Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 października 2018 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

w składzie: Przewodniczący: SSR Sławomir Splitt

Protokolant: Jolanta Migot

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2018 r. w Gdyni na rozprawie

sprawy z powództwa (...) (Luxembourg) S.A. z siedzibą w Luksemburgu

przeciwko G. J.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanego G. J. na rzecz powoda (...) (Luxembourg) S.A. z siedzibą w Luksemburgu kwotę 14.558,77 złotych (czternaście tysięcy pięćset pięćdziesiąt osiem złotych siedemdziesiąt siedem groszy), wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 lipca 2018 roku do dnia zapłaty;

II. oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III. zasądza od pozwanego G. J. na rzecz powoda (...) (Luxembourg) S.A. z siedzibą w Luksemburgu kwotę 2.988,00 złotych (dwa tysiące dziewięćset osiemdziesiąt osiem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygnatura akt: I C 898/18

UZASADNIENIE

Powód (...) (Luxembourg) S.A. z siedzibą w Luksemburgu wniósł pozew przeciwko G. J. domagając się od pozwanego zapłaty kwoty 23.274,39 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że dochodzona pozwem wierzytelność powstała w wyniku zawarcia w dniu 19 lipca 2017 r. pomiędzy pozwanym a (...) sp. z o.o. pisemnej umowy pożyczki nr (...), z której warunków pozwany nie wywiązał się w ustalonym terminie. Na mocy umowy ramowej cyklicznego przelewu wierzytelności z dnia 28 sierpnia 2017r. zawartej pomiędzy (...) sp. z o.o. a powodem ustalono zasady przelewu pakietów wierzytelności. W ramach porozumienia nr 5 zbywca w dniu 19 marca 2018r. przekazał powodowi przedmiotową wierzytelność. Powód wskazuje, że wobec zaniechania spłaty zadłużenia, pierwotna umowa została wypowiedziana, a cała kwota wierzytelności wraz z odsetkami stała się natychmiast wymagalna z dniem 19 marca 2018 r. Powód skierował do pozwanego zawiadomienie o przelewie wierzytelności stanowiące pisemne stwierdzenie przelewu. Na dzień 2 lipca 2018 r. zobowiązanie pozwanego przedstawiało się następująco: kwotę 12.160,48 zł stanowił kapitał, kwotę 366,23 zł odsetki naliczone przez wierzyciela pierwotnego do dnia sprzedaży wierzytelności, kwotę 10.502,80 złotych prowizja za udzielenie pożyczki, a kwotę 244,88 złotych odsetki naliczone od kwoty kapitału przez cesjonariusza od dnia cesji do dnia sporządzenia pozwu. Od dnia 10 marca 2018 r. do dnia sporządzenia pozwu powód naliczał odsetki ustawowe za opóźnienie zgodnie z treścią art. 481 § 2 kc.

(pozew k. 2-2v)

W dniu 25 lipca 2018 r. w sprawie o sygnaturze akt I Nc 893/18 Referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

(nakaz zapłaty k. 19)

Pozwany wniósł sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i żądając oddalenia powództwa. Pozwany zarzucił, iż powód nie udowodnił roszczenia co do zasady i wysokości, a także zarzucił naruszenie zasad współżycia społecznego powodujące bezwzględną nieważność umowy z uwagi na zastosowanie niedozwolonych klauzul umownych dotyczących kwot prowizji za udzielenie pożyczki.

Pozwany podniósł też, że powód nie wykazał, jakoby rachunek, na który zostały przelane środki należał do pozwanego.

Z ostrożności procesowej pozwany podniósł także, iż powód nie udowodnił aktualnego salda zadłużenia. Pozwany wywodził, że umowa pożyczki została zawarta na podstawie gotowego wzorca, na który pozwany nie miał wpływu, a także, że postanowienia umowy dotyczące kosztów pożyczki kształtowały jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszały jego interesy, powodując nieważność tych postanowień.

