Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2019 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Andrzej Makówka

Protokolant: Justyna Leszczyńska

po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2019 roku w Rybniku

na rozprawie

sprawy z powództwa M. J.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2 183,44 zł (dwa tysiące sto osiemdziesiąt trzy złote czterdzieści cztery grosze) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 lipca 2016 r. do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 1 152,29 zł (jeden tysiąc sto pięćdziesiąt dwa złote dwadzieścia dziewięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  zwraca powodowi niewykorzystaną zaliczkę w wysokości 390,91 zł (trzysta dziewięćdziesiąt złotych dziewięćdziesiąt jeden groszy).

Sygn. akt VI GC 22/18

UZASADNIENIE

Powód M. J. pozwem z 11 października 2017 r. wniósł o zasądzenie od pozwanej Towarzystwa (...) S.A. w W. 7.741,80 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot i dat wskazanych w pozwie i kosztami procesu. Podał, że 21 kwietnia 2016 r. uszkodzeniu uległ pojazd marki S. (...) należący do poszkodowanej I. W.. Sprawca szkody był ubezpieczony w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanej. Poszkodowana wynajmowała pojazd zastępczy od powoda przez 45 dni za czynszem 196,80 zł na dzień. Łącznie koszt najmu wyniósł 8.856 zł, lecz pozwana wypłaciła odszkodowanie z tego tytułu w wysokości 1.520 zł. Poszkodowana skorzystała także z usług holowania za opłatą 246 zł, załadunku i rozładunku uszkodzonego pojazdu za opłatą 147,60 zł oraz parkowania przez 23 dni za stawką 24,60 zł (łączny koszt parkowania 565,80 zł), łączny koszt tych usług wyniósł 959,40 zł, lecz pozwana z tego tytułu wypłaciła odszkodowanie w wysokości 553,60 zł (holowanie 246 zł, załadunek i rozładunek 147,60 zł, parkowanie 160 zł). Powód nabył wierzytelność odszkodowawczą od poszkodowanej i dochodził zapłaty różnicy pomiędzy należnym a wypłaconym odszkodowaniem.

Nakazem zapłaty z 7 listopada 2017 r. uwzględniono powództwo.

W sprzeciwie pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Potwierdziła zasadę swojej odpowiedzialności i wysokość wypłaconego odszkodowania. Zarzuciła, że uzasadniony czas najmu wynosił 19 dni, a stawka 80 zł za dobę. Wskazała, że poinformowała poszkodowaną o akceptowalnych przez nią stawkach. Zarzuciła, że uzasadniony okres parkowania wynosił 8 dni, a stawka 20 zł za dobę oraz że wypłacone odszkodowanie tytułem kosztów holowania zostało zawyżone. Ponadto, pozwana zarzuciła, że odsetki powinny rozpocząć swój bieg od daty wyrokowania.

Sąd ustalił:

Wskutek zdarzenia drogowego z 21 kwietnia 2016 r. uszkodzeniu uległ pojazd marki S. (...) należący do poszkodowanej. Zgłoszenie szkody pozwanej nastąpiło 22 kwietnia 2016 r., a oględziny przeprowadzono 28 kwietnia 2016 r. 7 maja 2016 r. otrzymano poprawioną kalkulację. Od 13 maja 2016 r. do 4 czerwca 2016 r. trwała naprawa pojazdu.

Dowód: harmonogram likwidacji szkody k. 13, akta szkody k. 71-197 w tym formularza komunikacyjnego k. 85-88

Od 21 kwietnia 2016 r. do 4 czerwca 2016 r. upoważniona przez poszkodowaną M. W. wynajmowała od powoda pojazd zastępczy marki S. (...) za stawką 196,80 zł dziennie. Łącznie wysokość czynszu za 45 dni wyniosła 8.856 zł (= 45 dni x 196,80 zł za dzień). Pojazd potrzebny był poszkodowanej do dojazdów do pracy.

Dowód: umowa najmu k. 9, oświadczenie k. 10, ogólne warunki najmu k. 11, protokół zdawczo-odbiorczy k. 12, oświadczenie k. 30, faktura VAT k. 15, zeznania świadka I. W. k. 226 verte

Poszkodowana przelała na powoda wierzytelność z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego przysługującą jej wobec pozwanej. Ponadto, upoważniła powoda do odbioru odszkodowania za holowanie i postój pojazdu. Faktura obejmująca czynsz najmu została doręczona pozwanej 20 czerwca 2016 r.

