Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2018 roku

Sąd Rejonowy w Nowym Dworze Mazowieckim w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodnicząca – SSR Anna Zajączkowska

Protokolant – (...)

Przy udziale prokuratora (...) (...)

oraz oskarżyciela posiłkowego (...) (...)

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach (...)

sprawy (...)

syna (...) i (...)

ur. (...)

w (...)

oskarżonego o to, że:

w okresie od dnia(...) roku do dnia (...) roku w (...) w województwie (...), działając w krótkich odstępach czasu
w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, prowadząc własną działalność gospodarczą, doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (...)
z siedzibą w (...) w kwocie (...) zł wprowadzając w błąd co do zamiaru i możliwości wywiązania się z zapłaty za (...) faktur zakupu towarów,

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

o r z e k a

I.  oskarżonego (...) uniewinnia od zarzucanego mu w akcie oskarżenia czynu;

II.  na podstawie art. 632 pkt 2 kpk kosztami procesu obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt II K 677/(...)

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Oskarżony (...) od (...) roku prowadził działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej w (...). W prowadzeniu działalności gospodarczej pomagała mu żona (...). W okresie (...) roku oskarżony razem z żoną prowadzili trzy sklepy na terenie (...). (...) osób. Z uwagi na zmniejszone obroty prowadzonych przez oskarżonego sklepów, oskarżony jeszcze w 2013 roku zdecydował się na przystąpienie do sieci (...). Przystąpienie do sieci Lewiatan nie poprawiło sytuacji finansowej oskarżonego. W okresie (...) roku oskarżony miał problemy z bieżącym regulowaniem wierzytelności. Oskarżony zalegał również z odprowadzaniem składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, podatków. Z jego majątku w (...) roku toczyło się kilka egzekucji komorniczych. W toku postępowań egzekucyjnych w (...) roku komornicy wyegzekwowali z majątku oskarżonego należne świadczenia.

Z uwagi na przystąpienie do sieci Lewiatan do oskarżonego zgłosił się na początku marca (...) roku przedstawiciel (...) (...) z ofertą dostaw mięsa i wędlin. Oskarżony i jego żona zdecydowali się na współpracę z (...) (...), ponieważ współpraca z tą spółką umożliwiała sprzedaż wędlin w prowadzonych przez nich sklepach w promocyjnych cenach. Sprzedaż produktów przez (...) (...) oskarżonemu następowała z odroczonym terminem płatności. Pierwsza faktura za dostarczony towar została wystawiona przez (...) (...) w dniu 11 marca (...) roku z terminem płatności przypadającym na dzień 19 marca (...) roku. Oskarżony z uwagi na problemy finansowe zapłacił należność wynikającą z tej faktury dopiero w dniu 26 marca (...) roku. Pomimo, że oskarżony uiścił należność z tej oraz następnych faktur znacznie po terminie płatności (...) (...) nadal dostarczała w marcu, kwietniu i do połowy maja (...) roku towar do sklepów oskarżonego i jego żony. Ostatnia płatność przelewem bankowym z rachunku bankowego oskarżonego na rachunek bankowy (...) (...) nastąpiła w dniu (...) (...) roku.

Oskarżony nie zapłacił należności wynikających z:

1.  faktury nr (...) wystawionej w dniu (...) (...) roku z terminem płatności przypadającym na dzień (...) (...) r. na kwotę 120,16 zł

2.  faktury nr (...) wystawionej w dniu (...) (...) roku z terminem płatności przypadającym na dzień (...) (...) r. na kwotę 2019,27 zł

3.  faktury nr (...) wystawionej w dniu (...) (...) roku z terminem płatności przypadającym na dzień 8 kwietnia (...) r. na kwotę 2468,57 zł

4.  faktury nr (...) wystawionej w dniu (...) (...) roku z terminem płatności przypadającym na dzień 10 kwietnia (...) r. na kwotę 1392,08 zł

