Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 7 stycznia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Magdalena Meroń – Pomarańska (sprawozdawca)

Sędziowie: SO Agnieszka Cholewa - Kuchta

SO Anna Nowak

po rozpoznaniu w dniu 7 stycznia 2016r. w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

skargi D. B.

na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki

w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym dla Krakowa Nowej – Huty w Krakowie do sygn. akt I C 1355/14/N

postanawia

I.  stwierdzić przewlekłość postępowania w sprawie o sygn. akt I C 1355/14/N Sądu Rejonowego dla Krakowa Nowej – Huty w Krakowie;

II.  przyznać od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Krakowa Nowej – Huty w Krakowie na rzecz skarżącego D. B. kwotę 2.000 zł (dwa tysiące złotych);

III.  polecić Skarbowi Państwa – Sądowi Rejonowemu dla Krakowa Nowej – Huty w Krakowie zwrot na rzecz skarżącego D. B. kwoty 100 zł (sto złotych) tytułem uiszczonej opłaty od skargi,

IV.  oddalić skargę w pozostałej części;

V.  zasądzić od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego dla Krakowa Nowej – Huty w Krakowie na rzecz D. B. kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

SSO Agnieszka Cholewa – Kuchta SSO Magdalena Meroń – Pomarańska SSO Anna Nowak

UZASADNIENIE

Skarżący D. B. złożył skargę w trybie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, w której domagał się stwierdzenia przewlekłości postępowania prowadzonego przed Sądem dla Krakowa Nowej – Huty w Krakowie do sygn. akt I C 1355/14/N i przyznania od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego dla Krakowa – Krowodrzy w Krakowie na rzecz skarżącego kwoty 5.000 zł, zobowiązanie Sądu Rejonowego do rozpoznania sprawy w terminie 3 miesięcy od dnia rozpoznania skargi oraz zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu skargi podał, że dnia 13 maja 2014r. złożył pozew o zadośćuczynienie i odszkodowanie z tytułu wypadku komunikacyjnego jakiemu uległ. Od tego czasu minął rok i siedem miesięcy, w tym czasie odbyła się jedna rozprawa w dniu 30.09.2014r., gdzie przesłuchano świadków i od tej daty do końca marca 2015r. w sprawie nic się nie działo. Dnia 26.02.2015r. skarżący złożył wniosek o przyspieszenie rozpoznania sprawy. Po tym wniosku w dniu 31.03.2015r. Sąd zlecił sporządzenie opinii biegłego. Do dnia złożenia skargi brak było w aktach opinii biegłego, a od dnia 31.03.2015r. Sąd nie podjął żadnych czynności. Biorąc pod uwagę powyższe, a także fakt jaki charakter ma roszczenie powoda jak również i to że do zakończenia sprawy pozostało jedynie przesłuchanie powoda – skarga powinna zostać uwzględniona w całości.

Udział w sprawie zgłosił Prezes Sądu Rejonowego dla Krakowa Nowej – Huty w Krakowie, który wskazał na przebieg postępowania, jak również wyjaśnił, że w okresie od 29 lipca 2015r. do 28 sierpnia 2015 sędzia referent przebywał na urlopie wypoczynkowym. Podniósł również, że referaty sędziów w wydziale są przeciążone, wynoszą po około 700 spraw czynnych, z powodu braków kadrowych występuje przeciążenie nadmierną ilości pracy tak sędziów jak i sekretariatu, którzy mimo zaangażowania nie są w stanie podołać wykonywaniu wszystkich czynności w sposób sprawny.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Zgodnie z dyspozycją art. 2 ust. 1 ustawy dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843 ze zm.) strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie w tej sprawie trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd, a o naruszeniu prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki można mówić tylko wówczas, gdy z przyczyn zawinionych przez sąd postępowanie w danej sprawie trwa dłużej niż jest to konieczne dla wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności i wydania merytorycznego rozstrzygnięcia. Skarga na przewlekłość postępowania może być skuteczna jedynie wówczas, jeżeli zwłoka nastąpiła na skutek działania lub bezczynności sądu. Chodzi zatem o to, aby czynności sądu zabierały odpowiednią ilość czasu, to jest odbywały się bez zbędnej zwłoki, która wskazywałaby na bezczynność sądu lub bezproduktywność jego działań (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 1 października 2008 r., sygn. akt II S 6/08, KZS 2008/11/70).

