaplanowanym na 42 tydzień 2016 r., o czas opóźnienia w zapłacie zaliczki. Co istotne, stosownie do art. 642 § 1 k.c. dopiero w braku odmiennej umowy przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie w chwili oddania dzieła. W niniejszej sprawie zastrzeżono (§ 3 pkt 2 umowy), że pozostałe 70 % należnego powodowi wynagrodzenia będzie płatne przed zabraniem urządzenia przez pozwanego.

W pierwszej kolejności zwrócić uwagę, iż umowa z dnia 28 lipca 2016 r. została zawarta w oparciu o sporządzoną przez powoda ofertę z dnia 27 lipca 2016 r. (vide k. 17-18), w której stwierdzono jednoznacznie, że na czas montażu osprzętu dolnego konieczne było dostarczenie powodowi, na okres około 3 dni, korpus główny młyna, celem spasowania i spawania elementów współpracujących dla obu korpusów. Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe nie doprowadziło do ustalenia, by pozwany przyjął ofertę z zastrzeżeniem zmiany lub uzupełnienia jej treści w zakresie czasu realizacji przez powoda ostatecznego etapu umowy (art. 68-68 ¹ k.c.). Uznać wobec tego należało, iż zaproponowane mu warunki umowy w pełni zaakceptował i zgodził się na nie.

Zgodnie z treścią art. 639 k.c. zamawiający nie może odmówić zapłaty wynagrodzenia mimo niewykonania dzieła, jeżeli przyjmujący zamówienie był gotów je wykonać, lecz doznał przeszkody z przyczyn dotyczących zamawiającego. Jednakże w wypadku takim zamawiający może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie oszczędził z powodu niewykonania dzieła. Dla zastosowania tej normy podstawowe znaczenie ma stwierdzenie, że niewykonanie dzieła nastąpiło „z przyczyn dotyczących zamawiającego”. Przyczyną taką może być brak należytego współdziałania z drugą stroną, do czego wierzyciela obliguje art. 354 § 2 k.c. Za przyczyny dotyczące zamawiającego należy uznać wszelkie przyczyny leżące po jego stronie - także niezawinione, które udaremniły wykonanie dzieła (tak: SA w L. w wyroku z dnia 24 stycznia 2013 r., I ACa 689/12, L.). Posiłkowo wskazać należy, że jeżeli strony w umowie o dzieło określiły wynagrodzenie ryczałtowo (art. 632 § 1 k.c.), to okoliczność, że przyjmujący zamówienie nie wykonał wszystkich robót nie oznacza przekreślenia ryczałtowości wynagrodzenia (tak: SN w wyroku z dnia 16 sierpnia 1972 r., III CRN 202/72, L.). Nie oznacza to jednakże, że wykonawca może domagać się pełnego wynagrodzenia, bowiem zamawiający może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie oszczędził z powodu niewykonania dzieła. Przy czym, wymaga zwrócenia uwagi, że to na zamawiającym spoczywać będzie ciężar wykazania, co przyjmujący zamówienie zaoszczędził (art. 6 k.c.).

Przekładając powyższe na grunt przedmiotowego postępowania, zgromadzone w sprawie dowody pozwoliły zdaniem Sądu na ustalenie, iż przyczyny, dla których powód nie dokończył realizacji dzieła leżały po stronie pozwanej spółki. Jak stanowił § 3 pkt 7 umowy z dnia 28 lipca 2016 r., odbiór techniczny nastąpić miał u wykonawcy (powoda), czego potwierdzeniem miał być sporządzony w obecności stron protokół odbioru. Ustalono również, iż jeżeli pozwany nie stawi się uzgodnionym terminie celem dokonania odbioru, powodowi przysługiwało prawo do sporządzenia jednostronnego protokołu i wystawienia końcowej faktury VAT. Co istotne, w § 2 ust 3 umowy zastrzeżono prawo własności przedmiotu do czasu uiszczenia przez pozwanego całości wynagrodzenia. Z zeznań świadków W. W. (1) i A. K. wynikało zaś w sposób jednoznaczny, iż powód wielokrotnie, w tym telefonicznie i e-mailowo, zwracał się do pozwanego o dostarczenie górnego korpusu młyna do produkcji tworzyw sztucznych. Potwierdzeniem tego są wydruki korespondencji e-mail z 7 lutego 2017 r., 29 marca 2017 r. i 4 kwietnia 2017 r. Świadek J. K. potwierdził częściowo powyższe okoliczności, zeznając, że strony wymieniały e-maile odnośnie terminu zakończenia realizacji umowy.