Dowód: umowa przelewu k. 18, upoważnienie k. 16, dowód doręczenia k. 15 verte

Pismem z 22 kwietnia 2016 r. poszkodowana została poinformowana o akceptowalnej przez pozwaną stawce za najem pojazdu w wysokości 80 zł. Poszkodowana w tym czasie wynajmowała już pojazd u powoda.

Dowód: pismo z 22 kwietnia 2016 r. k. 96 verte, zeznania świadka I. W. k. 226 verte

Pozwana w piśmie z 7 lipca 2016 r. uznała za zasadny okres 19 dni najmu oraz stawkę dzienną czynszu najmu 80 zł i przyznała z tego tytułu odszkodowanie 1.520 zł (19 dni x 80 zł za dzień). Pozwana uznawała żądaną przez powoda stawkę za najem pojazdu klasy B w 2016 r. w innych sprawach.

Dowód: pisma pozwanej k. 22-27, k. faktury VAT z potwierdzeniami przelewu k. 31-33

Poszkodowana skorzystała z usługi holowania (246 zł), załadunku i rozładunku uszkodzonego pojazdu (147,60 zł) oraz parkowania (przez 23 dni za stawką 24,60 zł, łącznie 565,80 zł) świadczonej przez powoda na łączną kwotę 959,40 zł. Faktura obejmująca wymienione należności została doręczona pozwanej 28 lipca 2016 r.

Dowód: faktura VAT z dowodem doręczenia k. 17

Pozwana w piśmie z 20 sierpnia 2016 r. za zasadne uznała 8 dni parkowania za stawką dzienną 20 zł i przyznała z tego tytułu odszkodowanie 160 zł. Pozostała kwota przyznanego odszkodowania wynosiła 393,60 zł, a więc w pełni pokrywała dochodzone roszczenie z tytułu kosztów holowania, załadunku i rozładunku uszkodzonego pojazdu. Pozwana uznawała w 2016 r. stawki żądane przez powoda w innych sprawach.

Dowód: pismo pozwanej k. 23, faktury VAT i potwierdzenia przelewu k. 35-36

Pomimo odwołań od decyzji i wezwań do zapłaty pozwana nie wypłaciła dalszego odszkodowania.

Dowód: odwołania k. 28-29, wezwania do zapłaty k. 19-21

Uzasadniony czas naprawy pojazdu wynosił 26 dni. Średnia dzienna stawka najmu pojazdu zastępczego na lokalnym rynku wynosiła 94,96 zł. Średni uzasadniony koszt wynajmu pojazdu wynosił 2.468,96 zł. Średnia wartość wynagrodzenia za holowanie pojazdu wraz z załadunkiem i rozładunkiem wynosił 122,83 zł.

Średnia stawka za parkowanie pojazdu wynosiła 21,32 zł. Uzasadniony czas parkowania pojazdu wynosił 18 dni i uwzględniał czas od daty powstania szkody, tj. 21 kwietnia 2016 r. do dnia poprzedzającego datę w której należało rozpocząć czynności naprawcze, tj. 8 maja 2016 r. Uzasadniony koszt parkowania pojazdu wynosił 383,69 zł.

Dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu techniki motoryzacyjnej K. S. i opinia uzupełniająca k. 242-254, 292-296

