Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 9 września 2016 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi- Śródmieścia w Łodzi oddalił powództwo W. U. skierowane przeciwko Gminie Ł. o ustalenie istnienia stosunku najmu oraz orzekł o kosztach postępowania.

Sąd Rejonowy ustalił, że J. S. (następnie zmieniła nazwisko na U.) w 1997 r. zawarła z pozwanym umowę najmu lokalu mieszkalnego, oznaczonego nr 19 a, położonego w Ł., przy ul. (...) o pow. 52,54 m kw. W lokalu zamieszkał również W. U.. W sierpniu 2006 roku umowa najmu została wypowiedziana.

Skuteczność wypowiedzenia była już przedmiotem sprawy III C 1082/06 z powództwa J. U. o ustalenie bezskuteczności wypowiedzenia umowy najmu, która zakończyła się oddaleniem powództwa. Skuteczność wypowiedzenia była również rozpatrywana przez Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi, XVIII Wydział Cywilny w sprawie z powództwa Gminy Ł. – Administracji Zasobów Komunalnych Ł. przeciwko J. U., W. U. i R. S. o eksmisję o sygn. akt XVIII C-upr 973/10, która zakończyła się orzeczeniem eksmisji wszystkich pozwanych.

W ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo za niezasadne, wywodząc, że powód nie wykazał interesu prawnego w ustaleniu bezskuteczności wypowiedzenia umowy najmu zmarłej żonie. Nadto Sąd Rejonowy wskazał, że powód powoływał się już na bezskuteczność wypowiedzenia umowy najmu w sprawie o eksmisję, którą to sprawę przegrał. Obecnie brak jest nowych okoliczności, które nie mogły być podniesione w sprawie o eksmisję. W istocie powód próbuje wzruszyć wyrok eksmisyjny, co jest niedopuszczalne. Ponadto powód odrzucił spadek po zmarłej żonie J. S., a więc nie wstąpił po jej śmierci w jej prawa i obowiązki, w tym dotyczące umowy najmu.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.

Apelację od opisanego rozstrzygnięcia wywiódł powód, zaskarżając wyrok w całości, zarzucił pomyłkę w ustaleniu stanu faktycznego co do okoliczności wypowiedzenia z dnia 28 sierpnia 2016 r. oraz, że uprawnienie do wstąpienia w prawa dotychczasowego najemcy nie podlega dziedziczeniu, a wynika bezpośrednio z faktu zamieszkiwania z najemcą do dnia jego śmierci. W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości.

W odpowiedzi na apelację, strona pozwana wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

W postępowaniu apelacyjnym, wobec trzykrotnego wniosku powoda o odroczenie rozprawy z uwagi na zły stan zdrowia, udokumentowany zaświadczeniem lekarskim lekarza sądowego o niemożności stawienia się powoda na rozprawie, Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 22 maja 2019 r. dopuścił dowód z opinii biegłego lekarza sądowego celem zbadania powoda i wypowiedzenia się, czy jego stan zdrowia pozwala na udział w rozprawie sądowej, w jakim czasie bądź czy uniemożliwia takie stawiennictwo i z jakich przyczyn (postanowienie –k.188).

Powód nie stawił się na badanie wyznaczone na 4 lipca 2019 r. i 29 sierpnia 2019 r., co uniemożliwiło wydanie opinii o jego stanie zdrowia ( pismo biegłego –k. 205).

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja jest bezzasadna.

Ustalenia Sądu Rejonowego jako prawidłowe, znajdujące oparcie w zgromadzonym materiale dowodowym, Sąd Okręgowy podziela przyjmując za własne, podobnie jak ich ocenę jurydyczną, dokonaną w zgodzie z dyrektywami wskazanymi w art. 233 § 1 k.p.c.

W istocie wywiedziony środek zaskarżenia nie zawiera żadnych zarzutów. Opisanej w apelacji rzekomej pomyłki sądu nie odnotowano w pisemnych motywach, podobnie jak twierdzenia sądu o braku dziedziczenia uprawnienia wstąpienia w stosunek najmu.

