Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący

SSA Alina Kamińska (spr.)

Sędziowie

SSA Jerzy Szczurewski

SSA Sławomir Wołosik

Protokolant

Agnieszka Wądołkowska

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 56/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1. CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 31.10.2019r., sygn. akt II K 79/18

W trybie art. 458 k.p.k. w zw. z art. 423 § 1a k.p.k. uzasadnienie ograniczono do apelacji prokuratora co do czynów opisanych w pkt I a/o (przypisanych oskarżonym H. C. (1) i B. K. w pkt I części dyspozytywnej wyroku) i pkt II a/o (przypisanych oskarżonemu H. C. (1) w pkt II.1 i II.2 części dyspozytywnej)

1.2. Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

oskarżyciel posiłkowy

oskarżyciel prywatny

obrońca

oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

na korzyść

na niekorzyść

w całości

w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego

zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2. USTALENIE FAKTÓW W ZWIĄZKU Z DOWODAMI
PRZEPROWADZONYMI PRZEZ SĄD ODWOŁAWCZY

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

2.

H. C. (1)

B. K.

okoliczności związane z trybem życia jakie oskarżony prowadzi po uchyleniu tymczasowego aresztowania

okoliczności związane z trybem zycie jaki oskarżony prowadzi po uchyleniu tymczasowego aresztowania

k arta karna

umowa o pracę

zaświadczenia lekarskie

skierowanie do poradni specjalistyczne

karta karna

dyplom ukończenia studiów I stopnia

karta powołania

1214

1240

1241-1244

1246

1213

1266

1267

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1. i 2.

dowody związane z aktualną sytuacją oskarżonych j.w.

dowody złożone na rozprawie odwołąwczej, a dotyczące aktualnej sytuacji obu oskarżonych ponad wszelką wątpliwość wskazują, iż inkryminowane zdarzenia będące przedmiotem niniejszego osądu były w ich życiu zdarzeniami incydentalnymi. Aktualnie oskarżeni dokładają wszelkich starań, aby powrócić do społeczeństwa stając się jego integralną częścią.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów (dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające

znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH

ZARZUTÓW I WNIOSKÓW

Lp.

Zarzut

I. art. 438 pkt 3 k.p.k.

1. co do zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych w odniesieniu do przyjęcia przez Sąd, że przestępstwo pobicia M. M. popełnione przez oskarżonych H. C. (1) i B. K. w nocy z 2/3 grudnia 2017r. nie stanowiło występku o charakterze chuligańskim (pkt I części dyspozytywnej wyroku) - niezasadny

2. co do zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych w odniesieniu do przyjęcia przez Sąd, że przestępstwo popełnione przez H. C. (1) na szkodę A. T. nie wyczerpuje znamion występku o charakterze chuligańskim w postaci przestępstwa rozboju lecz jedynie występek z art. 157 § 1 k.k. oraz z art. 278 § 1 i 5 k.k. (pkt II.1 i II. 2 części dyspozytywnej wyroku) - niezasadny

II. art. 438 pkt 4 k.p.k. rażąca niewspółmierność kary łącznej orzeczonej wobec oskarżonego H. C. (1) – niezasadny

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. I.1

Wbrew supozycjom autora skargi Sąd I instancji nie dopuścił się błędów natury logicznej, faktycznej i prawnej uznając, iż w realiach tej sprawy w odniesieniu do pobicia M. M., (a w dalszej kolejności A. T., o czym też niżej) nie doszło do wypełnienia znamienia „publiczności” jako elementu statuującego byt art. 57a § 2 k.k. Pojęcia „publiczności” nie można utożsamiać, tak jak to czyni apelujący li tylko i wyłącznie z „miejscem publicznym”. Nie każdy występek popełniony w miejscu publicznym z błahego powodu lub bez powodu nosi znamiona chuligańskiego charakteru. Istotna w tym względzie jest „publiczność” i świadomość sprawcy co do istnienia tej „publiczności” lub przewidywania i godzenia się, że jego występek zostanie dostrzeżony przez grupę innych, bliżej nieokreślonych osób.