Najistotniejsze znaczenie miała treść wiadomości e-mail z 29 marca 2017 r. (vide k. 63), w której pracownik powoda, W. W. (1), wezwał pozwanego do dostarczenia korpusu górnego do dnia 15 kwietnia 2017 r. pod rygorem sporządzenia jednostronnego protokołu odbioru i wystawienia faktury ostatecznej. Nawiązał przy tym do wiadomości z dnia 7 lutego 2017 r. (vide k. 27), w której inny pracownik powoda, A. K., informował dyrektora pozwanego o konieczności dostarczenia ww. elementu celem spasowania podzespołów. Tym samym nie ulegało wątpliwości, iż powód wywiązał się z nałożonego nań obowiązku powiadomienia z tygodniowym wyprzedzeniem o potrzebie dostarczenia korpusu górnego (§ 1 zd. 3 umowy). Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, iż ostateczna data, tj. 15 kwietnia 2017 r., została również podana w kolejnym e-mailu z dnia 4 kwietnia 2017 r. (vide k. 40). Tego samego dnia pracownik powoda informował, że przewidywany czas realizacji będzie wymagał od 3 do 5 dni roboczych. Pozwany na powyższą wiadomość nie odpowiedział i w żaden sposób nie usprawiedliwił niedostarczenia w zakreślonym terminie niezbędnego do realizacji umowy elementu. Nie zasługiwały na wiarygodność, o czym była już mowa, zeznania świadków S. R. (2) i J. K., zgodnie z którymi powód proponował wykonania dopasowania elementów w okresie od 7 do 10 dni. Powyższe nie znajduje potwierdzenia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Co istotne, w ofercie poprzedzającej zawarcie umowy, o która była jej integralną częścią, wskazano, że pozwany winien był dostarczyć korpus górny młyna na okres około 3 dni. Nie sposób wobec tego uznać, iż pozwany zasadnie domagał się krótszej realizacji ostatniego etapu zamówienia, skoro okres podany w e-mailu z dnia 4 kwietnia 2017 r. był bardzo zbliżony do zaakceptowanego w umowie. Wprawdzie Sąd nie kwestionuje tego, iż być może na danym etapie działalności gospodarczej i wykonywanych zleceń pozwany nie mógł sobie pozwolić na przerwę w funkcjonowaniu urządzenia, niemniej zobowiązał się do dostarczenia korpusu górnego w umowie z dnia 28 lipca 2016 r. Dodatkowo nie zostało wykazane, by powód mimo jednoznacznego brzmienia oferty z dnia 27 lipca 2016 r. zamierzał dokonać dopasowania korpusów młyna do produkcji tworzyw sztucznych w terminie dłuższym, niż pierwotnie zakładany, co uzasadniałoby odmowę podjęcia współpracy przez pozwanego. W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany podnosił, iż spółka nie mogła zgodzić się na przestój w pracy urządzenia w okresie dłuższym niż dwa dni, choć uprzednio bez zastrzeżeń zaakceptowała ofertę, która przewidywała orientacyjny termin. („około 3 dni”).

Nie budziło jednocześnie żadnych wątpliwości Sądu, iż powód – w pozostałym zakresie – w całości wywiązał się z zawartej umowy. Świadczyły o tym zarówno wiarygodne zeznania świadków W. W. (1) i A. K., jak również treść wiadomości e-mail S. R. (2) z dnia 29 marca 2017 r. (vide k. 63), w której oświadczył on w sposób jednoznaczny, że korpus dolny młyna został przez powoda wykonany. Bezzasadne w tym kontekście były twierdzenia kuratora pozwanego, iż powód nie przekazał pozwanemu zamówionego dzieła, skoro zakończenie jego realizacji było uzależnione od podjęcia stosownych działań przez (...) sp. z o.o.