5.  faktury nr (...) wystawionej w dniu 8 kwietnia (...) roku z terminem płatności przypadającym na dzień (...) (...) r. na kwotę 1782,91 zł

6.  faktury nr (...) wystawionej w dniu 10 kwietnia (...) roku z terminem płatności przypadającym na dzień (...) kwietnia (...) r. na kwotę 177,42 zł

7.  faktury nr (...) wystawionej w dniu 10 kwietnia (...) roku z terminem płatności przypadającym na dzień (...) kwietnia (...) r. na kwotę 1655,50 zł

8.  faktury nr (...) wystawionej w dniu 11 kwietnia (...) roku z terminem płatności przypadającym na dzień 18 kwietnia (...) r. na kwotę 1629,72 zł

9.  faktury nr (...) wystawionej w dniu 14 kwietnia (...) roku z terminem płatności przypadającym na dzień 21 kwietnia (...) r. na kwotę 1220,94 zł

10.  faktury nr (...) wystawionej w dniu (...) (...) roku z terminem płatności przypadającym na dzień (...) (...) r. na kwotę 220,34 zł

11.  faktury nr (...) wystawionej w dniu (...) (...) roku z terminem płatności przypadającym na dzień (...) (...) r. na kwotę 1471,52 zł

12.  faktury nr (...) wystawionej w dniu (...) kwietnia (...) roku z terminem płatności przypadającym na dzień 24 kwietnia (...) r. na kwotę 356,66 zł

13.  faktury nr (...) wystawionej w dniu (...) kwietnia (...) roku z terminem płatności przypadającym na dzień 24 kwietnia (...) r. na kwotę 3538,84 zł

14.  faktury nr (...) wystawionej w dniu 24 kwietnia (...) roku z terminem płatności przypadającym na dzień 1 maja (...) r. na kwotę 1097,25 zł

15.  faktury nr (...) wystawionej w dniu 29 kwietnia (...) roku z terminem płatności przypadającym na dzień 6 maja (...) r. na kwotę 1169,60 zł

16.  faktury nr (...) wystawionej w dniu 8 maja (...) roku z terminem płatności przypadającym na dzień (...) r. na kwotę 969,78 zł

17.  faktury nr (...) wystawionej w dniu (...) roku z terminem płatności przypadającym na dzień 22 maja (...) r. na kwotę 537,40 zł.

W dniu (...) roku (...) (...) wezwała oskarżonego do zapłaty kwoty 20.404,11 zł w terminie 5 dni od daty otrzymania pisma. Oskarżony w tym terminie nie uregulował zaległości. Z uwagi na zaległości w regulowaniu należności (...) (...) zaprzestała od dnia (...) roku dalszych dostaw. W (...) roku nie dochodziła na drodze sądowej swych roszczeń od oskarżonego.

Pod koniec (...) roku sytuacja finansowa oskarżonego się pogorszyła. W marcu (...) roku oskarżony z żoną podjęli decyzję o zamknięciu prowadzonych sklepów.

(...) w dniu (...) roku przeniosła na (...) swoje wierzytelności na podstawie umowy cesji – przelewu wierzytelności. (...) w dniu (...) roku wezwał oskarżonego do zapłaty kwoty 24.200,54 zł. Następnie dochodził roszczeń wynikających z (...) faktur na drodze sądowej. Po uzyskaniu orzeczenia zasądzającego na jego rzecz kwotę (...) złotych wraz z odsetkami skierował w 2016 roku sprawę do egzekucji komorniczej. Egzekucja z majątku oskarżonego okazała się bezskuteczna. W tym czasie z majątku oskarżonego toczyło się kilkadziesiąt egzekucji komorniczych.

