Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 maja 2016 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Elżbieta Zalewska-Statuch

Sędziowie SSO Joanna Składowska

SSR del. Robert Pabin

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 18 maja 2016 roku w Sieradzu

na rozprawie sprawy

z powództwa J. J.

przeciwko K. P. (1)

o zadośćuczynienie

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Sieradzu

z dnia 23 grudnia 2015 roku, sygnatura akt I C 184/16

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda J. J. na rzecz pozwanego K. P. (1) 180 (sto osiemdziesiąt) złotych z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt. ICa 184/16

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 23 grudnia 2015 roku Sąd Rejonowy w Sieradzu w sprawie sygn. akt IC 1596/14 oddalił powództwo J. J. przeciwko K. P. (1) o zapłatę. Ponadto Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy oparł na ustaleniach, które
Sąd Okręgowy w całości podziela i przyjmuje za własne, a których istotne elementy przedstawiały się następująco:

Postanowieniem z dnia 11 września 2014r wydanym w sprawie IX Co 250/14 Sąd Rejonowy Gdańsk Południe w Gdańsku ustanowił dla J. J. pełnomocnika z urzędu celem złożenia skargi konstytucyjnej. Dziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych wyznaczył do tej czynności pozwanego K. P. (1). W piśmie z dnia 18 listopada 2014r. K. P. (1) powiadomił powoda o ustanowieniu go jego pełnomocnikiem z urzędu w sprawie IX Co 250/14. Pismem z dnia 21 listopada 2014r pozwany powiadomił Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe o braku podstaw do wniesienia skargi konstytucyjnej jednocześnie przedstawiając swoją opinię w tym zakresie. Tożsame zawiadomienie K. P. przesłał do powoda oraz Okręgowej Izby Radców Prawnych w G.. Przed wydaniem opinii o braku podstaw do wniesienia skargi konstytucyjnej pozwany nie spotkał się z powodem. Przedmiotem skargi były rozważania prawne. W dniu 25 listopada 2014r J. J. wystosował do pozwanego pismo w którym domagał się niezwłocznego spotkania w Areszcie Śledczym w W. celem omówienia sprawy i poprosił pozwanego o niepodejmowanie żadnych kroków do czasu spotkania. W piśmie tym skierował również do K. P. (1) prośbę o nadesłanie mu artykułów biurowych.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy oddalił powództwo w całości. Zdaniem Sądu treść art. 23 K.c. 24 K.c. i 448 K.c. wskazuje na to, że przesłankami ochrony dóbr osobistych człowieka jest ich zagrożenie lub naruszenie do jakiego dochodzi wskutek bezprawnego działania sprawcy. Przy czym bezprawność naruszeń, domniemywa się. Jako bezprawne uznaje się natomiast każde działanie sprzeczne z normami prawnymi, porządkiem prawnym lub zasadami współżycia społecznego. Zgodnie z zasadami wypracowanymi w orzecznictwie oraz doktrynie do okoliczności wyłączających bezprawność zalicza się między innymi działanie w ramach porządku prawnego. Ponieważ u podstaw pozwu legło przekonanie powoda, iż na skutek bezprawnych działań pozwanego będącego wyznaczonym dla niego pełnomocnikiem z urzędu, niedoszło między nimi do osobistego spotkania przed wydaniem przez pozwanego opinii o braku podstaw do wniesienia skargi konstytucyjnej, Sąd Rejonowy uznał, że takie zachowanie K. P. nie nosiło żadnych znamion bezprawności. W ocenie sądu, obowiązujące przepisy prawa w tym ustawy z dnia 6 lipca 1982r o radcach prawnych, Kodeksu postępowania cywilnego oraz ustawy o Trybunale Konstytucyjnym nie nakładały na pozwanego obowiązku bezpośredniego kontaktu z powodem, przed sporządzeniem opinii w przedmiocie braku podstaw do wniesienia skargi konstytucyjnej. W tym stanie rzeczy zachowanie pozwanego było zgodnie z prawem i jako takie nie mogło stanowić źródła naruszenia jakichkolwiek dóbr osobistych powoda. Sąd Rejonowy uznał także, iż niezależnie od braku bezprawności działania pozwanego, po stronie powoda nie doszło w wyniku opisanego zachowania do naruszenia jakiegokolwiek dobra osobistego. W szczególności w postaci dobrego imienia, godności osobistej czy też zdrowia. Sąd uznał, że przekonanie powoda o bezprawności zachowania jego pełnomocnika, które miało skutkować naruszeniem jego dóbr osobistych ma wyłącznie charakter subiektywnej oceny nie znajdującej odzwierciedlenia w powszechnym odbiorze.