Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22.01.2014 r.

Sąd Okręgowy / Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Świdnicy

Wydział VII Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący-Sędzia : SSO Joanna Sawicz

Protokolant :st. sekretarz sądowy Gabriela Zaborowska

przy udziale - - -

po rozpoznaniu w dniu 22.01.2014 r. w Świdnicy

sprawy J. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania J. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.

z dnia 25.06.2013 r. Nr (...)

oddala odwołanie.

VIIU 1254/13

UZASADNIENIE

J. S. wniósł odwołanie od decyzji z dnia 25.06.2013r., podnosząc, że organ rentowy obniżył wysokość jego emerytury na skutek uwzględnienia okresu pracy w gospodarstwie rolnym. Zdaniem odwołującego błędnie wyliczono wysokość świadczenia przy uwzględnieniu art. 56 ust.1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ponieważ nie zastosowano innych przepisów regulujących kwestię zwiększenia emerytury o okres pracy w gospodarstwie rolnym a to art. 56 ust.3. Nadto wnioskodawca stwierdził, iż uzasadnienie zaskarżonej decyzji jest zbyt ogólnikowe i nie pozwala poznać motywów rozstrzygnięcia.

Strona pozwana Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. wniosła o oddalenie odwołania, podnosząc, że powód miał przyznane prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy na stałe. Na skutek złożonego wniosku o doliczenie okresu pracy w gospodarstwie rolnym od dnia 18.01.1964r. do dnia 21.06.1971r. dokonano ponownego przeliczenia świadczenia przy uwzględnieniu stażu w gospodarstwie rolnym . Jednak tak wyliczone świadczenie jest mniej korzystne od dotychczas pobieranego.

Sąd ustalił, co następuje:

J. S. ur. (...) pracował w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16-go roku życia. Następnie wnioskodawca był zatrudniony od dnia 19.05.1971r. do dnia 18.09.1971r. w Kółku Rolniczym w S. jako kierowca ciągnika, od dnia 26.11.1971r. do dnia 20.06.1973r. w Miejskim Zarządzie Budynków Mieszkalnych w Z. jako robotnik budowlany i od dnia 15.07.1975r. do dnia 24.11.1987r. w (...) Spółdzielni (...) w Z. jako rozdzielca i brygadzista ustawiacz. Przy czym od dnia 1.06.1987r. do dnia 27.11.1987r. uprawniony był do zasiłku chorobowego

W dniu (...) powód złożył wniosek o rentę inwalidzką. Decyzją z dnia 28.11.1987r. organ rentowy przyznał mu prawo do renty inwalidzkiej od dnia (...)tj. od dnia wyczerpania zasiłku chorobowego.

Decyzją z dnia 11.08.1999r. organ rentowy przyznał J. S. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy na stałe. Świadczenie to zostało obliczone przy uwzględnieniu podstawy wymiaru świadczenia w wysokości 547,70 przy zastosowaniu wskaźnika podstawy wymiaru – 76,37%, kwoty bazowej w wysokości 717,16 , okresów składkowych po 1,3% za każdy rok oraz okresów uzupełniający do 25 lat po 0,7% za każdy rok. Po dokonaniu kolejnych waloryzacji kwota renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wyniosła na dzień 1.03.2011r. – 834,49 zł ( decyzja z dnia 15.03.2011r.), zaś na dzień 1.03.2012r. – 905,49 zł, a na dzień 1.03.2013r. – 941,71 zł. Do w/w świadczenia powodowi przysługuje prawo do dodatku pielęgnacyjnego.

Decyzją z dnia 20.02.2013r. wydaną z urzędu, organ rentowy przyznał powodowi prawo do emerytury w związku z osiągnięciem 65-go roku życia od dnia (...) w wysokości 820,48 zł, zaś po waloryzacji 853,30 zł. Wysokość świadczenia emerytalnego została ustalona przy przyjęciu okresów składkowych, podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy i kwoty bazowej w wysokości 717,16 oraz kolejnych waloryzacji . Jednak z uwagi na fakt , że była ona niższa od dotychczas pobieranej renty, została podniesiona do jej wysokości, tj. do kwoty 905,49 zł, zaś od dnia 1.03.2013r. – 941,71 zł.

W dniu (...) powód złożył wniosek o emeryturę, wskazując, że od dnia 18.01.1964r. do dnia 21.06.1971r. pracował w gospodarstwie rolnym rodziców. Decyzją z dnia 24.04.2013r. organ rentowy odmówił mu prawa do emerytury, wskazując, że decyzją z dnia 20.02.2013r. przyznano mu z urzędu prawo do takiego świadczenia. W piśmie z dnia 27.05.2013r. powód wskazał, że zaskarża powyższą decyzję , ponieważ w istocie nie składał on żadnego wniosku o emeryturę, a jedynie o jej przeliczenie z uwzględnieniem okresów pracy w gospodarstwie rolnym. Nadto oświadczył, że nie było jego wolą uzyskanie prawa do emerytury, a jedynie zmiana wysokości już przyznanego świadczenia.

