Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 lipca 2020 r.

Sąd Rejonowy w Sanoku, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR Krzysztof Dziewulski

Protokolant: asystent sędziego Andrzej Kawalec

po rozpoznaniu w dniu 2 lipca 2020 r. w Sanoku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa: (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś.

przeciwko: Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę kwoty 2231,90 zł

I. oddala powództwo

II. zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 917 zł (słownie: dziewięćset

siedemnaście złotych), tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sygn. akt I C 1364/19

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 2 lipca 2020 r.

W dniu 1 października 2019 r. powód (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś. wniósł do Sądu Rejonowego Lublin – Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku pozew, którym domagał się zasądzenia na jego rzecz, od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 2231,90 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 24.05.2019 r. do dnia zapłaty, a także zasądzenia na jego rzecz od pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych. W treści uzasadnienia powód wskazał, że w dniu 22 marca 2019 r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ należący do D. D. samochód marki M. (...) o nr rej. (...). Samochód sprawcy kolizji ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym Towarzystwie (...) S.A. z siedzibą w W.. Powód podniósł, iż w dniu 25 marca 2019 r. poszkodowana zawarła z nim umowę najmu pojazdu zastępczego. Tego samego dnia, pomiędzy powodem, a poszkodowaną zawarta została umowa cesji wierzytelności, na podstawie której powód nabył od poszkodowanej przysługującą jej wobec ubezpieczyciela wierzytelność - z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś. wyjaśnił, że przyjęta dobowa stawka najmu w wysokości 282,90 zł jest stawką rynkową, nieodbiegającą rażąco od średnich stawek pojazdu tej klasy. Powód wskazał, że czas najmu pojazdu zastępczego, wynoszący łącznie 11 dni, wyznaczony był rzeczywistym czasem naprawy uszkodzonego pojazdu. (k: 3-5)

W dniu 28 października 2019 r. pozwany Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł odpowiedź na pozew, domagając się oddalenia powództwa w całości i zasądzenia na jego rzecz od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych. W treści uzasadnienia pozwany wskazał, że powód nie wykazał w jakikolwiek sposób zastosowanej stawki najmu pojazdu zastępczego. W ocenie pozwanego, brak jest w realiach niniejszej sprawy podstaw do zastosowania stawki najmu pojazdu zastępczego w wysokości przekraczającej 80 zł. (...) S.A. z siedzibą w W., powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego podniósł, że w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem), mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji odnośnie tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu. Ponadto pozwany wskazał, że początkową datą naliczania odsetek winien być dzień następujący po dniu wyrokowania. (k: 41-45).

Postanowieniem z dnia 31 października 2019 r. Sąd Rejonowy Lublin – Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku stwierdził swą niewłaściwość miejscową i przekazał sprawę do rozpoznania do Sądu Rejonowego w Sanoku. (k: 54).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 22 marca 2019 r. w L. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ należący do D. D. samochód marki M. (...) o nr rej. (...). Stanowiący własność sprawcy kolizji pojazd marki F. (...) o nr rej. (...), ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym Towarzystwie (...) S.A. z siedzibą w W.. Tego samego dnia, D. D. oddała uszkodzony samochód do naprawy – do salonu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L..

W dniu 23 marca 2019 r. poszkodowana D. D. skontaktowała się telefonicznie z pracownikiem ubezpieczyciela (...) S.A. z siedzibą w W., dokonując zgłoszenia wyżej wymienionej szkody. W trakcie rozmowy pracownik pozwanego poinformował poszkodowaną, że skontaktuje się z nią osoba odpowiedzialna za organizację i najem pojazdów zastępczych. Ponadto stwierdził, że w przypadku uznania przez ubezpieczyciela swojej odpowiedzialności za szkodę, zobowiązuje się on do pokrycia kosztów najmu pojazdu zastępczego. Ponadto pracownik zapytał D. D., jakie są jej oczekiwania w stosunku do przedmiotowego pojazdu. Wyżej wymieniona stwierdziła, że oczekuje, by był to samochód o równorzędnej klasie do pojazdu uszkodzonego.

