Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 5 lutego 2016 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział II Cywilny – Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Beata Tabaka

Sędziowie: SO Zbigniew Zgud (sprawozdawca)

SO Krzysztof Wąsik

po rozpoznaniu w dniu 5 lutego 2016 roku w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

skargi D. B.

z udziałem Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Rejonowego dla Krakowa – Krowodrzy w Krakowie

na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym dla Krakowa - Krowodrzy w Krakowie, sygnatura akt I Co 1400/10/K

postanawia

1.  stwierdzić, że w sprawie prowadzonej przez Sąd Rejonowy dla Krakowa - Krowodrzy w Krakowie, sygnatura akt I Co 1400/10/K nastąpiła przewlekłość postępowania;

2.  przyznać od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Krakowa– Krowodrzy w Krakowie na rzecz skarżącego D. B. kwotę 5 000 zł (pięć tysięcy złotych);

3.  oddalić skargę w pozostałym zakresie;

4.  nakazać Skarbowi Państwa – Sądowi Rejonowemu dla Krakowa – Krowodrzy w Krakowie zwrot na rzecz skarżącego D. B. kwoty 100 zł (sto złotych) uiszczonej tytułem opłaty od skargi.

SSO Zbigniew Zgud SSO Beata Tabaka SSO Krzysztof Wąsik

UZASADNIENIE

D. B. złożył skargę, domagając się stwierdzenia przewlekłości postępowania w sprawie prowadzonej przed Sądem Rejonowym dla Krakowa-Krowodrzy w Krakowie pod sygn. akt I Co 1400/10/K i wydania Sądowi rozpoznającemu w/w sprawę zaleceń do podjęcia w wyznaczonym terminie odpowiednich czynności zmierzających do możliwie najszybszego zakończenia postępowania. Ponadto w przypadku uwzględnienia skargi zażądał zasądzenia na jego rzecz kwoty 20 000 zł oraz zwrotu uiszczonej przez skarżącego opłaty sadowej w kwocie 100 zł.

W uzasadnieniu skargi wskazał, iż postępowanie przed Sądem Rejonowy dla Krakowa - Krowodrzy w Krakowie w sprawie egzekucji z nieruchomości toczy się od dnia 10 marca 2010 r. W dniu 19 marca 2014 r. doszło do licytacji nieruchomości wobec czego Sąd postanowił: 1) udzielić przybicia udziału w wysokości (...) części w nieruchomości lokalowej stanowiącej lokal nr (...), położony w budynku numer (...), przy ul. (...) w K., objętej księgą wieczystą (...), na rzecz J. B. (1) i P. K. (1) wspólników (...) Spółka cywilna z siedzibą w C. na współwłasność łączną za cenę 102 000 zł oraz 2) udzielić przybicia własności nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny nr (...) położony przy ul. (...) w K., objętej księgą wieczystą nr (...) o powierzchni 56,70 metra 2, na rzecz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, Sp. z o.o. z siedzibą K. za cenę 303 600 zł. Wobec stwierdzenia prawomocności postanowienia z dnia 19 marca 2014 r. dot. lokalu nr (...), w dniu 22 lipca 2014 r. Sąd postanowił przysądzić (...) sp. z o.o. w K. własność nieruchomości obejmującej lokal mieszkalny nr (...). Postanowienie z tego samego dnia tj. 19 marca 2014 r., a dotyczące udziału w nieruchomości lokalowej nr 2, zostało zaskarżone przez nabywców, następnie zarządzeniem z dnia 30 maja 2014 r. skarżący nabywca (...) s.c. został wezwany do uzupełnienia braków formalnych zażalenia z dnia 5 maja 2014 r., które nie zostały usunięte w terminie wyznaczonym i w tej sytuacji postanowieniem z dnia 20 sierpnia 2014 r. Sąd odrzucił niniejsze zażalenie. Wobec wyczerpania możliwości składania środków zaskarżenia przez nabywców, dopiero w dniu 4 grudnia 2014 r. Sąd wezwał ich do wpłacenia ceny nabycia udziału w wysokości (...)części w nieruchomości lokalowej stanowiącej w/w lokal nr (...) w terminie 2 tygodni. Ponadto Sąd poinformował Komornika L. D. o prawomocności postanowienia z dnia 19 marca 2014 r. o udzieleniu przybicia udziału w nieruchomości przy ul. (...), jednocześnie zlecając dokonanie planu podziału. Cena nabycia nie została uiszczona, gdyż nabywcy złożyli kolejne zażalenie na postanowienie z 20 sierpnia 2014 r., które to zostało im doręczone dopiero w marcu 2015 r., zatem po 7 miesiącach od jego wydania. W ocenie skarżącego opisana bezczynność Sądu jest w całkowicie niezrozumiała, gdyż postępowanie mogłoby się zakończyć ponad rok temu.