Analiza akt przedmiotowej sprawy potwierdza, że w sprawie doszło do nieuzasadnionej zwłoki w prowadzeniu postępowania i chociaż w sprawie w chwili rozpoznawania skargi zostały podjęte czynności adekwatne do przepisów procedury i stanu na jakim się sprawa znajdowała, to w istocie zaistniała przewłoka w rozpoznaniu sprawy w okresie poprzednim, w którym upatrywał jej skarżący, chociaż nie w takim rozmiarze czasowym jak wskazywał on w skardze.

Akta sprawy I C 1355/14/N potwierdzają prawdziwości twierdzenia skarżącego, że złożył on pozew o zadośćuczynienie i odszkodowanie dnia 13 maja 2014r. Sąd dnia 21.05.2014r. wyznaczył rozprawę na dzień 30.09.2014r. Termin wydania zarządzenia i kompleksowość podjętych czynności celem przeprowadzenia rozprawy jest prawidłowa. Wyznaczona rozprawa odbyła się i Sąd przeprowadził dowód ze zgłoszonych świadków, dopuścił dowód z opinii biegłego i zobowiązał powoda do uiszczenia zaliczki w terminie 2 tygodni. W dniu rozprawy Sąd zlecił również ustalenie, który biegły podejmie się sporządzenia opinii, co zostało ustalone bezzwłocznie. Dnia 1.10.2014r. powód złożył pismo z nowym wnioskiem dowodowym o zwrócenie się o dokumentację medyczną do szpitala, strona przeciwna zgłosiła wniosek o pominięcie tego dowodu. Dnia 3.12.2014r. zostało wydane zarządzenie o ustaleniu, czy wpłynęła zaliczka i o zwróceniu się o przesłanie dokumentacji medycznej – zgodnie z wnioskiem powoda. Dokumentacja dotarła do Sądu dnia 7.01.2015r. Dnia 31.03.2015r. Sąd skierował odezwę do biegłego i przyznał wynagrodzenie szpitalowi za przesłaną historię choroby. Odezwa została doręczona biegłemu dnia 8.05.2015r., jej termin wykonania (2 miesiące) minął 8.07.2015r. Sędzia referent dnia 28.07.2015r., a następnie dnia 4.11.2015r. sprawdzał, czy wpłynęła odezwa, w tym ostatnim zarządzeniu nakazując, by telefonicznie wezwano biegłego do złożenia opinii. Opinia została przedłożona dnia 20.11.2015r., a dnia 25.11.2015r. zostało wydane zarządzenie o doręczeniu jej stronom, dnia 11.12.2015r. powód złożył do niej zarzuty.

