Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 5 listopada 2019 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Andrzej Sobieszczański (spr.)

Sędziowie: SO Magdalena Nałęcz

SO Bolesław Wadowski

po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2019 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy w postępowaniu upadłościowym:

U. M. – osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej

w przedmiocie wniosku wierzyciela (...) Banku spółki akcyjnej w W.

o sporządzenie uzasadnienia postanowienia z dnia 7 lutego 2019 r.

na skutek zażalenia wierzyciela (...) Banku spółki akcyjnej w W.

na postanowienie Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 14 maja 2019 r., sygn. akt X GUp 312/18

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSO Magdalena Nałęcz SSO Andrzej Sobieszczański SSO Bolesław Wadowski

Sygn. akt XXIII Gz 854/19

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 14 maja 2019 r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie odrzucił wniosek (...) S.A. w W. o sporządzenie uzasadnienia postanowienia z dnia 7 lutego 2019 r. w przedmiocie ustalenia planu spłaty wierzycieli.

W uzasadnieniu Sąd wskazał, że w dniu 10 kwietnia 2018 r. ogłoszona została upadłość U. M.. Obwieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym ukazało się w dniu 23 kwietnia 2018 r. Termin do zgłaszania wierzytelności upłynął zatem w dniu 23 maja 2018 r.

Wierzyciel (...) S.A. zgłosił swoją wierzytelność w dniu 28 września 2018 r. (data wpływu do sądu), a zatem po upływie wyznaczonego terminu. Druga uzupełniająca lista wierzytelności, zawierająca zgłoszenie wierzyciela, została złożona do akt postępowania w dniu 6 grudnia 2018 r. (data prezentaty), a następnie zatwierdzona przez Sędziego-komisarza w dniu 5 marca 2019 r.

Jednocześnie toczyło się postępowanie wywołane wnioskiem upadłej o umorzenie zobowiązań. Przewodniczący zarządzeniem z dnia 22 listopada 2018 r. wyznaczył termin rozprawy na dzień 7 lutego 2018 r.

Postanowieniem z dnia 7 lutego 2019 r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie oddalił wniosek upadłej U. M. o umorzenie zobowiązań (pkt 1), ustalił plan spłaty zobowiązań upadłej (pkt 2) oraz orzekł, że po wykonaniu planu spłaty pozostała część zobowiązań uznanych w postępowaniu upadłościowym i niespłaconych w ramach planu spłat oraz wszystkie pozostałe zobowiązania upadłej powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości – z wyjątkiem określonych w art. 491 ²¹ ust. 2 Prawa upadłościowego – zostaną umorzone.

Dnia 26 kwietnia 2019 r. (data stempla pocztowego) wierzyciel (...) Bank S.A. z siedzibą w W. zwrócił się do tut. sądu z wnioskiem o sporządzenie uzasadnienia postanowienia z dnia 7 lutego 2019 r. w przedmiocie ustalenia planu spłaty wierzycieli.

Sąd powołując się na treść art. 252 ust. 1 Prawa upadłościowego stwierdził, iż zarządzenie w przedmiocie wyznaczenia rozprawy jest skuteczne również wobec wierzyciela. Przewodniczący nie miał zatem obowiązku odrębnie, ponownie powiadamiać wierzyciela o wyznaczeniu terminu rozprawy. Niemniej jednak wierzyciel został ujęty w sporządzonym planie spłaty.

Postanowienie z dnia 7 lutego 2019 r. zostało doręczone (...) Bank S.A. na podstawie art. 491 ¹⁴ pr.u., jednak doręczenie to miało charakter jedynie informacyjny. Jako że zawiadomienie o terminie rozprawy było skuteczne również względem wierzyciela, winien on – mając świadomość spóźnienia zgłoszenia swojej wierzytelności – podjąć czynności zmierzające do uzupełnienia wiedzy na temat toczącego się postępowania, w tym o wyznaczeniu terminu rozprawy.