Dalej skarżący podniósł, że dopiero po wielu miesiącach Sąd, wydając zarządzenie w dniu 23 lutego 2015 r., zlecił: 1) doręczyć odpis postanowienia z dnia 22 lipca 2014 r. z pouczeniem o zażaleniu, wierzycielowi (...) S.A. w W. oraz pełnomocnikowi wierzyciela T. K. (1) bez pouczenia oraz doręczyć odpis postanowienia z dnia 20 sierpnia 2014 r. z pouczeniem o zażaleniu doręczyć nabywcom P. K. (2) i J. B. (1); 2) poinformować Komornika Sądowego M. G., że prawomocność postanowienia z dnia 22 lipca 2014 r. o przysądzeniu własności nieruchomości została stwierdzona nieprawidłowo oraz że postanowienie w dalszym ciągu nie jest prawomocne; 3) wezwać Komornika Sądowego L. D. do nadesłania akt IX KM 420/10 i IX KM 2605/11, informując, że prawomocność postanowienia z dnia 19 marca 2014 r. o udzieleniu przybicia na rzecz J. B. (1) i P. K. (2) została stwierdzona nieprawidłowo oraz że postanowienie w dalszym ciągu nie jest prawomocne, a także że postanowienie w przedmiocie przysądzenia nie zostało dotąd wydane; 4) wezwać nabywców licytacyjnych J. B. (1) i P. K. (2) do przedłożenia odpisu zażalenia, jakie zgodnie z twierdzeniami pisma z dnia 12 stycznia 2015 roku złożyli na postanowienie z dnia 20 sierpnia 2014 roku w terminie tygodniowym pod rygorem przyjęcia, że takie zażalenie nie zostało złożone, informując jednocześnie, że w aktach brak jest zażalenia na postanowienie z dnia 20 sierpnia 2014 roku; wpływ zażalenia na postanowienie z dnia 20 sierpnia 2014 roku nie został też odnotowany w Repertorium. W dniu 17 kwietnia 2015 r. Sąd oddalił wniosek nabywcy licytacyjnego (...) sp. z o.o. o nadanie klauzuli prawomocności postanowieniu w przedmiocie zatwierdzenia planu podziału oraz doręczenie mu odpisu tego postanowienia wraz z odpisem planu podziału opatrzonymi klauzulą prawomocności, w związku z licytacją z nieruchomości objętej KW nr (...) prowadzoną przez M. G. - Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa-Krowodrzy w Krakowie w sprawie o sygn. Km 4399/10, Km 3639/11. W dniu 19 września 2015 r. Sąd wydając wreszcie stosowne zarządzenie, po 18 miesiącach od jego wydania, pomimo braku środków zaskarżenia, stwierdził prawidłowo prawomocność postanowienia z dnia 22 lipca 2014 r., przysądzającego własność ponownie wzywając Komornika M. G. o sporządzenie planu podziału dot. licytacji nieruchomości nr (...) tj. lokalu nr (...).