(...) ma (...), (...). (...). (...)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: wyjaśnień oskarżonego (k. 87-88, 145, 266-269), zeznań świadków: częściowo (...) (k. 20v-21, 146-148), (...) (k. 42v, 148-149), (...) (k. 182-183), (...) (k. 184-185), (...) (k. 185-187), wydruku Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej (k. 11), postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Piasecznie (k. 12, 156), pisma ZUS (k. 40), pisma Naczelnika Urzędu Skarbowego w (...) (k. 49), lista zaległości z wszystkich podatków (k. 50), pisma Komornika Sądowego przy SR w Nowym Dworze Mazowieckim (k. 61), karty karnej (k. 114, 178, 220), zaświadczenia o niezaleganiu opłacanych składek (k. 121, 124), zaświadczenia o niezaleganiu podatkach (k. 122, 123), list płac (k. 125 – 136), protokołu kontroli podatkowej (k. 137 – 139), PIT B (k. 140), (...) (k. 141 – 142, 143-144), nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym (k. 158-159), umowy cesji (k. 160-162, 166-169), aneksu do umowy cesji (k. 164), odpisu KRS (k. 170- 177), zestawienia należności (k. 227), faktura Vat (k. 228 – 259), wezwania (k. 260), przedsądowego wezwania do zapłaty (k. 261 – 262), dokumentów znajdujących się w aktach spraw: Km 1932/15, Km 42/15, Km 664/14, Km 1379/14, Km 7245/15, Km 109/15, Km 110/15, Km 147/15, Km 158/15, Km 469/(...), Km 239/16, (...), (...).

Oskarżony (...) w toku postępowania nie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Wyjaśniał, że nie uregulował należności wynikających z (...) faktur za dostarczony przez (...) (...) towar z uwagi na brak wystarczających środków.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Żaden z przeprowadzonych w toku rozprawy dowodów nie pozwolił na to, aby odmówić wiary wyjaśnieniom oskarżonego, w szczególności w zakresie w jakim tłumaczył powody ze względu na które nie uregulował należności wobec (...) (...) Oskarżony tłumaczył brak uregulowania należności wobec tej spółki w (...) roku swą złą sytuacją finansową pozwalającą jedynie na bieżące wypłaty wynagrodzenia dla 16 pracowników, zapłaty za towar dostarczany do prowadzonych przez niego sklepów. Wyjaśniał, że w (...) roku on i jego żona cały czas liczyli na poprawę sytuacji, na to, że prowadzone przez nich sklepy zwiększą swe obroty. Wyjaśnienia oskarżonego w tym zakresie mają potwierdzenie w zeznaniach świadka (...), protokole kontroli podatkowej, listach płac, informacji o wysokości dochodu (straty) z pozarolniczej działalności gospodarczej w roku podatkowym (...), zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym 2013, zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym (...). Należało także dać wiarę wyjaśnieniom oskarżonego, w których twierdził, że nie wprowadzał w błąd przedstawicieli (...) (...) co do swej sytuacji finansowej oraz co do zamiaru wywiązania się z zaciągniętych zobowiązań. Oceniając wyjaśnienia oskarżonego w tym zakresie wskazać trzeba, że to nie oskarżony zabiegał o nawiązanie współpracy z (...) (...) To przedstawiciel tej spółki nawiązał w marcu (...) roku współpracę z oskarżonym z uwagi na to, że sklep prowadzony przez oskarżonego przystąpił do sieci (...). (...) (...) dostarczając oskarżonemu towar w okresie objętym aktem oskarżenia czyli od (...) (...) roku do (...) roku, zdawała sobie sprawę ze złej sytuacji finansowej oskarżonego, skoro zapłata należności z pierwszej faktury wystawionej w dniu 11 marca (...) roku nastąpiła z opóźnieniem, pomimo, że towar był sprzedany z odroczonym termin zapłaty. Oskarżony także następnych faktur za dostarczany towar nie regulował w terminie. Pomimo tego (...) (...) nadal w okresie od (...) (...) roku do (...) roku dostarczała towar do sklepów oskarżonego, aż do połowy maja (...) roku. Jak wskazywali w swoich zeznaniach przedstawiciele tej spółki w tym okresie szereg podmiotów gospodarczych współpracujących z tą firmą miało problem z bieżącym regulowaniem swych należności. (...) (...) mając świadomość tego, że podmioty te mają problemy z bieżącym regulowaniem należności nadal z tymi podmiotami współpracowała, licząc na poprawę sytuacji.