W ocenie pozwanego prowizja za obsługę pożyczki w wysokości 477,40 zł za każdy miesiąc udzielenia pożyczki stanowiła w istocie próbę obejścia przepisów o odsetkach maksymalnych. Pozwany płacąc prowizję ponosi bowiem ukryte wysokie koszty pożyczki stanowiące lichwiarskie odsetki. W ogólnych warunkach udzielania pożyczek zastrzeżono wprawdzie, że prowizja ma odpowiadać kosztom pożyczkodawcy poniesionym w związku z obsługą pożyczki i ma obejmować m.in. koszty utrzymania systemu, monitorowanie zadłużenia, wynagrodzenia za pośrednictwo przy wykonywaniu umowy pożyczki, niemniej powyższe nie zmienia oceny pozwanego. Jak wskazuje pozwany czynność mająca na celu obejście ustawy jest nieważna na mocy art. 58 § 1 kc. Jak wskazał pozwany wielkość prowizji za udzielenie i obsługę pożyczki kształtuje się łącznie na poziomie powyżej 104 % wartości pożyczki. Zdaniem pozwanego powód nie przedłożył żadnego dowodu, który wskazywałby rzeczywistą wysokość poniesionych kosztów związanych z obsługą pożyczki. Zdaniem pozwanego za niedozwolone postanowienia umowne należy również uznać postanowienia dotyczące kosztów procesowych i windykacyjnych.

(sprzeciw od nakazu zapłaty k. 24-25)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na mocy umowy pożyczki zawartej w dniu 18 lipca 2017r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. udzieliła pozwanemu G. J. pożyczki w kwocie 14.000 zł do dnia 1 listopada 2019r. Spłata pożyczki miała nastąpić w 27 ratach miesięcznych, płatnych do 1 – ego dnia każdego miesiąca. Ostatnia rata wynosiła 1.060,54 zł, zaś każda pozostała rata 1.060,71 zł. Roczna stopa oprocentowania wynosiła 10,00 %, a łączna kwota odsetek 1.749,20 zł. Prowizja za udzielenie pożyczki wynosiła 12.889,80 zł. Całkowity koszt pożyczki wynosił 14.639 zł. Całkowita kwota do zapłaty wynosiła 28.639 zł. Rzeczywista roczna stopa procentowa wynosiła 100,97 %.

Zgodnie z § 2 ust. 4 pożyczkodawca udostępnia niezwłocznie klientowi całkowitą kwotę pożyczki przelewem na rachunek bankowy klienta o nr PL (...) lub wręczając klientowi czek G., który może być zrealizowany w każdej placówce Poczty Polskiej SA w terminie 10 dni od dnia jego wystawienia.

W myśl § 3 ust. 2 prowizja płatna jest przez klienta w równych, miesięcznych ratach, w każdym terminie spłaty raty pożyczki. Kwota każdej raty prowizji wynosi 477,40 zł.

Zgodnie z treścią § 8 ust. 1 umowy w przypadku gdy klient opóźnia się ze spłatą kwoty równej co najmniej dwóm pełnym ratom pożyczki, pożyczkodawca ma prawo wezwać klienta do zapłacenia zaległych rat lub ich części w terminie 7 dni od doręczenia wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy, a w przypadku braku zapłaty może wypowiedzieć umowę w terminie 14 dni od doręczenia wypowiedzenia. Wezwanie do zapłaty może zostać dokonane za pośrednictwem telefonu, sms-a lub listem poleconym wysłanym na adres podany w umowie lub inny adres wskazany przez klienta. Po upływie okresu wypowiedzenia umowy pożyczkodawca ma prawo dochodzić od klienta zwrotu całości niespłaconej kwoty łącznego zobowiązania do spłaty oraz naliczyć odsetki za opóźnienie od zaległych należności równe ostatniej (...) stosowanej w umowie pożyczki za okres od dnia rozwiązania umowy, nie większej jednak niż aktualne odsetki maksymalne o których mowa art. 359 § 2 ¹ Kodeksu cywilnego.