Skarżący podniósł, że Sąd nie panował nad toczącym się postępowaniem, nie dopełniając licznych, ustawowych obowiązków tj. doręczania stronom ogłaszanych postanowień czy też weryfikowania pod względem warunków formalnych dokonywanych przez strony czynności tj. składanych środków odwoławczych.

W następstwie wniesienia powyższej skargi Prezes Sądu Rejonowego dla Krakowa-Krowodrzy w Krakowie zgłosił udział Skarbu Państwa w sprawie oraz wniósł o oddalenie skargi. W uzasadnieniu podniósł, że w sprawie o sygn. akt I Co 1400/10/K nie doszło do nieuzasadnionej przewlekłości postępowania, a wszystkie zarządzenia były wydawane sprawnie. Podkreślił, iż Sąd prowadził postępowanie dwutorowo, albowiem sprawa dotyczyła nadzoru nad egzekucją z dwóch nieruchomości, a przez chwilę nawet z sześciu. Nadto, z uwagi na postępowanie międzyinstancyjne, akta były przekazywane od referenta do postępowania międzyinstancyjnego. Wprawdzie postanowienie z dnia 20 sierpnia 2014 r. zostało doręczone nabywcom dopiero w marcu 2015 r., ale w sumie nie miało to wpływu na czas prowadzenia postępowania. Należało również uwzględnić fakt, że w trakcie postępowania doszło do zmiany referenta w sprawie, a nowy referent musiał mieć czas na zapoznanie się z aktami. Nadto w przeciągu 4 miesięcy doszło do zmiany referentów w trzech referatach, co powodowało duże obciążenia nowych referentów wieloma otrzymanymi sprawami.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z dnia 16 sierpnia 2004 r. Nr 179 poz. 1843) strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie w tej sprawie trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy (przewlekłość postępowania). Dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd, w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty, uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania (ust. 2). Zwłoka ta musi pozostawać w związku przyczynowym z działaniem lub bezczynnością sądu lub innego organu.

Analiza akt sprawy I Co 1400/10/K przedstawia się następująco:

Postępowanie w sprawie egzekucji z nieruchomości toczy się od marca 2010 r., kiedy to Komornik Sądowy poinformował sąd o toczącym się postępowaniu egzekucyjnym z nieruchomości. Poza wskazaniem daty wszczęcia postępowania skarżący nie kwestionuje w istocie czasu trwania postępowania do chwili skutecznej licytacji. Przedmiotowe postępowanie dotyczy nadzoru nad postępowaniem prowadzonym co do zasady przez komornika. Własne czynności procesowe sądu (wykraczające poza sferę nadzoru) podejmowane są w takim postępowaniu w praktyce od etapu skutecznej licytacji. Wobec braku konkretnych zarzutów co do czynności Sądu w okresie poprzedzającym skuteczną licytację brak podstaw do dalszej analizy tego etapu postepowania.