Zgodnie z art. 224 ust. 4 pr.u., jeżeli postanowienie, od którego przysługuje środek zaskarżenia, zostało ogłoszone na posiedzeniu jawnym, osoby zawiadomione o posiedzeniu w terminie tygodnia od dnia posiedzenia (…) mogą złożyć wniosek o sporządzenie uzasadnienia i doręczenie postanowienia wraz z uzasadnieniem. Z uwagi zatem na treść art. 252 ust. 1 pr.u. wierzyciela (...) Bank S.A. uważa się za skutecznie powiadomionego o terminie rozprawy. Termin, w jakim wierzyciel mógł zgłosić wniosek o sporządzenie uzasadnienia, upłynął zatem w dniu 14 lutego 2019 r.

Stosownie do treści art. 357 § 1 k.p.c. w zw. z art. 229 Prawo upadłościowe, postanowienia ogłoszone na posiedzeniu jawnym sąd uzasadnia tylko wtedy, gdy podlegają one zaskarżeniu, i tylko na żądanie strony zgłoszone w terminie tygodniowym od dnia ogłoszenia postanowienia.

Wnioskodawca zwrócił się o uzasadnienie postanowienia zapadłego w sprawie po terminie, a co za tym idzie jego wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie.

Na marginesie Sąd nadmienił, iż postanowienie z dnia 7 lutego 2019 r. stało się prawomocne z dniem 15 lutego 2019 r., a zatem postępowanie upadłościowe U. M., z uwagi na art. 491 ¹⁴ ust. 3 pr.u., zostało prawomocnie zakończone.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł wierzyciel (...) Bank S.A. w W. zaskarżając je w całości.

Postanowieniu temu skarżący zarzucił naruszenie przepisu postępowania, tj. art. 252 ust. 1 Prawa upadłościowego, poprzez jego zastosowanie co miało istotny wpływ na wydanie błędnego postanowienia poprzez przyjęcie, że ww. przepis ma zastosowanie do takich czynności Sądu jak wyznaczenie rozprawy podczas gdy z treści przepisu i jego wykładni systemowej i celowościowej wynika, że dotyczy on wyłącznie czynności zmierzających do ustalenia listy wierzytelności.

Mając na uwadze powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez jego uchylenie i nadanie biegu wnioskowi o uzasadnienie oraz zasądzenie kosztów niniejszego postępowania na rzecz (...) Bank S.A. z siedzibą w W..

Sąd okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu pierwszej instancji, które legło u podstaw odrzucenia wniosku wierzyciela (...) Bank S.A. o sporządzenie uzasadnienia postanowienia z dnia 7 lutego 2019 r. Co prawda nie sposób do końca zaakceptować sposobu procedowania Sądu na wcześniejszych etapach postępowania, niemniej nie oznacza to, że zaskarżone postanowienie jest w jakikolwiek sposób wadliwe.

Jak słusznie zauważył Sąd pierwszej instancji kluczowe znaczenie dla oceny czy wniosek o sporządzenie uzasadnienia złożony został w terminie, ma art. 252 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe. Zgodnie z jego treścią jeżeli wierzytelność została zgłoszona przez wierzyciela po upływie terminu wyznaczonego do zgłaszania wierzytelności, bez względu na przyczynę opóźnienia, czynności już dokonane w postępowaniu upadłościowym są skuteczne wobec tego wierzyciela, zgłoszenie nie ma wpływu na złożone już plany podziału, a jego uznaną wierzytelność uwzględnia się tylko w planach podziału funduszów masy upadłości sporządzonych po jej uznaniu. Jak to wyjaśnił P. Z. w „Prawo upadłościowe. Komentarz.” (Wydawnictwo C.H. B., 2018 r.) „ Wszystkie czynności dokonane do dnia wydania postanowienia o zatwierdzeniu listy uzupełniającej wiążą spóźnionego wierzyciela. Dotyczy to zarówno czynności dotyczących ogółu wierzycieli (uchwały rady wierzycieli, postanowienia sądu i sędziego-komisarza, sprzedaży dokonanej w postępowaniu itp.), jak i czynności dotyczących majątkowo bezpośrednio wierzyciela, tj. dokonanych planów podziału”. Autor ten zatem, za czynności, które wiążą spóźnionego wierzyciela uznaje nie tylko te dokonane przed złożeniem uzupełniającej listy wierzytelności, co ma w istocie walor czysto techniczny, ale również te dokonane przed zatwierdzeniem takiej listy przez sędziego-komisarza. Istotnym z punktu widzenia powstania negatywnych konsekwencji spóźnionego zgłoszenia wierzytelności, opisanych w art. 252 pr.u., jest zatem nie tyle moment złożenia uzupełniającej listy wierzytelności obejmującej taką spóźnioną wierzytelność, co chwila wydania przez sędziego-komisarza postanowienia o zatwierdzeniu tej listy. Stanowisko to uznać należy za jak najbardziej prawidłowe. Lista wierzytelności (podobnie uzupełniająca lista wierzytelności), po jej obwieszczeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym może być bowiem zaskarżona sprzeciwem i w wyniku jego rozpoznania zmieniona. Podobnie, na podstawie art. 264 ust. 1 pr.u. tytułem egzekucyjnym przeciwko upadłemu nie jest wyciąg z każdej złożonej w toku postępowania listy wierzytelności, ale tylko wyciąg z listy wierzytelności zatwierdzonej przez sędziego-komisarza.

