Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 grudnia 2019 r.

Sąd Rejonowy w Otwocku – III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący: SSR Paweł Witan

Protokolant: sekr. sądowy Magdalena Miętus

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2019 r. w Otwocku

na rozprawie

sprawy z powództwa K. S. (1)

przeciwko K. S. (2)

o alimenty

1) zasądza od pozwanego K. S. (2) tytułem alimentów na rzecz córki K. S. (1), ur. (...) kwotę po 700 (siedemset) złotych miesięcznie, płatną do rąk uprawnionej do 15-go dnia każdego miesiąca z góry, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, poczynając od 7 sierpnia 2019 r.;

2) w pozostałym zakresie powództwo oddala;

3) wyrokowi w pkt. 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności;

4) koszty procesu miedzy stronami wzajemnie znosi;

4) nieuiszczone koszty sądowe przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt III RC 279/19

UZASADNIENIE

K. S. (1), pozwem wniesionym do Sądu Rejonowego w Otwocku dnia 7 sierpnia 2019 r. wniosła o zasądzenie alimentów na swoją rzecz w kwocie po 1 300 zł miesięcznie od pozwanego K. S. (2). Wraz z pozwem powódka wniosła o zabezpieczenie w/w roszczenia na czas trwania postępowania, poprzez zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kwoty po 1 300 zł miesięcznie.

(pozew k. 2 - 4)

Sąd Rejonowy w Otwocku postanowieniem z dnia 12 sierpnia 2019 r. w trybie zabezpieczenia, na czas trwania postępowania, zobowiązał pozwanego do łożenia na rzecz córki alimentów w kwocie po 600 zł miesięcznie.

(postanowienie SR w Otwocku k. 6-7)

Na rozprawie w dniu 13 grudnia 2019 r. K. S. (1) podtrzymała żądanie powództwa, zaś pozwany K. S. (2) uznał powództwo do kwoty po 500 zł miesięcznie, a w pozostałym zakresie wniósł o oddalenie powództwa

(stanowisko stron na rozprawie k. 23)

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w postaci zeznań stron (k. 22-23) oraz dołączonych przez strony dokumentów (k. 5, 16, 20-21) Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. S. (1) ur. (...) jest córką K. S. (2).

(d. odpis aktu urodzenia k. 5)

Powódka obecnie ma 19 lat, w 2019 r. ukończyła liceum ogólnokształcące oraz zdała egzamin maturalny. W październiku 2019 r. podjęła naukę w Niepublicznym Policealnym Studium (...) w W. w specjalizacji fotografia artystyczna. Nauka w powyższym studium odbywa się w trybie dziennym, czesne wynosi 415 zł miesięcznie, zaś wraz z przyborami do szkoły koszt nauki wynosi ok. 500 zł miesięcznie.

(d. zaświadczenie k. 16, przesłuchanie powódki k. 22-23)

Powódka zamieszkuje w domu jednorodzinnym położonym w O. (stanowiącym współwłasność jej oraz pozwanego) wraz z matką, starszym bratem i bratem matki. Na koszt utrzymania powyższego domu składają się: opłata za prąd (ok. 400 zł miesięcznie w sezonie grzewczym i ok. 150 zł poza sezonem grzewczym – ogrzewanie w/w budynku w znacznej mierze jest bowiem na prąd, a dwa pomieszczenia ogrzewane są piecykiem na drewno), opłata za wywóz szamba – ok. 240 zł miesięcznie oraz opłata za wywóz śmieci – 20 zł/mc/osobę. Nadto ok. 380 zł miesięcznie wynosi opłata za Internet i telefon (obejmująca abonament telefoniczny dla powódki i jej rodziców oraz spłatę zakupionego na raty laptopa (miesięczna rata za w/w sprzęt wynosi ok. 160 zł miesięcznie)).