W tej sytuacji podkreślić jedynie można, że żądanie ustalenia bezskuteczności wypowiedzenia umowy najmu lokalu, zajmowanego niegdyś przez powoda i jego żonę nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem było już przedmiotem badania w sprawie o ustalenie bezskuteczności wypowiedzenia stosunku najmu z powództwa J. U. (III C 1082/06) oraz w sprawie o eksmisję z powództwa Gminy Ł. przeciwko J. U., W. U. i R. S. (III C–upr 973/10), zakończonej prawomocnie orzeczeniem eksmisji wszystkich pozwanych.

W tej sytuacji niniejsze powództwo, wywiedzione na podstawie art. 189 k.p.c. w istocie zmierza do wzruszenia wyroku nakazującego eksmisję między innymi powoda z przedmiotowego lokalu, co rzecz jasna nie jest dopuszczalne w świetle regulacji kodeksowej, natomiast w żaden sposób nie wykazuje interesu prawnego, w rozumieniu przywołanego przepisu. Interes ten rozumieć trzeba jako potrzebę wprowadzenia jasności co do konkretnego stosunku prawnego lub prawa, a to w celu ochrony przed grożącym naruszeniem sfery uprawnień powoda (tak A. Zieliński w: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, pod red. A. Zielińskiego, Warszawa 2006r., tom I, s. 569, 577 wraz z przywoływanym przez autora orzecznictwem).

Jednocześnie poza sporem pozostaje w doktrynie i judykaturze, że interes prawny z reguły nie zachodzi wówczas, gdy osoba zainteresowana może w innej drodze, przykładowo w procesie o świadczenie, osiągnąć w pełni ochronę swych praw (op. cit. s. 569, 570, 573 oraz cytowane judykaty).

Z materiału dowodowego w badanej sprawie wynika natomiast jasno, że od daty wyroku eksmisyjnego nie zaszły żadne nowe okoliczności, które świadczyłyby o naruszeniu interesu prawnego powoda oraz, że jakieś prawo podmiotowe podlegałoby ochronie.

Nadmienić nadto należy, że czterokrotne niestawiennictwo powoda na rozprawach apelacyjnych, wprawdzie potwierdzone zaświadczeniem pochodzącym od lekarza sądowego, nie uzasadniało jednak odroczenia ostatniej z nich, bowiem było zawinione przez skarżącego i zostało potraktowane jako nieusprawiedliwione. Autor apelacji nie poddał się badaniu lekarskiemu przez biegłego sądowego lekarza celem ustalenia stanu zdrowia, w kontekście uniemożliwienia bądź przeciwnie, możliwości udziału w rozprawie apelacyjnej. Zgodnie z art. 376 k.p.c., rozprawa przed sądem drugiej instancji odbywa się bez względu na niestawiennictwo stron. Należy jednak stosować art. 214 w związku z art. 391 § 1 k.p.c. Rozprawa apelacyjna ulega więc odroczeniu, jeżeli sąd stwierdzi nieprawidłowości w doręczeniu wezwania albo jeżeli nieobecność strony jest wywołana nadzwyczajnym wydarzeniem lub inną znaną sądowi przeszkodą, której nie można przezwyciężyć. Tymczasem w badanej sprawie, jak ustalono, nie wystąpiła taka okoliczność, bowiem to skarżący swoi zawinionym działaniem uniemożliwił Sądowi Okręgowemu zweryfikowanie podnoszonych przez niego okoliczności usprawiedliwiających niestawiennictwo na rozprawach apelacyjnych. W tej sytuacji Sąd Okręgowy uznał niestawiennictwo powoda w dniu 21 stycznia 2020 r. za nieusprawiedliwione, co umożliwiło wydanie wyroku bez udziału skarżącego mimo wniosku o odroczenie, bowiem zawinienie powoda wyłącza okoliczność związaną z pozbawieniem obrony jego praw.

Z przedstawionych względów, niezasadna apelacja podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w odwołaniu do zasady wyrażonej w art. 102 k.p.c, uwzględniając charakter sprawy oraz sytuację materialną i życiową powoda.