Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16.04.2013 r.

Sąd Okręgowy / Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Świdnicy

Wydział VII Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący-Sędzia : SSO Monika Kiwiorska-Pająk

Protokolant :sekretarz sądowy Dorota Kaźmierczak-Binder

przy udziale - - -

po rozpoznaniu w dniu 16.04.2013 r. w Świdnicy

sprawy M. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.

o nieobciążanie odpowiedzialnością z tytułu składek

na skutek odwołania M. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w W.

z dnia 12.09.2012 r. Nr (...)

I.  oddala odwołanie;

II.  zasądza od wnioskodawcy na rzecz strony pozwanej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w W. kwotę 3.600 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VII U 1479/12

UZASADNIENIE

Wnioskodawca M. C. odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w W. z dnia 12 września 2012 roku Nr (...) ustalającej, że wnioskodawca jako członek zarządu Spółki z ograniczona odpowiedzialnością(...) z/s W. odpowiada za zaległości spółki z tytułu nieopłaconych za pracowników składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od marca 2007 roku do kwietnia 2007 roku oraz od czerwca 2007 do października 2007 w łącznej kwocie 73 825,80 złotych, w tym:

1.  ubezpieczenie społeczne

- należność główna za okres 03.2007 r. – 04.2007 r. , 06.2007 r. – 10.2007 r. – 35.017,82 zł;

- odsetki za zwłokę naliczone na dzień 12.09.2012 r. – 22.527,00 zł

2.  ubezpieczenie zdrowotne

- należność główna za okres 03.2007 r. – 04.2007 r. , 06.2007 r. – 10.2007 r. – 7.392,53 zł;

- odsetki za zwłokę naliczone na dzień 12.09.2012 r. – 4.745,00 zł

3. Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

- należność główna za okres 03.2007 r. – 04.2007 r. , 06.2007 r. – 10.2007 r. – 2.523,45 zł;

- odsetki za zwłokę naliczone na dzień 12.09.2012 r. – 1.620,00 zł

W uzasadnieniu wnioskodawca wskazał, że decyzja jest błędna i powinna zostać zmieniona.

Strona pozwana wniosła o oddalenie odwołania i wskazała, że decyzja została wydana po ustaleniu istnienia przesłanek pozytywnych i braku przesłanek negatywnych z art. 116 § 1 i 2 ordynacji podatkowej. Podniosła, że egzekucja przeciwko spółce (...) z/s W. okazała się bezskuteczna, gdyż wszczęte zarówno przez stronę pozwaną postępowanie egzekucyjne z rachunku bankowego dłużnika jak i postępowanie Naczelnika Urzędu Skarbowego zakończyły się niepowodzeniem z uwagi na brak majątku dłużnika. Dodała, że wnioskodawca mimo niewątpliwej niewypłacalności – o czym świadczyć miały sprawozdania finansowe Spółki z lat 2006-2009 – nie podjął stosownych kroków zmierzających do ochrony zagrożonych interesów wierzycieli.

W piśmie z dnia 13.12.2012 r. pełnomocnik wnioskodawcy wskazał, że niezgłoszenie wniosku o upadłość nastąpiło bez winy Prezesa Zarządu M. C.. Podniósł, że z uwagi na nierzetelność niemieckiego wspólnika M. L. i jednocześnie kontrahenta Spółki (...)sytuacja Spółki była zagrożona i zaistniały podstawy do ogłoszenia jej upadłości. Dodał, że Spółka faktycznie rozpoczęła swoją działalność w 2006 r. zatem nie mogła w początkowej fazie swojej działalności generować zysków. Pełnomocnik wnioskodawcy wskazał, że dopiero w drugiej dekadzie 2007 r. dowiedział się o upadłości M. L. i przewidując zagrożenie bytu Spółki (...) w październiku 2007 r rozwiązał umowy ze wszystkimi pracownikami. Wniósł o dopuszczenie dowodu z zeznań S. C. i wnioskodawcy oraz opinii biegłego na okoliczność ustalenia daty zaistnienia podstaw do złożenia wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego w stosunku do Spółki (...).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na podstawie aktu notarialnego z dnia 21.12.2005 r. Rep A nr (...)została zawiązana spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...) z/s w W.. Wnioskodawca był jednym ze wspólników spółki a nadto prezesem jednoosobowego zarządu.

Począwszy od marca 2007 r. spółka zaprzestała płacenia składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne pracowników oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Strona pozwana wystawiła tytuły wykonawcze z dnia 03.08.2007 r. (nr (...)) przeciwko (...) z/s w W. i wszczęła postępowanie poprzez zajęcie rachunku bankowego.

