Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 grudnia 2019 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Jarząbek

Protokolant: st. sekr. sądowy Maria Nalewczyńska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 03 grudnia 2019 r. w Warszawie

sprawy G. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

o wyrównanie emerytury

na skutek odwołania G. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

z dnia 9 maja 2019 r. znak: (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VII U 3671/19

UZASADNIENIE

W dniu 10 czerwca 2019 r. G. R. odwołała się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 9 maja 2019 r. znak (...) w zakresie daty przyznania prawa do emerytury. Odwołująca wskazywała, że nabyła prawo do emerytury powszechnej w 2013 roku i od tej daty, a nie od kwietnia 2019 r. powinna być liczona nowa podstawa emerytury, Odwołująca wskazywała, że również od tej daty powinno być wyliczone wyrównanie za cały okres począwszy od 2013 roku. (odwołanie z dnia 10 czerwca 2019 r. k. 3 a.s.)

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 4 lipca 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Organ rentowy w uzasadnieniu wskazał, że ubezpieczona od 01.04.2008r. pobierała emeryturę na podstawie art. 46 w związku z art. 29 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2018r., poz. 1270). W dniu 23.04.2019r. ubezpieczona złożyła wniosek o ustalenie prawa do emerytury powszechnej. Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach... świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż o miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu (w sytuacjach przewidzianych w ustawie). W myśl art. 116 ust. 1 ustawy postępowanie w sprawach świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, chyba że ustawa stanowi inaczej (w przypadkach w ustawie wskazanych), dlatego w ocenie organu rentowego emerytura powszechna została prawidłowo przyznana ubezpieczonej od dnia 01.04.2019r. (odpowiedź na odwołanie z dnia 4 lipca 2019 r. k. 4 a.s.)

Odwołująca w piśmie procesowym z dnia 16 sierpnia 2019 r. (data nadania) wskazywała, iż pozostaje na wcześniejszej emeryturze od 2008 roku. W 2013 r. uzyskała uprawnienia do pobierania emerytury powszechnej. Wskazywała, iż obowiązujące w tamtej dacie przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS obowiązującej od 1 stycznia 2013 r. nie dawały możliwości ponownego przeliczania kapitału początkowego, a sytuacja uprawnionych do emerytury pozostawała bez zmian bez względu na formę wypłacanej emerytury. Sytuacja zmieniła się na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019 r. stwierdzającego niekonstytucyjność wskazanych wyżej postanowień i konieczność ich uchylenia.

Odwołująca wskazywała, iż organ rentowy ma dokładną wiedzę od kiedy uprawniona pozostaje na emeryturze i od kiedy nastąpiło jej przejście na emeryturę powszechną. Działając zgodnie z interesem obywatela, który pokłada zaufanie do organu dysponującego jego pieniędzmi, organ winien dokonać wyrównania odwołującej od dnia kiedy faktycznie jest uprawniona do otrzymywania emerytury powszechnej a nie od dnia złożenia nowego wniosku na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego. (pismo z dnia 16 sierpnia 2019 r. k. 8 – 10 a.s.).

W piśmie procesowym z dnia 1 października 2019 r. organ rentowy podniósł, że w polskim systemie ubezpieczeń społecznych obowiązuje (z wyjątkami wskazanymi w ustawie) zasada wnioskowości wyrażona w art. 116 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Z uwagi na to, iż uprawniona złożyła wniosek o emeryturę w wieku powszechnym w dniu 23.04.2019r. emeryturę tę przyznano od 01.04.2019r., zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy. Zdaniem organu nie można uznać, że emerytura ta została wcześniej zaniżona, skoro nie została wcześniej przyznana (pismo organu rentowego z dnia 1 października 2019 r. k. 14 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

G. R., urodzona w dniu (...), na podstawie decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. z dnia 29 maja 2008 r. znak (...), uzyskała prawo do emerytury od 1 kwietnia 2008 r. tj. od miesiąca w którym zgłoszono wniosek o emeryturę. Następnie świadczenie było przeliczane i waloryzowane (decyzja z dnia 29 maja 2008 r. k. 93 a.r., decyzja z dnia 20.06.2008 k. 94 a.r., decyzja z dnia 16.03.2009 r. k. 105 a.r. decyzja z dnia15.03.2010 r. k. 107 a.r., decyzja z dnia 22.05.2012 r. k. 132 a.r., decyzja z dnia 15.03.2011 r. k. 147 a.r. ).

