Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

23 stycznia 2020 roku

Sąd Rejonowy dla W. M.w W., Wydział I Cywilny
w składzie:

Przewodniczący: asesor sądowy Łukasz Baranowski

Protokolant: sekretarz sądowy Bartosz Kłys

po rozpoznaniu 23 stycznia 2020 roku w W., na rozprawie

sprawy z powództwa J. K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz J. K. kwotę 1.434,16 zł (tysiąc czterysta trzydzieści cztery złote i szesnaście groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 9 października 2019 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz J. K. kwotę 1.117 zł (tysiąc sto siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 900 zł (dziewięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

(...)

wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w W.

z dnia 23 stycznia 2020 roku

W pozwie wniesionym w dniu 9 października 2019 r. (data nadania w placówce pocztowej) powód J. K. żądał zasądzenia od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 1.501,81 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w W. z dnia 13 sierpnia 2019 roku zasądzono na rzecz powoda od pozwanego kwotę 11.758,05 wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia 7 lipca 2018 roku do dnia zapłaty – tytułem bezpodstawnego naliczenia przez pozwanego opłaty w związku z rozwiązaniem umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, potwierdzonej polisą nr (...), gdzie podstawę naliczenia opłaty stanowiły postanowienia umowne o charakterze niedozwolonym. Powód wskazał, iż w niniejszej sprawie domaga się zasądzenia odsetek za okres nieobjęty pozwem w poprzedniej sprawie, to jest za okres od 8 września 2016 r. do 6 lipca 2018 r. Jako podstawę roszczenia wskazał art. IX ust. 10 Ogólnych Warunków Ubezpieczenia łączącego strony.

(pozew k. 1-5)

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa. W uzasadnieniu pozwany przyznał, że zawarł z powodem umowę ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, wskazaną w pozwie. Potwierdził, że umowa została zawarta na podstawie Ogólnych Warunków Ubezpieczenia na Życie z Ubezpieczeniowymi Funduszami Kapitałowymi (...). Umowa uległa rozwiązaniu, a pozwany dokonał ustalenia wartości wykupu polisy. Pozwany wskazał, że powód uzyskał już zaspokojenie swoich roszczeń wynikających z umowy ubezpieczenia, na skutek rozstrzygnięcia Sądu, na które powołuje się on w pozwie. Dalsze domaganie się zasądzenia odsetek jest, zdaniem pozwanego, nieuzasadnione. Pozwany zakwestionował termin wymagalności roszczenia, powołując się w tym zakresie na datę wskazaną w wezwaniu do zapłaty (odpowiedź na pozew k. 69-70).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód J. K. (ubezpieczający i ubezpieczony) jako konsument skierował do przedsiębiorcy (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. (ubezpieczyciel) wniosek o zawarcie umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi (...) ze składką regularną. Zawarcie umowy zostało potwierdzone polisą nr (...) z 13 maja 2011 roku. Do umowy zastosowanie znajdowały Ogólne Warunki Ubezpieczenia na Życie z Ubezpieczeniowymi Funduszami Kapitałowymi (...) ze składką regularną OWU (...).01.2010 wraz z Tabelą opłat i limitów (dalej – OWU). ( okoliczności bezsporne, a nadto dowód: polisa k. 20, OWU z załącznikami k. 40-56).

Na skutek złożenia w dniu 22 czerwca 2012 roku wniosku o dokonanie wypłaty całkowitej, doszło do umorzenia jednostek i umowa uległa rozwiązaniu z dniem 25 czerwca 2012 roku. Pozwany umorzył jednostki uczestnictwa funduszy przypisane do rachunku powoda, ustalając ich wartość na kwotę 12.376,89 zł, pobrał opłatę za wykup w kwocie 11.758,05 zł, a pozostałą kwotę 618,84 zł wypłacił powodowi ( okoliczności bezsporne, a nadto dowód: potwierdzenie realizacji wypłaty k. 21, formularz k. 76-77).

