Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 lutego 2020 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi - Widzewa w Łodzi Wydział I Cywilny

w następującym składzie:

Przewodnicząca: Asesor SR Magdalena Jóźwiak

Protokolant: stażysta Jarosław Ciski

po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2020 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa M. M. (1)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda M. M. (1) kwotę 15 000 zł (piętnaście tysięcy złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 grudnia 2018 roku do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda M. M. (1) kwotę 4367 ( cztery tysiące trzysta sześćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu,

3.  nakazuje pozwanemu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. zwrócić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi Widzewa w Łodzi kwotę 53,46 zł (pięćdziesiąt trzy złote czterdzieści sześć groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. akt I C 385/19

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 17 kwietnia 2019 roku małoletni powód M. M. (1), reprezentowany przez przedstawicielkę ustawową – matkę A. B., reprezentowaną przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 15.000 zł tytułem zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 22 grudnia 2018 roku do dnia zapłaty, a także zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że wskutek wypadku z dnia 2 stycznia 2004 roku zmarł dziadek powoda, W. W.. Sprawca zdarzenia, A. K., został skazany prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. W uzasadnieniu wskazano, że w chwili śmierci dziadka powód miał niespełna 1 rok, ale mimo to boleśnie odczuł jego stratę i do dnia dzisiejszego odczuwa jego brak. Pozwany w toku postępowania likwidacyjnego odmówił powodowi wypłaty zadośćuczynienia.

/pozew k. 4-8/

W odpowiedzi na pozew pozwany, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniósł o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano, że roszczenie jest niezasadne i jako takie podlega oddaleniu. Pozwany kwestionuje istnienie między powodem a dziadkiem szczególnej więzi emocjonalnej oraz rozmiar krzywdy, jako że w chwili śmierci dziadka powód miał niespełna 1 rok.

/odpowiedź na pozew k. 27-28/

Do zakończenia rozprawy strony pozostały przy swoich stanowiskach.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 2 stycznia 2004 roku w Ł. przy ulicy (...) kierujący samochodem marki F. (...) o nr rej. (...) nie zachował należytej ostrożności, nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu i potrącił pieszego, W. W.. Poszkodowany poniósł śmierć na miejscu. Sprawca wypadku został skazany prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi, VI Wydziału Karnego z dnia 27 października 2004 r., wydanym w sprawie o sygn. akt VI K 298/04 na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres próby 3 lat.

/bezsporne, wyrok Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi k. 12-13/

W. W. w chwili śmierci miał 54 lata. Mieszkał wraz z córką, A. B. i dwójką wnucząt, w tym z powodem, który miał wówczas 8 miesięcy. Odebrał poród, w którym urodził się powód. Kiedy dowiedział się, że matka powoda jest w ciąży, przeprowadził się do rodziny powoda, żeby jej pomagać.Opiekował się małoletnim, kiedy jego matka pracowała, usypiał powoda. Babcia od strony matki nie mogła raczej zajmować się powodem.Powód był bardziej płaczliwy po śmierci dziadka niż przed tym zdarzeniem, zaczął mieć problemy z zasypianiem. Powód nie pamięta dziadka, zna go jedynie z opowieści. Małoletni pyta o zmarłego dziadka, wspólnie z rodzicami odwiedza jego grób na cmentarzu, stara się robić to raz w miesiącu. O tym, w jaki sposób zmarł dziadek, powód dowiedział się w wieku 7 lat od rodziców, czuł wtedy smutek, złości, żal, tęsknotę. Powód nie utrzymuje zażyłych relacji z babcią – matką A. B., dopiero od niedawna spotyka się z dziadkami ze strony ojca. Powodowi brakowało dziadka na wszelkiego rodzaju uroczystościach szkolnych, kiedy innym osobom towarzyszyli dziadkowie, takich jak dzień dziadka, święta, urodziny.

/zeznania przedstawicielki ustawowej powoda A. B. k. 80 i k. 43-43, zeznania powoda k. 79-80/

Dziecko ok. jednoroczne znajduje się w fazie rozwoju sensoryczno-motorycznej. W okresie tym funkcjonują reakcje zmysłowej i ruchowe, konstruowane są schematy, ale nie ma wewnętrznych reprezentacji zdarzeń i myślenia pojęciowego, nie zdaje więc sobie spraw z utraty więzi, będącej skutkiem śmierci członka rodziny. Dziecko w tym wieku może reagować emocjonalnie na nagłą utratę obiektu, z którym jest związane. Mimo iż powód dziadka ani jego utraty nie pamięta, wytworzył on wyobrażeniowe reprezentacje osoby dziadka jako obiektu bliskiego i utraconego. Osoba zmarłego funkcjonuje w percepcji powoda w sposób symboliczny i jest źródłem przykrych emocji związanych w poczuciem straty i braku. Emocje te natomiast nie osiągają ani natężenia ani wymiaru nieprawidłowego.

/opinia psychologiczna k. 54-57/

Pismem z dnia 20 grudnia 2018 roku przedstawicielka ustawowa powoda za pośrednictwem (...) sp. z o.o. w L. zgłosiła w imieniu powoda szkodę w pozwanym towarzystwie ubezpieczeń oraz wezwała ubezpieczyciela do wypłaty na rzecz małoletniego kwoty 40.000 zł tytułem zadośćuczynienia za śmierć W. W.. Decyzją z dnia 24 grudnia 2018 r. pozwany odmówił powodowi wypłaty świadczenia.