Pismem z dnia 4 września 2007 r. Bank (...) S. A. poinformował stronę pozwaną, że nie prowadzi rachunków Spółki.

W dniu 29.08.2007 r. wnioskodawca zwrócił się z prośbą o rozłożenie płatności składek ZUS za okres od marca 2007 r do chwili obecnej uzasadniając go wszczętym postępowaniem przeciwko niemieckiej firmie (...) oraz perspektywą wpływu środków finansowych. Powyższy wniosek strona pozwana pozostawiła bez rozpoznania z uwagi na nieopłacenie za pracowników kwoty odpowiadającej 19,52 % podstawy wymiary składki na ubezpieczenie społeczne wraz z należnymi odsetkami za zwłokę oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne wraz z należnymi odsetkami za zwłokę.

W związku z bezskutecznością egzekucji strona pozwana postanowieniem z dnia 03.12.2007 r. skierowała postępowanie do Naczelnika Urzędu Skarbowego w W. celem przymusowego dochodzenia należności, które zostało przekazane w dniu 02.12.2008 r. Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym w W.. Postanowieniem z dnia 29.06.2009 r. Komornik Sądowy umorzył postępowanie egzekucyjne wobec stwierdzenia jej bezskuteczności, bowiem nie stwierdzono u dłużnika majątku ruchomego, przedstawiającego wartość handlową i podlegającego zajęciu. W toku postępowania ustalono, że Spółka nie wykonuje działalności, natomiast w świetle informacji uzyskanych w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców Spółka nie posiada pojazdów mechanicznych, nie figuruje również w ewidencji Wydziału Geodezji i Kartografii w W. jako właściciel nieruchomości na terenie powiatu (...).

W dniu 25 lipca 2011 tytuły wykonawcze zostały zwrócone stronie pozwanej wraz z informacją poborcy skarbowego, że pod wskazanym adresem Spółka nie prowadzi działalności gospodarczej.

W związku z powyższymi okolicznościami pozwana z urzędu wszczęła postępowanie przeniesienia odpowiedzialności za zobowiązania Spółki (...) z/s w W. z tytułu składek na członka zarządu – M. C..

Z informacji zawartych w sprawozdaniu z działalności (...) z/s w W. wynika, że w pierwszym roku działalności tj. w 2006 r. Spółka poniosła stratę w kwocie 56.016,11 zł, w 2007 r. – stratę w wysokości 191.325,34 zł, w 2008 r. – stratę w kwocie 1.837,66 zł, natomiast w roku 2009 - 1.391,76 zł. Kapitał zakładowy spółki przyjął wartość ujemną: w roku 2006 – 6.016,11 zł, w roku 2007 – 197.341,45 zł, w roku 2008 – 199.179,11 zł., w roku 2009 – 200.570,87 zł. Zaskarżoną decyzją z dnia 12 września 2012r. strona pozwana ustaliła odpowiedzialność wnioskodawcy za zaległości składkowe spółki obejmującej należność główną wraz z odsetkami za okres od marca 2007 roku do kwietnia 2007 roku oraz od czerwca 2007 do października 2007 w łącznej kwocie 73 825,80 złotych.

dowód: dokumentacja ZUS, sprawozdania finansowe, zestawienie wpływów i rozchodów, deklaracje ZUS P ZWUA, wydruki z rachunków bankowych spółki , pismo (...) SA z dnia 11.12.2012r. k.15-80

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z 2009r., nr 205, poz. 1585) do należności z tytułu składek stosuje się odpowiednio: art. 12, art. 26, art. 29 § 1 i 2, art. 33, art. 33a, art. 33b, art. 51 § 1, art. 55, art. 59 § 1 pkt 1, 3, 4, 8 i 9, art. 60 § 1, art. 61 § 1, art. 62 § 1, 3-5, art. 72 § 1 pkt 1 i 4 i § 2, art. 73 § 1 pkt 1 i 5, art. 77b § 1 i 2, art. 91, art. 93, art. 93a-93c, art. 93e, art. 94, art. 97 § 1, art. 98 § 1 i 2 pkt 1, 2, 5 i 7, art. 100, art. 101, art. 105 § 1 i 2, art. 106 § 1 i 2, art. 107 § 1, 1a, i 2 pkt 2 i 4, art. 108 § 1 i 4, art. 110 § 1, § 2 pkt 2, § 3, art. 111 § 1-4 i 5 pkt 1, art. 112, art. 113, art. 114, art. 115, art. 116, art. 116a, art. 117, art. 118 § 1 i 2 oraz art. 119 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku ordynacja podatkowa ( Dz. U. z 2012r., poz. 749) w art. 116 § 1 stanowi, że za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1) nie wykazał, że:

