Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lipca 2020 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Okręgowego Leszek Dąbek

po rozpoznaniu w dniu 16 lipca 2020 r. w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko M. M.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 8 marca 2019 r., sygn. akt I C 2913/18

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w Wodzisławiu Śląskim do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.

SSO Leszek Dąbek

Sygn. akt III Ca 664/19

UZASADNIENIE

Powódka (...) spółka z ograniczona odpowiedzialnością w W. żądała zasądzenia na jej rzecz od pozwanego M. M. kwoty 1.056,03zł wraz z kosztami postępowania.

W uzasadnieniu powództwa twierdził, że pozwany nie wywiązał się z zawartej

przez strony umowy pożyczki gotówkowej.

Pozwany M. M. pomimo prawidłowego wezwania na rozprawę,

nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę i nie zajął stanowiska w sprawie.

Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim w wyroku zaocznym z dnia 08 03 2019r. oddalił powództwo.

W ustalonym stanie faktycznym w motywach orzeczenia przywołał regulację art. 6 k.c. i stwierdził, że powódka nie wykazała zawarcia umowy pożyczki, bowiem przedłożone przez nią dokumenty nie stanowią dowodów. Stwierdził, że treść zaoferowanych

do materiału sprawy dokumentów nie dowodzi istnienia, ani wysokości zobowiązania pozwanego względem powódki. Wskazał, że samo powołanie okoliczności nie może być uznane za udowodnione. Stanął na stanowisku, że sąd nie ma obowiązku wzywać powoda o przesłanie dowodów, ponieważ to na nim ciąży ten obowiązek.

Orzeczenie zaskarżyła powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. , która wniosła o jego „zmianę poprzez zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz zgodnie z żądaniem pozwu wraz z kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych, względnie o uchylenie wyroku w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania” oraz o „zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych”.

Zarzuciła, że przy ferowaniu wyroku naruszono przepisy prawa materialnego i procesowego tj.:

a)  „art. 6 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, wyrażone w przyjęciu, iż nie-kwestionowanie przez pozwanego okoliczności faktycznych wskazanych przez powódkę nie skutkuje uznaniem zasadności roszczenia oraz samego powództwa, a tym samym zachodzi konieczność ustosunkowania się do potencjalnych zarzutów, które mógłby w procesie podnieść pozwany,

b)  art. 230 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie, pomimo iż pozwany w ogóle

nie podjął aktywności procesowej która wskazywać mogłaby na to, że nie uznaje roszczenia powódki, w tym nie wniósł o oddalenie powództwa,

c)  art. 339 § 2 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, wyrażające się w braku przyjęcia przez sąd za prawdziwych twierdzeń powódki, pomimo iż w świetle materiału dowodowego oraz postawy pozwanego nie budzą one jakichkolwiek wątpliwości, ani też nie zostały przytoczone w celu obejścia prawa oraz przyjęcie przez sąd, iż nie-kwestionowanie przez pozwanego okoliczności faktycznych wskazywanych przez powódkę nie skutkuje uznaniem zasadności roszczenia

oraz samego powództwa, a tym samym zachodzi konieczność ustosunkowywania się do potencjalnych zarzutów, które mógłby w procesie podnieść pozwany”.

W uzasadnieniu apelacji między innymi podnosił, że pozwany nie wdał się z nią w spór, przez co czego nie kwestionował jej roszczenia i sąd a quo powinien był przyjąć za prawdziwe jej twierdzenia odnoszące się do zawarcia umowy pożyczki, skoro pozwany nie kwestionował tego faktu oraz, że brak było podstaw do kwestionowania prawdziwości twierdzeń powódki poprzez nieuzasadnione obalenie ich domniemania. W ocenie powódki konsekwencją powyższych błędów była dowolna, a nie swobodna ocena dowodów dokonana przez sąd rejonowy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Sąd pierwszej instancji orzekając w sprawie słusznie uznał, że na powódce zgodnie z regulacją art. 6 k.c. ciąży obowiązek wykazania dochodzonych roszczeń,

lecz błędnie ocenił, że skarżąca „przedstawiając” jedynie nieuwierzytelnione kserokopie dokumentów nie sprostała temu obowiązkowi.