Inne wnioski dowodowe, a w szczególności wniosek powoda o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego oraz wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka I. W. oddalono na podstawie art. 217 § 3 k.p.c., ponieważ okoliczności sporne zostały dostatecznie wyjaśnione. Oddalono wniosek o przeprowadzenie dowodu z cenników najmu innych wypożyczalni oraz opinii biegłych w innych sprawach, ponieważ każda sprawa wymaga indywidualnej oceny, stosownie do jej okoliczności. Pozwana zarzuciła, że biegły w opinii błędnie przyjął, że warsztat przedstawił pozwanej kosztorys naprawy 7 maja 2016 r. podczas gdy ona sporządziła kosztorys już 28 kwietnia 2016 r. i warsztat mógł przystąpić do naprawy. Zastrzeżenie pozwanej nie zasługiwało na uwzględnienie. Jak wyjaśnił biegły w opinii uzupełniającej pozwana rzeczywiście przekazała kalkulację poszkodowanej 28 kwietnia 2016 r. jednak była ona zaniżona, wobec tego wykonawca nie mógł jej zaakceptować i przystąpić do prac naprawczych. Dopiero 7 maja 2016 r., tj. w dniu otrzymania poprawionej kalkulacji przez warsztat możliwe było rozpoczęcie naprawy pojazdu. Pozwana poprzez sporządzenie zaniżonej kalkulacji przyczyniła się do wydłużenia okresu najmu pojazdu zastępczego. Zastrzeżenia powoda także nie zasługiwały na uwzględnienie. Powód zarzucił, że biegły nie uwzględnił ofert najmu bezgotówkowego pojazdów i nie uwzględnił kosztów dodatkowych najmu (podstawienie i odbiór pojazdów, brak limitu kilometrów, brak udziału w szkodzie, brak kaucji). Biegły wyjaśnił, że ceny ofert najmu bezgotówkowego nie pochodzą z rynku i nie są przez rynek weryfikowane, a stawka ta jest uzgadniana z ubezpieczycielem. Zdaniem biegłego usługi dodatkowe związane z usługą wynajęcia pojazdu nie stanowią samej usługi najmu i nie powinny być brane pod uwagę przy ustalaniu jej wysokości.

Sąd zważył:

Powód wywodził roszczenie z umowy ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów. Podstawowym aktem prawnym regulującym kompleksowo ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z ruchem pojazdu mechanicznego jest ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (Dz.U.2013.392 j.t., dalej ustawa). Jej przepisy stanowią lex specialis względem art. 822 § 1 k.c., a w sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy kodeksu cywilnego (art. 22 ustawy). Zgodnie z art. 34 ustawy z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych objęta jest odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu (art. 35 ustawy). Stosownie do art. 36 ust. 1 ustawy odszkodowania ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Odpowiedzialność sprawcy szkody wynikała z przepisów art. 415 k.c. w zw. z art. 436 § 2 k.c.

Spór dotyczył wysokości roszczenia, tj. uzasadnionego okresu najmu pojazdu zastępczego i dziennej stawki czynszu najmu oraz kosztów holowania z uwzględnieniem załadunku i rozładunku pojazdu i kosztów parkowania.

Na mocy przepisu art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Odszkodowanie powinno odpowiadać poniesionej szkodzie. Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11 (OSNC 2012, nr 3, poz. 28) przyjął, że zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie lub zniszczenie pojazdu mechanicznego obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego.

Wysokość szkody w postaci poniesionego czynszu najmu pojazdu zastępczego określa uzasadniona kwota czynszu jaką powinien zapłacić poszkodowany, aby zapewnić sobie możliwość korzystania z pojazdu zastępczego. W przypadku stawki czynszu określanej dziennie szkoda stanowi iloczyn uzasadnionego czasu trwania naprawy uszkodzonego pojazdu i uzasadnionej wysokości czynszu. Uzasadniony czas trwania najmu nie pokrywa się z technologicznym okresem naprawy. Może być dłuższy z uwagi na oczekiwanie na zaakceptowanie kosztorysu naprawy, nadejście zamówionych części zamiennych, dni wolne od pracy.

Pojazd po szkodzie nie był mobilny i dlatego 21 kwietnia 2016 r. poszkodowana wynajęła pojazd zastępczy i oddała pojazd do warsztatu. Na podstawie opinii biegłego ustalono, że przez okres 17 dni kalendarzowych warsztat oczekiwał na zaakceptowanie przez pozwaną kosztorysu. Zaakceptowany kosztorys został dostarczony do warsztatu 7 maja 2016 r. Następnie należało doliczyć 2 dni robocze na zamówienie części zamiennych. Czas technologiczny naprawy wynosił 2 dni robocze, a okres organizacyjny na schnięcie lakieru, przygotowanie pojazdu do odbioru i odbiór to kolejne 2 dni robocze. Dodatkowo należało uwzględnić 3 dni robocze z uwagi na dni wolne od pracy (dwie niedziele i sobota). Odbiór pojazdu możliwy był najwcześniej 16 maja 2016 r. Zatem łączny uzasadniony czas najmu wyniósł 26 dni. Podkreślić należy, że warsztat nie mógł rozpocząć napraw bez zaakceptowania kosztorysu przez pozwaną.

