Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lutego 2014 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia, Wydział VIII Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Bartłomiej Koelner

Protokolant: Anna Hrydziuszko

po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2014 r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa J. D.

przeciwko R. J.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

I.  pozbawia w całości wykonalności tytuł wykonawczy – wyrok zaoczny Sądu Rejonowego w Jaśle z dnia 23 lipca 1996 r. wydany w sprawie o sygnaturze akt
I C 141/96 z powództwa R. J. przeciwko J. D. o zapłatę, opatrzonego klauzulą wykonalności w dniu 16 września 1996 r.;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.567 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w tym 1.200 zł kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 8 sierpnia 2013 r. powód J. D., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o pozbawienie w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Jaśle z dnia 23 lipca 1997 r. wydanego w sprawie o sygn. akt I C 141/96, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności w dniu 17 września 1996 r. Jednocześnie wniósł o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwu podał, iż wskazany wyrok, w którym Sąd Rejonowy w Jaśle, zasądził od niego na rzecz R. J. kwotę 7.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi, wydany został w dniu 23 lipca 1996 r., a w dniu 16 września 1996 r. wyrokowi temu nadana została klauzula wykonalności, a więc należność jest przedawniona od co najmniej 7 lat.

W odpowiedzi na pozew pozwany, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu podał, iż podstawą wydanego wyroku były ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego. Wskazał, iż zgodnie z art. 4421 § 2 k.c. roszczenie z tytułu odszkodowania za szkodę popełnioną przestępstwem przedawnia się z upływem 20 lat od dnia popełnienia przestępstwa. Ponadto podniósł, iż przez długi okres nie znał miejsca pobytu pozwanego, w związku z czym nie mógł wszcząć postępowania egzekucyjnego, więc powołanie się przez pozwanego na przedawnienie stoi w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

W dniu 15 grudnia 1995 r. Sąd Rejonowy w Jaśle w sprawie o sygn. akt II K 33/95 wydał wyrok, w którym uznał oskarżonego J. D. za winnego tego, że w dniu 15 października 1994 r. w J. w dyskotece (...) znajdując się w stanie po użyciu alkoholu uderzył co najmniej dwukrotnie pięścią w twarz R. J., w wyniku czego pokrzywdzony doznał złamania kości jarzmowej, szczękowej oraz ścian oczodołu i złamania korony zęba 21, co spowodowało rozstrój jego zdrowia na czas powyżej dni 7.

(bezsporne)

W dniu 23 lipca 1996 r. Sąd Rejonowy w Jaśle w sprawie o sygn. akt I C 141/96 wydał wyrok zaoczny, w którym zasądził od pozwanego J. D. na rzecz powoda R. J. kwotę 7.000 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 15 października 1994 r. oraz kwotę 503 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. W dniu 16 września 1996 r. wyrokowi temu została nadana klauzula wykonalności.

Dowód:

-

Wyrok zaoczny z dnia 23 lipca 1996 r., sygn. akt I C 141/96 k. 9-10.

Podstawą wydania powyższego wyroku były ustalenia wydanego w postępowaniu karnym wyroku skazującego, sygn. akt II K 33/95.

(bezsporne)

Na skutek wniosku złożonego w lipcu 2013 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia – Śródmieścia M. P. na podstawie tytułu wykonawczego – wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Jaśle z dnia 23 lipca 1996 r. wydanego w sprawie o sygn. akt I C 141/96 wszczął postępowanie egzekucyjne przeciwko J. D..

Dowód:

-

Zawiadomienie o zajęciu wynagrodzenia za pracę k. 14;

-

Zawiadomienie o wszczęciu egzekucji k. 12.

Sąd zważył co następuje

Powództwo było uzasadnione i jako takie zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Podstawę prawną żądania powoda stanowił przepis art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., zgodnie z którym dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie.

Celem wskazanego powyżej powództwa jest udaremnienie możliwości przeprowadzenia jakichkolwiek czynności egzekucyjnych na podstawie określonego tytułu wykonawczego. Przez zdarzenia określone w przywołanym przepisie należy z kolei rozumieć okoliczności faktyczne, z którymi przepisy prawa materialnego wiążą wygaśnięcie zobowiązań, albo które powodują niemożność egzekwowania świadczeń wynikających z tytułu egzekucyjnego. Do zdarzeń powodujących niemożność egzekwowania świadczeń zalicza się przede wszystkim przedawnienie roszczenia, skorzystanie z dłużnika z prawa zatrzymania, rozłożenie świadczenia obciążającego dłużnika na raty oraz prolongatę terminu spełnienia świadczenia udzieloną dłużnikowi przez wierzyciela

W niniejszej sprawie powód podniósł, iż roszczenie objęte tytułem wykonawczym, którego pozbawienia wykonalności żąda uległo przedawnieniu, gdyż orzeczenie wydane zostało w 1996 r.

Pozwany kwestionował zasadność podniesionego zarzutu przedawnienia wskazując, iż termin przedawnienia roszczeń wynikających z faktu popełnienia przestępstwa, zgodnie z art. 4421 § 2 k.c. wynosi 20 lat. Ponadto podniósł, iż powołanie się przez pozwanego na zarzut przedawnienie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Zgodnie z art. 125 k.c. roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu.