Należało także dać wiarę oskarżonemu, że nie wprowadzał w błąd przedstawicieli (...) (...) co do zamiaru wywiązania się z zaciągniętych zobowiązań, czyli zapłaty za dostarczony towar. Oceniając wyjaśnienia oskarżonego w tym zakresie, trzeba mieć na uwadze, że oskarżony, wprawdzie po terminie, lecz jednak w okresie od (...) (...) roku do (...) (...) r. regulował swe zobowiązania względem spółki. Jak wyjaśnił pozostałych należności nie zapłacił, gdyż (...) (...) nie starała się zbyt skutecznie dochodzić swych należności, zaś on przede wszystkim starał się w (...) roku płacić w terminie wynagrodzenie pracownikom oraz płacić tym przedsiębiorcom, którzy dostawy towaru uzależniali od zapłaty za poprzednie dostawy. Z wyjaśnieniami oskarżonego w tym zakresie korespondują pozostałe dowody przeprowadzone w toku rozprawy. Z dokumentów ujawnionych w toku rozprawy wynika, że (...) (...) ograniczyła swe działania mające na celu odzyskanie należności do skierowania w maju (...) roku do oskarżonego wezwania do zapłaty. Spółka w (...) roku nie dochodziła swych należności na drodze sądowej. Pracownicy (...). (...), (...), (...) nie pamiętali czy w (...) roku podejmowali inne działania mające na celu odzyskanie należności, jak wizyty w sklepach oskarżonego, rozmowy telefoniczne. Okoliczności podawane przez świadka (...) w czasie składania zeznań na etapie postępowania przygotowawczego, że oskarżony unikał kontaktu z przedstawicielami pokrzywdzonej spółki, zmienił w czerwcu (...) roku numer telefonu, co uniemożliwiło spółce dochodzenie roszczeń, nie znalazły potwierdzenia w zeznaniach pracowników jego (...). (...), (...), (...). Sam świadek (...) z racji pełnionej w spółce funkcji, skali prowadzonej przez spółkę działalności, nie miał możliwości samodzielnie poczynić spostrzeżeń na temat współpracy z oskarżonym. Świadek, jak zeznał na rozprawie mógł pomylić okoliczności współpracy z oskarżonym ze współpracą z innym przedsiębiorcą, ponieważ podobnych spraw spółka prowadzi kilkanaście. Zatem skoro przedstawiciele pokrzywdzonej spółki nie potrafili na rozprawie podać szczegółów współpracy z oskarżonym, tego, w jaki sposób spółka w (...) roku próbowała dochodzić od oskarżonego należności za dostarczony towar, to oznacza brak dowodów w świetle których należałoby odmówić wiary wyjaśnieniom oskarżonego, że (...) (...) w (...) roku nie podejmowała zbyt skutecznie działań windykacyjnych. .

Oceniając zamiar oskarżonego wywiązania się z zaciągniętych wobec (...) (...) zobowiązań trzeba mieć na uwadze również to, że oskarżony w okresie od (...) (...) roku do (...) roku prowadził działalność gospodarczą w trzech sklepach, zatrudniał 16 pracowników. Oskarżony w tym okresie podejmował szereg działań mających na celu zwiększenie obrotów swych sklepów. Jednak jak wynika z jego wyjaśnień oraz zeznań jego żony, świadka (...), z uwagi na konkurencję ze strony sklepu należącego do sieci Biedronka, nie było to możliwe. W drugiej połowie (...) roku sytuacja oskarżonego zamiast się poprawić uległa pogorszeniu, co skutkowało zwiększeniem jego zadłużenia i zamknięciem trzech sklepów w marcu (...) roku. Relacja oskarżonego i jego żony w tym zakresie zasługuje na wiarę. Koresponduje ona z treścią ujawnionych w toku rozprawy dokumentów. Ponadto jest powszechnie wiadomym, że w ostatnich kilku latach z uwagi na konkurencję dużych sieci handlowych, spadły znacznie obroty małych i średnich przedsiębiorców prowadzących sklepy, wielu z nich musiało zakończyć prowadzenie działalności gospodarczej.

