Pełny tekst orzeczenia

Warszawa, dnia 12 lutego 2020 r.

Sygn. akt VI Ka 128/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SO Adam Bednarczyk

Sędziowie: SO Jacek Matusik

SR del. Justyna Dołhy

Protokolant: sekretarz sądowy Joanna Komorowska

przy udziale prokuratora Marka Traczyka

po rozpoznaniu dnia 12 lutego 2020 r.

sprawy A. K., syna K. i L., ur. (...) w M.

oraz M. K., córki W. i H., ur. (...) W.

oskarżonych o czyn z art. art. 162 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela subsydiarnego i prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego dla(...)

z dnia 9 października 2018 r. sygn. akt III K 557/17

1.  Zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób, że uniewinnia A. K. i M. K. od popełnienia zarzucanego im czynu;

2.  Zwalnia oskarżycielkę subsydiarną M. L. od kosztów sądowych w sprawie przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

SSO Jacek Matusik SSO Adam Bednarczyk SR del. Justyna Dołhy

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 128/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla (...) z dnia 9 października 2018 r., wydany w sprawie o sygn. akt III K 557/17

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

M. K.

uprzednia niekaralność oskarżonej

karta karna

151

2.1.1.2.

A. K.

uprzednia niekaralność oskarżonego

karta karna

152

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

--------------------

-----------------------------------------------------------

-------------

----------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

informacja z (...) (k. 155, 156)

Wobec treści wyroku Sądu odwoławczego ustalenia dotyczące stanu majątkowego oskarżonych pozostają bez znaczenia

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wydanego orzeczenia i mający wpływ na jego treść, polegający na niesłusznym przyjęciu, że oskarżeni mieli świadomość położenia w jakim w dniu zdarzenia znalazła się H. M., czego konsekwencją było skazanie oskarżonych za zarzucany im czyn.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest zasadny. Prokurator słusznie wskazał, że z konsekwentnych wyjaśnień oskarżonych wynika, że w dniu inkryminowanego zdarzenia, szykując się rano do wyjścia do pracy A. K. usłyszał bliżej nieokreślony hałas. Nie potrafił wskazać jego źródła, w związku z czym uznał, że najpewniej pochodzi on z zewnątrz budynku. Powiedział o tym oskarżonej M. K., niemniej jednak nie mogąc zlokalizować nigdzie w pobliżu źródła tego dźwięku oskarżeni przeszli nad tym faktem do porządku dziennego. Podkreślenia wymaga również fakt, iż oskarżeni byli skonfliktowani z H. M., a konflikt ten był dodatkowo eskalowany przez zachowanie oskarżycielki subsydiarnej, która (będąc ciotką oskarżonej) wrogo nastawiała swoją matkę wobec jej wnuczki i zamieszkującego z wnuczką męża. Oskarżeni, chcąc uniknąć kolejnych awantur nie zaglądali do pokoju zajmowanego przez babcię, gdyż nie byli tam mile widziani, a babcia opuszczała swój pokój wyłącznie kiedy słyszała, że oskarżonych nie ma już w domu. W związku zatem z powyższym, oskarżeni nie mogli mieć świadomości, że H. M. znalazła się tego dnia w położeniu bezpośrednio zagrażającym jej życiu.

Wniosek

uniewinnienie oskarżonych

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek jest w pełni zasadny. Wobec stwierdzonego powyżej braku świadomości oskarżonych co do pojawienia się zagrożenia życia i zdrowia H. M., koniecznym było stwierdzenie, iż nie wypełnili oni znamion zarzucanego im czynu. Niezbędnym bowiem elementem przypisania sprawcy zamiaru popełnienia przestępstwa z art. 162 1 k.k. jest stwierdzenie, że miał on świadomość powstania stanu zagrożenia dla życia lub zdrowia człowieka, utrzymywania się takiego stanu lub jego narastania (wyrok SA we Wrocławiu z 14.09.2017 r., II AKa 226/17, LEX nr 2381476).

3.2.

błędne wyeliminowanie z treści zarzutu stwierdzenia, że nieudzielenie pomocy H. M. skutkowało jej śmiercią.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Jak wskazano powyżej, na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie sposób ustalić, że oskarżeni w ogóle mieli świadomość co do pojawienia się zagrożenia życia i zdrowia H. M., tym bardziej zatem bezzasadnym i nieznajdującym żadnego poparcia dowodowego byłoby stwierdzenie, iż zachowanie oskarżonych spowodowało skutek w postaci śmierci H. M.

Wniosek

uznanie oskarżonych za winnych zarzucanego im czynu, tożsamego z zarzutem postawionym w treści subsydiarnego aktu oskarżenia

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec wskazanej wyżej bezzasadności zarzutu apelacyjnego, niemożliwym jest uzupełnienie opisu zarzucanego oskarżonym czynu o stwierdzenie, iż swoim zachowaniem spowodowali skutek w postaci śmierci H. M..

3.3.

rażąca niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonym

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Uniewinnienie oskarżonych przez Sąd Okręgowy niejako automatycznie pociąga za sobą bezprzedmiotowość zarzutów oraz wniosków dotyczących przyjętego przez Sąd Rejonowy wymiaru kary oraz ewentualnej polemiki w zakresie jej surowości.

Wniosek

wymierzenie oskarżonym kary pozbawienia wolności w zaostrzonym wymiarze, bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, a ponadto zasądzenie na rzecz oskarżycielki subsydiarnej oraz zadośćuczynienia w wysokości określonej przez Sąd II instancji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

j.w.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwi ęź le o powodach utrzymania w mocy

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

uniewinnienie oskarżonych od popełnienia zarzucanego im czynu.

Zwi ęź le o powodach zmiany

Mając na uwadze wskazane wyżej ustalenia faktyczne, w ocenie Sądu Okręgowego, zachowanie oskarżonych nie wypełniło znamion czynu zabronionego opisanego w treści art. 162 § 1 k.k. Wszelkie twierdzenia oskarżycielki subsydiarnej oraz przedstawione zarzuty odnośnie rzekomo niewłaściwego zachowania M. i A. K. wobec H. M., a także kwestie dotyczące ich uprawnienia do zajmowania mieszkania należnego ojcu oskarżonej na mocy zawartej z H. M. umowy dożywocia powinny zostać rozpoznane na drodze cywilnej. Podkreślenia bowiem wymaga, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na przypisanie zachowaniu oskarżonych znamion przestępstwa opisanego w art. 162 § 1 k.k. i nałożenia na nich odpowiedzialności karnej w jakimkolwiek wymiarze.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

----------------------------------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.4.1.

-------------------------------------------------------------------------

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-------------------------

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Sąd Okręgowy zwolnił oskarżycielkę subsydiarną M. L. od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych w sprawie przejmując je na rachunek Skarbu Państwa, albowiem uznał, iż nie jest ona w stanie ich ponieść bez uszczerbku dla swojego utrzymania.

7.  PODPIS

SSO Adam Bednarczyk

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość wyroku, w zakresie uznania oskarżonych za winnych popełnienia czynu z art. 162 § 1 k.k.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżycielka subsydiarna M. L.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Poszczególne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku, w tym zmiana opisu czynu zarzucanego oskarżonym poprzez wyeliminowanie zarzutu, że nieudzielenie pomocy H. M. skutkowało jej śmiercią oraz rażąca niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonym

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana