Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 października 2020 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi II Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodnicząca Sędzia SRA. S.

Protokolant st. sekr. sąd. M. O.

po rozpoznaniu w dniu 6 października 2020 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa J. M.

przeciwko A. I.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 5000 zł (pięć tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 30 maja 2019 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 463,98 zł (czterysta sześćdziesiąt trzy złote dziewięćdziesiąt osiem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygnatura akt II C 15/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 23 grudnia 2019 roku, skierowanym przeciwko A. I., powód J. M. wniósł o zapłatę na jego rzecz kwoty 5.000 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 11 marca 2019 roku do dnia zapłaty. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanej zwrotu kosztów postępowania, według norm przepisanych, w tym kosztów wypisu z ksiąg wieczystych.

W uzasadnieniu wskazano, iż wyrokiem z dnia 28 czerwca 2011 roku Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie o sygnaturze XII C 2531/09 rozwiązał przez rozwód związek małżeński stron. W dniu 19 grudnia 2016 roku strony zawarły ugodę sądową przed Sądem Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, na mocy której, powodowi przyznano odrębną własność lokalu nr (...) położonego przy ulicy (...) w Ł., prawo użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...) przy ulicy (...) i własność nieruchomości stanowiącą działkę gruntu o numerze 58/48 w miejscowości Ł. z jednoczesnym obowiązkiem spłaty na rzecz pozwanej kwoty 40.000 zł. Powód uiścił wskazaną kwotę na rzecz pozwanej, a także wpłacił na konto komornika sądowego prowadzącego sprawę o sygnaturze Km 55/15 w stosunku do pozwanej kwotę 5.000 zł. Powodem wpłaty był wpis w księgach wieczystych prowadzonych dla nieruchomości, stanowiących wyłączną własność powoda. Pozwana pozostawiła bez odpowiedzi wezwania powoda o zwrot uiszczonej kwoty 5.000 zł celem spłaty zadłużenia pozwanej.

(pozew k. 4-4v.)

W odpowiedzi na pozew z dnia 3 kwietnia 2020 roku pozwana, reprezentowana przez pełnomocnika w osobie adwokata, wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Pozwana przyznała okoliczność, iż powód spłacił jej zadłużenie w kwocie 5.000 zł. Poniosła, że powód uiszczając kwotę 5.000 zł nie był zobowiązany do jej wpłacenia, ani też nie został do tego upoważniony przez pozwaną. Powód miał świadomość, że spłaca zadłużenie pozwanej, a zatem miał świadomość, że nie był zobowiązany do zapłaty ani względem pozwanej ani względem jej wierzyciela – Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Pozwana podniosła, że w takich okolicznościach powód nie może domagać się od niej zwrotu kwoty 5.000 zł mając na względzie dyspozycję art. 411 pkt 1 k.c.

(odpowiedź na pozew k. 28-28v., pełnomocnictwo k. 29)

Do zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem z dnia 28 czerwca 2011 roku Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie o sygnaturze akt XII C 2531/09 rozwiązał przez rozwód związek małżeński zawarty w dniu 5 sierpnia 1995 roku pomiędzy J. M. a A. I. z domu I..

(kserokopia odpisu wyroku k. 5-5v)

W dniu 19 grudnia 2016 roku przed Sądem Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w sprawie o sygnaturze akt II Ns 1482/11 o podział majątku wspólnego, strony zawarły ugodę sądową, na mocy której przyznały:

-

na własność J. M. odrębną własność lokalu numer (...) położonego w Ł. przy ulicy (...), dla którego w Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi jest prowadzona księga wieczysta o numerze (...),

-

na prawach użytkownika wieczystego J. M. nieruchomość stanowiącą działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...) w obrębie ewidencyjnym Ł. gmina M. Ł., położoną w Ł. przy ulicy (...), o powierzchni 189 m ², dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi jest prowadzona księga wieczysta o numerze (...),

-

na własność J. M. nieruchomość stanowiącą działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...) gminie B., miejscowość Ł., o powierzchni 488 m ², dla której w Sądzie Rejonowym we Włocławku jest prowadzona księga wieczysta o numerze (...),

z jednoczesnym obowiązkiem spłaty na rzecz pozwanej kwoty 40.000 zł płatnej w terminie 4 miesięcy od dnia zawarcia ugody.

(protokół – ugoda sądowa k. 8-9)

W księgach wieczystych o numerach (...) w dziale III widniały wpisy stanowiące o tym, iż z nieruchomości (w przypadku (...)) oraz prawa użytkowania wieczystego (w przypadku (...)) objętych wyżej oznaczonymi księgami wieczystymi wszczęto egzekucję z wniosku wierzyciela – Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w sprawie Km 55/15. Wpisów tych dokonano przed podziałem majątku stron.

(kserokopia odpisu księgi wieczystej o numerze (...) k. 12-13, kserokopia odpisu księgi wieczystej o numerze (...) k. 14-14v.)