W dniu 19 marca 2014 r. doszło ostatecznie do licytacji nieruchomości, zakończonej wydaniem postanowienia o przybiciu. Sąd postanowił udzielić przybicia udziału w wysokości (...) części w nieruchomości lokalowej stanowiącej lokal nr (...) położony w budynku numer (...), przy ul. (...) w K., objętej księgą wieczystą (...), na rzecz J. B. (1) nr PESEL (...) i P. K. (1) nr PESEL (...) wspólników (...) Spółka cywilna z siedzibą w C. na współwłasność łączną za cenę 102.000,00 zł oraz udzielił przybicia własności nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny nr (...) położony przy ul. (...) w K., objętej księgą wieczystą nr (...) o powierzchni 56,70 metra 2, na rzecz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, Sp. z o.o. z siedzibą K. KRS (...) za cenę 303.600 ,00 zł. Następnie nabywca licytacyjny udziału w nieruchomości P. K. (1) wniósł o sporządzenie uzasadnienia postanowienia z dnia 19.03.2014 r. Sporządzono uzasadnienie i doręczono wnioskującemu oraz wydano postanowienie w przedmiocie odjęcia zarządu nieruchomością (postanowienie z dnia 9 kwietnia 2014 r.). W dniu 5 maja 2014 r. nabywca licytacyjny P. K. (1) złożył zażalenie na postanowienie o udzieleniu przybicia z dnia 19 marca 2014 r. Zarządzeniem z dnia 30 maja 2014 r. skarżący nabywca został wezwany do uzupełnienia braków formalnych zażalenia oraz polecono akta przedstawić sędziemu referentowi w związku z pismem pełnomocnika dłużnika D. B. z dnia 23 maja 2014 r. o wezwanie nabywców do uiszczenia ceny nabycia. W dniu 23 czerwca 2014 r. sędzia referent stwierdził prawomocność postanowienia z dnia 19 marca 2014 r. dotyczącego lokalu nr (...), oraz wezwał nabywcę nieruchomości stanowiącej lokal nr (...) do uiszczenia pozostałej ceny nabycia w terminie dwóch tygodni. W dniu 22 lipca 2014 r. Sąd postanowił przysądzić (...) sp. z o.o. w K. własność nieruchomości obejmującej lokal mieszkalny nr (...) położony w K. przy ul. (...), dla którego prowadzona jest księga wieczysta (...) za cenę 303 600 zł. Braki formalne zażalenia z dnia 5 maja 2014 r., nie zostały usunięte w terminie wyznaczonym i w tej sytuacji postanowieniem z dnia 20 sierpnia 2014 r. Sąd odrzucił zażalenie P. K. (1) na postanowienie z dnia 19 marca 2014 r. W dniu 5 września 2014 r. referent zarządził dołączenie dowodów doręczenia postanowienia z dnia 22 lipca 2014 r. W dniu 29 września 2014 r. stwierdzono prawomocność postanowienia z dnia 22 lipca 2014 r. z dniem 8 sierpnia 2014 r. oraz polecono powiadomić komornika o uprawomocnieniu się postanowienia z dnia 22 lipca 2014 r. o przysądzeniu własności, wzywając go do przedłożenia planu podziału. Pismem złożonym w dniu 13.10.2014 r. komornik sądowy zażądał podania wysokości odsetek, jakie narosły na sądowym rachunku depozytowym od sumy uzyskanej z egzekucji, a które winny zostać uwzględnione w projekcie planu podziału. Zarządzeniem z dnia 29 października 2014 r. stwierdzono prawomocność postanowienia z dnia 20 sierpnia 2014 r. (z dniem 30 września 2014 r.) oraz postanowienia z dnia 19 marca 2014 r. w sprawie z wniosku F. W. i B. K. (z dniem 20 września 2014 r.), wezwano nabywców licytacyjnych (J. B. i P. K. (1) wspólników (...) s.c.) udziału w wysokości (...) części w nieruchomości lokalowej, stanowiącej lokal nr (...), położonej w budynku nr (...) przy ul. (...) w K., poinformowano komornika o prawomocności postanowienia z dnia 19 marca 2014 r. dotyczącego przybicia udziału w wysokości (...) części w nieruchomości lokalowej stanowiącej lokal nr (...) na rzecz J. B. i P. K. wspólników (...) s.c., oraz wezwano zarządcę przymusowego do oświadczenia czy podtrzymuje wniosek o przymusowe wprowadzenie w zarząd, skoro z ustaleń sądu wynika, że w lokalu nr (...) położonym w K. przy ul. (...) zamieszkują inne osoby niż dłużnik. Postanowieniem z dnia 26 listopada 2014 r. oddalono wniosek zarządcy przymusowego nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny nr (...) o wydanie polecenia komornikowi wprowadzenia zarządcy w zarząd tego lokalu. Wezwania (w przedmiocie zarządzenia z dnia 29.10.2014 r.) ekspediowano w dniu 4 grudnia 2014 r. W dniu 31 grudnia 2014 r. dłużnik złożył wniosek o zarządzenie wykonania przez komornika planu podziału sumy uzyskanej ze sprzedaży lokalu nr (...). Komornik sądowy w dniu 8 stycznia 2015 r. złożył projekt planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny nr (...). W dniu 19 stycznia 2015 r. nabywcy licytacyjni P. K. i J. B. złożyli pismo, w którym wskazali, że wezwanie do uiszczenia pozostałej części sumy nabycia jest przedwczesne, a to wobec zaskarżenia postanowienia z dnia 20 sierpnia 2014 r. W dniu 18 lutego 2015 r. zmieniono referenta na SSR M. Niemiec z uwagi na długotrwałą nieobecność dotychczasowego referenta SSR M. Czajki. Zarządzeniem z dnia 23 lutego 2015 r. polecono odnotować w systemie SAWA wierzyciela (...) SA w W. i T. K. (2) (z pełnomocnikiem r. pr. J. G.), wykreślić z systemu E. M., odpis postanowienia z dnia 22 lipca 2014 r. z pouczeniem o zażaleniu doręczyć wierzycielowi (...) S.A. w W. oraz pełnomocnikowi wierzyciela