Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lipca 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie V Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia SA Bernard Chazan

Sędziowie: SA Edyta Jefimko

SA Robert Obrębski (spr.)

Protokolant: Aneta Walkowska

po rozpoznaniu w dniu 21 lipca 2020 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Skarbu Państwa - Prezydenta (...) W.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 31 października 2018 r., sygn. akt II C 485/18

1.  zmienia zaskarżony wyrok w części w ten sposób, że usuwa z jego treści punkt drugi;

2.  zasądza od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę 8100 zł (osiem tysięcy sto złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego;

3.  nakazuje (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. uiszczenie na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Warszawie kwoty 29135 zł (dwadzieścia dziewięć tysięcy sto trzydzieści pięć złotych) tytułem nieuiszczonej opłaty od apelacji powoda.

Robert Obrębski Bernard Chazan Edyta Jefimko

Sygn. akt VA Ca 456/19

UZASADNIENIE

Pozwem z 27 marca 2018 r. Skarb Państwa – Prezydent (...) W. wniósł o zasądzenie na swoją rzecz od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwoty 582696,76 zł z odsetkami od należności cząstkowych za okresy podane w pozwie tytułem opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste działek wskazanych w pozwie za lata 2016 – 2017 r.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa z powodu niewykazania przez stronę powodową aktualnej wartości opłaty za użytkowanie wieczyste spornych działek, ewentualnie o rozłożenie należności na raty ze względu na trudną, jak podała, sytuację finansowa pozwanej.

Wyrokiem z 31 października 2018 r. Sąd Okręgowy uwzględnił żądanie pozwu poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 582695,76 zł wraz z odsetkami ustawowymi do dnia zapłaty: od kwoty 512066,72 zł od 20 kwietnia 2016 r. oraz od kwoty 70629,04 zł od 1 kwietnia 2017 r. Ponadto Sąd Okręgowy rozłożył zasądzone świadczenie z odsetkami do 31 października 2018 r. na sześć równych rat w kwocie 113562,95 zł każda, płatnych z góry co cztery kolejne miesiące począwszy od miesiąca następującego po tym, w którym uprawomocni się ten wyrok. Od pozwanej na rzecz Prokuratorii Generalnej RP Sąd Okręgowy zasądził też kwotę 10800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 29134,80 zł tytułem nieuiszczonej opłaty od pozwu.

Na podstawie dowodów z dokumentów Sąd Okręgowy ustalił, że powód jest właścicielem działek na (...), pozostających w stosunku użytkowania wieczystego, które ustanowione zostało na rzecz poprzedniego użytkownika, wobec którego wypowiedziana również została skutecznie opłata z tytułu ich użytkowania, pismem z 8 października 2012 r. Nowa jej wysokość została określona na 411891,48 zł od działki nr (...) oraz na kwotę 104478,66 zł od działek nr (...). Była wprawdzie kwestionowana ze strony użytkownika, lecz wniosek tej treści został oddalony przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze. Pozew o ustalenie bezskuteczności jej wypowiedzenia został zaś zwrócony zarządzeniem wydanym w sprawie I C 1196/15 Sądu Okręgowego w Warszawie, który ustalił, że pismem z 12 grudnia 2017 r. strona pozwana była wzywana do zapłaty wskazanych kwot. Ustalone też zostało, że ze sprawozdania finansowego pozwanej spółki wynika, że w 2017 r. odnotowała ona stratę w wysokości 260320,46 zł