Zgodnie z art. IX OWU wykup polisy polegał na wypłacie wartości wykupu. Wartość wykupu stanowiła sumę wartości polisy i wartości dodatkowej, pomniejszoną o opłatę za całkowity wykup wartości polisy oraz opłatę za całkowity wykup wartości dodatkowej, wysokość których to opłaty określona została w Tabeli opłat i limitów. Opłata ta została określona poprzez procentowe odniesienie do wartości polisy powstałej ze składek regularnych należnych w pierwszych pięciu latach polisy. Do obliczenia wartości polisy i wartości dodatkowej przyjmowało się cenę sprzedaży jednostki uczestnictwa obowiązującą w dniu wyceny, w którym towarzystwo dokona umorzenia jednostek uczestnictwa. Umorzenie to miało nastąpić w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania od ubezpieczonego oświadczenia złożonego na formularzu towarzystwa i potwierdzeniu tożsamości ubezpieczonego. Towarzystwo zobowiązane było do całkowitej lub częściowej wypłaty wartości polisy lub wypłaty wartości dodatkowej całkowitej lub częściowej w terminie 14 dni od daty umorzenia jednostek uczestnictwa, zgodnie z postanowieniami ust. 9 ( dowód: OWU wraz z załącznikami k. 40-56).

Powód pozwem z dnia 13 sierpnia 2018 roku ( dowód: koperta k. 49v akt XVI C 2800/18 data stempla pocztowego) wystąpił przeciwko pozwanemu o zapłatę kwoty 11.758,05 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 lipca 2018 roku do dnia zapłaty. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt XVI C 2800/18. W dniu 13 sierpnia 2019 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w W. zasądził na rzecz powoda od pozwanego kwotę 11.758,05 zł wraz z odsetkami ustawowymi a opóźnienie od dnia 7 lipca 2018 roku ( dowód: wyrok k. 88 akt XVI C 2800/18).

Pismem z 30 września 2019 roku pełnomocnik powoda wezwał pozwanego do zwrotu bezpodstawnie pobranej kwoty 1.501,81 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie kwoty 11.758,05 zł – w terminie 3 dni ( dowód: wezwanie k. 59-60).

Powyższy stan faktyczny był w sprawie bezsporny. Znalazł on potwierdzenie w przedstawionych przez strony dokumentach prywatnych, które nie były kwestionowane i co do których nie ujawniły się jakiekolwiek okoliczności, dla których należałoby odmówić im wiarygodności.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie niemalże w całości.

Niniejszym pozwem powód dochodził skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 11.758,05 zł od dnia 8 września 2016 roku do dnia 6 lipca 2018 roku, w kwocie 1.501,81 zł wraz z dalszymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu. Kwota 11.758,05 zł została zasądzona na rzecz powoda wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w W. z dnia 13 sierpnia 2019 roku, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 lipca 2018 roku do dnia zapłaty i wynikała z bezpodstawnego naliczenia przez pozwanego opłaty w związku z rozwiązaniem umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, potwierdzonej polisą nr (...), gdzie podstawę naliczenia opłaty stanowiły postanowienia, uznane przez Sąd w sprawie o sygn. akt XVI C 2800/18, za abuzywne. W niniejszej sprawie powód domagał się zasądzenia odsetek od kwoty 11.758,05 zł za okres nieobjęty poprzednim pozwem.

Istota sporu pomiędzy stronami sprowadzała się jedynie do kwestii daty wymagalności zasądzonej na rzecz powoda opłaty, zatrzymanej przez pozwanego w związku z rozwiązaniem umowy.

Rozstrzygając powyższą kwestię Sąd przychylił się do stanowiska powoda, ustalając iż wymagalność roszczenia o zwrot bezpodstawnie zatrzymanej opłaty związanej z przedterminowym rozwiązaniem umowy reguluje art. IX ust. 10 w zw. z ust. 9 OWU w zw. z art. 481 k.c. Zgodnie z tymi postanowieniami OWU, towarzystwo zobowiązane było do całkowitej lub częściowej wypłaty wartości polisy lub wypłaty wartości dodatkowej całkowitej lub częściowe w terminie 14 dni od daty umorzenia jednostek uczestnictwa. Do obliczenia wartości polisy i wartości dodatkowej przyjmuje się cenę sprzedaży jednostki uczestnictwa, obowiązującą w dniu wyceny, w którym towarzystwo dokona umorzenia jednostek uczestnictwa. Towarzystwo dokona umorzenia jednostek uczestnictwa w terminie 3 dni roboczych, licząc od dnia otrzymania od ubezpieczającego oświadczenia, o którym mowa w ust. 11.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż umowa potwierdzona polisą nr (...) rozwiązała się 25 czerwca 2012 r. Biorąc pod uwagę, że towarzystwo ubezpieczeń dokonało w tym dniu umorzenia jednostek, określając ich wartość (k. 21), musiało ono być w posiadaniu wszystkich niezbędnych dokumentów od powoda. Stosując najbardziej korzystną dla pozwanego interpretację, do powyższej daty należało doliczyć 3 dni robocze, a następnie jeszcze 14 dni na wypłatę przez pozwanego wartości polisy. Tak ustalona data – 12 lipca 2012 r. określała najpóźniejszy termin na spełnienie świadczenia. Od dnia następnego, pozwany pozostawał w zwłoce. Skoro w niniejszej sprawie powód domaga się zasądzenia odsetek dopiero od 2016 r. – jego roszczenie w tym zakresie jest uzasadnione. Data końcowa naliczania odsetek – 6 lipca 2018 r. wynikała natomiast z tego, że w sprawie, w której zapadł prawomocny wyrok zasądzający nienależnie pobraną opłatę za wykup, Sąd zasądził odsetki od 7 lipca 2018 r.