W dniu 23 kwietnia 2019r., w związku z wydaniem przez Trybunał Konstytucyjny wyroku z dnia 6 marca 2019r. G. R. złożyła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. wniosek o emeryturę (nieoznaczony tom a.r.).

W odpowiedzi na powyższe organ rentowy wydał w dniu 9 maja 2019 r. decyzję znak (...) o przyznaniu emerytury od 1 kwietnia 2019 r. tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek ( decyzja z dnia 9 maja 2019 r. nieoznaczona karta a.r.).

Powyższy stan faktyczny, który nie był sporny między stronami, Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach organu rentowego, wiarygodność tych dokumentów nie budziła wątpliwości.

Sąd oddalił wniosek o przesłuchanie świadków na okoliczność pozostawania przez odwołującą na emeryturze od 2008 r., osiągnięcia uprawnień do pobierania emerytury powszechnej w 2013 r., faktycznego otrzymywania emerytury przez odwołującą w sposób nieprzerwany od 2008 r., przyczyn niezłożenia wniosku o przyznanie emerytury powszechnej w 2013 r. przez odwołującą, gdyż takie dowody nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Przechodząc do oceny zaskarżonej decyzji, na wstępie należy wskazać, iż w myśl art. 116 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, postępowanie w sprawach świadczeń z ubezpieczenia społecznego wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego chyba, że ustawa stanowi inaczej. Natomiast zgodnie z treścią art. 129 ust. 1 powołanej ustawy, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu, z uwzględnieniem ust. 2.

Zasada działania na wniosek jest generalną zasadą postępowania emerytalno – rentowego. Reguła ta wyklucza możliwość wstecznego wypłacania świadczeń, tj. za okres od daty nabycia prawa, a przed złożeniem wniosku przez ubezpieczonego. Mimo więc, że nie budzi wątpliwości, iż prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego powstaje z urzędu, a decyzja organu rentowego ma charakter deklaratoryjny, samo spełnienie przesłanek warunkujących prawo do świadczenia nie stanowi podstawy do wypłaty świadczenia. Podstawą taką, zgodnie z treścią art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, jest wniosek zainteresowanego o przyznanie świadczenia. Należy uznać zatem, iż decydującą rolę ustawodawca przypisał woli uprawnionego, który nawet, jeżeli spełnia warunki nabycia prawa do świadczenia, nie musi z niego korzystać. Konsekwencją powyższego jest to, że dopiero złożenie wniosku o świadczenie powoduje obowiązek naliczenia świadczenia i jego wypłaty.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, ustalenie prawa do świadczenia przez stwierdzenie spełnienia jego warunków nie odpowiada przyznaniu świadczenia. Jeżeli zatem przesłanki uprawniające do świadczenia zostały spełnione przed datą złożenia wniosku o to świadczenie, to jego przyznanie nie może nastąpić wcześniej niż od miesiąca, w którym ten wniosek zgłoszono” (wyrok z dnia 12 września 2017 r., II UK 377/16; także wyrok z 26 listopada 2016 r., 16 I UK 407/15). Z powyższego orzecznictwa wynika, że przepis ten określa jedynie początkową datę wypłaty świadczenia, którą jest zasadniczo data powstania /nabycia prawa do świadczenia, a jedynie wtedy, gdy wniosek o świadczenie został złożony po upływie miesiąca od tej daty, to świadczenie wypłaca się nie wcześniej niż od miesiąca, w którym ten wniosek złożono.

W okolicznościach niniejszej sprawy ubezpieczona osiągnęła wiek emerytalny 60 lat w dniu 20.01.2013 roku, zaś z wnioskiem o emeryturę powszechną wystąpiła dopiero w dniu 23.04.2019 roku. W myśl wskazanych powyżej przepisów ustawy, od tego też miesiąca organ rentowy mógł przyznać jej prawo do emerytury w związkiem z ukończeniem 60 roku życia. Świadczenie przyznane zostało prawidłowo, zgodnie z powołanymi przepisami, od pierwszego dnia miesiąca, w którym ubezpieczona złożyła wniosek o to świadczenie tj. od dnia 1 kwietnia 2019 roku.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał, iż zaskarżona decyzja organu rentowego jest prawidłowa, dlatego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, o czym orzekł w sentencji wyroku.

Z. Odpis uzasadnienia doręczyć (...)