Pozwana nie złożyła oferty najmu pojazdu zastępczego poszkodowanej, a jedynie poinformowała ją jakie stawki najmu akceptuje. Oświadczenie to nie wiązało poszkodowanej co do wysokości stawki dziennej, gdyż jednocześnie nie zaoferowano jej najmu. W opinii biegłego średnia stawka najmu na lokalnym rynku wynosiła za dzień 94,96 zł. Powód określił stawkę na 196,80 zł, a pozwana na 80 zł. Uznano, że stawka nie przekraczająca 150 % średniej stawki nie jest stawką rażąco wygórowaną. Dlatego uznano, że uzasadniona stawka za najem pojazdu zastępczego wynosiła 142,44 zł dziennie.

W konsekwencji uznano za uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego w ilości 26 dni, a stawkę dzienną 142,44 zł. W toku postępowania likwidacyjnego pozwana wypłaciła z tego tytułu 1.520 zł. Wobec tego, powód był uprawniony do otrzymania dodatkowego odszkodowania 2.183,44 zł (=3.703,44 zł – 1.520 zł). W pozostałej części powództwo o zapłatę czynszu najmu oddalono.

Oddalono także powództwo w zakresie roszczeń związanych z wynagrodzeniem za postój uszkodzonego pojazdu. Powód przedłożył umowę przelewu wierzytelności obejmującą jedynie prawo do odszkodowania za najem samochodu zastępczego, a przedstawił także roszczenia dotyczące holowania, załadunku i rozładunku oraz postój uszkodzonego pojazdu.

Niezależnie pod powyższego, biegły w opinii wskazał, że średni koszt holowania pojazdu wraz załadunkiem i rozładunkiem wynosił łącznie 122,83 zł. Jednak pozwana w piśmie z 20 sierpnia 2016 r. uznała roszczenie powoda przyznając mu pełną kwotę żądaną w tym zakresie, tj. 246 zł za holowanie i 147,60 zł za załadunek i rozładunek, a więc więcej niż wskazał biegły. Jak wynika z materiału dowodowego przedstawionego przez powoda pozwana w innych sprawach również uznawała takie same stawki w tym samym okresie. Odnośnie kosztów parkowania pojazdu średnia stawka wynosiła 21,32 zł, powód zażądał stawki 24,60 zł, a pozwana uznała stawkę 20 zł. Uzasadniony czas parkowania wynosił 18 dni i uwzględniał czas od powstania szkody do dnia poprzedzającego dzień w którym można było rozpocząć prace naprawcze, czyli do 8 maja 2016 r., a zatem uzasadniony koszt parkowania powinien obejmować 18 dni.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie przywołanych przepisów zasądzono od pozwanej na rzecz powoda 2.183,44 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 21 lipca 2016 r., przy czym o odsetkach orzeczono zgodnie z art. 481 § 1 i 2 k.c. oraz art. 14 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Termin zapłaty faktury przypadał na 18 czerwca 2016 r. Faktura została doręczona pozwanej pocztą 20 czerwca 2016 r., 8 lipca 2016 r. wypłacono cześć odszkodowania. W chwili częściowej zapłaty pozwana nie zostawała w opóźnieniu. Upływ trzydziestodniowego terminu zakończył swój bieg dopiero 20 lipca 2016 r., a zatem od kolejnego dnia należne są powodowi odsetki. W pozostałym zakresie roszczenie odsetkowe oddalono.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia wyrażoną w art. 100 zd. pierwsze k.p.c. Łączne koszty procesu w sprawie wyniosły 5.231,09 zł i złożyły się na nie: 388 zł opłaty od pozwu, 2 x 1.800 zł wynagrodzenia pełnomocnika, 2 x 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa i 1.209,09 zł wynagrodzenia biegłego. Pozwana przegrała sprawę w 28%, więc powinna ponieść koszty procesu w tym zakresie, tj. 1.464,71 zł, a poniosła 2.617 zł. Pozwana jest zatem uprawniona do otrzymania od powoda 1.152,29 zł (=2.617 zł – 1.464,71 zł) kosztów procesu.

Zgodnie z art. 84 ust. 1 u.k.s.c. zwrócono powodowi 390,91 zł niewykorzystanej zaliczki.

Sędzia