W związku z tym organ rentowy rozpoznając powyższy zarzut , wydał zaskarżoną decyzję z dnia 25.06.2013r. , w której ustalił wysokość emerytury przy uwzględnieniu okresów pracy w gospodarstwie rolnym.

Przy ustalaniu wysokości świadczenia uwzględniono w wymiarze 1,3% 195 miesięcy okresów składkowych i 45 miesięcy okresów uzupełniających do 240 ustawowych miesięcy wymaganych do przyznania emerytury, mnożąc je przez dotychczasową podstawę wymiaru i dodając 24% kwoty bazowej w wysokości 717,12. A następnie wyliczono emeryturę przy zastosowaniu proporcji okresów składkowych do łącznie ustalonych okresów składkowych i uzupełniających (195 miesięcy podzielono przez 240 ) w kwocie 765,96 zł . Przy czym z uwagi, że była ona niższa od kwoty najniższej emerytury , podwyższono ja do tej kwoty – 831,15 zł. Jednocześnie w piśmie z dnia 26.06.2013r. poinformowano świadczeniobiorcę, że po uwzględnieniu okresu pracy w gospodarstwie rolnym emerytura jest niższa od ustalonej w decyzji z dnia 20.02.2013r., w związku z tym będzie wypłacane świadczenie korzystniejsze.

( dowód: akta ZUS)

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszym postępowaniu przedmiotem sporu jest wysokość emerytury ustalona w zaskarżonej decyzji z dnia 25.06.2013r., przy czym zarzuty wnioskodawcy dotyczą przeliczenia świadczenia przy uwzględnieniu okresów pracy w gospodarstwem rolnym. Zdaniem bowiem odwołującego błędnie zastosowano przepis art. 56 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz.U z 2009, Nr 153, poz. 1227 ze zm. w brzmieniu obowiązującym w dacie zaskarżonej decyzji). Jednocześnie pokreślenia wymaga, że wnioskodawca nie złożył żadnych zarzutów w zakresie podstawy wymiaru świadczenia, okresów składkowych i uzupełniających przyjętych przez stronę pozwaną oraz kwoty bazowej.

Decyzją z dnia 20.02.2013r. , od której powód nie złożył odwołania, organ rentowy zgodnie z art. 27a ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, nr 153, poz. 1227) przyznał mu prawo do emerytury z urzędu w związku z osiągnięciem 65-go roku życia i jednocześnie ustalił wysokość świadczenia w oparciu o przepis art. 54a w/w ustawy podwyższając do kwoty dotychczasowej renty.

Przechodząc do rozważań odnośnie wysokości emerytury powoda przy uwzględnieniu okresu pracy w gospodarstwie rolnym, przede wszystkim należy podnieść, że w myśl art. 10ust.1pkt 3 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, nr 153, poz. 1227) przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również przypadające przed dniem (...)okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16-go roku życia, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. Przy czym w przypadku powoda z uwagi na wykazanie jedynie 16 lat i 3 miesięcy ( a nie 20 lat) okresem uprawniającym go do przyznania emerytury będzie w myśl art. 28 pkt 2 w/w ustawy udowodnienie 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych – por. wyrok SN z dnia 11.01.2011r. , IUK246/10, LEX nr 738534

Zgodnie z art. 53 ust.1 i 3 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych emerytura wynosi ustawy 24% kwoty bazowej, o której mowa w art. 19 oraz po 1,3% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych i po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych; przy czym emeryturę, której podstawę wymiaru stanowi podstawa wymiaru świadczenia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1 i ust. 2, oblicza się od tej samej kwoty bazowej, którą ostatnio przyjęto do ustalenia podstawy wymiaru, a następnie emeryturę podwyższa się w ramach waloryzacji przypadających do dnia nabycia uprawnień do emerytury. Przepis art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, nr 153, poz. 1227) stanowi, że podstawę wymiaru emerytury dla osoby, która wcześniej miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, stanowi:

1)podstawa wymiaru renty - w wysokości uwzględniającej rewaloryzację oraz wszystkie kolejne waloryzacje przypadające w okresie następującym po ustaleniu prawa do renty, z zastrzeżeniem art. 15 ust. 5, albo

2)  podstawa wymiaru ustalona na nowo w myśl art. 15.

Powód nie zgłosił wniosku o przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia na nowo, nie złożył żadnych nowych zarobków , stąd też możliwe było jedynie ustalenie wysokości w oparciu o dotychczasowa podstawę wymiaru renty i dotychczasową kwotę bazową.