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodził się powód. W złożonej apelacji zaskarżył wyrok w całości, zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego i procesowego. W pierwszej kolejności skarżący podniósł nieważność postępowania z uwagi na niemożność udziału w procesie i nie przyznanie mu pełnomocnika z urzędu. Po wtóre, zarzucił oparcie wyroku na odpowiedzi na pozew z pominięciem pozostałego materiału dowodowego w tym zeznań powoda, akt sprawy, dokumentacji medycznej czy opinii biegłych. W konsekwencji, jego zdaniem, orzeczenie zapadło arbitralnie przy ograniczeniu jego prawa do obrony. Po trzecie, skarżący jako przedwczesne i niezrozumiałe uznał obciążenie go kosztami procesu, bez rozważenia istnienia sytuacji o której mowa w art. 102 K.pc.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia i uwzględnienie powództwa w całości lub ewentualnie uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację pozwany reprezentowany przez adw. A. S. wniósł o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie zwrotu kosztów według norma przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i nie zasługuje na uwzględnienie. Na wstępie należy stwierdzić, że Sąd pierwszej instancji poczynił w przedmiotowej sprawie prawidłowe ustalenia faktyczne i prawne. Sąd odwoławczy przyjmuje je za własne i podziela wszystkie wyprowadzone na ich podstawie wnioski. Wbrew zarzutom apelującego Sąd Rejonowy nie dopuścił się naruszenia przepisów postępowania oraz prawa materialnego. Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu oparcia wyroku na niepełnym materiale dowodowym, w szczególności pominięcia dowodów z zeznań powoda, jego dokumentacji medycznej oraz opinii biegłych należy stwierdzić, że w postępowaniu cywilnym przedmiotem dowodu są wyłącznie fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 K.p.c.). Fakty przyznane przez stronę przeciwną (art. 229 K.p.c.) lub uznane przez Sąd za przyznane wobec braku stanowiska strony przeciwnej (art. 230 K.p.c.), nie wymagają dowodu. W rozpoznawanej sprawie ustalenia faktyczne Sądu stanowiące podstawę rozstrzygnięcia, a dotyczące opisu zachowania pozwanego z którego powód wywodzi swoją krzywdę, w całości pokrywają się z okolicznościami przytoczonymi przez niego w pozwie. Pozwany przyznał to, że przed wydaniem opinii w przedmiocie braku podstaw do wniesienia skargi konstytucyjnej, nie spotkał się z powodem w Areszcie Śledczym. W tym więc zakresie przeprowadzenie jakichkolwiek dalszych dowodów stało się zbędne z świetle art. 229 K.p.c. Natomiast pozostałe, istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności wynikały z treści złożonych do akt sprawy dokumentów. W tym stanie rzeczy należy uznać, że przeprowadzenie przez Sąd postulowanych przez J. J. dowodów nie wniosło by do sprawy żadnych nowych okoliczności istotnych dla jej rozstrzygnięcia i powodowało jedynie nieuzasadnioną zwłokę w jej rozpoznaniu. Należy podkreślić, że skarżący w złożonym środku odwoławczym nie zakwestionował poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych. Jest to logiczne zważywszy, że pokrywają się one z jego twierdzeniami zawartymi w pozwie. Co więcej, Sąd Rejonowy w Sieradzu podjął próbę przesłuchania powoda w charakterze strony w ramach pomocy sądowej przed Sądem Rejonowym w Siedlcach. Ostatecznie jednak J. J. zrezygnował z udziału w rozprawie wyznaczonej na dzień 23 października 2015r i wniósł o pominięcie dowodu z jego zeznań (k.117). W tym stanie rzeczy zarzut pominięcia przez Sąd Rejonowy dowodu z jego przesłuchania jest chybiony i niezrozumiały. Podsumowując, w ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie dowodowe, czyniąc właściwe i niekwestionowane przez strony ustalenia faktyczne.