(dowód: umowa pożyczki z dnia 18 lipca 2017r. k. 3-5v)

W dniu 19 lipca 2017r. pożyczkodawca przelał kwotę 14.000 zł na rachunek o nr (...), należący do pozwanego.

(dowód: potwierdzenie wykonania transakcji płatniczej k. 6, zeznania pozwanego, k. 36)

W dniu 28 sierpnia 2017r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. zawarła z powodem (...) (Luxembourg) S.A. z siedzibą w Luksemburgu umowę ramową cyklicznego przelewu wierzytelności, której przedmiotem było ustalenie zasad, w oparciu o które nastąpi przeniesienie wierzytelności w rozumieniu art. 509 kc przez cedenta na cesjonariusza. W drodze przelewu pożyczkodawca przeniósł na powoda m.in. wierzytelność wynikającą z umowy pożyczki zawartej z pozwanym G. J.. W dacie przelewu łączna kwota wierzytelności wynosiła 23.029,51 zł, z czego kwota 12.160,48 zł stanowiła kapitał, kwota 10.502,80 zł prowizje, kwota 340,36 zł odsetki, a kwota 25,87 zł inne należności.

(dowód: umowa ramowa cyklicznego przelewu wierzytelności z dnia 28 sierpnia 2017r. k. 7-9 wraz z załącznikiem w postaci wykazu wierzytelności k. 10)

Pismem z dnia 11 kwietnia 2018r. powód zawiadomił pozwanego o przelewie, a także wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 23.083,15 zł w terminie do dnia 26 kwietnia 2018r.

(dowód: zawiadomienie o przeniesieniu wierzytelności z dnia 11 kwietnia 2018r. k. 14, wezwanie do zapłaty z dnia 11 kwietnia 2018r. k. 15)

Pozwany G. J. prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z żoną, utrzymuje się z emerytury w wysokości 2.700 zł netto, z czego do wypłaty – po uwzględnieniu potrąceń komorniczych – pozostaje kwota około 1.930 zł. Żona pozwanego nie ma żadnych dochodów. Na comiesięczne wydatki pozwanego składają się: kwota 1.500 zł na czynsz i opłaty (w tym kwota 400-500 zł na rachunki za prąd, kwota 500 zł za ogrzewanie, kwota 500 zł tytułem kosztów eksploatacyjnych), a także kwota 150-200 zł na leki. Pozwany ma liczne zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek. Pożyczki były zaciągane w celu spłaty poprzednich zobowiązań kredytowych. W utrzymaniu i spłacie zobowiązań pozwanemu pomaga zamieszkała w Wielkiej Brytanii córka (z zawodu lekarz psychiatra), która przesyła mu kwotę 800 funtów szterlingów. Pozwany ma wyksztalcenie średnie techniczne.

(dowód: przesłuchanie pozwanego G. J. k. 37-37v)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów prywatnych przedłożonych przez stronę powodową oraz dowodu z przesłuchania pozwanego.

Oceniając zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania wiarygodności i mocy dowodowej powołanych powyżej dokumentów.

Podkreślić bowiem należy, iż wszystkie wymienione powyżej dokumenty jako dokumenty prywatne, zgodnie z treścią art. 245 kpc korzystają z domniemania autentyczności oraz domniemania pochodzenia oświadczeń zawartych w tych dokumentach od ich wystawców, zaś w toku niniejszego postępowania strona pozwana nie zdołała tych domniemań obalić.

Nadto, odpisy dokumentów w postaci umowy pożyczki oraz umowy przelewu wierzytelności zostały prawidłowo poświadczone za zgodność z oryginałem przez profesjonalnego pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym, w sposób określony w art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982r. o radcach prawnych (tekst jednolity Dz.U. z 2018 r. poz. 2115). Zgodnie zaś z treścią art. 129 § 3 kpc zawarte w odpisie dokumentu poświadczenie zgodności z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej ma charakter dokumentu urzędowego.