a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo

b) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy,

2)  nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Przepis powyższy przewiduje zatem subsydiarną (wtórną) odpowiedzialność członków zarządu spółki z o. o. w stosunku do odpowiedzialności samej spółki jako osoby prawnej. Ten charakter odpowiedzialności członków zarządu wyraża się w tym, że stają się oni odpowiedzialni względem wierzyciela spółki - organu ubezpieczeniowego dopiero z chwilą, gdy egzekucja przeciwko spółce za jej zobowiązania wobec wierzyciela okaże się bezskuteczna. Do powstania przewidzianej wyżej odpowiedzialności członków zarządu spółki konieczne jest więc udowodnienie przez organ ubezpieczeniowy, że egzekucja istniejącego zobowiązania z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne przeciwko spółce okazała się bezskuteczna. Przy czym dowodami tymi mogą być w szczególności: postanowienie o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości z tego powodu, że majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, stwierdzenie, że egzekucja na podstawie Kodeksu postępowania cywilnego lub ustawy z 17.6.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t. jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr 110, póz. 968 ze zm.) wszczęta przeciwko spółce co do całego jej majątku na wniosek osoby dochodzącej roszczenia od członków zarządu lub na wniosek innego podmiotu nie dała rezultatu, niewyjawienie majątku spółki w trybie art. 913 i nast. k.p.c. przed wszczęciem egzekucji lub w toku egzekucji prowadzonej przeciwko spółce na wniosek osoby dochodzącej roszczenia od członków zarządu lub na wniosek innej osoby, bilans spółki wskazujący na to, że majątek spółki nie wystarcza na pokrycie wierzytelności przysługującej osobie dochodzącej roszczenia od członków zarządu.

Bez wątpienia strona pozwana podjęła szereg działań – poprzez egzekucję z rachunku bankowego oraz współpracę z urzędem skarbowym i Komornikiem, które ostatecznie wykazały bezskuteczność egzekucji w stosunku do Spółki (...)

Wnioskodawca w niniejszej sprawie nie kwestionował wysokości naliczonych zaległości z tytułu składek jak również okresu, którego dotyczyły. Podnosił jedynie, że w związku z upadłością niemieckiego wspólnika sytuacja Spółki była zagrożona i zaistniały podstawy do ogłoszenia jej upadłości.

Twierdzenia wnioskodawcy nie mają żadnego znaczenia przy ustalaniu odpowiedzialności z art. 116 ordynacji podatkowej. Przyczyny powstania niewypłacalności czy braku przychodów Spółki nie są istotne a jedyną okolicznością uwalniającą wnioskodawcę od odpowiedzialności jest wykazanie przez niego, że we właściwym czasie złożył wniosek o upadłość albo, że niezgłoszenie takiego wniosku nastąpiło bez jego winy.

W związku z powyższym odwołać się należy do przepisów regulujących kwestie związane z upadłością jak i z postępowaniem układowym tj. do przepisów rozporządzenia Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia 24 października 1934 r. Prawo upadłościowe (Dz. U. z 1991 r., Nr 118, poz. 512 ze zm.) oraz do przepisów rozporządzenia Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia 24 października 1934 r. Prawo o postępowaniu układowym (Dz. U. z 1950 r., Nr 38, poz. 349 ze zm.). Art. 1 § 1 pierwszego z tych aktów prawnych stanowi, że przedsiębiorca, który zaprzestał płacenia długów, będzie uznany za upadłego. Natomiast w § 2 tego artykułu stwierdza się, iż upadłość przedsiębiorcy będącego osobą prawną będzie ogłoszona także wówczas, gdy jej majątek nie wystarcza na zaspokojenie długów. Gospodarczą zatem przyczyną upadłości jest załamanie finansowe podmiotu gospodarczego, polegające w zasadzie na jego trwałej niewypłacalności, a więc na braku możliwości zaspokojenia wszystkich wierzycieli. Nie sposób zatem przyjąć, że dłużnik zaprzestał płacenia długów, jeżeli nie zapłacił jednego z większej liczby długów. Podstawą do ogłoszenia upadłości będzie dopiero taki stan, gdy dłużnik z braku środków płatniczych nie płaci przeważającej części swoich długów. Zaprzestanie płacenia długów jest podstawową i powszechną (obowiązującą wszystkie kategorie przedsiębiorców) przesłanką ogłoszenia upadłości. Podstawą natomiast ogłoszenia upadłości w stosunku do przedsiębiorców wymienionych w § 2 art. 1 prawa upadłościowego jest również taki stan, w którym majątek tych przedsiębiorców nie wystarcza na zaspokojenie długów. Przy ocenie, czy zachodzi stan nadmiernego zadłużenia należy uwzględniać wszystkie wierzytelności i zobowiązania dłużnika, bez względu na to, czy miałyby w przyszłości wchodzić w skład masy upadłości, czy mają charakter warunkowy lub bezwarunkowy, a także, czy są już wymagalne.