Nadto powódka potrzebuje na swoje wyżywienie ok. 650 zł miesięcznie (cierpi ona na nadczynność tarczycy z podejrzeniem choroby H., w związku z czym musi eliminować z diety produkty mięsne, rybne i nabiał), na odzież – ok. 150 zł miesięcznie, na środki higieniczne – ok. 100 zł miesięcznie, na zajęcia dodatkowe (joga i basen) – ok. 200 zł miesięcznie, na leki (na tarczycę, serce oraz uspokajające) – ok. 100 zł miesięcznie, na leczenie endokrynologiczne (opłaty za wizyty u lekarza oraz badania krwi) ok. 100 zł miesięcznie, na dojazd do szkoły – ok. 260 zł/mc oraz na wypoczynek wakacyjny – ok. 600 zł rocznie.

Ponadto powódka planuje, że na wyjazdy na plenery ze szkoły będzie potrzebować ok. 1800 zł rocznie. Na rozrywkę, wyjścia ze znajomymi K. S. (1) chciałaby dysponować kwotą ok. 300 zł miesięcznie.

Pozwana w przeszłości (w 2016 r.) dorabiała jako hostessa i zarabiała ok. 200 zł miesięcznie.

(d. przesłuchanie K. S. (1) k. 22-23)

Matka powódki pracuje w biurze (...) Pogrzebowego. Otrzymuje wynagrodzenie w wysokości ponad 3 000 zł miesięcznie.

(d. przesłuchanie K. S. (1) k. 22 - 23)

Pozwany K. S. (2) ma 53 lata, nie posiada wyuczonego zawodu. Od sierpnia 2019 r. wraz z partnerką wynajmuje w W. mieszkanie (wcześniej zamieszkiwał w jednym domu z powódką). Miesięczny koszt wynajmu w/w lokalu wynosi 2 000 zł (pozwany płaci połowę w/w kwoty).

Pozwany zatrudniony jest obecnie (od czerwca 2017 r.) jako kierowca busa (posiada prawo jazdy kat. B) na podstawie umowy zlecenia w (...) sp. z o.o. z oficjalnymi zarobkami w wysokości 2 250 zł miesięcznie brutto.

(d. zaświadczenie k. 20)

W pierwszej połowie 2019 r. pozwany wykonywał prace dorywcze, z których osiągał wynagrodzenie w wysokości ok. 2000-2500 zł miesięcznie. Wcześniej K. S. (2) zajmował się przewozem osób w firmie (...), prowadził działalność gospodarczą w zakresie handlu obwoźnego, pracował jako kierowca w piekarni, trudnił się także tynkowaniem, pracą na budowie, pracował również w magazynie.

Pozwany jest ojcem trojga dzieci – powódki oraz dwóch pełnoletnich i samodzielnych finansowo synów. Ma problemy zdrowotne z kręgosłupem.

(d. przesłuchanie K. S. (2) k. 23)

Od 2012-2013 r. pozwany przekazywał na utrzymanie powódki po 600 zł miesięcznie, w maju 2019 r. przekazał córce 500 zł, zaś w czerwcu 2019 r. - 400 zł.

(d. przesłuchanie K. S. (2) k. 23)

Sąd dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Sąd co do zasady uznał za wiarygodny zgromadzony w sprawie materiał dowodowy.

Sąd odmówił jedynie waloru wiarygodności zeznaniom powódki w zakresie, w jakim wynika z nich, że na odzież potrzebuje ok. 200 zł miesięcznie (albowiem w ocenie Sądu, mając na uwadze doświadczenie życiowe, powyższą kwotę należy uznać za zawyżoną, zaś usprawiedliwione wydatki na odzież dla powódki w ocenie Sądu wynoszą ok. 150 zł miesięcznie) oraz w zakresie, w jakim wynika z nich, że pozwany kilka lat temu twierdził, iż zarabia ok. 4000 zł miesięcznie (albowiem pozwany temu zaprzeczył, zaś powódka nie przedstawiła żadnego innego dowodu na poparcie swojego stanowiska).