Przepis art. 125 § 1 k.c. nie wskazuje początku biegu przewidzianego w nim terminu przedawnienia, dlatego też zastosowanie znajdzie art. art. 124 § 2 k.c., który jako początek biegu takiego terminu wskazuje zakończenie postępowania. W przypadku roszczeń zasądzonych prawomocnym orzeczeniem nie budzi wątpliwości, że zdarzeniem wyznaczającym początek biegu terminu przedawnienia przewidzianego w art. 125 § 1 k.c. jest uprawomocnienie się orzeczenia.

Wskazany dziesięcioletni termin przedawnienia podlega ogólnym regułom dotyczącym biegu terminu przedawnienia, w szczególności może on ulegać zawieszeniu i przerwaniu.

Po przeanalizowaniu okoliczności faktycznych niniejszej sprawy Sąd doszedł do przekonania, iż podniesiony przez powoda zarzut przedawnienia roszczenia zasługiwał na uwzględnienie, a w konsekwencji tytuł wykonawczy powinien był być pozbawiony wykonalności.

Dochodzone przez pozwanego roszczenie zasądzone zostało przez Sąd Rejonowy w Jaśle w dniu 23 lipca 1996 r., wyrok ten uprawomocnił się w dniu 16 września 1996 r., zatem od dnia następnego rozpoczął bieg dziesięcioletni termin przedawnienia. Tym samym stwierdzić należy, iż roszczenie uległo przedawnieniu w dniu 17 września 2006 r.

Sąd nie podzielił argumentacji pozwanego, który powoływał się na treść art. 4421 § 2 k.c., który przewiduje 20 letni termin przedawnienia dla roszczeń o naprawienie szkody wynikłej ze zbrodni lub występku. Wskazać należy, iż przepis ten został wprowadzony do kodeksu cywilnego dopiero na mocy ustawy z dnia 16 lutego 2007 r., która zmieniła niniejszą ustawę dopiero z dniem 10 sierpnia 2007 r. Z ustawy zmieniającej jednoznacznie zaś wynika, iż nowo wprowadzony przepis stosuje się do roszczeń powstałych po nowelizacji kodeksu, a do wcześniej powstałych tylko wtedy gdy nie uległy one przedawnieniu przed dniem wejścia z życie ustawy, a więc w dniu 10 sierpnia 2007 r.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie sposób także uznać, iż powód podnosząc zarzut przedawnienia działał sprzecznie z zasadami współżycia społecznego. Co prawda ignorowanie przez niego obowiązku naprawienia szkody powstałej na skutek popełnionego przez niego przestępstwa powinno być negatywnie ocenione w świetle zasad współżycia społecznego. Wskazać jednak należy, iż pozwany tolerował ten stan przez wiele lat, nie podejmując żadnych kroków prawnych. Podkreślić należy, iż rolą instytucji przedawnienia jest stabilizacja stosunków prawnych i gwarantowanie ich pewności, dopuszczenie bowiem możliwości realizowania roszczeń bez jakiegokolwiek ograniczenia w czasie prowadziłoby do sytuacji, w której strony pozostawałyby przez dziesiątki lat w niepewności co do swojej sytuacji prawnej. Jak wskazuje się w doktrynie ( vide S. Rudnicki w: Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, W-wa 1999, s. 338) i orzecznictwie, nie uwzględnienie zarzutu przedawnienia wymaga daleko posuniętego rygoryzmu co do wyjątkowości sytuacji mogących usprawiedliwić takie stanowisko Sądu. Norma art. 5 k.c. ma bowiem charakter wyjątkowy i można ją zastosować w sytuacji, gdy w innej drodze nie można zabezpieczyć interesu osoby zagrożonej wykonaniem prawa podmiotowego drugiej osoby. Zdaniem Sądu analiza okoliczności faktycznych niniejszej sprawy nie pozwala na uznanie, iż podniesiony przez powoda zarzut przedawnienia jest nadużyciem prawa. Pozwany bowiem miał dostatecznie dużo czasu aby wszcząć kroki prawne, w celu wyegzekwowania przysługującego mu roszczenia, jednakże tego przez ponad 16 lat nie uczynił. W ocenie Sądu zaś bez znaczenia pozostaje fakt, iż jak twierdzi pozwany egzekucja nie była wszczynana, albowiem i tak okazała by się bezskuteczna. Przede wszystkim wskazać należy, iż aby okoliczność tę stwierdzić pozwany powinien był chociaż podjąć próbę wyegzekwowania należności, czego jednak nie uczynił. Ponadto materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie nie daje podstaw aby uznać, iż powód swoim działaniem w jakikolwiek sposób uniemożliwił wszczęcie postępowania egzekucyjnego.

Z powyższych względów Sąd orzekł jak w pkt I wyroku.

Orzeczenie o kosztach procesu znajduje podstawę w art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Mając na uwadze, iż powód wygrał niniejszy proces w całości, Sąd zasądził na jego rzecz od pozwanego kwotę 1.567 zł, na którą składają się kwota 1.200 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego, kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz kwota 350 zł tytułem uiszczonej opłaty od pozwu.