Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 7 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Karina Marczak

Sędziowie: SO Agnieszka Bednarek- Moraś

SO Zbigniew Ciechanowicz (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 7 kwietnia 2014 r. w Szczecinie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa K. W. i A. W.

przeciwko (...) (...), I. B., Z. J., B. J., E. J.

o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym

na skutek zażalenia pozwanego(...) (...)

na rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego w Gryfinie zawarte w punkcie II wyroku z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie o sygn. akt I C 357/11

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie zwarte w punkcie II wyroku Sądu Rejonowego w Gryfinie z dnia 18 grudnia 2013 r. w ten sposób, że zasądzić od (...) (...)na rzecz powodów K. W.i A. W.kwotę 447 (czterysta czterdzieści siedem) złotych i 40 (czterdzieści) groszy tytułem zwrotu kosztów procesu,

2.  zasądzić od powodów K. W.i A. W.solidarnie na rzecz pozwanego (...) (...)kwotę 150 zł (sto pięćdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania zażaleniowego.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 18 grudnia 2013 r. Sąd Rejonowy w Gryfinie w sprawie o sygn. akt I C 357/11:

I.  nakazał, aby w dziale II księgi wieczystej numer (...), prowadzonej w Sądzie Rejonowym w Gryfinie dla nieruchomości położonej w B.przy ul. (...), stanowiącej działkę gruntu nr (...), (...), zabudowanej budynkiem mieszkalnym, w miejsce (...)jako współwłaściciela w udziale do (...)części wpisać K. W.w udziale do (...)części oraz A. W.w udziale do (...)części;

II.  zasądził od pozwanego (...) (...)na rzecz powodów K. W.i A. W.kwotę 2.237 zł tytułem kosztów procesu.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu sąd oparł o art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 105 § 1 k.p.c. Sąd uznał, że pozwany(...)- (...) (...)jako strona, która w całości przegrała proces, obowiązany jest zwrócić powodom koszty, które ponieśli celem dochodzenia ich praw w niniejszym postępowaniu. Przed zamknięciem rozprawy w dniu 18 grudnia 2013 r. pełnomocnik powodów wniósł o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa, wyłącznie od pozwanego (...) (...). Sąd stwierdził, iż wobec stanowiska, które ostatecznie zajął pozwany (...), który jako jedyny ze współuczestników po stronie pozwanej kwestionował żądanie pozwu, zachodzą podstawy do zastosowania art. 105 § 1 k.p.c. zgodnie z którym współuczestnicy sporu zwracają koszty procesu w częściach równych, sąd może jednak nakazać zwrot kosztów odpowiednio do udziału każdego ze współuczestników w sprawie, jeżeli pod tym względem zachodzą znaczne różnice. Zważywszy, iż (...)był wyłącznie tą stroną, która domagała się oddalenia powództwa i weszła w spór z powodami, a ostatecznie przegrała proces, to ten ze współuczestników powinien zwrócić powodom poniesione przez nich koszty procesu.

Na te koszty, które ponieśli powodowie, w łącznej kwocie 2.237 zł, złożyła się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 850 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa uiszczona przez powodów jedynie w kwocie 17 zł oraz wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika w stawce minimalnej przewidzianej w § 8 pkt 8 w zw. z § pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez (...)kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz.461 j.t. ze zm.), tj. w kwocie 1.200 zł - obliczonej przy uwzględnieniu wartości przedmiotu sporu oznaczonej w pozwie, która w toku procesu nie była kwestionowana przez stronę pozwaną, a ponadto opłata sądowa od zażalenia uiszczona w łącznej wysokości 170 zł. Powodowie nie domagali się zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu zażaleniowym.

Zażalenie na postanowienie o kosztach postępowania zawarte w punkcie II wyroku co do kwoty 1.790 zł złożył pozwany (...) (...) (...)domagając się jego zmiany poprzez zasądzenie od pozwanych: ad.1, ad. 2, ad. 3, ad. 4 oraz ad. 5 zwrotu kosztów procesu w częściach równych oraz zasądzenie od powoda ad. 1 i powoda ad. 2 na rzecz pozwanego ad.1, (...) (...), zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Orzeczeniu zarzucił naruszenie przepisu art. 105 § 1 k.p.c., poprzez zasądzenie zwrotu kosztów procesu jedynie od pozwanego ad. 1, z pominięciem pozwanych ad. 2, ad. 3, ad. 4 oraz ad. 5.

W uzasadnieniu zakwestionował stanowisko Sądu Rejonowego, iż zastosowanie w niniejszej sprawie znalazła treść art. 105 § 1 zdanie 2 k.p.c., zgodnie z którym sąd może nakazać zwrot kosztów odpowiednio do udziału każdego ze współuczestników, jeżeli pod tym względem zachodzą znaczne różnice. Dodał, że na mocy decyzji (...) B. (...) (...)z dnia 19 marca 1975 roku, a nie na skutek działań (...) (...), pozwany ad. 1 nabył udział do ¼ części we współwłasności nieruchomości, dla której prowadzona jest księga wieczysta o numerze (...)(wcześniejszy nr (...)), o której uzgodnienie treści z rzeczywistym stanem prawnym toczyła się przedmiotowa sprawa. W związku z czym, pozwany ad. 1 w równym stopniu, jak pozostali pozwani, stanowił przyczynek dla pozwanych do wniesienia powództwa w niniejszej sprawie.