Podkreślić przy tym należy, iż na rozprawie pozwany potwierdził, że widniejące na załączonym do pozwu odpisie umowy należą do niego, a także przyznał, że zawarł przedmiotową umowę z poprzednikiem prawnym powoda, a wskazany w umowie numer rachunku jest jego rachunkiem.

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania pozwanego G. J. co do jego sytuacji osobistej i finansowej. Zdaniem Sądu zeznania te są szczere i spójne, nie budzą żadnych wątpliwości w świetle zasad doświadczenia życiowego czy logicznego rozumowania.

Podstawę prawną roszczenia powoda stanowiły przepisy art. 720 § 1 kc w zw. z art. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim (tekst jednolity Dz.U. z 2018 r. poz. 993). Zgodnie z treścią art. 720 § 1 kc przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Jak stanowi natomiast art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy o kredycie konsumenckim za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany podniósł szereg zarzutów przeciwko żądaniu pozwu, w tym zarzucił powodowi nieudowodnienie, że rachunek bankowy, na który została wypłacona kwota pożyczki, należał do pozwanego. Zważyć jednak należy, iż na rozprawie po okazaniu odpisu umowy pożyczki, pozwany wskazał, że strony umowy zgodnie umówiły się, że kwota pożyczki zostanie przelana na rachunek bankowy, który został wskazany w treści umowy. Ponadto, pozwany przyznał, że wskazany w umowie rachunek należy do niego, a także wskazał, że faktycznie otrzymał kwotę pożyczki. Wobec powyższego ww. zarzut należało uznać za bezzasadny.

Szereg zarzutów pozwanego odnosiło się do klauzul umownych dotyczących obowiązku zapłaty prowizji za udzielenie pożyczki. Pozwany podnosił, że zastrzeżenie prowizji w tak znacznej wysokości zmierza do obejścia przepisów regulujących wysokość odsetek maksymalnych, co powoduje częściową nieważność umowy (art. 58 § 1 kc). Nadto, pozwany wskazywał, że przedmiotowe zapisy umowne stanowią niedozwolone klauzule umowne, albowiem prowadzą do zachwiania równowagi kontraktowej poprzez zastrzeżenie tak wygórowanego świadczenia na rzecz pożyczkodawcy. Pozwany zwrócił przy tym uwagę, że we wzorcu umownym wysokość prowizji powiązano z poniesionymi przez pożyczkodawcę kosztami związanymi z obsługą pożyczki, zaś w toku niniejszego postępowania powód nie wykazał, że takie koszty faktycznie pożyczkodawca poniósł.

Odnosząc się do zarzutów pozwanego należy zauważyć, że umowa została zawarta w dniu 18 lipca 2017r., a więc już po wejściu w życie ustawy z dnia 5 sierpnia 2015r. o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1357), która dodała do ustawy o kredycie konsumenckim art. 36a dotyczący ograniczenia wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego. Zgodnie z art. 36a ust. 1 powołanej ustawy o kredycie konsumenckim maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu oblicza się według wzoru:

w którym poszczególne symbole oznaczają:

(...) maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu,

K - całkowitą kwotę kredytu,

n - okres spłaty wyrażony w dniach,

R - liczbę dni w roku.