/zgłoszenie szkody k. 31-32, decyzja k. 19-20/

Powyższy stan faktyczny był co do zasady bezsporny. Szczegółowych ustaleń wymagały jednak ustalenia dotyczące stanu psychicznego powoda, w związku z czym Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego psychologa. Opinia sporządzona przez biegłą M. M. (2) nie była kwestionowana przez strony. W ocenie Sądu opinia została sporządzona w sposób wiarygodny i rzetelny, stanowiła cenne źródło dowodowe, a zawarte w niej wnioski Sąd przyjął za swoje. Sąd dopuścił także dowody z przesłuchania powoda i jego przedstawicielki ustawowej, w celu dokładnego ustalenia więzi łączącej go ze zmarłym dziadkiem oraz przeżyć związanych z jego śmiercią.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W niniejszych postępowaniu powód dochodził od pozwanego Towarzystwa (...) zadośćuczynienia w kwocie 15.000 zł za krzywdę, jakiej doznał w związku ze śmiercią osoby bliskiej – dziadka W. W..

Zdarzenie, z którego powód wywodzi swoje roszczenie, miało miejsce przed wejściem w życie art. 446 § 4 k.c., wprowadzającego możliwość przyznania najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, co uniemożliwia zasądzenie na rzecz powoda zadośćuczynienia w oparciu o § 4 komentowanego przepisu. Podstawę roszczenia powoda w tej sytuacji stanowi jednak art. 448 k.c. w zw. z art. 24 k.c., o którego dopuszczalności zastosowania wypowiedział się Sąd Najwyższy w postanowieniu składu 7 Sędziów z dnia 27 czerwca 2014 r. w sprawie III CZP 2/14, w którym wyrażono jednoznaczny pogląd prawny, iż za krzywdę, powstałą wskutek śmierci poszkodowanego spowodowanej czynem niedozwolonym popełnionym przed dniem 3 sierpnia 2008 r. najbliższemu członkowi rodziny przysługuje zadośćuczynienie na podstawie art. 448 w zw. z art. 24 § 1 k.c.

Odpowiedzialność na podstawie art. 448 k.c. zachodzi w przypadku zajścia następujących przesłanek: naruszenia dobra osobistego powodującego szkodę niemajątkową oraz związku przyczynowego pomiędzy tym naruszeniem a szkodą niemajątkową, która spowodowana jest tym naruszeniem. Wskazuje się, że przesłanką przyznania obu świadczeń przewidzianych w art. 448 k.c. jest również wina sprawcy naruszenia dobra osobistego. Podstawa odpowiedzialności strony pozwanej nie była kwestionowana w niniejszym postępowaniu, a zatem okoliczność tę należało uznać za bezsporną.

Katalog wskazany w art. 23 i 24 k.c. ma charakter otwarty. Ugruntowanym jest stanowisko, iż należą do niego również więzi rodzinne, które mogą ulec naruszeniu poprzez spowodowanie śmierci osoby najbliższej. W przypadku śmierci w wyniku wypadku komunikacyjnego krzywdą wyrządzoną zmarłemu jest utrata życia, a krzywdą osób mu bliskich jest naruszenie ich dobra osobistego poprzez zerwanie więzi emocjonalnej.

Nie ulega wątpliwości, że zmarły W. W. był bliskim krewnym powoda. W realiach niniejszej sprawy uznać należy, że mimo wieku, powoda z dziadkiem łączyła szczególna więź. Dziadek odebrał poród, w którym powód przyszedł na świat, co jest okolicznością niecodzienną, mającą doniosłe znaczenie w niniejszej sprawie, podobnie jak fakt przeprowadzenia się przez zmarłego do rodziny powoda po to, by jej pomagać. Nie jest to powszechnie spotykane zjawisko, co również wymaga uwzględnienia w niniejszej sprawie. Dziadek opiekował się małoletnim na co dzień, wyręczając jego matkę. Nagłe odejście dziadka w wyniku wypadku miało ogromny wpływ na życie powoda. Pomijając nawet samą fizyczną tego konsekwencję w postaci problemów z zasypianiem, powód przede wszystkim utracił szansę na nawiązanie bliskiej więzi z dziadkiem, który zorganizował swoje życie tak, by poświęcić się opiece nad nim. Dla powoda jest to tym bardziej dotkliwe, gdyż nie utrzymuje ścisłych relacji z dziadkami ze strony ojca ani z babcią ze strony matki. Powód nie pamięta zmarłego ani jego straty, jednak, jak wskazał biegły psycholog w opinii – powód wytworzył wyobrażeniowe reprezentacje osoby dziadka jako obiektu bliskiego i utraconego i to z tym wyobrażeniem łączą się odczuwane przez powoda negatywne emocje. W realiach niniejszej sprawy uznać zatem należy, że utrata osoby dziadka jest źródłem krzywdy po stronie powoda i że wskutek wypadku doszło do naruszenia dobra osobistego powoda, co uzasadniało uwzględnienie powództwa w całości.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c., zgodnie z żądaniem pozwu, od dnia 22 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty.

Sąd rozstrzygnął o kosztach postępowania na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Powód poniósł koszty postępowania w łącznej wysokości 4.367 zł w tym 750 zł tytułem opłaty od pozwu, 3.600 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika w osobie radcy prawnego, zgodnie z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804) tj. z dnia 3 stycznia 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 265) oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Na podstawie art. 113 ust. 1 u.k.s.c, w zw. z art. 98 § 1 i 3 k.p.c., Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi Widzewa w Łodzi kwotę 53,46 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.