Natomiast zgodnie z treścią art. 56 ust.1 w/w ustawy osobie, której przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględniono okresy pracy w gospodarstwie rolnym określone w art. 10, oblicza się wysokość przysługującego świadczenia jako część świadczenia obliczonego w myśl art. 53, z uwzględnieniem okresów pracy w gospodarstwie rolnym, proporcjonalnie do udziału okresów składkowych i nieskładkowych w okresie stanowiącym sumę okresów składkowych, nieskładkowych i uwzględnionych okresów pracy w gospodarstwie rolnym . Przy czym określenie użyte w art. 56 ust. 3 ustawy "z uwzględnieniem całego udowodnionego okresu pracy w gospodarstwie rolnym" odnosi się do "całego okresu" uzupełniającego brakujące okresy składkowe i nieskładkowe w celu nabycia prawa do świadczenia emerytalnego. A zatem, jeżeli okresy składkowe zostały uzupełnione przez okresy pracy w gospodarstwie rolnym ( w przypadku powoda do 20 lat- 240 miesięcy), to wówczas obliczona emerytura stanowi kwotę proporcjonalną okresów składkowych z powszechnego ubezpieczenia społecznego ( w przypadku powoda 195 miesięcy) do udziału okresów składkowych i nieskładkowych w okresie stanowiącym sumę okresów składkowych, nieskładkowych i uwzględnionych okresów pracy w gospodarstwie rolnym ( 240 miesięcy = 195 ok. skład. + 45 ok. rolne). Jednocześnie na podstawie przepisu art. 56 ust.3 tak ustalone świadczenie zwiększa się o kwotę odpowiadającą części składkowej emerytury ustalonej według zasad wymiaru określonych w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników, z uwzględnieniem całego udowodnionego okresu pracy w gospodarstwie rolnym, z tym że okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym - bez podlegania innemu ubezpieczeniu społecznemu - po ukończeniu 16 roku życia, przypadające przed dniem (...)uwzględnia się, jeżeli przypadają nie wcześniej niż 25 lat przed ustaleniem prawa do emerytury. A zatem, skoro wnioskodawca nabył prawo do emerytury z dniem (...)., zaś okres pracy w gospodarstwie rolnym obejmuje lata 1964-1971, tj. znacznie wcześniej niż 25 lat przed ustaleniem prawa do emerytury, to brak jest podstaw do zastosowania przepisu art. 56ust.3 w/w ustawy.

Przy czym nawet hipotetyczne wyliczanie kwoty zwiększenia, o którym mowa w art. 56 ust.3 w/w ustawy nie skutkowałoby wzrostem emerytury ponad kwotę ustaloną w decyzji z dnia 20.02.2013r. W tym miejscu należy ponownie wskazać, że chodzi o okresy pracy w gospodarstwie rolnym w rozmiarze niezbędnym do ustalenia prawa do świadczenia; w przypadku powoda jest to 45 miesięcy. W myśl art. 24 ustawy z dnia 20.12.1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U z 2008 roku, nr 50, poz. 291 ze zm. ) emerytura rolnicza składa się z części składkowej i części uzupełniającej. Jak wynika z brzmienia art. 56 ust. 3 zwiększenie z tytułu podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolniczemu oblicza się tylko w zakresie części składkowej; nie dolicza się natomiast części uzupełniającej. Zgodnie z art. 25 ust. 2a pkt 4 w zw. z art. 25 ust.5 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników część składkową za okres pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, przypadających przed dniem (...) – po 0,5% emerytury podstawowej za każdy rok. Oznacza to, że w przypadku powoda byłaby to kwota 15,58 zł (45*0,5%:12*831,15= 15,58 zł; przy zaliczeniu 7 lat i 5 miesięcy byłaby to kwota 30,82 zł). Doliczając ja do kwoty wyliczonej proporcjonalnie emerytury, którą podwyższono do kwoty emerytury minimalnej , świadczenie wzrosłoby do kwoty 846,73 zł i nadal byłoby niższe od ustalonej w decyzji z dnia 20.02.2013r. w kwocie 941.71 zł poczynając od dnia 1.03.2013r.

Jednocześnie wbrew twierdzeniom odwołującego, pomimo wyliczenia w zaskarżonej decyzji emerytury , której wysokość okazała się niższa od ustalonej w decyzji z dnia 20.02.2013r. , organ rentowy nie obniżył wysokości dotychczasowego świadczenia, co wynika wprost z pisma z dnia 26.06.2013r., tym bardziej, że w myśl art. 54a w zw. z art. 27a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, emerytura, przyznana z urzędu nie może być niższa od pobieranej dotychczas renty z tytułu niezdolności do pracy.

Odnosząc się do stanowiska powoda, nie można również pominąć, że w toku procesu nie wskazał on żadnych merytorycznych zarzutów i twierdzeń, których składania obowiązek wynika m.in. z przepisu art. 232 k.p.c., pomimo, że strona pozwana wielokrotnie w pismach procesowych wyjaśniała w sposób czytelny i spójny zasady wyliczenia świadczenia.

A zatem mając na uwadze , powyższe rozważania Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴§1 k.p.c. oddalił odwołanie.