Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

16 stycznia 2020 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodnicząca: SSR Hanna Świderska

Protokolant: stażysta Paulina Janduła

po rozpoznaniu 16 stycznia 2020 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w B.

przeciwko A. S.

o zapłatę

1.  uchyla nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym wydany przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi 11 czerwca 2019 roku w sprawie o sygnaturze akt I Nc 476/19 w części, to jest co do kwoty 1.100 zł (jeden tysiąc sto złotych) i w tym zakresie oddala powództwo,

2.  w pozostałej części utrzymuje nakaz zapłaty w mocy,

3.  zasądza od pozwanej A. S. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej w B. kwotę 2.823,21 zł (dwa tysiące osiemset dwadzieścia trzy złote i dwadzieścia jeden groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1071/19

UZASADNIENIE

Pozwem z 9 maja 2019 roku powód (...) Spółka Akcyjna w B. wniósł o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym na podstawie weksla własnego, zobowiązującego pozwaną A. S. do zapłaty na jego rzecz kwoty 10.270,72 zł wraz z umownymi odsetkami za opóźnienie równymi dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie od 28 kwietnia 2019 r. do dnia zapłaty i kosztami procesu.

11 czerwca 2019 r. Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym (nakaz zapłaty – k. 13).

W zarzutach od tego nakazu pozwana, podniosła szereg zarzutów odnoszących się do nieprawidłowego wypełnienia weksla, braku wymagalności roszczenia, braku legitymacji czynnej powoda oraz nieważności poszczególnych postanowień umowy pożyczki zawartej z powodem, jak też ich abuzywnego charakteru, domagając się w konkluzji uchylenia nakazu zapłaty i oddalenia powództwa oraz zasądzenia zwrotu kosztów procesu (zarzuty – k.19-29).

W odpowiedzi na zarzuty powód podtrzymał żądanie pozwu (pismo procesowe – k. 41-48).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

17 lipca 2017 r. pozwana zawarła powodem umowę pożyczki gotówkowej nr (...). Pożyczkodawca udzielił pozwanej pożyczki, której całkowita kwota wyniosła 9.000 zł, zaś całkowita kwota do zapłaty wyniosła 19.440 zł, która obejmowała: kapitał pożyczki – 9.000 zł; opłatę przygotowawczą – 129 zł, prowizję – 7.771 zł, cenę „Twojego Pakietu – 1.100 zł; odsetki umowne. Pożyczka miała być spłacana w 36 ratach po 540 zł. Zabezpieczeniem spłaty pożyczki był weksel in blanco wystawiony przez pozwaną (umowa – k. 62-64, harmonogram – k. 65, deklaracja wekslowa – k. 66).

Pozwana nie dokonywała spłat zaciągniętego zobowiązania. Pismem z 27 lutego 2019 roku powód wezwał pozwaną do spłaty zadłużenia w kwocie 1.168 zł pod rygorem wypowiedzenia umowy pożyczki, a następnie, wobec braku spłaty, pismem z 28 marca 2019 roku wypowiedział umowę pożyczki oraz poinformował o wypełnieniu weksla na kwotę 10.270,72 zł. Zadłużenie to obejmowało: kwotę niespłaconej pożyczki – 10.248 zł, odsetki – 22,72 zł (wezwanie do zapłaty – k. 49, dowód nadania pisma – k. 50-52, śledzenie przesyłki – k. 53-55, wypowiedzenie umowy – k. 7, dowód nadania pisma – k. 56-58, śledzenie przesyłki – k.59-61).

Sąd zważył, co następuje.

Zarzuty pozwanej przeciwko nakazowi zapłaty z weksla, okazały się zasadne jedynie w części.

Możliwość wystawienia weksla niezupełnego i jego późniejszego uzupełnienia dopuszcza przepis art. 10 ustawy z 28 kwietnia 1936 r. - prawo wekslowe (Dz. U. z 2016 roku, poz. 160 ze zm.).