Wedle ust. 2 pozaodsetkowe koszty kredytu w całym okresie kredytowania nie mogą być wyższe od całkowitej kwoty kredytu, natomiast wedle ust. 3 pozaodsetkowe koszty kredytu wynikające z umowy o kredyt konsumencki nie należą się w części przekraczającej maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytu obliczone w sposób określony w ust. 1 lub całkowitą kwotę kredytu. W świetle powyższych przepisów, suma pozaodsetkowych kosztów kredytu nie może przekroczyć 25 % całkowitej kwoty kredytu (część stała) i dodatkowo 30 % całkowitej kwoty kredytu konsumenckiego w stosunku rocznym (część zmienna). Co istotne, w przypadku pożyczek udzielanych na okres kilku lat koszty pozaodsetkowe nie mogą przekroczyć 100% wartości kredytu. Zgodnie z umową zawartą przez pozwanego całkowita kwota kredytu wynosiła 14.000 zł, natomiast prowizja za udzielenie kredytu, stanowiąca jedyne pozaodsetkowe koszty kredytu, wynosiła 12.889,80 zł. Z porównania obu kwot jednoznacznie wynika, że wysokość prowizji za udzielenie kredytu na okres ponad dwóch lat (27 miesięcy) nie przekracza całkowitej kwoty kredytu. Z tego względu, za nieuzasadnione należało uznać zarzuty pozwanego dotyczące częściowej nieważności umowy. Skoro bowiem przepisy prawa dopuszczają zastrzeżenie kosztów pozaodsetkowych w takiej właśnie wysokości to nie sposób twierdzić, że takiego ukształtowanie stosunku prawnego prowadzi do obejścia przepisów o odsetkach maksymalnych bądź do naruszenia zasad współżycia społecznego.

Mimo powyższego Sąd doszedł do przekonania, że na uwzględnienie zasługują zarzuty pozwanego dotyczące abuzywności postanowień umowy odnoszących się do wysokości prowizji za udzielenie pożyczki. W ocenie Sądu, w tym konkretnym przypadku zastrzeżenie prowizji w tak znacznej wysokości narusza zasady słuszności i jest sprzeczne z dobrymi obyczajami. Zgodnie z treścią art. 385 ¹ § 1 kc postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. W myśl art. 385 ¹ § 3 kc nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. Z kolei wedle art. 385 ² kc oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z umową obejmującą postanowienie będące przedmiotem oceny.

Oceniając kwestionowane przez pozwanego postanowienia umowne dotyczące wysokości prowizji przez pryzmat przesłanek określonych w powyższych przepisach nie ulega wątpliwości, że przedmiotowa umowa miała charakter umowy jednostronnie profesjonalnej, albowiem pozwany nie zawierał jej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, lecz występował jako konsument w rozumieniu art. 22 ¹ kc. Strona powodowa nie wykazała także, aby przedmiotowe klauzule umowne były indywidulanie uzgodnione. W myśl art. 385 ¹ § 3 kc nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. Podkreślić przy tym należy, że zgodnie z treścią art. 385 ¹ § 4 kc ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje, a więc w niniejszej sprawie na stronie pozwanej. W judykaturze podnosi się, że okoliczność, iż konsument znał treść danego postanowienia i rozumiał je, nie przesądza o tym, że zostało ono indywidualnie uzgodnione. Konieczne byłoby wykazanie, że konsument miał realny wpływ na konstrukcję niedozwolonego (abuzywnego) postanowienia wzorca umownego. Przyjęcie takiego wpływu byłoby możliwe przede wszystkim wówczas, gdyby konkretny zapis był z nim negocjowany (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 6 kwietnia 2011r., I ACa 232/11, L.). Wszelkie klauzule sporządzone z wyprzedzeniem będą klauzulami pozbawionymi cechy indywidualnego uzgodnienia i okoliczności tej nie niweczy fakt, że konsument mógł znać ich treść (por. wyrok Sądu Apelacyjnego Warszawa z dnia 15 maja 2012r., VI ACa 1276/11, L.).

W przedmiotowej sprawie powód w żaden sposób nie wykazał, aby postanowienia dotyczące wysokości prowizji podlegały negocjacjom, nadto wedle pozwanego umowa została zawarta przy użyciu gotowego wzorca, przygotowanego wcześniej jednostronnie przez poprzednika prawnego powoda, co wykluczało możliwość negocjacji takich postanowień.