Zdaniem Sądu Okręgowego w rozpoznawanej sprawie nie zachodzi nieważność postępowania w świetle w art. 379 ust. 5 K.p.c. Jak już wskazano fakty istotne dla jej rozstrzygnięcia były między stronami bezsporne. Sporna była natomiast ich ocena prawna. Przyjęcie przez Sąd Rejonowy za podstawę rozstrzygnięcia okoliczności przytoczonych w pozwie skutkowało tym, że osobisty udział powoda w rozprawach sądowych w celu nadania postępowaniu dowodowemu pożądanego przez niego kształtu, stał się zbędny. Zbędny był także dowód z jego przesłuchania. W tym stanie rzeczy pomimo tego, że J. J. nie miał przyznanego pełnomocnika z urzędu a z uwagi na pobyt w Zakładzie Karny nie miał możliwości osobistego stawienia się na rozprawie, w żadnej mierze nie został pozbawiony możności obrony swych praw. Osobisty udział pozwanego w rozprawie lub też udział przyznanego mu pełnomocnika, pozostałby bez wpływu na przeprowadzoną przez Sąd Rejonowy ocenę prawną stanu faktycznego, którą Sąd Okręgowy w pełni aprobuje i uznaje za własną. Należy bowiem zgodzić się z konkluzją Sądu pierwszej instancji, że obowiązujące przepisy prawa nie nakładały na pozwanego obowiązku bezpośredniego kontaktu z powodem, przed sporządzeniem opinii w przedmiocie braku podstaw do wniesienia skargi konstytucyjnej. Pozwany terminowo i rzetelnie wywiązał się ze swoich obowiązków pełnomocnika z urzędu ustanowionego dla powoda. Brak osobistego kontaktu z powodem przed podjęciem decyzji w przedmiocie zasadności wniesienia skargi konstytucyjnej był, wynikiem działania pozwanego w ramach obowiązującego porządku prawnego a zatem nie nosił znamion działań bezprawnych i zawinionych. Co więcej, brak kontaktu nie może być odczytany jako przejaw arogancji wobec powoda, skoro listowana prośba o ten kontakt dotarła do pozwanego po sporządzeniu przez niego opinii, czyli już po zakończeniu pełnienia obowiązków pełnomocnika z urzędu. Bez wątpienia rację należy przyznać Sądowi Rejonowemu w zakresie w jakim uznał, że przekonanie powoda o naruszeniu jego dóbr osobistych nosi cechy wyłącznie subiektywnej oceny nie, znajdującej odzwierciedlenia w powszechnym odbiorze. Tymczasem w świetle art. 23 K.c. 24 K.c. i 448 K.c. istnienie powszechnego, obiektywnego przekonania jest warunkiem sine qua non uznania naruszenia dobra osobistego.

Mając powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 Kpc orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 Kpc uznając, że powód który przegrał spór wywołany wniesieniem środka odwoławczego zobowiązany jest do zwrotu pozwanemu kosztów procesu za II Instancję według norm przepisanych. W ocenie Sądu Okręgowego w sprawie nie istnieją żadne szczególne okoliczności które w świetle art. 102 K.p.c. uzasadniałyby odstąpienie od zasady ponoszenia przez stronę kosztów procesu adekwatnie do jego wyniku. J. J. takich okoliczności nie przytoczył ani w apelacji ani w żadnym innym piśmie procesowym.