T. K. (1) bez pouczenia; odpis postanowienia z dnia 20 sierpnia 2014 r. z pouczeniem o zażaleniu doręczyć nabywcom P. K. (2) i J. B. (1); poinformować Komornika Sądowego M. G., że prawomocność postanowienia z dnia 22 lipca 2014 r. o przysądzeniu własności nieruchomości została stwierdzona nieprawidłowo oraz że postanowienie w dalszym ciągu nie jest prawomocne; wezwać Komornika Sądowego L. D. do nadesłania akt IX KM 420/10 i IX KM 2605/11, informując, że prawomocność postanowienia z dnia 19 marca 2014 r. o udzieleniu przybicia na rzecz J. B. (1) i P. K. (2) została stwierdzona nieprawidłowo oraz że postanowienie w dalszym ciągu nie jest prawomocne, a także że postanowienie w przedmiocie przysądzenia nie zostało dotąd wydane; wezwać nabywców licytacyjnych J. B. (1) i P. K. (2) do przedłożenia odpisu zażalenia, jakie zgodnie z twierdzeniami pisma z dnia 12 stycznia 2015 roku złożyli na postanowienie z dnia 20 sierpnia 2014 roku w terminie tygodniowym pod rygorem przyjęcia, że takie zażalenie nie zostało złożone, informując jednocześnie, że w aktach brak jest zażalenia na postanowienie z dnia 20 sierpnia 2014 roku; wpływ zażalenia na postanowienie z dnia 20 sierpnia 2014 roku nie został też odnotowany w Repertorium. Kolejnym zarządzeniem z dnia 27 marca 2015 r. poinformowano komornika, że postanowienie z dnia 19 marca 2014 roku w przedmiocie udzielenia przybicia na rzecz J. B. (1) i P. K. (2) nie jest dotąd prawomocne, a nabywcy licytacyjni nie zostali wezwani do uiszczenia reszty ceny; nabywcy licytacyjni złożyli zażalenie na postanowienie z dnia 19 marca 2014 r. w przedmiocie udzielenia przybicia, które to zażalenie zostało odrzucone postanowieniem z dnia 20 sierpnia 2014 r.; postanowienie z dnia 20 sierpnia 2014 roku nie zostało dotąd skutecznie doręczone nabywcom licytacyjnym oraz polecono dołączyć dowód doręczenia postanowienia z dnia 22 lipca 2014 r. W dniu 27 marca 2015 r. nabywcy licytacyjni p. K. i J. B. wnieśli zażalenie na postanowienie z dnia 20 sierpnia 2014 r. podając, że zażalenie złożyli w terminie, po otrzymaniu w dniu 20 marca 2015 r. odpisów postanowienia z dnia 20 sierpnia 2014 r. Zarządzeniem z dnia 9 kwietnia Przewodniczy polecił przedłożyć akta sędzi referent. Postanowieniem z dnia 17 kwietnia 2015 r. wydano postanowienie oddalające wniosek nabywcy licytacyjnego (...) spółki ograniczoną odpowiedzialnością w K. o nadanie klauzuli prawomocności postanowieniu w przedmiocie zatwierdzenia planu podziału oraz doręczenie mu odpisu tego postanowienia wraz z odpisem planu podziału opatrzonymi klauzulą prawomocności. Zarządzeniem z dnia 22 kwietnia 2015 r. nabywcy licytacyjni zostali wezwani do usunięcia braków zażalenia na postanowienie z dnia 20 sierpnia 2015 r. W dniu 8 lipca 2015 r. odrzucono zażalenie nabywców licytacyjnych na postanowienie z dnia 20 sierpnia 2015 r. W dniu 27 lipca 2015 r. dłużnik ponownie wniósł o wezwanie nabywców do uiszczenia ceny nabycia. Nabywcy w dniu 14 sierpnia 2015 r. wnieśli zażalenie na postanowienie z dnia 8 lipca 2015 r. Zarządzeniem z dnia 24 sierpnia 2015 r. skarżący zostali wezwani do uzupełnienia braków formalnych zażalenia na postanowienie z dnia 08.07.2015 r. Zarządzeniem z dnia 18 września 2015 r. polecono poinformować dłużnika D. B., że Sąd nie może wezwać nabywcy licytacyjnego nieruchomości objętej KW nr (...), gdyż postanowienie w przedmiocie przybicia jest wciąż nieprawomocne, odnotować prawomocność postanowienia z dnia 22 lipca 2014 roku z dniem 28 kwietnia 2015 r., doręczyć Komornikowi M. G. odpis postanowienia z dnia 22 lipca 2014 r. z klauzulą prawomocności, informując, że Sąd zwrócił się do Oddziału Finansowego (OF) o informację o kwocie narosłych odsetek, która zostanie mu przekazana niezwłocznie po jej uzyskaniu; zwrócić się do Komornika M. G. o udzielenia informacji w jakim dniu i w jakiej wysokości przekazał na rachunek Sądu wadium (licytacja nieruchomości (...)) w terminie 7 dni; zwrócić się do OF o podanie informacji o kwocie odsetek narosłych od kwoty wpłaconej jako cena nabycia tj. kwoty 258 000 zł od dnia 28 kwietnia 2015 roku do dnia udzielenia informacji; po uzyskaniu informacji z OF zwrócić się do Komornika Sądowego M. G. o sporządzenie planu podziału uwzględniającego przesłaną informacje o wysokości odsetek; akta przedłożyć Przewodniczącemu celem rozważania zmiany referenta wobec powrotu SSR Moniki Czajki ze zwolnienia lekarskiego oraz z uwagi na postępowanie międzyinstancyjne. W październiku 2015 r. sprawa została ponownie przydzielona do referatu SSR M. Czajki. Zarządzeniem z dnia 27 października 2015 r. zwrócono się do OF o udzielenie informacji dotyczącej odsetek narosłych od kwoty wpłaconej jako wadium w dniu 05.05.2014 r. w kwocie 45 600 zł. Zarządzeniem z dnia 26 listopada 2015 r. wezwano komornika o sporządzenie planu podziału uwzględniającego przesłaną z OF informację o wysokości odsetek, oraz skierowano akta do postępowania międzyinstancyjnego. Postanowieniem z dnia 10 grudnia 2015 r. odrzucono zażalenie P. K. (1) i J. B. (1) na postanowienie z dnia 8 lipca 2015 r.