Bezsprzecznie rację ma strona pozwana, iż powód nie wykonał w całości dzieła, do czego zobowiązał się w umowie z dnia 28 lipca 2016 r. Brak jest równocześnie podstaw do kwestionowania stanowiska pozwanego w zakresie, w jakim spasowanie korpusów młyna było kluczowe dla jego przyszłej eksploatacji. Wbrew jednakże twierdzeniom pozwanego, w ocenie Sądu powód był uprawniony do sporządzenia w dniu 19 kwietnia 2017 r. jednostronnego protokołu odbioru. Wprawdzie ostateczny termin do dnia 15 kwietnia 2017 r. dotyczył dostarczenia przez pozwanego górnego korpusu młyna, jednakże zdaniem Sądu brak reakcji pozwanego uprawniał powoda do skorzystania z przewidzianej w § 3 ust. 7 umowy możliwości sporządzenia rzeczonego protokołu odbioru. Z art. 354 k.c. wynika obowiązek współdziałania wierzyciela przy wykonywaniu przez dłużnika zobowiązania zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego. Nie zasługiwało wobec tego na uwzględnienie stanowisko pozwanego, iż powód powinien – po bezskutecznym upływie terminu na dostarczenia korpusu górnego – wyznaczyć termin, w którym zamierzałby dokonać odbioru dzieła. Z oczywistych względów odbiór dzieła (lub np. budowy) może nastąpić dopiero po zakończeniu prac z nim związanych. W przedmiotowej sprawie powód zasadnie przyjął, iż jest uprawniony do sporządzenia jednostronnego protokołu zdawczo-odbiorczego. Pozwany nie tylko, że nie zareagował na wiadomość e-mail z dnia 4 kwietnia 2017 r., ale w żaden sposób nie usprawiedliwił swojej nieobecności w siedzibie powoda w dniu 15 kwietnia 2017 r. i niedostarczenia potrzebnego powodowi górnego korpusu. Tym samym bezzasadne byłoby wyznaczanie kolejnego terminu celem dokonania oficjalnego odbioru, bowiem i wtedy powód mógłby odmówić w nim udziału wskazując, że dzieło nie zostało wykonane w całości. Bezsprzecznie pozwany odmówił – do czego był obowiązany – podjęcia współpracy z powodem w ramach realizacji umowy z dnia 28 lipca 2016 r. W ocenie Sądu odmowa ta nie była uzasadniona, zaś pozwany w toku niniejszego postępowania nie zdołał wykazać, by przyczyny takiego stanu rzeczy faktycznie były racjonalne i godne uwzględnienia. Faktem jest, iż nie doszło do „uzgodnienia” terminu odbioru dzieła, jednakże odpowiedzialność za to w całości spoczywa na pozwanej spółce. Powód już w lutym 2017 r. zwracał się o podanie terminu dostarczenia korpusu górnego młyna. Nie sposób bronić stanowiska, iż obowiązkiem powoda było wyznaczanie pozwanemu kolejnych terminów, skoro zaniechał on koniecznej współpracy w tym zakresie. Rację ma strona pozwana, iż właściwy odbiór dzieła mógł nastąpić dopiero po spasowaniu dwóch elementów przez powoda, jednakże sama to swoją postawą uniemożliwiła. Dlatego też w ocenie Sądu jednostronny protokół zdawczo-odbiorczy, zgodnie z § 3 pkt 7 umowy, uprawniał powoda do wystawienia faktury końcowej na kwotę 28.326,90 zł brutto.

Niezależnie od powyższego podnieść należy, iż w § 2 pkt 3 umowy strony przewidziały zastrzeżenie własności wykonanego przez powoda dzieła, ustalając, że „do momentu otrzymania kwot stanowiących pełną wartość brutto przedmiotu umowy”. Tym samym zawarły w umowie zapis analogiczny do art. 589 k.c., zgodnie z którym jeżeli sprzedawca zastrzegł sobie własność sprzedanej rzeczy ruchomej aż do uiszczenia ceny, poczytuje się w razie wątpliwości, że przeniesienie własności rzeczy nastąpiło pod warunkiem zawieszającym. Znajduje on zastosowanie, jeśli powstają wątpliwości co do skutków takiego zastrzeżenia – poczytuje się wtedy, że przeniesienie własności nastąpiło pod warunkiem zawieszającym; oznacza to, że właścicielem przedmiotu sprzedaży do chwili uiszczenia całej ceny pozostaje sprzedawca (trwały brak zapłaty ceny powoduje, że prawne skutki sprzedaży nie nastąpią). Dodatkowo wskazać warto, iż w niniejszej sprawie zapłata pozostałych 70 % wynagrodzenia miała nastąpić przed odbiorem urządzenia od powoda. Strony tą kwestię uregulowany w sposób odmienny od reguły, o której umowa w art. 642 § 1 k.c. Bezzasadne było zatem uzależnienie zapłaty reszty wynagrodzenia od oddania dzieła przez powoda. Podkreślić warto, że z że na gruncie umowy sprzedaży zastrzeżenie własności rzeczy sprzedanej nie oznacza zwolnienia nabywcy z obowiązków obligacyjnych wynikających z umowy, a w szczególności z obowiązku zapłaty ceny.