Tymczasem w realiach niniejszej sprawy, o ile do pobicia M. M. doszło w miejscu publicznym, bez powodu, to jednakże nie zostało zrealizowane znamię „publiczności”. Zdarzenie miało miejsce przed klubem nocnym (...) w G. po godz. 4.10, a jak wynika z zeznań menagera klubu K. B. (vide k. 46) było to już po zamknięciu lokalu i po jego opuszczeniu przez gości, co też koresponduje z treścią notatki urzędowej z k. 10 co do weryfikacji czasu monitoringu z czasem rzeczywistym. W sytuacji, gdy kamery monitoringu nie zarejestrowały, aby w tym czasie inne osoby przemieszczały się w okolicach klubu, a zważywszy na jego położenie, porę nocą i porę roku nie sposób też uznać, aby w tym czasie było to miejsce szczególnie uczęszczane, obserwowanie pobicia M. M. przez kolegę oskarżonych A. Ł. i jednego pracownika ochrony warunku „publiczności” nie spełnia. „Publiczność” nie może mieć charakteru abstrakcyjnego, (tak należy odczytywać pogląd urzędu prokuratorskiego), a podlega konkretnej ocenie w odniesieniu do realiów sprawy.

Ad. I.2

Wyżej przywołana ocena zachowuje aktualność i w odniesieniu do przestępstwa popełnionego na szkodę A. T.. Tym niemniej należy nadto zwrócić uwagę na dwie inne kwestie, których zdaje się nie dostrzegać skarżący:

- po pierwsze nie da się precyzyjnie ustalić, gdzie doszło do pobicia A. T., co też zasadnie podkreślił Sąd I instancji (vide str. 17 uzasadnienia)

- po drugie postulat przypisania oskarżonemu H. C. (1) chuligańskiego charakteru czynu popełnionego na szkodę tegoż pokrzywdzonego pozostaje w wyraźnej opozycji z wnioskiem zmierzającym do uznania tegoż oskarżonego za winnego popełnienia czynu wyczerpującego dyspozycję art. 280 § 1 k.k. przy wyraźnym zaakcentowaniu przez apelującego, iż zamiarem oskarżonego który zaatakował A. T. pozostawał zabór jego mienia.

Sąd Apelacyjny w złożonej skardze nie znajduje żadnych racjonalnych argumentów legitymujących do odmiennego wnioskowania w zakresie prawidłowości ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd I instancji, który w odniesieniu do inkryminowanego zdarzenia z udziałem A. T. ze wszech miar trafnie uznał, kierując się treścią art. 5 § 2 k.p.k., że stan dowodów zebranych w sprawie pozwala co najwyżej na przypisanie H. C. (1) w tym zakresie sprawstwa czynów wyczerpujących dyspozycje art. 157 § 1 k.k. oraz art. 278 § 1 i 5 k.k.

Swoje stanowisko w sposób wyjątkowo wszechstronny i wyczerpujący uzasadnił (vide str. 9-10 części motywacyjnej wyroku) i przy pełnej akceptacji prezentowanego stanowiska, a przy wyraźnie polemicznym charakterze skargi nie zachodzi potrzeba dalszego, pozytywnego jego komentowania na obecnym etapie postępowania. Godzi się jedynie podkreślić, iż poza bezspornym faktem, że karty kredytowe i karta indentyfikacyjna żołnierza Armii USA znalazły się w posiadaniu H. C. (1), to żaden inny dowód, w tym zeznania pokrzywdzonego nie dawał podstaw do uznania, iż tenże oskarżony atakując A. T. działał z zamiarem zaboru jego mienia, bądź też zamiar taki zaktualizował się w trakcie pobicia. Sam pokrzywdzony nie był w stanie stwierdzić kiedy i w którym momencie utracił portfel, pieniądze, dokumenty i karty kredytowe, było to najprawdopodobniej w trakcie zdarzenia, co jednakże żadną miarą nie przekłada się na zasadność skargi opierającej się li tylko i wyłącznie na niczym nieuzasadnionych domniemaniach co do momentu, w którym oskarżony wszedł w posiadanie przedmiotów stanowiących własność A. T., tj. kart kredytowych i karty identyfikacyjnej.