Sąd dał wiarę zeznaniom (...). Zeznania złożone przez tego świadka są logiczne, spójne. Świadek pomimo tego, że jako żona oskarżonego, miała interes w składaniu zeznań określonej treści, szczerze w ocenie Sądu opisała okoliczności prowadzonej przez nią i jej męża działalności gospodarczej w okresie (...) -2016, przyczyn ze względu na które jej mąż nie uregulował należności wobec (...) (...) Okoliczność, że świadek nie pamiętał wszystkich szczegółów związanych ze współpracą z (...) (...) jest zrozumiała z uwagi na upływ czasu oraz związany z tym naturalny proces zapominania, jak również z uwagi na to, że świadek przez okres ponad (...) lat razem z (...), zaś współpraca z pokrzywdzoną spółką trwała stosunkowo krótko.

Podobnie zeznania świadków (...), (...), (...) Sąd uznał za wiarygodne. Wprawdzie w toku postępowania sądowego świadkowie nie pamiętali wszystkich szczegółów współpracy z oskarżonym, ale biorąc pod uwagę upływ czasu oraz to, że świadkowie współpracują z szeregiem podmiotów gospodarczych, okoliczność, iż nie pamiętali wszystkich szczegółów tej współpracy jest zrozumiała i nie ma wpływu dla oceny wiarygodności tych świadków.

Na wiarę zasługuje także treść dokumentów ujawnionych i zaliczonych w poczet materiału dowodowego. Autentyczność oraz wartość dowodowa tych dokumentów nie budzi wątpliwości Sądu. Dokumenty te nie były kwestionowane przez żadną ze stron.

W świetle powyższych dowodów i poczynionych na ich podstawie ustaleń, Sąd doszedł do przekonania, iż w okolicznościach niniejszej sprawy nie można przyjąć, że oskarżony zachowaniem swoim dopuścił się wyczerpania przestępstwa oszustwa.

Zgodnie z treścią art. 286 § 1 k.k. kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Przypisanie przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. wiąże się z wykazaniem, że sprawca obejmował swoją świadomością wprowadzenie w błąd innej osoby oraz to, że doprowadza ją w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Zatem aby przypisać oskarżonemu popełnienie przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. należałoby wykazać, że oskarżony działał z zamiarem doprowadzenia pokrzywdzonej (...) (...) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, wywołując u jej przedstawicieli błędne przekonanie o możliwości i zamiarze wywiązania się z umowy.

Przeprowadzone w toku rozprawy dowody nie pozwalają na przyjęcie, że oskarżony wprowadził w błąd przedstawicieli (...) spółka komandytowa co do zamiaru i możliwości wywiązania się z zapłaty za (...) faktur zakupu towarów.