Abstrahując od tego, że w przypadku występowania podstaw do wydania wyroku zaocznego – tak jak ma to miejsce w niniejszej sprawie – „ przyjmuje się za prawdziwe twierdzenia powoda o faktach zawarte w pozwie lub pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed posiedzeniem, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa” (art. 339 § 2 k.p.c.), to przy ocenie tego zagadnienia umknęło jego uwadze, że stosownie do regulacji art. 126 § pkt 3 k.p.c. w związku z art. 187 § 1 k.p.c. pozew powinien jedynie zawierać „dowody na poparcie przytoczonych okoliczności”, co jednak nie jest równoznaczne z obowiązkiem dołączenia do niego oryginałów dokumentów stanowiących źródła dowodowe, bądź jego odpowiednikiem w postacie prawidłowo poświadczonego jego odpisu przez notariusza albo przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej (art. 129 § 2 k.p.c.).

Konieczność ich przedłożenia jest bowiem uzależniona od tego, czy zachodzi potrzeba przeprowadzenia z nich dowodu (nie zachodzi ona w przypadkach przewidzianych w art. 227 - 230 k.p.c.), czy ich przedłożenia zażądał przeciwnik strony (art. 129 § 1 k.p.c.), czy też kiedy sąd w okolicznościach sprawy uzna za konieczne przejrzenie oryginału dokumentu, np. poweźmie wątpliwości co do jego sporządzenia lub treści (art. 250 § 2 k.p.c.)

W każdym z tych przypadków przyjąć jednak należy, że przed przystąpieniem do przeprowadzania postępowania dowodowego sąd rozpoznający sprawy (faktycznie przewodniczący składu orzekającego) zażąda ich przedstawienia

(art. 208 § 1 pkt 5 k.p.c.).

Sąd Rejonowy rozpoznając niniejszą sprawę nie wywiązał się z tego obowiązku, więcej nie rozpoznał formalnie zgłoszonych przez skarżącą wniosków dowodowych i nawet nie przeprowadził dowodu z przedłożonych przez nią kserokopii dokumentów (dowód z kserokopii dokumentów jest dowodem z „innych środków dowodowych”

w rozumieniu art. 309 k.p.c.; odmienną kwestą jest ich moc dowodowa, jej znikomość nie zwalnia jednak sądu od obowiązku przeprowadzenia z nich dowodów).

Tym samym naruszył wskazaną powyżej regulację prawną, co w świetle motywów zaskarżonego orzeczenia miało wpływ na wynik sprawy

Czyni to już tylko z tego powodu apelację uzasadnioną i prowadziło do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania przy zastosowaniu regulacji art. 386 § 4 k.p.c. (zgodnie z poglądem Sądu Rejonowego wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego, co w materiale powoduje, iż zachodzi potrzeba przeprowadzenia go w całości).

Niezależnie od tego uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia nie tylko nie zawiera ustaleń faktycznych, ale także jakiejkolwiek próby przeprowadzenia materialno-prawnej oceny zasadności powództwa (tj. formalnego zakwalifikowania dochodzonych roszczeń, ustalenia reżimu prawnego i wskazania materialnych przesłanek ich zasadności).

Uniemożliwia to Sądowi odwoławczemu przeprowadzenie w tym zakresie kontroli instancyjnej, co dodatkowo przemawiało za koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Reasumując zaskarżony wyrok jest wadliwy i dlatego apelację powódki jako uzasadnioną uwzględniono orzekając jak w sentencji na mocy regulacji

art. 386 § 4 k.p.c.

Sąd Rejonowy rozpoznając ponownie sprawę uwzględni zawartą powyżej ocenę prawną i jeżeli powtórnie uzna za konieczne przeprowadzenie w sprawie postępowania dowodowego z oryginałów dokumentów (oceni, że twierdzenia pozwu „ budzą uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa”), to w oparciu

o regulację art. 208 § 1 pkt 5 k.p.c. zobowiąże powódkę - w zakreślonym jej terminie - do przedłożenia oryginałów dokumentów lub ich prawidłowo uwierzytelnionych odpisów (dotyczy to również wydruków komputerowych będących innymi środkami dowodowymi w rozumieniu art. 309 k.p.c.).

Następnie w zależności od tego czy zostaną one przedłożone, przeprowadzi

z nich dowody albo dowody ten pominie.

Orzekając w sprawie dokona oceny zebranego w sprawie materiału i poczyni ustalenia faktyczne dotyczące wszystkich istotnych okoliczności sprawy okoliczności, bądź też jednoznaczne w uzasadnieniu orzeczenia wypowie się, czy uznał je za nieudowodnione, a jeżeli tak to w jakim zakresie.

SSO Leszek Dąbek