Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 maja 2020 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w II Wydziale Cywilnym – Sekcji Egzekucyjnej

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Anna Braczkowska

po rozpoznaniu w dniu 28 maja 2020 roku w Łodzi

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. K. (1) i M. K.

przeciwko J. F.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

1.  oddala powództwo;

2.  pozbawia wykonalności tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanego przeciwko M. K. przez Sąd Rejonowy w Łodzi w dniu 7 marca 1997 roku w sprawie o sygnaturze akt III Nc 89/97, zaopatrzonego w klauzule wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Łodzi z dnia 8 maja 1997 roku, kolejno zaopatrzonego w klauzulę wykonalności przeciwko małżonce dłużnika A. K. (1) postanowieniem Sądu Rejonowego w Łodzi z dnia 7 lutego 2000 roku w sprawie o sygnaturze akt III Co 2509/99, kolejno zaopatrzonego w klauzulę wykonalności na rzecz wierzyciela J. F. postanowieniem Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi z dnia 30 lipca 2014 roku wydanym w sprawie II 1 Co 2046/14, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 26 sierpnia 2014 roku - w części, w zakresie odsetek ustawowych od należności głównej za okres od dnia 20 września 2010 roku do dnia 30 sierpnia 2016 roku.

Sygnatura akt II 1 C 71/19

UZASADNIENIE

W pozwie z 17 września 2019 roku, skierowanym przeciwko J. F., powodowie M. K. oraz A. K. (1) wnieśli o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanego przez Sąd Rejonowy w Łodzi w dniu 7 marca 1997 roku w sprawie III Nc 89/97, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności w dniu 8 maja 1997 roku, kolejno w dniu 7 lutego 2000 roku, kolejno w dniu 26 sierpnia 2014 roku. Powodowie wnieśli o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności w części – w zakresie kwoty 3.094,84 zł należności głównej z uwagi na fakt jej wyegzekwowania od nich w toku postępowania prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Bełchatowie w sprawie I Co 246/07 o nadzór nad egzekucją z nieruchomości. Pomimo tego faktu, w toku postępowania egzekucyjnego Km 503/19 komornik sądowy R. C. podjął przeciwko nim działania egzekucyjne również obejmujące w/w kwotę. Powodowie wnieśli równie o zwolnienie ich od kosztów postępowania z uwagi na ich trudną sytuację materialną ( pozew k. 3-4, pismo procesowe z dnia 3 października 2019 roku k. 23-24).

Postanowieniem z dnia 29 listopada 2019 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, II Wydział Cywilny Sekcja Egzekucyjna zwolnił powodów od kosztów sądowych w przedmiotowej sprawie w całości ( postanowienie k. 41).

W odpowiedzi na pozew z dnia 20 grudnia 2019 roku, pozwany J. F. wniósł o oddalenie powództwa w całości. Przyznał on fakt otrzymania przez pierwotnego wierzyciela powodów w toku prowadzonej przeciwko nich w przeszłości egzekucji kwoty 3.094,84 zł, która to kwota w pierwszej kolejności winna być zaliczona na pokrycie kosztów postępowania, zaległych odsetek od należności głównej a w ostatniej kolejności dopiero kwoty należności głównej. Wskazał, że informację w tym zakresie przekazał już komornikowi sądowemu prowadzącemu postepowanie egzekucyjne w sprawie Km 503/19 przeciwko powodom ( odpowiedź na pozew k. 47-48).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 7 marca 1997 roku Sąd Rejonowy w Łodzi, III Wydział Cywilny wydał w sprawie III Nc 89/97 nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, w którym nakazał M. K., aby zapłacił na rzecz M. G. kwotę 8.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 26 listopada 1996 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 160 zł z tytułu zwrotu kosztów procesu. Nakazowi zapłaty nadano sądową klauzulę wykonalności w dniu 8 maja 1997 roku ( tytuł wykonawczy w aktach egzekucyjnych Km 503/19 k. 3).

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Łodzi, Wydział III Cywilny z dnia 7 lutego 2000 roku wydanym w sprawie III Co 2509/99 powyżej opisanemu nakazowi zapłaty została nadana klauzula wykonalności również przeciwko małżonce dłużnika – A. K. (1) ( tytuł wykonawczy w aktach egzekucyjnych Km 503/19 k. 3).

Postanowieniem Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, II Wydział Cywilny Sekcja Egzekucyjna z dnia 30 lipca 2014 roku wydanym w sprawie II 1 Co 2046/14 nadano klauzulę wykonalności powyżej opisanemu nakazowi zapłaty przeciwko A. i M. K. na rzecz następcy prawnego wierzyciela – J. F. ( tytuł wykonawczy w aktach egzekucyjnych Km 503/19 k. 3).