W dniu 24 grudnia 2018 roku powód dokonał wpłaty na rzecz Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w wysokości 5.000 zł tytułem spłaty zadłużenia pozwanej, które było egzekwowane w sprawie Km 55/15. Zadłużenie pozwanej było związane ze spowodowaniem przez pozwaną wypadku komunikacyjnego oraz brakiem ubezpieczenia dla posiadaczy pojazdów mechanicznych.

(potwierdzenie wpłaty k. 17, przesłuchanie powoda k. 36)

Pismem z dnia 13 maja 2019 roku powód wezwał pozwaną do zwrotu kwoty 5.000 zł w terminie 14 dni od daty otrzymania pisma. W piśmie wyjaśnił, że zobowiązanie to powstało na skutek zabezpieczenia komorniczego na nieruchomości, nr sprawy Km 55/15. Pozwana otrzymała pismo w dniu 15 maja 2019 roku.

(wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem odbioru k. 19a, k. 20)

Sąd zważył co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w przeważającej części.

W sprawie bezsporne było, że powód dokonał wpłaty kwoty 5000 zł na rachunek komornika do sprawy Km 55/15, która to sprawa toczyła się przeciwko pozwanej i dotyczyła wyłącznie jej zobowiązania. Jednocześnie jak wynika z wpisu w dziale III ksiąg wieczystych o numerach (...), komornik w sprawie Km 55/15 wszczął egzekucję z nieruchomości (w przypadku (...)) oraz prawa użytkowania wieczystego (w przypadku (...)) objętych wyżej oznaczonymi księgami wieczystymi, z wniosku wierzyciela – Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w sprawie Km 55/15. Dłużnikiem w tej sprawie była wyłącznie A. I..

Zgonie z art. 518 § 1 pkt 1 kc, osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty jeżeli płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi.

Subrogacja ustawowa, o której mowa wywołuje skutek podobny do przelewu wierzytelności. W strukturze stosunku zobowiązaniowego osoba trzecia spłacająca wierzyciela zajmuje jego miejsce.

Odpowiedzialność wobec wierzyciela spoczywać może nie tylko na dłużniku, ale także na osobach, które w celu zapewnienia realizacji wierzytelności ustanowiły zabezpieczenia lub które nabyły rzeczy lub prawa obciążone zabezpieczeniem. W szczególności odpowiedzialność wobec wierzyciela ponoszą poręczyciel, bank udzielający gwarancji bankowej oraz właściciel rzeczy lub prawa obciążonego zastawem lub hipoteką (por. A. Szpunar, Wstąpienie w prawa, s. 95).

Powód stał się właścicielem nieruchomości oraz nabył prawo użytkowania wieczystego nieruchomości, co do których toczyła się egzekucja w sprawie Km 55/15. Nie był dłużnikiem osobistym wierzyciela w tej sprawie.

Ustawodawca w art. 930 § 1 kpc wprowadza generalną zasadę, że rozporządzenie nieruchomością po jej zajęciu nie jest zakazane, jednak w żadnym stopniu nie wpływa na bieg postępowania egzekucyjnego. Tym samym, nabywca nieruchomości zajętej w toku egzekucji musi liczyć się z tym, że egzekucja skierowana do nieruchomości, która stała się jego własnością, będzie trwać w dalszym ciągu. Wierzyciel, na rzecz którego nieruchomość została zajęta, może zaspokoić się ze sprzedanej nieruchomości tak, jakby nieruchomość ta należała w dalszym ciągu do majątku jego dłużnika, bez względu na zmianę właściciela.

Spełnione zostały zatem przesłanki z art. 518 § 1 pkt 1 kc i powód nabył wierzytelność względem pozwanej w kwocie 5000 zł.

Przepisy art. 405 k.c. i nast. mają zastosowanie do sytuacji, gdy określone przesunięcie majątkowe nastąpiło bez żadnej podstawy i gdy przywrócenie zaburzonej w ten sposób równowagi majątkowej pomiędzy stronami nie może być dokonane na żadnej innej podstawie prawnej. W niniejszej sprawie istniała podstawa do zapłaty przez powoda kwoty 5000 zł, powołana wyżej, zatem przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu nie mają zastosowania.

Uwzględniając powyższe Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda dochodzoną pozwem kwotę.

Niespełnienie świadczenia w terminie rodzi po stronie dłużnika konsekwencje przewidziane w art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie (§ 2 art. 481 k.c.).

Wedle art. 455 k.c. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

Pierwsze wezwanie do zapłaty pozwana otrzymała w dniu 15 maja 2019 roku. Powód nie wykazał, aby wcześniej doręczył pozwanej pismo w tym przedmiocie. W wezwaniu powód zakreślił termin 14-dniowy do dokonania zapłaty, zatem odsetki ustawowe za opóźnienie Sąd zasądził na rzecz powoda od dnia 30 maja 2019 roku. W pozostałym zakresie żądanie o zasądzenie odsetek podlegało oddaleniu jako niezasadne.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu zapadło w oparciu o dyspozycję art. 100 zd 2 k.p.c., gdyż powód przegrał proces w nieznacznym zakresie (co do odsetek). Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda koszty w łącznej kwocie 463,98 zł, na które złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 400 zł, oraz opłaty uiszczone za odpisy ksiąg wieczystych w kwocie 63,98 zł.