Sąd uznał również, że w przedmiotowym przypadku prowizja w zastrzeżonej, znacznej wysokości kształtuje prawa i obowiązki pozwanego jako konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Zważyć bowiem należy, iż powód w niniejszej sprawie nie wykazał, że powyższa prowizja w jakikolwiek sposób została powiązana z poniesionymi przez pożyczkodawcę kosztami związanymi z obsługą pożyczki. Na tę okoliczność nie przedstawiono bowiem żadnych dowodów.

Nie wiadomo zatem, jakie koszty pożyczkodawca poniósł w związku z zawarciem umowy, jej wykonaniem i w związku z tym nie można ocenić czy wysokość prowizji pozostaje adekwatna do podjętych przez pożyczkodawcę czynności związanych z zawarciem i obsługą umowy. Jednocześnie tak znaczne koszty związane z obsługą jednej tylko umowy rodzą uzasadnione obawy czy koszty takie zostały faktycznie poniesione. Zdaniem Sądu, w przypadku, gdy koszty związane z obsługą jednej tylko umowy są niemal równe kapitałowi pożyczki, powstaje pytanie o racjonalność i rentowność działalności gospodarczej, w ramach której pożyczka została udzielona. Nadto, związek przedmiotowej opłaty z kosztami wydaje się nader wątpliwy z tego względu, że umowa została zawarta na okres 27 miesięcy i niewątpliwie część kosztów związanych z obsługą pożyczki powstała w czasie trwania stosunku prawnego, stosownie do podejmowanych czynności, natomiast wysokość prowizji została z góry określona już przy zawarciu umowy. Podkreślić również należy, iż umowa pożyczki nie dała konsumentowi żadnych instrumentów umożliwiających kontrolę zasadności i wysokości poniesionych kosztów. Z tych względów zarzut abuzywności należało uznać za uzasadniony. Nie ulega również wątpliwości, że zastrzeżenie prowizji w tak znacznej wysokości, w sytuacji niewykazania kosztów poniesionych w związku z obsługą umowy jest trudne do pogodzenia z zasadami słuszności. Z tych przyczyn Sąd uznał, że wysokość prowizji winna zostać ukształtowana, podobnie jak w przypadku umów zawieranych z bankami, w wysokości 30 % całkowitej kwoty kredytu. Zważywszy, że kwota pożyczki wynosiła 14.000 zł to prowizja winna stanowić kwotę 4.200 zł. Sąd miał jednak na uwadze, że zgodnie z § 3 ust. 2 prowizja płatna była w równych, miesięcznych ratach, w każdym terminie spłaty raty pożyczki, zaś kwota każdej raty prowizji wynosiła 477,40 zł. Pozwany spłacił pięć rat pożyczki, a zatem z tytułu prowizji uiścił łącznie kwotę 2.387 zł. W tym stanie rzeczy z tytułu prowizji za udzielenie pożyczki do zapłaty pozostała jedynie kwota 1.813 zł.

Nadto, Sąd częściowo oddalił roszczenie o zapłatę odsetek. W pozwie powód bowiem wskazał, że domaga się zapłaty kwoty 366,23 zł z tytułu odsetek naliczonych przez wierzyciela pierwotnego do dnia sprzedaży wierzytelności. Tymczasem, z załącznika do umowy przelewu wynika, że kwota naliczonych przez poprzedniego wierzyciela odsetek wynosiła 340,36 zł. Powyższa różnica prawdopodobnie była skutkiem błędnego doliczenia do kwoty odsetek kwoty wskazanej w załączniku do umowy przelewu w rubryce „inne”.