Wobec wniesienia przez pozwaną zarzutów od nakazu zapłaty wydanego na podstawie weksla (art. 485 § 2 k.p.c.), w których kwestionowała m.in. prawidłowość wypełnienia weksla, jak też abuzywny charakter niektórych jego postanowień umownych, spór został przeniesiony ze sfery stosunku wekslowego, na ogólną płaszczyznę prawa cywilnego, co wywołało ten skutek, że jej rozstrzygnięcie wymagało oceny zasadności roszczenia w świetle stosunku zobowiązaniowego, w związku z którym weksel został wystawiony.

Pod względem prawnym umowa pożyczki zawarta przez strony stanowi kredyt konsumencki w rozumieniu ustawy z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. z 2019 roku, poz.1083). Zgodnie bowiem z 3 przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Jak stanowi art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy, za umowę o kredyt konsumencki uważa się umowę pożyczki. Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy.

Oceniając sprawę w tym ujęciu wypada zauważyć, że zawarta pomiędzy stronami umowa odpowiadała powyższym regulacjom. Umowa ta nakładała na pozwaną przede wszystkim obowiązek zwrotu kwoty udzielonej pożyczki.

Pozwana nie wykazała przy tym, że dokonała spłaty zobowiązania w większym zakresie niż podał powód, choć to na niej ciążyła powinność wykazania tej okoliczności (art. 6 kc, art. 232 kpc). W konsekwencji podnoszone w zarzutach od nakazu zapłaty twierdzenia na okoliczność spłacenia części zadłużenia, jako gołosłowne, nie mogły odnieść postulowanego przez pozwaną skutku.

Z materiału dowodowego wynika, że powód miał podstawy do wypowiedzenia umowy, co uczynił. Wbrew twierdzeniom pozwanej, powód wykazał, że wysłał jej zarówno wezwanie do zapłaty jak i wypowiedzenie umowy, na co przedstawił dokumenty w postaci dowodów nadania pism oraz wydruku śledzenia przesyłek.

Powód był uprawniony obciążyć pozwaną także kosztami okołokredytowymi oraz naliczać oprocentowanie od kwoty niezwróconego kapitału po wypowiedzeniu umowy.

Pozwana ponadto powołała się w zarzutach na abuzywność części postanowień umownych.

Zgodnie z art. 385 ¹ § 1 kc postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Przepis art. 385 ¹ kc i art. 385 ² oraz 385 ³ kc określają materialnoprawne przesłanki ochrony konsumentów przed niedozwolonymi postanowieniami umownymi. Są one rozpatrywane bądź w ramach kontroli incydentalnej, a więc podczas rozpoznawania sprawy dotyczącej konkretnego stosunku obligacyjnego, ale także w ramach kontroli abstrakcyjnej prowadzonej zgodnie z zasadami przewidzianymi w art. 479 ³⁶ – 479 ⁴⁵ kpc. W przypadku kontroli incydentalnej, która polega na badaniu treści postanowień konkretnej umowy, gdy posłużono się wzorcem umowy, badanie to sprowadza się do analizy treści postanowień wzorca i może prowadzić do stwierdzenia bezskuteczności konkretnego postanowienia na podstawie art. 385 ¹ kc. Przepis ten jako kryterium oceny decydującym o uznaniu danej klauzuli za niedozwoloną wprowadza kształtowanie praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy.

Mając na względzie powyższe Sąd Rejonowy dokonał kontroli postanowień zawartych we wzorcu umowy pożyczki pod kątem art. 385 ¹ kc i nast. Nie ulega przy tym wątpliwości, że pozwana jest w omawianym stosunku obligacyjnym konsumentem, a powód przedsiębiorcą stosującym wzorzec umowny. Bez wątpienia również postanowienia umowy dotyczące prowizji za udzielenie pożyczki, opłaty przygotowawczej oraz opłaty za usługę „Twój pakiet” nie zostały z pozwaną uzgodnione indywidualnie, jak również nie dotyczą głównych świadczeń stron w przypadku umowy pożyczki.