Analizując przebieg postępowania zaznaczyć należy, że podjęte czynności przez Sąd były prawidłowe i adekwatne do stanu sprawy, jak również celowe. Wstrzymanie się ze skierowaniem odezwy do biegłego, do czasu przesłania informacji medycznych przez szpital – było zresztą spowodowane nowym wnioskiem zgłoszonym przez powoda, ale również było uzasadnione, gdyż zlecenie sporządzenia opinii bez tych informacji zapewne powodowałoby konieczność jej uzupełnienia, co pociągałoby za sobą i dodatkowy czas trwania postępowania i dodatkowe koszty. Wszystkie działania Sądu należy zatem uznać za zasadne, chociaż rację należy przyznać też i skarżącemu, że w kilku okresach trwania sprawy – czas jaki zajęło podjęcie tych czynności jest dłuższy niż być powinien. Tak jest w przypadku wydania zarządzenia o skierowaniu opinii z dnia 31.03.2015r., podczas gdy dokumentacja była już w aktach od 7.01.2015r., a następnym takim okresem jest czas sporządzania opinii przez biegłego, która powinna zostać oddana do końca lipca 2015r., a została złożona 20.11.2015r. Ten czas obarczony jest przewłoką – spowodowaną przez biegłego – pośrednio jednakże obciążającą Sąd, który nie podjął czynności bardziej dyscyplinujących wobec biegłego. Trudno też ocenić, czy biegły miał obiektywne powody do przedłużenia czasu trwania wykonania zlecenia, gdyż w tym zakresie nie złożył on żadnego usprawiedliwienia. Sąd Okręgowy uwzględnił, że w tym czasie sędzia referent skorzystał z przysługującego mu prawa do urlopu wypoczynkowego – w wymiarze 1 miesiąca i okres ten za przewłokę uznany być nie może, pozostaje jednak dalsze 2,5 miesiąca, w czasie których działań sądu zabrakło. Przyjmując wyjaśnienia Prezesa Sądu Rejonowego dla Krakowa Nowej – Huty w Krakowie o nadmiernym obciążeniu referatów – ponad liczbę, która obiektywnie umożliwia sprawne podejmowanie czynności w prowadzonych sprawach, wskazać jednak należy, że są to argumenty, które nie wpływają na zasadność skargi, gdyż strony mają prawo oczekiwać sprawnego działania aparatu wymiaru sprawiedliwości i trudności organizacyjne – które obiektywnie tłumaczą wydłużony czas trwania postępowań – strony obciążać nie mogą.

Stwierdzić zatem należało, że do przewłoki doszło, jednakże nie w takim rozmiarze, jak tego upatrywał skarżący i nawet zliczając okresy, kiedy postępowanie nie toczyło się sprawnie, jest to czas około 4 miesięcy. Wobec takiego okresu adekwatną kwotą odszkodowania jest kwota 2.000 zł, taki bowiem okres przewlekłości nie uzasadnia przyznania odszkodowania w tak wysokiej kwocie jak tego żądał skarżący.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji w pkt. I i II na podstawie art. 12 ust. 2 i 4 oraz pozostałych powołanych przepisów ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki.

Sąd Okręgowy w pkt. IV sentencji oddalił dalej idące żądanie skarżącego w zakresie wysokości odszkodowania, jak również w zakresie wydania zarządzeń o rozpoznaniu sprawy w okresie 3 miesięcy od rozpoznania skargi. Przywołać w tym miejscu należy cel – jakiemu ma służyć skarga, czyli prawidłowe nadanie biegu postępowaniu sądowemu. Cel ten został już spełniony, albowiem opinia została sporządzona, doręczona i powód złożył od niej zarzuty. Nie ma potrzeby wydawania zatem zarządzeń, skoro czynności Sądu obecnie są podejmowane właściwie i terminowo, a ponadto zakreślanie Sądowi terminu do zakończenia sprawy, gdy znajduje się ona na etapie postępowania dowodowego jest całkowicie bezzasadne, gdyż nie jest wiadome jakie jeszcze czynności są konieczne do jej zakończenia, a na pewno nie jest to jedynie przesłuchanie powoda, skoro Sąd musi w pierwszej kolejności rozpoznać zarzuty powoda i od ich oceny będzie zależeć jaki będzie dalszy tok sprawy. Wydanie zatem zaleceń było zbędne, w tym zakresie zatem skarga została ®ównież oddalona – na podstawie art. 12 ust. 1 i 3 ustawy.

Orzeczenie z pkt. III zapadło na podstawie art. 17 ust. 3 ustawy.

Zwrot kosztów zastępstwa procesowego zasądzono w wysokości stawki obliczonej zgodnie z § 14 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu z dnia 28 września 2002 roku.

SSO Agnieszka Cholewa – Kuchta SSO Magdalena Meroń – Pomarańska SSO Anna Nowak