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi, III Wydział Cywilny z dnia 7 września 2016 roku wydanym w sprawie III Ca 319/16 pozbawiono wykonalności nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym wydany przez Sąd Rejonowy w Łodzi w dniu 7 marca 1997 roku w sprawie III Nc 89/97, zaopatrzonego w klauzule wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Łodzi z dnia 8 maja 1997 roku, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności przeciwko małżonce dłużnika A. K. (1) postanowieniem Sądu Rejonowego w Łodzi z dnia 7 lutego 2000 roku w sprawie III Co 2509/99, zaopatrzonego w klauzule wykonalności na rzecz wierzyciela J. F. postanowieniem Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, II Wydział Cywilny – Sekcja Egzekucyjna z dnia 30 lipca 2014 roku w sprawie II 1 Co 2046/14 – w części – w zakresie odsetek ustawowych licznych od kwoty 8.000 zł za okres od dnia 8 marca 1997 roku do dnia 19 września 2010 roku ( okoliczność bezsporna, kopia wyroku wraz z uzasadnieniem k. 5-16, tytuł wykonawczy w aktach egzekucyjnych Km 503/19 k. 3).

Na podstawie wniosku egzekucyjnego wierzyciela M. G. złożonego do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bełchatowie P. Ś. zostało wszczęte przeciwko powodom A. i M. K. postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 2110/05. W jego toku doszło do licytacyjnej sprzedaży należącej do dłużników nieruchomości położonej w miejscowości R.. Postanowieniem z dnia 29 lutego 2008 roku wydanym przez Sąd Rejonowy w Bełchatowie w sprawie I Co 246/07 dokonano planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji z w/w nieruchomości – kwoty 19.875,00 zł. W planie podziału na rzecz wierzyciela egzekwującego w sprawie Km 2110/05 M. G. została przyznana kwota 3.094,84 zł (bez wskazania bliższego sposobu rozksięgowania w/w kwoty na poczet należności opisanych w tytule wykonawczym). Postanowieniem z dnia 18 listopada 2008 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Bełchatowie P. Ś. umorzył postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 2110/05 na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. wobec stwierdzenia jego bezskuteczności ( okoliczność bezsporna, także kopia uzasadnienia wyroku w sprawie III Ca 319/16, także kopia postanowienia z dnia 29 lutego 2008 roku w sprawie I Co 246/07 wraz z adnotacjami o realizacji planu podziału – k. 73-75).

W dniu 4 maja 2015 roku na podstawie spornego tytułu wykonawczego zostało wszczęte w oparciu o wniosek wierzyciela J. F. przeciwko powodom (dłużnikom) kolejne postępowanie egzekucyjne – w sprawie Km 1311/15, które było prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi A. K. (2). W toku przedmiotowej sprawy nie wyegzekwowano od dłużników na rzecz wierzyciela żadnych kwot. Zostało ono umorzone z uwagi na stwierdzenie bezskuteczności egzekucji postanowieniem z dnia 30 listopada 2015 roku. Tytuł wykonawczy został zwrócony na rzecz wierzyciela ( wniosek k. 1, karta rozliczeniowa, postanowienie k. 43 w załączonych aktach Km 1311/15).

W dniu 3 września 2019 roku na podstawie spornego tytułu wykonawczego zostało wszczęte w oparciu o wniosek wierzyciela J. F. z dnia 30 sierpnia 2019 roku (data nadania w UP) przeciwko powodom (dłużnikom) kolejne postępowanie egzekucyjne – w sprawie Km 503/19, które jest prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi R. C.. Wniosek egzekucyjny złożony przez wierzyciela w przedmiotowej sprawie obejmował całość roszczenia wynikającego ze spornego tytułu wykonawczego pomniejszonego o kwotę odsetek ustawowych, co do których wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 7 września 2016 roku wydanym w sprawie III Ca 319/16 nakaz zapłaty w postepowaniu nakazowym został pozbawiony wykonalności. Odpis przedmiotowego wyroku został załączony przez wierzyciela do wniosku o wszczęcie egzekucji. W piśmie z dnia 1 października 2019 roku wierzyciel J. F. wniósł o ograniczenie egzekucji o kwotę 3.094,84 zł wyegzekwowaną od dłużników na rzecz jego poprzednika prawnego. Wniósł o zaliczenie tej kwoty w pierwszej kolejności na pokrycie kosztów postępowań, należnych odsetek a w dalszej kolejności na pokrycie należności głównej. Postępowanie to pozostaje w toku ( wniosek egzekucyjny k. 1, tytuł wykonawczy k. 3, pismo procesowe z dnia 1 października 2019 roku k. 62 – w załączonych aktach Km 503/19).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie powołanych powyżej dokumentów znajdujących się w sprawie oraz załączonych aktach postępowań egzekucyjnych.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Podstawę wydania wyroku na posiedzeniu niejawnym stanowił przepis art. 148 ¹ k.p.c.

Na wstępnie rozważań merytorycznych w przedmiotowej sprawie wskazać należy, że podniesiony przez powodów zarzut uzyskania przez wierzyciela (poprzednika prawnego wierzyciela) – na poczet należności głównej zasądzonej spornym nakazem zapłaty - kwoty 3.094,84 zł w toku egzekucji prowadzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bełchatowie w sprawie Km 2110/05 nie został udowodniony.