Sąd nie dał również wiary zeznaniom pozwanego w zakresie, w jakim wynika z nich, że zarabia obecnie ok. 1700 zł netto miesięcznie – nie kwestionując, iż pozwany rzeczywiście zawarł umowę zlecenia zgodnie z którą winien otrzymywać powyższą kwotę, w ocenie Sądu faktyczne dochody pozwanego są wyższe, albowiem w przeciwnym razie nie zdecydowałby się na przeprowadzkę (z domu, którego jest współwłaścicielem) do wynajmowanego mieszkania, którego koszt najmu przypadający na pozwanego wynosi 1000 zł miesięcznie.

W pozostałym zakresie Sąd zeznaniom stron dał wiarę.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 133 § 1 kro rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. W doktrynie przyjmuje się, że celem ustalania, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie, należy dokonać oceny jego możliwości zarobkowych oraz majątkowych i oceny, czy ich wykorzystanie pozwala na osiągnięcie dochodu wystarczającego na zaspokojenie jego potrzeb życiowych, przy czym ocena ta winna być dokonywana w zasadzie analogicznie do oceny możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, jednakże z uwzględnieniem odrębności związanych z wiekiem dziecka i jego staraniami o zdobycie stosownych kwalifikacji zawodowych (zob. np. J. Wierciński (red)., Komentarz do art. 133 kro. Lexis Nexis).

Wskazać jednocześnie należy, iż zgodnie z ugruntowanym już w orzecznictwie poglądem wykładni art. 133 § 1 kro „nie można dokonywać w oderwaniu od art. 96 k.r.o., który nakłada na rodziców obowiązek troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i należytego przygotowania go do pracy dla dobra społeczeństwa, odpowiednio do jego uzdolnień. Obowiązek, o którym mowa, nie jest ograniczony przez termin dojścia uprawnionego do pełnoletniości. Nie jest również związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że ustaje z chwilą osiągnięcia przez uprawnionego określonego podstawowego względnie średniego wykształcenia. Należyte przygotowanie do przyszłej pracy zawodowej może również obejmować studia wyższe, jeżeli tylko uzdolnienia dziecka, jego ambicje i wytrwałość okażą się wystarczające do tego, by studia te rozpocząć, kontynuować i pomyślnie zakończyć. Z tej przyczyny w odniesieniu do dzieci, które osiągnęły pełnoletniość, należy brać pod rozwagę to, czy wykazują chęć dalszej nauki oraz czy ich zdolności oraz cechy charakteru pozwalają na kontynuowanie nauki. Rodzice nie mogą zatem uchylić się od obowiązku alimentowania studiującego dziecka przez powoływanie się na to, że mogłoby ono już "utrzymać się samodzielnie", gdyby podjęło pracę z chwilą osiągnięcia średniego wykształcenia. Jedynie brak pozytywnych wyników w nauce uzasadniałby ustanie obowiązku alimentacyjnego rodziców” (tak SN w wyroku z dnia 16 lipca 1998 r. sygn. I CKN 521/98).

O zakresie obowiązku alimentacyjnego decydują natomiast usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 kro). Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można jednoznacznie zdefiniować. Rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest uzależniony od cech osoby uprawnionej oraz od różnych okoliczności natury społecznej i gospodarczej w których osoba uprawniona się znajduje. Zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczać będą poszczególne sytuacje uprawnionego i zobowiązanego, konkretne warunki społeczno-ekonomiczne oraz cele i funkcje obowiązku alimentacyjnego. Dopiero na tym tle można określić potrzeby życiowe, materialne i intelektualne uprawnionego (uzasadnienie do tezy IV uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16.12.1987r., II CZP 91/86).