W dniu 25 marca 2019 r. poszkodowana D. D. zawarła z powodem (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś. umowę najmu pojazdu zastępczego. Przyjęta przez powoda dobowa stawka wynajmu pojazdu zastępczego była równa kwocie 282,90 zł brutto. W tym samym dniu pomiędzy powodem, a poszkodowaną zawarta została umowa cesji wierzytelności, na podstawie której wierzytelność przysługująca D. D. - z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, przeniesiona została na rzecz powoda. Najem pojazdu zastępczego obejmował okres rzeczywistej naprawy uszkodzonego samochodu marki M. (...) – to jest 11 dni (od dnia 25.03.2019 r. do 04.04.2019 r.).

W dniu 25 marca 2019 r. z poszkodowaną D. D. skontaktował się telefonicznie pracownik pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. informując, że kontaktuje się z nią w sprawie najmu pojazdu zastępczego. W reakcji D. D. stwierdziła, ze ma już wynajęte auto zastępcze. Poszkodowana wskazała, że nie posiada informacji za jaką stawkę dobową wynajęła przedmiotowy pojazd. W odpowiedzi pracownik ubezpieczyciela poinformował, że ubezpieczyciel wynajmuje pojazdy zastępcze w stawce 80 zł za dobę. Pracownik poprosił D. D. o weryfikację stawki wynajmu pojazdu sugerując, by w przypadku gdyby stawka była wyższa aniżeli 80 zł, poszkodowana skontaktowała się z ubezpieczycielem – który wówczas ,,podstawi” jej samochód zastępczy. Pismem z dnia 25 marca 2019 r. pozwany poinformował D. D., że w przypadku skorzystania z innej oferty najmu pojazdu zastępczego, zastrzega sobie prawo do weryfikacji roszczenia oraz uznania celowych i ekonomicznie uzasadnionych kosztów najmu pojazdu zastępczego.

W dniu 16 kwietnia 2019 r. powód (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś. wystawił fakturę VAT nr (...), w treści której stwierdził, że łączny koszt najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowaną D. D. (przy przyjęciu dobowej stawki najmu w wysokości 282,90 zł), jest równy kwocie (...),90 zl. Pismem z tego samego dnia powód wezwał pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. do zapłaty powyższej należności. W odpowiedzi pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. poinformował, że przyznał zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego w kwocie 880 zł brutto – przy przyjęciu dobowej stawki wynajmu na kwotę 80 zł brutto za dobę. W odpowiedzi na złożoną przez powoda reklamację, w treści pisma z dnia 28 maja 2019 r. pozwany poinformował, że nie znajduje podstaw do zmiany zajętego stanowiska.

/dowód – częściowo zeznania świadka D. D. – k: 73; pismo powoda z dnia 16.04.2019 r. – k: 8; Faktura VAT nr (...)- k: 8; oświadczenie z dnia 04.04.2019 r. – k: 9; protokół zdawczo – odbiorczy pojazdu – k: 9; historia naprawy pojazdu – k: 10; umowa najmu (...) wraz z załącznikami – k: 10 -13; odpis z KRS dot. powoda – k: 14-17; dok. dot. szkody – k: 19-28; pismo powoda z dnia 13.05.2019 r. – k: 29; pismo pozwanego z dnia 18.04.2019 r. – k: 30; pismo pozwanego z dnia 28.05.2019 r. – k: 31-32; odpis KRS dot. pozwanego – k: 47-50; pismo pozwanego z dnia 25.03.2019 r. – k: 52; zapis rozmowy telefonicznej na płycie CD – R - k: 53/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny na podstawie powołanych wyżej dokumentów, których treść nie została w żaden sposób zakwestionowana przez strony, nie budzą one również zastrzeżeń pod względem formalnym. Dlatego Sąd uznał je za w pełni wiarygodne.