W ocenie Sądu Rejonowego zapis umowny określający cenę za usługę „Twój pakiet” na kwotę 1.100 zł jest rażąco niekorzystny dla konsumenta albowiem nie daje realnych korzyści odpowiadających wartości tej ceny. Koszt przesunięcia dwóch rat jest praktycznie równy tym ratom (540 zł – miesięczna rata). Również koszt powiadomień SMS nie uzasadnia pobrania kwoty 1.100 zł (tak też Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z 27 maja 2019 roku, sygn. akt III Ca 346/19, opubl. w portalu orzeczeń).

Dlatego też postanowienie umowne w zakresie opłaty za „Twój pakiet” nie wiąże pozwanej. Tym samym należy przyjąć, że faktycznie pozwana miała spłacić kwotę niższą o 1.100 zł niż przewidywała to umowa.

Sąd pierwszej instancji nie podziela natomiast argumentacji pozwanej o abuzywności postanowień umownych dotyczących opłaty przygotowawczej i prowizji.

Obowiązujące przepisy prawa nie zabraniają stronom stosunku zobowiązaniowego umawiania się na prowizję, która obok odsetek stanowi wynagrodzenie dla pożyczkodawcy z tytułu udostępnienia pożyczkobiorcy środków finansowych i jest powszechnie stosowana nie tylko przez podmioty oferujące pożyczki krótkoterminowe, ale także instytucje bankowe. Na takiej samej zasadzie dozwolone jest pobieranie od pożyczkobiorców opłat przygotowawczych, czy też za udzielenie pożyczki. Ustalone przez powoda opłaty mieszczą się przy tym w limicie pozaodsetkowych kosztów kredytu przewidzianych art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim.

Jak wyjaśnił Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z dnia 17 sierpnia 2018 roku w sprawie III Ca 686/18 (opubl. w portalu orzeczeń), z woli ustawodawcy, takie działanie powoda, które przejawia się naliczeniem pozaodsetkowych kosztów kredytu w wysokości przewidzianej art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim, jest w pełni dopuszczalne. Nie można zatem stwierdzić, że tego rodzaju zastrzeżenia umowne w istocie mają na celu obejście przepisów o odsetkach maksymalnych. W sposób zgodny z przepisami prawa wierzyciel naliczył również odsetki kapitałowe oraz odsetki karne od zadłużenia przeterminowanego, przy czym umowa pożyczki jasno wskazywała stopę procentową tychże należności.

Niezasadny jest zarzut pozwanej o przedawnieniu roszczeniu, również w kontekście jednoczesnego zarzutu przedwczesności powództwa. Umowa została zawarta 17 lipca 2017 r., a wypowiedziana w marcu 2019 r. Nie upłynął zatem trzyletni termin przedawnienia, skoro powód wniósł pozew 9 maja 2019 roku.

Mając powyższe na uwadze Sąd Rejonowy na podstawie art. 496 kpc uchylił nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym wydany przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi 11 czerwca 2019 roku w sprawie o sygnaturze akt I Nc 47619 w części, to jest co do kwoty 1.100 zł i w tym zakresie oddalił powództwo, zaś w pozostałej części utrzymał nakaz zapłaty w mocy.

O odsetkach za opóźnienie orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i § 2 ¹ kc.

W zakresie kosztów postępowania Sąd orzekł w oparciu o zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu (art. 100 kpc). Zgodnie z tą zasadą strony powinny ponieść jego koszty w takim stopniu, w jakim przegrały sprawę.

Powód przegrał sprawę w 11%, a koszty poniesione przez strony wyniosły łącznie 7.489 zł (powód w kwocie 3.647 zł i pozwana w kwocie 3.842 zł). Powód winien ponieść 823,79 zł (7.489 *11%), a pozwana 6.665,21 (7.489 *89%). Dlatego Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.823,21 zł stanowiącą różnicę pomiędzy tym co poniosła, a co powinna ponieść (6.665,21-3.842).