Ad. II

Apelacja nie przywołuje żadnych argumentów (poza postulatem orzeczenia kar jednostkowych w wyższym wymiarze w związku z wnioskiem o dokonanie odmiennej subsumpcji prawnej czynów) – optujących za zastosowaniem wobec H. C. (1) surowszych środków represji karnej

Wniosek

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych determinuje brak podstaw do zaaprobowania złożonych wniosków.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Sąd Apelacyjny kierując się treścią art. 440 k.p.k. uznał, że w sytuacji braku znamion czynu wyczerpującego dyspozycje art. 276 k.k. utrzymanie wyroku w tym zakresie w mocy byłoby rażąco niesprawiedliwe.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Karty kredytowe. których zabór w celu przywłaszczenia Sąd I instancji przypisał oskarżonemu H. C. (1) w pkt II.2 części dyspozytywnej wyroku stanowią „cudze mienie ruchome”, które podlega ochronie prawnokarnej w ramach wyznaczonych art. 278 k.k. W aktualnym stanie karty kredytowe pełnią podwójną funkcję - stanowią substytut pieniądza, a jednocześnie są kartami uprawniającymi do podjęcia pieniędzy z automatu bankowego. Karty kredytowe nie są natomiast dokumentem w rozumieniu art. 115 § 14 k.k., a zatem nie mogą pozostawać przedmiotem czynności wykonawczych wymienionych w art. 276 k.k.

Wszystkie czynności, które sprawca kradzieży podejmował wobec kart kredytowych, w tym związane z ich zniszczeniem są czynnościami następczymi, współkaralnymi, które mieszczą się w ramach wyznaczonych treścią art. 278 k.k.

W tym stanie rzeczy uznać należy, iż nie doszło do realizacji znamion przedmiotowych przestępstwa wyczerpującego dyspozycję art. 276 k.k. Konsekwencją powyższego pozostawało uniewinnienie H. C. (1) od tego czynu.

Jednocześnie zwrócić należy uwagę, iż pojęcie dokumentu, którym sprawca nie miał prawa rozporządzić wyczerpuje karta identyfikacyjna żołnierza Armii USA. Wejście w posiadanie tego dokumentu przez H. C. (1) w trakcie inkryminowanego zdarzenia stanowiło realizację znamienia czasownikowego „usunięcia dokumentu”, jako czynności pozbawiającej nad nim władztwa dotychczasowego dysponenta, co statuuje byt art. 276 k.k., a co jednakże z uwagi na tryb procedowania Sądu i brak aktywności procesowej urzędu prokuratorskiego nie mogło być konwalidowane na obecnym etapie postępowania. Konsekwencją przedmiotowych rozważań pozostawało też wyeliminowanie z opisu czynu wyczerpującego dyspozycję art. 278 § 1 i 5 k.k. „karty identyfikacyjnej żołnierza Armii USA”.

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Co do ustaleń faktycznych, kwalifikacji prawnej i wymiaru kar jednostkowych, z zastrzeżeniem uwag poczynionych w pkt 4 niniejszego uzasadnienia

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z zastrzeżeniem uwag poczynionych w pkt 4, w pozostałym zakresie uznać należy, że Sąd I instancji dokonał wszechstronnej, odpowiadającej wymogom art. 7 k.p.k. oceny materiału dowodowego. Kierując się zasadą obiektywizmu i w pełnym wymiarze respektując wymogi art. 5 § 2 k.k. dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, a w konsekwencji subsumpcji prawnej czynów, do których odnoszą się zarzuty skargi urzędu prokuratorskiego (tożsame kryterium oceny należy odnieść też do pozostałych czynów przypisanych oskarżonym).