Jak wynika z treści art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. – dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane. Okolicznością taką niewątpliwe jest fakt wygaśnięcia zobowiązania wskutek jego zapłaty. Powodowie powołali się więc w treści złożonego przez nich pozwu na ustawową przesłankę pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności. Nie wykazali oni jednak, zgodnie z ciążącym na nich obowiązkiem dowodzenia faktów z których wywodzą skutki prawne, że kwota uzyskana przez wierzyciela M. G. w planie podziału z dnia 29 lutego 2008 roku ( k. 73) została zaliczona na poczet należności głównej opisanej w spornym nakazie zapłaty. Przeczy temu sama treść postanowienia Sądu Rejonowego w Bełchatowie a także treść art. 451 § 1 k.c., z którego wynika, że kwota ta powinna zostać zaliczona na poczet należności najdalej wymagalnych.

Mając na uwadze fakt, że powodowie nie wykazali aby po powstaniu tytułu wykonawczego dokonali na rzecz wierzyciela (jego poprzednika prawnego) zapłaty (spłaty) kwoty 3.094,84 zł należności głównej zasądzonej spornym nakazem zapłaty – powództwo oparte na tak sformułowaniem podstawie faktycznej żądania pozwu - podlegało oddaleniu w całości.

Rozstrzygniecie zawarte w punkcie 2 sentencji wyroku z dnia 28 maja 2020 roku zostało wydane przez Sąd z urzędu – a to z uwagi na treść art. 117 § 2 ¹ k.p.c. Mając na uwadze fakt bezsporną w sprawie okoliczność, że roszczenie dochodzone obecnie od powodów w sprawie Km 503/19 jest roszczeniem powstałym w związku z prowadzoną przez nich w przeszłości działalnością gospodarczą, a pozwany – wierzyciel – jest podmiotem trudniącym się skupowaniem i dochodzeniem należności na drodze przymusu państwowego - przesłanki opisane w w/w przepisie prawa ( patrz: pojęcie konsumenta) zostały spełnione.

Jak stanowi bowiem art. 125 k.c., roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu przedawnia się z upływem lat sześciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu. Zajście po wydaniu tytułu egzekucyjnego zdarzenia, na skutek którego zobowiązanie nie może być egzekwowane, to między innymi upływ czasu. W tym zakresie Sąd z urzędu był zobowiązany do zbadania tej kwestii (art. 117 § 2 ¹ k.p.c.). W tej sprawie wystąpił upływ znacznego okresu czasu od wydania tytułu egzekucyjnego i powstania tytułu wykonawczego przeciwko obojgu powodom. Sąd z urzędu jednak ustalił, że bieg terminu przedawnienia był wielokrotnie przerywany.

W tym miejsc należy również poczynić uwagę natury ogólnej, że rozważania Sądu Rejonowego w tym zakresie dotyczyły jedynie okresu nieobjętego treścią sentencji wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi III Wydział Cywilny z dnia 7 września 2016 roku wydanego w sprawie III Ca 319/16. W nim pozbawiono sporny tytuł wykonawczy wykonalności w zakresie odsetek ustawowych licznych od kwoty 8.000 zł za okres od dnia 8 marca 1997 roku do dnia 19 września 2010 roku.

Przerwanie biegu terminu przedawnienia jest instytucją uregulowaną w art. 123 § 1 k.c. i art. 124 k.c. Bieg terminu przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Po każdym przerwaniu bieg przedawnienia biegnie na nowo, jednak przedawnienie nie biegnie, dopóki postępowanie przed sądem lub innym organem nie zostanie zakończone. Skutek przerwania biegu terminu przedawnienia wystąpił w przedmiotowej sprawie kilkukrotnie, a to na skutek składania kolejnych wniosków o wszczęcie postępowań egzekucyjnych w sprawach Km 1311/15 i Km 503/19 oraz wniosku o nadanie klauzuli wykonalności z zaznaczeniem przejścia uprawnień w sprawie II 1 Co 2046/14. Daty poszczególnych czynności wierzyciela w tym zakresie nie były sporne pomiędzy stronami postępowania.

W tej sprawie przedawnieniu uległa więc część odsetek, które stanowiąc należności okresowe należne w przyszłości – w rozumieniu art. 125 § 1 K.c., przedawniają się w terminie trzyletnim. Ponieważ zaś termin przedawnienia odsetek ustawowych wynosi 3 lata, przedawnieniu uległy odsetki od daty 20 września 2010 roku (nieobjęte powyżej powołanym wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 7 września 2016 roku) do daty poprzedzającej o 3 lata datę wszczęcia przeciwko obojgu dłużnikom postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 503/19 (30 sierpnia 2019 roku - data nadania wniosku egzekucyjnego w UP). Na ustalenie, że odsetki ustawowe za w/w okres są przedawnione, pozwolił zbyt długi okres bezczynności wierzyciela.

Mając powyższe na uwadze orzeczono, jak w punkcie 2 sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

wyrok wraz z uzasadnieniem doręczyć powodom z pouczeniem o apelacji.