Sąd Najwyższy w uchwale z 5 lipca 1995 r., III CZP 81/95 (OSNC 1995, nr 11, poz. 159), wskazał, że nie ma podstaw ani żadnych racji, by ograniczać powoda w dochodzeniu roszczenia, do niego więc należy kształtowanie sposobu jego zaspokojenia. Nie można więc negować uprawnienia powoda do dochodzenia tylko części roszczenia, jeżeli ten sposób zaspokojenia dyktują np. niższe koszty procesu, ułatwienia dowodowe lub celowość uzyskania tzw. orzeczenia próbnego. Zatem żadne przeszkody natury prawnej nie ograniczają powoda w wyborze sposobu realizacji swego uprawnienia. Może w szczególności domagać się odsetek w całości, w części, jak i w ogóle zaniechać ich dochodzenia.

Należy zauważyć, iż stanowisko powoda znajduje również potwierdzenie w uzasadnieniu wyroku w sprawie I XVI C 2800/18, gdzie Sąd w uzasadnieniu zasądzenia roszczenia odsetkowego również powołał się na art. IX OWU, wskazując iż przepis ten określa wymagalność.

Jedynie na marginesie zauważyć należy, że w przedmiotowej sprawie podstawą odpowiedzialności pozwanego była umowa łącząca strony, a zatem do określenia wymagalności roszczenia służyły postanowienia OWU, nie zaś art. 455 k.c., który określa wymagalność zobowiązań bezterminowych.

Przechodząc do wysokości zasądzonej kwoty, Sąd nieco odmiennie od powoda ustalił wysokość skapitalizowanych odsetek. Kwota zobowiązania wynosiła 11.758,05 zł, zaś okres, za który należało liczyć 7% (w stosunku rocznym) odsetki to od 9 października 2016 roku do dnia 6 lipca 2018 roku, a więc 636 dni. Po dokonaniu obliczeń, kwota należnych odsetek wynosi 1.434,16 zł. Dalej idące roszczenie podlegało oddaleniu.

Powód żądał również odsetek od odsetek – stanowiących w sprawie należność główną. Zawarte w art. 482 § 1 k.c. wyrażenie, że od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie od chwili wytoczenia o nie powództwa odnosi się wprost do powództwa o odsetki za opóźnienie. Biorąc pod uwagę, że pozew został złożony 9 października 2019 r., od tej daty można było domagać się odsetek od skapitalizowanych odsetek.

O powyższym, Sąd orzekł w pkt 1. i 2. wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w pkt 3. wyroku, w oparciu o treść art. 100 zd. 2 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za jego wynik. Stroną niemalże w całości wygrywającą niniejszy proces (w 95,4%) był powód, wobec czego Sąd zasądził na jego rzecz od pozwanego zwrot wszystkich kosztów postępowania, na które złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 200 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz koszty wynagrodzenia pełnomocnika działającego za powoda, ustalone na 900 zł – na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie – łącznie 1.117 zł.

Mając na uwadze wszystkie przytoczone w niniejszym uzasadnieniu okoliczności faktyczne i prawne, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

asesor sądowy Łukasz Baranowski

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego (bez pouczenia).

W., 10.02.2020 roku

asesor sądowy Łukasz Baranowski