Mając na uwadze wszystkie podniesione powyżej okoliczności Sąd uznał, że roszczenie powoda zasługuje na uwzględnienie w zakresie kwoty 14.558,77 zł, na co składają się: kwota 12.160,48 zł z tytułu kapitału, kwota 340,36 zł z tytułu odsetek naliczonych przez wierzyciela pierwotnego do dnia sprzedaży wierzytelności, kwota 244,88 zł z tytułu odsetek naliczonych od kwoty kapitału przez cesjonariusza od dnia cesji do dnia sporządzenia pozwu, a także kwota 1.813 zł z tytułu prowizji. Od zasądzonej kwoty – na mocy art. 481 § 1 i 2 kc – Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu tj. dnia 17 lipca 2018 r. do dnia zapłaty.

Sąd nie uwzględnił wniosku pozwanego o rozłożenie świadczenia na raty. Jak wskazuje się w judykaturze ocena dotycząca zastosowania art. 320 kpc nie może być oderwana od realnych możliwości wypełnienia zobowiązania przez dłużnika w zmodyfikowanym zakresie, a tym samym od ochrony usprawiedliwionego interesu wierzyciela.

Wierzyciel winien mieć bowiem pewność, że świadczenie, jakkolwiek odsunięte w czasie, zostanie spełnione w przewidzianym terminie, co ma znaczenie zwłaszcza w przypadku gdy uprawnionym pozostaje podmiot gospodarczy, dla którego uzyskanie przysługujących należności może mieć decydujący wpływ na kondycję firmy i jej wypłacalność (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 24 lutego 2016r., I ACa 1256/15, L.). Z zeznań pozwanego wynika, że posiada on spore zadłużenie w różnych instytucjach finansowych z tytułu licznych kredytów i pożyczek. W celu spłaty zobowiązań pozwany zaciągał nowe zobowiązania kredytowe. Jednocześnie, należy mieć na uwadze, że właściwie jedynym – poza nieregularną pomocą od córki zamieszkałej w Wielkiej Brytanii – dochodem pozwanego jest emerytura, która już została zajęta przez komornika w postępowaniach egzekucyjnych prowadzonych z wniosku innych wierzycieli. Przy uwzględnieniu wysokości zobowiązań kredytowych, a także wysokości wydatków związanych z utrzymaniem należy stwierdzić, że pozwany nie zdołałby spłacać rat w przypadku uwzględnienia jego wniosku. Zresztą pozwany sam przyznał, że nie jest podołać spłacie zadłużenia w ratach. W świetle powyższego, uwzględnienie wniosku pozwanego nie doprowadziłoby do wykonania zapadłego w sprawie wyroku. Stąd też rozłożenie świadczenia na raty należało uznać za niecelowe.

O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 100 kpc i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.988 zł, odpowiadającą stosunkowi, w jakim powód wygrał niniejszy spór (62,5 %). Podkreślić należy, iż łączna kwota poniesionych przez powoda kosztów wynosiła 4.781 zł, na co składały się: opłata sądowa od pozwu (1.164 zł), opłata za czynności fachowego pełnomocnika powoda – radcy prawnego (3.600 zł), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł). Sąd nie znalazł natomiast podstaw do skorzystania z dobrodziejstwa o jakim mowa w art. 102 kpc i odstąpienia od obciążania pozwanego kosztami procesu. Podkreślić bowiem należy, iż zadłużenie pozwanego powstało w wyniku jego niefrasobliwości i nie jest skutkiem jakiejś szczególnej sytuacji życiowej, zdrowotnej czy osobistej. Mimo bowiem posiadania już licznych zobowiązań kredytowych, pozwany zdecydował się na zawarcie kolejnej umowy pożyczki. Co prawda, pozwany podnosił, że pożyczka została zaciągnięta na leczenie żony, jednak jak wynika z zeznań pozwanego choroba małżonki nie jest na tyle poważna, aby wymagała dodatkowego, kosztownego leczenia. Nadto, jak wskazał pozwany, wydatki na leczenie nie pochłaniają znacznych kwot.