Sąd częściowo dał wiarę zeznaniom świadka D. D. (k: 73). Za wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka w zakresie w jakim przedstawia okoliczności kolizji drogowej z dnia 22 marca 2019 r., a także zawartej z powodem umowy najmu pojazdu zastępczego - albowiem jej zeznania w tym zakresie korespondują z treścią zgromadzonych w sprawie dokumentów. Natomiast Sąd nie dał wiary jej zeznaniom w zakresie w jakim utrzymuje, że okres organizacji przez ubezpieczyciela samochodu zastępczego był ,,zbyt długi”. Z ustaleń Sądu wynika, że wyżej wymieniona dokonała zgłoszenia szkody w dniu 23 marca 2019 r., natomiast przedstawiciel ubezpieczyciela skontaktował się z nią - z propozycją najmu pojazdu zastępczego, po upływie zaledwie 2 dni. W ocenie Sądu, w świetle zasad doświadczenia życiowego trudno w tej sytuacji uznać, by czas oczekiwania na przedstawienie oferty najmu pojazdu zastępczego był długi.

Sąd zważył co następuje:

Bezspornym w sprawie, na podstawie ustalonego stanu faktycznego jawi się fakt powstania szkody i zasady odpowiedzialności pozwanego. Istotą rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy była jej wysokość. Wobec rozbieżnych stanowisk stron, zdaniem Sądu istotne w tym zakresie jest brzmienie art. 362 k.c., zgodnie z którym na osobie poszkodowanej ciąży obowiązek minimalizacji szkody. W tym stanie rzeczy, w ocenie Sądu kluczową dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy kwestią było ustalenie: czy w ramach obowiązku minimalizacji szkody, poszkodowanemu który nie skorzystał z oferty najmu pojazdu od ubezpieczyciela OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, oferującego mu bezpłatnie pojazd zastępczy według stawek niższych, od oferowanych przez wynajmującego, przysługuje zwrot faktycznie poniesionych wydatków na najem pojazdu zastępczego? Podkreślenia wymaga, że fundamentalne w tym zakresie stanowisko zajęte zostało przez Sąd Najwyższy, w uchwale z dnia 24 sierpnia 2017 r., wydanej w sprawie o sygn. akt III CZP 20/17. Sad Najwyższy wskazał, iż ,,wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione”. W treści uzasadnienia Sąd Najwyższy podniósł ,,należy stwierdzić, że nie mogą być uznane za celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki, które nie są konieczne do wyeliminowania negatywnego następstwa majątkowego w postaci utraty możliwości korzystania z uszkodzonego (zniszczonego) pojazdu, gdyż następstwo to może być wyeliminowane – bez uszczerbku dla godnych interesów poszkodowanego – w inny, mniej uciążliwy dla dłużnika sposób. Jeżeli zatem ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu – we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmem pojazdów – skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te – w zakresie nadwyżki – będą podlegały indemnizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za ,,celowe i ekonomicznie uzasadnione”. W tym kontekście istotne znaczenie ma nie tylko równorzędność samego pojazdu, ale także dodatkowych warunków umowy, takich jak np. czas i miejsce udostępnienia oraz zwrotu pojazdu zastępczego czy też obowiązek wpłaty kaucji. Jeżeli istotne warunki wynajmu proponowanego przez ubezpieczyciela (we współpracy z przedsiębiorcą wynajmującym pojazdy) czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego, nie ma podstaw, by obciążać osoby zobowiązane do naprawienia szkody wyższymi kosztami związanymi ze skorzystaniem przez poszkodowanego z droższej oferty. Odstępstwa od tej reguły nie uzasadniają drobne niedogodności o charakterze niemajątkowym, które mogą wiązać się np. z koniecznością nieznacznie dłuższego oczekiwania na podstawienie pojazdu zastępczego proponowanego przez ubezpieczyciela. Z uwagi na ciążący na ubezpieczycielu obowiązek szczególnej, podwyższonej staranności nie można też przypisać decydującego znaczenia czynnikowi w postaci szczególnego zaufania, jakie poszkodowany ma do kontrahenta, z którego usług chciałby skorzystać. Poniesienia wyższych kosztów nie uzasadnia również sama przez się prostota skorzystania z oferty najmu złożonej przez przedsiębiorcę prowadzącego warsztat naprawczy, w którym uszkodzony pojazd ma być naprawiany. Konieczność dodatkowego kontaktu z ubezpieczycielem – w praktyce zwykle telefonicznego – nie może być uznana za niedogodność, która uzasadnia poniesienie wyższych kosztów najmu. Co więcej, należy uznać, że w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu (zniszczonemu). Nie ma to nic wspólnego z koniecznością poszukiwania przez poszkodowanego najtańszej oferty rynkowej najmu, nie jest bowiem istotne to, czy propozycja ubezpieczyciela jest najtańsza, lecz to, że jest przez niego akceptowana.”.