W pełnym wymiarze zaakceptować też należy katalog okoliczności przywołanych przez tenże Sąd przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynów przypisanych oskarżonym, a w konsekwencji podzielić należało stanowisko tegoż Sądu w aspekcie wymiaru kar jednostkowych orzeczonych za te czyny.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Uniewinnienie H. C. (1) od popełnienia czynu wyczerpującego dyspozycje art. 276 k.k., złagodzenie kary łącznej orzeczonej wobec tego oskarżonego, ograniczenie okresu próby przy zastosowanej wobec oskarżonego B. K. formy probacji.

Zwięźle o powodach zmiany

Powody uniewinnienia H. C. (1) od czynu z art. 276 k.k. – omówienie pkt 4 niniejszego uzasadnienia.

Nie negując oceny stopnia społecznej szkodliwości czynów przypisanych oskarżonemu H. C. (1), jak też akceptując katalog okoliczności łagodzących i obciążających przywołanych przez Sąd I instancji uznać jednakże należy, iż postawa, którą tenże oskarżony prezentuje po popełnieniu tychże przestępstw, szczery żal i skrucha wyrażana na każdym etapie postępowania, przeproszenie pokrzywdzonych, zadośćuczynienie materialne, tak jak w przypadku T. J. (przeprowadzona mediacja) w powiązaniu z aktualnym trybem życia tego oskarżonego i jego uprzednią niekaralnością to niewątpliwie ważkie argumenty przemawiające za zastosowanie zasady pełnej absorpcji przy wymiarze kary łącznej. W sytuacji, gdy przypisanych mu czynów, zachowujących w znacznej mierze tożsamość rodzajową, oskarżony dopuścił się na przestrzeni kilku miesięcy, a obowiązujące przed dniem 24.06.2020r. regulacje prawne dawały możliwość takiego procedowania uznać należy, iż kara łączna w wymiarze 3 lat pozbawienia wolności będzie adekwatną i wystarczającą dolegliwością, która spełni swoje zadania tak w zakresie społecznego, jak i indywidualnego jej oddziaływania.

Niewątpliwie drugorzędna rola oskarżonego B. K. w inkryminowanych zdarzeniach w powiązaniu z postawą, którą tenże prezentuje po zwolnieniu z aresztu (ukończył studia I stopnia, jest zainteresowany podjęciem zatrudnienia zgodnie ze swoim wykształceniem) optuje za umożliwieniem mu w jak najkrótszym terminie, realizację celów życiowych, skutkiem czego pozostawało skrócenie okresu próby do lat 2. Podjęcie takiej decyzji jest tym bardziej uzasadnione jeśli się zważy, ze oskarżony nie był dotychczas karany, jest sprawcą młodocianym, a dotychczasowy tryb życia w powiązaniu z opinią środowiskową nie legitymuje do wyprowadzenia tezy, aby był on osobą zdemoralizowaną wymagającą oddziaływań wychowawczych aż przez 5-letni okres próby.

Dla porządku - na poczet łącznej kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego H. C. (1) Sąd Apelacyjny zaliczył cały okres jego tymczasowego aresztowania.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6. KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Obciążenie oskarżonych należnościami na rzecz Skarbu Państwa, w tym za postępowanie przed Sądem I instancji oraz obowiązkiem odszkodowawczym na rzecz pokrzywdzonych w sytuacji, gdy oskarżeni nie posiadają wymiernych źródeł dochodu optowało za zwolnieniem ich w trybie art. 624 § 1 k.p.k. od ponoszenia kosztów sądowych za II instancje. W trybie art. 632 pkt 2 k.p.k. kosztami procesu w części uniewinniającej oskarżonego H. C. (1)obciążono Skarb Państwa.

7. PODPIS