Ponadto, fakt, iż pozwani ad. 2, ad. 3, ad. 4 oraz ad. 5 nie ustosunkowali się w żaden sposób do treści żądania dochodzonego przez powodów, nie stawiali się na żaden z terminów rozprawy, czy nie składali ustnie, ani pisemnie żadnych wyjaśnień, na co pozwany ad. 1 nie miał wpływu, nie powinno przesądzać o obciążaniu kosztami procesu włącznie pozwanego ad. 1.

Mając na uwadze powyższe, brak podejmowania przez pozwanych ad. 2, ad. 3, ad. 4 oraz ad. 5 jakichkolwiek czynności w niniejszej sprawie, według ich własnego uznania i woli, nie powinien zostać uznany przez sąd jako znaczna różnica, przesądzająca o zasądzeniu zwrotu kosztów tylko przez pozwanego ad. 1 i przyjęcie jako odpowiedniego do udziału każdego ze współuczestników.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie było zasadne.

Odpowiedzialność współuczestnika sporu za koszty procesu uregulowana jest w art. 105 k.p.c. Przepis ten reguluje zwrot kosztów stronie przeciwnej przez współuczestników występujących po stronie przegrywającej, przy czym odnosi się on do wszystkich rodzajów współuczestnictwa.

Przewiduje on dwie zasady, a mianowicie: odpowiedzialność w częściach równych z możliwością nakazania zwrotu kosztów odpowiednio do udziału każdego ze współuczestników w sprawie (§ 1) i odpowiedzialność solidarną współuczestników sporu odpowiadających solidarnie co do istoty sprawy, z wyjątkiem kosztów wynikłych z czynności procesowych podjętych przez poszczególnych współuczestników wyłącznie we własnym interesie (§ 2).

W sprawie, w której jest kilku pozwanych, wysokość podlegających zwrotowi kosztów procesu zależna jest od tego, w jakim stopniu każdy z nich uległ w procesie w stosunku do dochodzonego roszczenia i w jakim stopniu względem pozwanych strona powodowa ulega w sporze. Rozliczenie powinno być zatem dokonane indywidualnie, może być zaś dokonane grupowo w razie połączenia węzłem solidarności członków danej grupy (postanowienie SN z dnia (...)

W myśl art. 105 § 1 k.p.c. przyjmuje się, że zasadą jest zwrot kosztów w częściach równych, wyjątkiem natomiast - zwrot proporcjonalnie do udziału każdego ze współuczestników, jeżeli istnieją pod tym względem „znaczne różnice”. Istnienie i stopień różnicy co do udziału współuczestników w sprawie podlega ocenie sądu.

W tej sprawie po stronie pozwanej występowało pięć podmiotów. Pozwani I. B., Z. J., B. J.oraz E. J.nie ustosunkowali się w żaden sposób do treści żądania dochodzonego pozwem, nie stawiali się na żaden z terminów rozprawy i nie złożyli przy tym żadnych wyjaśnień. Powyższe nie powinno jednak przesądzać o obciążaniu kosztami procesu włącznie żalącego, skoro okoliczność ta nie była od niego zależna, zwłaszcza, że skarżący w równym stopniu, jak pozostali pozwani, stanowił przyczynek dla powodów do wniesienia powództwa w niniejszej sprawie. Rację ma w rezultacie pozwany (...)twierdząc, iż brak podjęcia przez pozostałych pozwanych jakichkolwiek czynności w niniejszej sprawie nie powinien zostać uznany przez sąd jako znaczna różnica, przesądzająca o zasądzeniu zwrotu kosztów tylko przez tego pozwanego. Pozostali pozwani nie powinni być w szczególności pominięci w obowiązku ponoszenia kosztów przedmiotowego procesu. Zastosowanie w tej sprawie winna więc znaleźć zasada określona w treści art. 105 § 1 zd. 1 k.p.c.

Skoro zatem współuczestnicy sporu zwracają koszty procesu w częściach równych to uwzględniając wysokość kosztów poniesionych przez stronę powodową (2.237 zł) należało zasądzić od(...) (...)na rzecz powodów K. W.i A. W.kwotę 447,40 zł stanowiącą odpowiednik 1/5 całości kosztów procesu.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy dokonał zmiany zaskarżonego postanowienia zwartego w punkcie II wyroku z dnia 18 grudnia 2013 r. stanowiąc jak w punkcie I sentencji. Podstawę rozstrzygnięcia stanowi przepis art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. oraz § 12 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez (...)kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz., 490). Koszty wyniosły łącznie 150 zł i zasądzone zostały w punkcie II sentencji.

(...)

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)