Odnosząc się do realiów niniejszej sprawy podkreślić należy, że z ustaleń Sądu wynika, iż w trakcie rozmowy telefonicznej z dnia 23 marca 2019 r., pracownik pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. poinformował poszkodowaną D. D., że skontaktuje się z nią przedstawiciel ubezpieczyciela, odpowiedzialny za organizację i najem pojazdów zastępczych. Pomimo tego, D. D., nie czekając na ofertę pozwanego (i nie próbując nawiązać z nim kontaktu), w dniu 25 marca 2019 r. zawarła umowę najmu pojazdu zastępczego – z powodem (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś.. Co więcej, tego samego dnia z D. D. (w sprawie najmu pojazdu zastępczego), skontaktował się pracownik pozwanego. W odpowiedzi na stanowisko poszkodowanej, która oświadczyła, iż wynajęła już samochód zastępczy, wyżej wymieniony poinformował, że ubezpieczyciel wynajmuje pojazdy w stawce 80 zł brutto za dobę. Ponadto zasugerował poszkodowanej, aby (gdyby stosownie do postanowień zawartej przez nią umowy, stawka najmu pojazdu była wyższa, aniżeli 80 zł za dobę), skontaktowała się z ubezpieczycielem, który niezwłocznie ,,podstawi” samochód zastępczy. Podkreślenia wymaga, że poszkodowana D. D. (pomimo, że zgodnie z postanowieniami zawartej przez nią z powodem umowy, stawka najmu pojazdu zastępczego była ponad 3 – krotnie wyższa – wynosiła 282,90 zł za dobę), nie skontaktowała się z ubezpieczycielem, tym samym uniemożliwiając mu nawet przedstawienie własnej oferty. W tym stanie rzeczy, w świetle cytowanej uchwały Sądu Najwyższego nie budzi wątpliwości, że poszkodowana D. D. nie dopełniła obowiązku minimalizacji szkody. W konsekwencji brak jest podstaw do uznania poniesionych kosztów najmu pojazdu (w zakresie przekraczającym kwotę 80 zł), za celowe i ekonomicznie uzasadnione. Zaznaczyć przy tym należy, że w realiach niniejszej sprawy brak było podstaw do uwzględnienia zgłoszonego przez powoda wniosku o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu motoryzacji, albowiem z ustaleń Sądu wynika, iż pozwany zaoferował poszkodowanej najem pojazdu tej samej klasy co samochód uszkodzony, zaś wyłącznie w wyniku zawinionego działania D. D. do skorzystania przez nią z tej oferty nie doszło.

Z uwagi na fakt, że poszkodowanej D. D. nie przysługiwałaby wobec strony pozwanej wierzytelność z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, w oparciu o treść art. 509 § 2 k.c. uznać należy, że przedmiotowa wierzytelność nie przysługuje także powodowi. Z tych przyczyn Sąd uznał, że dochodzone przez powoda (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś. w niniejszej sprawie roszczenie, nie znajduje uzasadnienia.

Mając na uwadze powyższe, w pkt I wyroku Sąd orzekł o oddaleniu powództwa.

Zawarte w pkt II wyroku orzeczenie w przedmiocie kosztów postępowania zostało wydane na podstawie art. 98 k.p.c. Na zasądzoną przez Sąd kwotę 917 zł złożyły się: koszty zastępstwa prawnego w wysokości 900 zł - przyznane na podstawie § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa – w kwocie 17 zł.