Oceniając ustalone okoliczności Sąd Okręgowy uznał powództwo za uzasadnione w całości na gruncie nart. 238 k.c. i art. 71 ustawy o gospodarce nieruchomościami ze względu na niewywiązanie się pozwanej z obowiązku regulowania tej opłaty za lata 2016 – 2017 r., jak też odsetek należnych od końca pierwszego kwartału, które również należało zasądzić zgodnie z żądaniem pozwu. Za uzasadniony Sąd Okręgowy też uznał wniosek pozwanej o rozłożenie tej należności na raty. Według Sądu Okręgowego, przemawiała za potrzebą jego uwzględnienia trudna sytuacja finansowa pozwanej wynikająca z doznania w roku 2017 r. straty w ustalonej wysokości, jak też znaczny okres oczekiwania na zakończenie postępowania dotyczącego wypowiedzenia poprzedniej wysokości opłaty z tego tytułu. Zasądzona należność na podstawie art. 320 k.p.c. została więc rozłożona przez Sąd Okręgowy na równe raty płatne w okresie kolejnych miesięcy od uprawomocnienia się wyroku. O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł zgodnie zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy z art. 98 k.p.c. i przy zastosowaniu § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniosła strona powodowa, która zarzuciła Sądowi Okręgowemu naruszenie art. 233 § 1 w zw. z art. 328 § 2 k.p.c. poprzez dokonanie wadliwej oceny sytuacji finansowej pozwanej oraz niewyjaśnienie w uzasadnieniu przyczyn uznania tej sytuacji za trudną, jak też wadliwe zastosowanie art. 320 k.p.c. w zw. z art. 359 § 1 k.c. przez bezzasadne rozłożenie zasądzonej prawidłowo należności na pięć rat i zaniechanie podania terminów ich płatności. Na podstawie tych zarzutów strona skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie wniosku pozwanej o rozłożenie zasądzonej należności na raty, ewentualnie poprzez wskazanie terminów ich płatności, a ponadto obciążenie pozwanej kosztami postępowania apelacyjnego poniesionymi przez powoda według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie poprzez usunięcie z zaskarżonego wyroku punktu drugiego, w którym Sąd Okręgowy rozłożył na raty zasądzone poprawnie świadczenie z tytułu opłaty za użytkowanie wieczyste wskazanych działek w okresie 2016 – 2017 r. W zakresie okoliczności podanych przez Sąd Okręgowy jako uzasadnienie wadliwego jednak zastosowania art. 320 k.p.c. na korzyść strony pozwanej zarzut niewłaściwej oceny sytuacji finansowej strony pozwanej zasługiwał w pełni na uwzględnienie. Sąd Okręgowy ograniczył się bowiem do wskazania w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku tylko jednego parametru wynikającego ze sprawozdania za rok 2017, czyli straty w kwocie 260320,46 zł. Przeoczone natomiast zostały pozostałe, znacznie zresztą istotniejsze wskaźniki oraz dane, w szczególności na potrzeby przeprowadzenia szerszej jednak oceny sytuacji finansowej pozwanej spółki. Przeoczone więc ze strony Sądu Okręgowego zostało, że po stronie aktywów bilans za 2017 r. też wykazał wartości majątkowe na kwotę 70.856.774,89 zł. Sam majątek trwały został w tym dokumencie określony na 61.079.367,99 zł na koniec 2017 r. Sama wartość nieruchomości pozostających w majątku pozwanej spółki została też określona na 8.786.579,28 zł (dane z k: 33). Przy uwzględnieniu tych danych, nie sposób było uznać, aby pozwana nie była w stanie uregulować należności zasądzonych zaskarżonym wyrokiem i by zachodziły podstawy do jej rozłożenia na raty. Rok 2017, jak wynika z powołanego sprawozdania, była dla pozwanej trudny. Osłabił istotnie jej kondycję finansową. Nie doprowadził stanu majątku pozwanej jednak do uzasadniającego zastosowanie art. 320 k.p.c. na jej korzyść. Zastosowanie tego przepisu przez Sądu Okręgowego było w tych powodów wadliwe. Nie mogło za jego użyciem przemawiać również to, że postępowanie o ustalenie bezskuteczności wypowiedzenia tej opłaty toczyło się przez znaczny okres, zwłaszcza że na etapie sądowym zostało zakończone poprzez sprawne zwrócenie pozwu. Użytkownik wieczysty powinien być bowiem przygotowany na uiszczenie opłaty we właściwej wysokości i w terminach określonych ustawą o gospodarce nieruchomościami. Apelacja strony powodowej zasługiwał z tych powodów na uwzględnienie, podobnie jak jej wniosek o obciążenie pozwanej kosztami postępowania apelacyjnego.

Na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 108 § 1 i § 10 ust. 1 pkt 2 w zaw. Z § 2 pkt 7 powołanego rozporządzenia Sąd Apelacyjny zasądził od pozwanej na rzecz Prokuratorii Generalne RP kwotę 8100 zł tytułem podstawowej stawki za udział w postępowaniu apelacyjnym zawodowego pełnomocnika po stronie czynnej. Na podstawie tych przepisów oraz art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych na pozwaną został też nałożony obowiązek uiszczenia opłaty od apelacji, od której strona powodowa był zwolnione z mocy prawa.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów i art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji.

Robert Obrębski Bernard Chazan Edyta Jefimko