Przenosząc powyższe ogóle rozważania na okoliczności rozpoznawanej sprawy stwierdzić należy, że w stosunku do wierzyciela (...) Bank S.A. skuteczne powinny być wszystkie czynności dokonane w postępowaniu upadłościowym do dnia zatwierdzenia listy wierzytelności, na której uznane zostały jego wierzytelności, tj. do dnia 5 marca 2019 r. Konsekwencją takiego stanowiska jest to, że wierzyciel ten nie tylko słusznie nie został powiadomiony o terminie posiedzenia wyznaczonego na dzień 7 lutego 2019 r., ale nie był on legitymowany by w posiedzeniu tym brać udział oraz by zostać uwzględnionym w planie spłaty wierzycieli upadłej U. M.. W konsekwencji zgodzić się należało z Sądem pierwszej instancji, że doręczenie odpisu postanowienia z dnia 7 lutego 2019 r. również (...) Bank S.A. miało jedynie znaczenie informacyjne i nie mogło samo przez się rodzić dla niego uprawnienia do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia. W momencie wydania tego postanowienia druga uzupełniająca lista wierzytelności, na której ujęta została wierzytelność (...) Bank S.A. nie była jeszcze zatwierdzona, nastąpiło to bowiem dopiero w dniu 5 marca 2019 r. Wszystkie czynności podjęte w postepowaniu upadłościowym do tego dnia, w tym ustalenie planu spłaty wierzycieli, są zatem dla (...) Bank S.A. wiążące.

Reasumując, wątpliwości nie budzi odrzucenie wniosku (...) Bank S.A. o sporządzenie uzasadnienia postanowienia z dnia 7 lutego 2019 r., do tego bowiem dnia uzupełniająca lista wierzytelności obejmująca jego wierzytelność nie została zatwierdzona. Z drugiej zaś strony wątpliwości budzi uwzględnienie tego wierzyciela w postanowieniu o ustaleniu planu spłat wierzycieli upadłej U. M.. W tym zakresie postępowanie Sądu pierwszej instancji wydaje się być niekonsekwentne.

Na marginesie tylko zauważyć wypada, że postanowienie w przedmiocie ustalenia planu spłat wydane dnia 7 lutego 2019 r. wydaje się być niekorzystne dla pozostałych uwzględnionych w postanowieniu wierzycieli upadłej. Można bowiem założyć, że gdyby nie został uwzględniony (...) Bank S.A. spłaty wierzycielom tym przypadające byłyby wyższe.

Zwrócić należy też uwagę, że (...) Bank S.A. dopuścił się znacznego przekroczenia terminu na zgłoszenie wierzytelności, termin ten upłynął dnia 23 maja, a wierzytelność zgłoszona została dopiero 28 września 2018 r. Naturalne są zatem negatywne konsekwencje jakie w związku z tym ponieść powinien wierzyciel, w tym niemożność domagania się doręczenia postanowienia z dnia 7 lutego 2019 r. wraz z uzasadnieniem.

Uznając z przedstawionych względów wniesione przez (...) Bank S.A. w W. zażalenie za bezzasadne, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 229 pr.u. postanowił o jego oddaleniu.

SSO Magdalena Nałęcz SSO Andrzej Sobieszczański SSO Bolesław Wadowski