W sprawie niewątpliwie nastąpiła przewlekłość postępowania. Postępowanie obejmuje nadzór nad egzekucją z dwóch nieruchomości – odrębnej własności lokali przy ul. (...) w K.. Nie ma przy tym przeszkód aby czynności były podejmowane niezależnie od siebie w stosunku do jednej bądź drugiej nieruchomości. I tak, w przypadku lokalu przy ul. (...) przewlekłość wynika z faktu, że postanowienie z 22 lipca 2014 roku o przysądzeniu własności zostało uznane przez Sąd ostatecznie za nieprawomocne i dopiero 23 lutego 2015 roku, a zatem po 7 miesiącach zarządzono dalsze doręczenia tego postanowienia. Przebieg postępowania nie daje podstaw do przyjęcia, że jeżeli zachodziła potrzeba doręczenia odpisu tego postanowienia także stronom wskazanym z zarządzeniu z 23 lutego 2015 roku to nie można było tego dokonać wcześniej. Ostatecznie postanowienie o przysądzeniu własności z 22 lipca 2014 roku zostało przez Sąd uznane za prawomocne dopiero we wrześniu 2015 roku. Dalsze opóźnienie wynika ze stwierdzenia prawomocności postanowienia z 22 lipca 2014 roku dopiero 18 września 2015 roku pomimo, że zostało ono doręczone 20 kwietnia 2015 roku. Stwierdzenie prawomocności nastąpiło zatem ponad 4 miesiące po upływie terminu dla ewentualnego zaskarżenia tego orzeczenia. Tymczasem od stwierdzenia prawomocności tego orzeczenia uzależnione jest podjęcie dalszych czynności zmierzających do sporządzenia planu podziału. W aktach brak informacji o tym aby do chwili przedstawienia akt z niniejszą skargą został sporządzony nowy plan podziału. Nie sposób zatem twierdzić, że opóźnienie w stwierdzeniu prawomocności postanowienia z 22 lipca 2014 roku związane najpierw z wydaniem zarządzenia o doręczeniu dla dwóch podmiotów dopiero 23 lutego 2015 roku, a następnie opóźnienie w stwierdzeniu prawomocności już doręczonego orzeczenia nie wpłynęło na długotrwałość postępowania, tym bardziej, że uprzednio (po stwierdzeniu prawomocności orzeczenia, które zostało przez sam Sąd uznane za wadliwe) plan podziału został sporządzony przez komornika 30 grudnia 2014 roku. Niewątpliwie zatem mogłoby dojść do wcześniejszego podziału sumy uzyskanej z licytacji gdyby czynności związane z doręczeniem zostały wykonane od razu po wydaniu postanowienia z 22 lipca 2014 roku ewentualnie konieczność dalszych doręczeń stwierdzono wcześniej niż 23 lutego 2015 roku.