Co również istotne, pozwany nie skorzystał – na podstawie art. 638 § 2 k.c. – z żadnego z uprawnień wynikających z przepisów o rękojmi za wady rzeczy sprzedanej. Nie żądał obniżenia ceny i nie złożył oświadczenia o odstąpieniu od umowy (art. 560 § 1 k.c.). Wskazać marginalnie należy, że samo ewentualne wystąpienie wady rzeczy nie determinuje jeszcze odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi. Dopiero decyzja kupującego o skorzystaniu z któregoś z przysługujących mu uprawnień rodzi po stronie sprzedawcy określone obowiązki. Pozwany obciążył również powoda karą umowną za zwłokę, na którą następnie się powoływał (§ 4 pkt 1 umowy). Zgodnie z § 4 pkt 7 umowy, pozwanemu przysługiwało prawo do odstąpienia od umowy pod warunkiem zapłaty udokumentowanych i uzasadnionych kosztów wykonanej części pracy objętej umową. Pozwany nie wzywał również powoda do zmiany sposobu wykonania dzieła (art. 636 § 1 k.c.). Nie żądał również zwrotu uiszczonej zaliczki.

Rekapitulując powyższe rozważania, w ocenie Sądu powód w sposób należyty wykazał samą zasadność dochodzonego roszczenia, jak również uzasadnił wysokość kwoty, której zapłaty domagał się od pozwanego. W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie ulegało zdaniem Sądu wątpliwości, iż powód w znacznym zakresie wykonał umowę z dnia 28 lipca 2016 r. w sposób prawidłowy, a jedynie doznał przeszkód na ostatnim etapie jej realizacji z przyczyn leżących wyłącznie po stronie pozwanego. Wprawdzie w tych okolicznościach pozwanemu przysługiwało prawo odliczenia od ustalonego pierwotnie wynagrodzenia tego, co powód zaoszczędził wskutek niedokończenia dzieła, jednakże pozwany nie sprostał spoczywającemu na nim w tym zakresie ciężarowi procesowemu. W konsekwencji powodowi należała się pozostała część wynagrodzenia, przy uwzględnieniu uiszczonej przez pozwanego zaliczki. Co istotne, kontradyktoryjność procesu cywilnego wymaga, aby to strony wskazywały dowody dla wykazania swoich twierdzeń. Zasada kontradyktoryjności ma związek ze sposobem gromadzenia materiału procesowego, to jest twierdzeń faktycznych i służących ich weryfikacji wniosków dowodowych. Postępowanie cywilne ma charakter sporu o prawo prowadzonego przed sądem przez podmioty o przeciwstawnych interesach, zajmujące w postępowaniu sądowym pozycję równoprawnych przeciwników. Bierność strony nie zobowiązuje sądu - poza wyjątkowymi przypadkami - do prowadzenia dowodów z urzędu.

Dlatego też na mocy art. 627 k.c. w zw. z art. 639 k.c. i art. 6 k.c. Sąd zasądził od pozwanego (...) sp. z o.o. z siedzibą w T. na rzecz powoda Sieci Badawczej Ł. – Instytut (...) z siedzibą w T. kwotę 28.326,90 zł (40.467 zł – 12.140,10 zł) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 maja 2017 r. do dnia zapłaty.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. Termin zapłaty należności wynikał z faktury VAT i upływał z końcem 20 maja 2017 r. Pozwany pozostawał zatem w opóźnieniu od dnia następnego.

W przedmiocie kosztów procesu Sądu postanowił stosownie do art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w. zw. z art. 99 k.p.c. w myśl zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Strona powodowa poniosła koszty w postaci – opłaty od pozwu (1.417 zł), wynagrodzenia pełnomocnika (3.600 zł, zgodnie z § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r., Dz. U. z 2016 r., poz. 1667), opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (17 zł) oraz wynagrodzenia kuratora procesowego strony pozwanej, przyznanego postanowieniem z dnia 27 listopada 2019 r. (w kwocie 3.600 zł, wypłaconego z uiszczonej przez powoda zaliczki). Łączne koszty procesu powoda wyniosły 8.634 zł i taką kwotę należało w punkcie II sentencji wyroku zasądzić na jego rzecz od pozwanego.

Sędzia Ryszard Kołodziejski

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować w kontrolce uzasadnień,

2.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. pozwanego – r.pr. D. L.,

3.  Zwrócić pozwanemu zaliczkę w kwocie 200 zł,

4.  Przedłożyć z wpływem lub po 21 dniach od doręczenia z pkt 2.

Sędzia Ryszard Kołodziejski