W ocenie Sądu z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż K. S. (1) nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Powódka w chwili obecnej ma już wprawdzie 21 lat, jednakże ukończyła jedynie szkołę średnią ogólnokształcącą, nie posiada więc żadnego zawodu, tym samym więc jej działania zmierzające do ukończenia kolejnej szkoły i zdobycia zawodu należy uznać za jak najbardziej usprawiedliwione.

Niemniej, mając na uwadze możliwości zarobkowe rodziców powódki i ich sytuację finansową, ponoszonych przez K. S. (1) wydatków na szkołę do której uczęszcza, w ocenie Sądu nie powinno się zaliczać do wydatków zmierzających do zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb powódki, o których mowa w art. 135 § 1 kro, albowiem powódka może skorzystać z dość szerokiej oferty publicznej, bezpłatnej edukacji policealnej i wyższej.

Nadto, mając na uwadze możliwości zarobkowe rodziców powódki, w ocenie Sądu za usprawiedliwione wydatki powódki (w rozumieniu art. 135 § 1 kro) w zakresie zaspokojenia potrzeb z zakresu zajęć dodatkowych i rozrywki należy uznać wydatki nie przekraczające łącznie ok. 150 zł miesięcznie.

W rezultacie na usprawiedliwione koszty utrzymania powódki należy uznać przypadające na nią koszty utrzymania domu, w którym przebywa (przy uwzględnieniu, że zamieszkują w nim 4 osoby), koszty wyżywienia powódki, ubrania, środków higienicznych i czystości, zajęć dodatkowych i rozrywki, a także koszty leczenia (w tym leków), dojazdów oraz koszty wyjazdów wakacyjnych – w sumie koszty te wynoszą więc ok. 1900 zł miesięcznie.

W ocenie Sądu, biorąc po uwagę wiek, wykształcenie, a także doświadczenie zawodowe pozwanego, jak również osiągane przez niego w przeszłości i obecnie dochody, uznać należy, iż możliwości zarobkowe pozwanego, rozumiane jako środki pieniężne, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności, stosownie do swych sił umysłowych i fizycznych (tak np. uchwała pełnego składu (...) – Izby Cywilnej i Administracyjnej z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, nr 4, poz. 42, wyrok SN z dnia 22 czerwca 2007 r., II UK 229/06, LEX nr 422753) wynoszą około 2500 zł netto miesięcznie.

W tej sytuacji, mając na uwadze usprawiedliwione potrzeby powódki, oraz możliwości majątkowe i zarobkowe pozwanego, zasadnym jest w ocenie Sądu obciążenie pozwanego K. S. (2) obowiązkiem łożenia tytułem alimentów na rzecz córki K. S. (1) w kwocie po 700 zł miesięcznie.

Zdaniem Sądu ustalona kwota alimentów nie obciąży nadmiernie pozwanego (nie przekracza jego możliwości zarobkowych i majątkowych, stanowiących górną granicę świadczeń alimentacyjnych).

Z kolei kwota żądana przez powódkę, tj. kwota 1 300 zł miesięcznie, zdaniem Sądu jest wygórowana i nie uwzględnia tego, iż do utrzymania powódki powinna przyczyniać się także jej matka, jak również okoliczności, iż – mając na uwadze wiek powódki i fakt, iż w przeszłości podejmowała prace dorywcze – również powódka ma możliwość dorobienia pewnej kwoty (chociażby w wakacje). Nadto kwota alimentów żądana w pozwie przekracza możliwości zarobkowe pozwanego.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd zasądził od K. S. (2) na rzecz córki K. S. (1) alimenty w kwocie po 700 zł miesięcznie, płatne, począwszy od 7 sierpnia 2019 r. (a więc od dnia wniesienia powództwa), do rąk uprawnionej do 15 tego dnia każdego miesiąca z góry wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek rat, zaś w pozostałym zakresie Sąd powództwo oddalił.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc znosząc je wzajemnie, o rygorze natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 333 § 1 pkt. 1 kpc, zaś o nieuiszczonych kosztach sądowych na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 102 kpc.