Co się tyczy nieruchomości stanowiącej lokal przy ul. (...) to przewlekłość postępowania wynika stąd, że dopiero 23 lutego 2015 roku Sąd stwierdził, że nie doręczono wnoszącemu zażalenie odpisu postanowienia z 20 sierpnia 2014 roku o odrzuceniu zażalenia, pomimo że poprzednio stwierdził prawomocność tego postanowienia. Zachodzi zatem w tym przypadku blisko pięciomiesięczne opóźnienie biorąc pod uwagę czas niezbędny na dokonanie doręczenia. Opóźnienie to wynika przy tym z podjęcia sprzecznych czynności w sprawie to jest najpierw stwierdzenia prawomocności postanowienia a następnie uchylenia tego stwierdzenia przy jednoczesnym zarządzeniu doręczenia 23 lutego 2015 roku.

Dalsza długotrwałość postępowania związana jest już z działaniem nabywcy nieruchomości, który składa kolejne zażalenia na wydawane postanowienia o odrzuceniu kolejnych zażaleń. Długotrwałość postępowania nie wynika w tym przypadku wadliwości działania Sądu ale z czynności procesowych jednej ze stron postępowania. Nie można przy tym stawiać Sądowi zarzutu aby poszczególne czynności w związku z tymi zażaleniami podejmował z nieuzasadnioną zwłoką.