O czym już była mowa w uzasadnieniu przy omawianiu wyjaśnień oskarżonego, to nie oskarżony zabiegał o nawiązanie współpracy z (...) (...), zapewniając ją, że ma możliwość zapłaty za dostarczany towar. To przedstawiciel (...) (...) nawiązał współpracę z oskarżonym. Spółka dostarczając oskarżonemu towar w okresie od (...) (...) roku do (...) roku, a więc w okresie za który oskarżony nie uregulował należności względem (...) (...), wynikających z (...) faktur, musiała zdawać sobie sprawę ze złej sytuacji finansowej oskarżonego, skoro zapłata należności z pierwszej faktury wystawionej w dniu 11 marca (...) roku nastąpiła z opóźnieniem, pomimo, że towar był sprzedany z odroczonym termin zapłaty. Oskarżony także następnych faktur za dostarczany towar nie regulował w terminie. Pomimo tego (...) (...) nadal w okresie od (...) (...) roku do (...) roku dostarczała towar do sklepów oskarżonego. Jak wskazywali w swoich zeznaniach przedstawiciele tej spółki w tym okresie szereg podmiotów gospodarczych współpracujących z tą firmą miało problem z bieżącym regulowaniem swych należności. Pokrzywdzona spółka miała zatem świadomość problemów finansowych oskarżonego w okresie od (...) (...) roku do (...) roku i pomimo tej świadomości dostarczała towar oskarżonemu, licząc na to, że oskarżony ureguluje swe należności. W związku z tym nie można przyjąć, że dostawa towaru oskarżonemu przez spółkę (...) sp. z o.o. (...) w okresie od (...) (...) roku do (...) r. nastąpiła na skutek wprowadzenia przedstawicieli (...) (...) w błąd co do możliwości wywiązania się z zapłaty za dostarczany towar.

W realiach tej sprawy nie można także przyjąć, że oskarżony w okresie od (...) (...) roku do (...) roku działał z góry powziętym zamiarem niewywiązania się z zapłaty za (...) faktur. Trzeba mieć na uwadze, że oskarżony w czasie współpracy z pokrzywdzoną spółką w okresie od 11 marca (...) roku do (...) (...) roku, wprawdzie po terminie, ale jednak regulował swe zobowiązania względem spółki. Jak wyjaśnił pozostałych należności nie zapłacił, gdyż (...) (...) nie starała się zbyt skutecznie dochodzić od niego swych należności, zaś on z uwagi na złą sytuacją finansową przede wszystkim starał się w (...) roku płacić w terminie zatrudnianym przez siebie pracownikom wynagrodzenie oraz płacić tym kontrahentom, którzy nadal dostarczali mu towar i uzależniali dostarczenie towaru od zapłaty za poprzednie dostawy. Takie działania w ocenie oskarżonego pozwalały na dalsze prowadzenie sklepów. Oskarżony postępując w ten sposób liczył na to, że wkrótce jego sytuacja ulegnie poprawie. Należy także mieć na uwadze, że przeprowadzone dowody nie pozawalają na przyjęcie, że oskarżony w okresie maj (...) – listopad 2016 r. w jakikolwiek sposób utrudniał windykację należności przez (...) (...). W szczególności, że unikał kontaktu z przedstawicielami spółki, nie odbierał korespondencji. Można przypuszczać, że gdyby (...) (...) w (...) roku nie ograniczyła swych działań windykacyjnych do skierowania do oskarżonego wezwania do zapłaty, lecz dochodziła swych należności na drodze sądowej, miała szanse na wyegzekwowanie swych należności. Jak wynika z akt postępowań egzekucyjnych, które toczyły się w (...) roku z majątku oskarżonego, komornicy wyegzekwowali roszczenia innych podmiotów z majątku oskarżonego w tym okresie. Oskarżony przez cały okres (...) roku prowadził jeszcze działalność gospodarczą, zatrudniał pracowników. Podejmował szereg działań mających na celu zwiększenie obrotów swych sklepów. Jednak jak z uwagi na konkurencję ze strony sklepu należącego do sieci Biedronka nie było to możliwe. Pod koniec (...) roku jego sytuacja zamiast się poprawić, uległa pogorszeniu, co skutkowało zwiększeniem jego zadłużenia i ostatecznie zamknięciem trzech sklepów w marcu (...) roku. W rezultacie w momencie kiedy nabywca wierzytelności (...) dochodził należności wynikających z (...) faktur, egzekucja z majątku oskarżonego okazała się bezskuteczna.

Zatem skoro oskarżony swoim zachowaniem nie wypełnił znamion przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. należało uniewinnić go od popełnienia zarzucanego mu w akcie oskarżenia czynu.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k.