Z art. 5 prawa upadłościowego wynika, że przedsiębiorca zobowiązany jest, nie później niż w okresie 2 tygodni od dnia zaprzestania płacenia długów, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości (§ 1 tego artykułu), a reprezentant przedsiębiorcy będącego osobą prawną jest obowiązany zgłosić taki wniosek w terminie 2 tygodni od dnia, w którym majątek nie wystarcza na zaspokojenie długów (§ 2). Zatem dla stwierdzenia istnienia (bądź nie istnienia) tej przesłanki zwolnienia od omawianej odpowiedzialności ważne jest ustalenie czy i kiedy wystąpił stan trwałego zaprzestania płacenia długów, a w konsekwencji tego, czy w terminie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości bądź o wszczęcie postępowania układowego.

Odnosząc powyższe do ustaleń poczynionych w niniejszej sprawie podnieść zatem należy, że nieuzasadnione są twierdzenia wnioskodawcy jakoby zwalniała go od obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości okoliczność, że w jego ocenie spółka miała realne szanse rozwoju z uwagi na zagwarantowanego odbiorcę niemieckiego. Również oświadczenie wnioskodawcy , że spółka nie mogła w początkowej fazie swojej działalności generować zysków jest pozbawione uzasadnienia. Mianowicie analiza akt składkowych spółki, w szczególności sprawozdania finansowe świadczą, że Spółka od samego początku działalności generowała same straty a kwota zobowiązań od roku 2007 przekroczyła wartość posiadanego przez Spółkę majątku. Oceniając powyższe stwierdzić należy, że w stosunku do spółki nie zachodziła sytuacja tylko przejściowych i krótkotrwałych trudności wynikających z rozpoczęciem działalności, skoro w roku następnym zanotowano stratę w wysokości 191.325,34 zł tj. ponad trzykrotnie wyższą niż w 2006 roku. Jak wynika ze sprawozdania z działalności Spółki za rok 2006 wnioskodawca miał świadomość trudnej sytuacji finansowej i co więcej wyartykułowany został obowiązek zarządu do podjęcia kroków w celu likwidacji spółki poprzez zgłoszenie jej upadłości, co ostatecznie nie nastąpiło. Działania podjęte przez M. C. w aspekcie ochrony zagrożonych interesów wierzycieli były spóźnione. Jak wskazał sam wnioskodawca dopiero po uzyskaniu informacji o upadłości niemieckiego kontrahenta (w drugiej dekadzie 2007 r) podjął jakiekolwiek działania tj. zgłosił wierzytelność do masy upadłości spółki niemieckiej a do października 2007 r. rozwiązał umowy ze wszystkimi pracownikami.

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że wnioskodawca w opisanej wyżej sytuacji finansowej spółki już w 2006 r winien złożyć wniosek o ogłoszenie jej upadłości, czego nie uczynił, a zatem nie może uwolnić się od odpowiedzialności za zaległości spółki z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne za okres pełnienia funkcji członka zarządu.

Odnośnie wniosków dowodowych zgłoszonych przez pełnomocnika wnioskodawcy są one pozbawione uzasadnienia. Mianowicie wniosek o przesłuchanie świadka S. C. nie precyzuje, jakich okoliczności dotyczy, niemniej z treści pisma wnioskodawcy z dnia 10.12.2012r. należy wnosić, iż chodzi o okoliczności dotyczące współpracy z kontrahentem niemieckim, a zatem okoliczności, którym strona pozwana nie zaprzeczyła i które Sąd uznał za bezsporne, ale nie mające istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Natomiast dowód z opinii biegłego na okoliczność ustalenia daty zaistnienia podstaw do złożenia wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego w stosunku do Spółki(...) jest zbędny w rozpoznawanej sprawie, skoro wniosku o ogłoszenie upadłości wnioskodawca nigdy nie składał. Niewypłacalność spółki oceniana w świetle sprawozdania finansowego za rok 2006 była zarówno niewątpliwa , jak i przyznana przez samego wnioskodawcę. Sąd pominął dowód z przesłuchania wnioskodawcy wobec jego niestawiennictwa.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. odwołanie oddalił.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na postawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 ust.1 i 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U z 2002 r., Nr 163 póz. 1349).