Także w przypadku pozostałych czynności Sądu nie można dopatrzeć się działań o charakterze przewlekłym. Obecnie postępowanie toczy się, a Sąd podejmuje czynności adekwatne do etapu na jakim postępowanie się znajduje. Nie ma zatem obecnie podstaw do wydania Sądowi jakichkolwiek poleceń co do podjęcia poszczególnych czynności. Zwrócić bowiem należy uwagę, że dalsze postępowanie uzależnione jest od przedłożenia przez komornika planu podziału (a zatem podjęcia czynności przez inny podmiot) lub też możliwości stwierdzenia prawomocności postanowienia o udzieleniu przybicia drugiej nieruchomości co pozostaje w bezpośrednim związku z kolejnymi zażaleniami nabywców nieruchomości.

Zważywszy na powyższe należało stwierdzić, że w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym dla Krakowa - Krowodrzy w Krakowie sygnatura akt I Co 1400/10/K doszło do przewlekłości postępowania. Przeszkody organizacyjne w postaci absencji chorobowej sędziego i potrzeby zmian referenta lub inne zmiany organizacyjne, jakkolwiek uzasadnione faktycznym stanem kadrowym Sądu stanowią element organizacji wymiaru sprawiedliwości, za którą odpowiedzialność ponosi państwo jako takie. Z punktu widzenia prawa strony do rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie nie ma zasadniczego znaczenia trudność skompletowania składu sędziowskiego zdolnego do prowadzenia sprawy, jakkolwiek należy podkreślić, że nie ponosi za to odpowiedzialności ani sędzia przebywający na zwolnieniu lekarskim ani zastępujący go sędzia obciążony pracą w stopniu uniemożliwiającym terminowe wykonywanie obowiązków. Odpowiedzialność w tym zakresie ponosi państwo za wskazane wyżej prawidłowe zorganizowanie wymiaru sprawiedliwości tak co do obsady kadrowej jak i podziału kompetencji (por. wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Sztrasburgu z dnia 7 lipca 2015 roku w sprawach Rutkowski i inni przeciwko Polsce skargi nr 72287/10, 13927/11 i 46187/11).

Skutkiem stwierdzenia przewlekłości jest przyznanie skarżącemu kwoty 5.000 zł z tego tytułu (art. 12 ust. 4 cyt. ustawy). Przyznanie kwoty wyższej jest nieuzasadnione zważywszy na skalę przewlekłości w kontekście ogólnego czasu trwania postępowania przed Sądem. Jak wskazano powyżej, w zakresie przewlekłości postępowania sądowego rozpatrywany może być jedynie okres po skutecznej licytacji nieruchomości to jest po 19 marca 2014 roku. Mając zatem na względzie, że ogólny czas trwania postępowania po tej dacie zbliża się do dwóch lat, a z tego czasu przewlekłość obejmuje (w zależności od tego, której nieruchomości dotyczy) od pięciu do 10 miesięcy kwota 20.000 zł żądana przez skarżącego byłaby nadmiernie wygórowana. Uzasadnione jest zatem przyznanie stosownej kwoty w wysokości raczej bliższej dolnej niż górnej dopuszczalnej granicy. Za podwyższeniem kwoty powyżej poziomu minimalnego przemawia fakt, że sprawa toczy się w postępowaniu egzekucyjnym, którego celem jest zaspokojenie wierzytelności już zasądzonych (w przypadku dłużnika doprowadzenie do uregulowania zaległych zobowiązań). Z zasady zatem takie postępowanie powinno toczyć się sprawnie i szybko.

Nie ma podstaw do nakazywania podjęcia Sądowi konkretnych czynności (art. 12 ust. 3 cyt. ustawy). Na obecnym etapie postępowanie toczy się bowiem bez przewlekłości.

Konsekwencją uwzględnienia skargi jest także zarządzenie zwrotu uiszczonej opłaty od skargi (art. 17 ust. 3 cyt. ustawy).

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.

SSO Zbigniew Zgud SSO Beata Tabaka SSO Krzysztof Wąsik