Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lutego 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2014 r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa(...) w W.

przeciwko D. S.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 30 lipca 2013 r., sygn. akt II C 600/12,

1)  oddala apelacje;

2)  zasądza od pozwanej na rzecz powoda 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I ACa 1130/13

UZASADNIENIE

Powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej 7172,66 zł z ustawowymi odsetkami od 5835,30 zł od 3 lipca 2012 r. i od 1336,36 zł od dnia wytoczenia powództwa z tym uzasadnieniem, że pozwana prowadzi działalność, w której wykorzystywane są pozostające pod ochroną prawa autorskiego utwory muzyczne, że w 2004 r. strony zawarły dwie umowy licencyjne i zobowiązana była do zapłaty nie mniej niż kwoty 65,-zł za zorganizowaną zabawę taneczną i 350,-zł za bal sylwestrowy ta tymczasem nie uiściła wynikających z umów należności.

Nakazem zapłaty z 25 lipca 2012 r. Sąd Okręgowy nakazał pozwanej, by ta zapłaciła kwotę dochodzoną pozwem wraz kosztami postępowania.

W sprzeciwie od nakazu pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz od powoda kosztów postępowania. Zarzuciła, że dyrektor Okręgu Stowarzyszenia w K. nie wykazał umocowania do składania oświadczeń woli w imieniu powoda, że powód nie wykazał, by organizowała ona objęte umową imprezy taneczne, że nie odtwarza w swoim lokalu muzyki z repertuaru twórców, których interes chroni powód, a także że wynikające z umów wynagrodzenie jest rażąco wygórowane.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo oraz orzekł o kosztach i przytoczył następujące motywy swego rozstrzygnięcia:

Pozwana od 1 sierpnia 2002 r. prowadzi w C. Restaurację (...).

Powód, reprezentowany przez należycie umocowanego R. N., i pozwana zawarły dwie umowy licencyjne: nr (...) w dniu 18 marca 2004 r. na publiczne odtwarzanie utworów i nr (...) w dniu 21 grudnia 2004 r. na publiczne wykorzystywanie i publiczne odtwarzanie utworów. W pierwszej z nich pozwana oświadczyła, że publicznie odtwarza utwory słowne, muzyczne i słowno-muzyczne za pomocą odtwarzacza dźwięku, odbiornika radiowego i odbiornika telewizyjnego, a w jej (...) umowy przewidziano zryczałtowane wynagrodzenie autorskie w wysokości 90,-zł miesięcznie; w drugiej pozwana oświadczyła, że wykorzystuje utwory słowne, muzyczne i słowno- muzyczne i choreograficzne podczas imprez organizowanych przy muzyce: „na żywo”, a wynagrodzenia pozwanego ( oczywista omyłka, winno być – powoda) wynieść miało 65,-zł za każdą zabawę i 350,-zł za zabawę sylwestrową, gdy nie ma opłat za wstęp i wykonawcy nie otrzymują wynagrodzenia. Umowy poprzedzone zostały wnioskiem pozwanej z dnia 4 lipca 2003 r., w którym pozwana określiła sposób wykorzystania utworów, a także wskazała, że imprezy, na które wstęp był wolny, odbywały się będą w co drugą sobotę.

Opłaty miesięczne nie były regulowane, a pozwana nie informowała powoda o faktycznym stanie organizowanych imprez. Umowy nie zostały przez pozwaną wypowiedziane.

Powód należności wynikających z umowy nr (...), wynoszących 2976,30 zł, dochodzi za okres od 1 czerwca 2009 r. do 31 grudnia 2011 r. oraz wyliczonych do 2 lipca 2012 r. na 559,32 zł odsetek od tej kwoty, należności zaś wynikających z umowy nr (...), wynoszących 2860,-zł z tytułu dwóch imprez tanecznych miesięcznie – za okres od 1 czerwca 2009 r. do 31 marca 2011 r. oraz wyliczonych do 2 lipca 2012 r. na 777,04 zł odsetek od tej kwoty.

Nie zachodzą sprzeczności między wnioskiem, zawartymi umowami a żądaniem powoda.

Wysokość należnego powodowi wynagrodzenia obliczona została na podstawie tabel stawek wynagrodzeń autorskich (...), wydanych na podstawie Decyzji Ministra Kultury i Sztuki, z uwzględnieniem obowiązującego podatku VAT.

Zakres prowadzonej przez pozwaną działalności wynika również ze strony internetowej Restauracji (...) i ulotek.

Nie były wiarygodne zeznania świadków B. M., P. P. i A. S., pozostają one bowiem w sprzeczności ze złożonym wnioskiem, z zawartymi umowami i z informacją na stronie internetowej.

Na mocy zawartych umów powództwo należało uwzględnić.

Jako podstawę rozstrzygnięcia o odsetkach przywołał Sąd normę art. 481 k.c., o kosztach procesu zaś – art. 98 k.p.c.

W apelacji od opisanego wyżej wyroku pozwana zaskarżyła go w części uwzględniającej powództwo o zapłatę 3637,04 zł z odsetkami od poszczególnych składających się na tę sumę kwot oraz w części orzekającej o kosztach. Zarzuciła pozwana wadliwość ustaleń wskutek naruszenia art. 233§1 k.p.c., obrazę art. 56 k.c., art. 50 pkt 3 i art. 6 ust. 1 pkt 9 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz art. 6 k.c., a także naruszenie art. 328§2 k.p.c. w związku z art. 379 pkt 5 k.p.c. W oparciu o te zarzuty wniosła o zmianę wyroku przez oddalenie powództwa o zapłatę 3637,04 zł z odsetkami od dnia 2860,-zł od 3 lipca 2012 r. i od 777,04 zł od dnia 19 lipca 2012 r. lub o uchylenie wyroku ze zniesieniem postępowania i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji; w każdym przypadku wniosła o zasądzenie na jej rzecz od powoda kosztów postępowania za obie instancje.

Powodowe Stowarzyszenie wniosło o oddalenie apelacji i zasądzenie na jej rzecz od pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie, acz niektóre spośród podniesionych w niej zarzutów trafnie wskazują na pewne uchybienia, jakich dopuścił się Sąd Okręgowy.

W pierwszej kolejności odnieść należy się do najdalej idącego zarzutu, zasadność którego prowadzić by musiała do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, po zniesieniu postępowania dotychczasowego, to jest do zarzutu nieważności postępowania. Nieważność tę skarżąca wiąże z niedostatkami motywów zaskarżonego wyroku i w tym zakresie zasadnie zarzuca obrazę art. 328§2 k.p.c., motywy te bowiem istotnie nie czynią zadość wymogom formalnym: ustalenia są niekompletne, a rozważania prawne są ledwie zamarkowane, brak jest także podstawy prawnej rozstrzygnięcia. Rzecz w tym jednak, że uchybienia te nie rzutują w najmniejszym stopniu na przebieg postępowania, w szczególności zaś nie czynią postępowania przed Sądem Okręgowym nieważnym. Niedostatki motywów stanowią jedynie uchybienie proceduralne, i to takie, które z samej ich istoty (sporządzane są wszak już po zapadnięciu wyroku) nie mogą mieć wpływu na treść rozstrzygnięcia. Mogłyby one być brane pod uwagę, gdyby były tego rodzaju, że czyniłyby zaskarżony wyrok nie poddającym się kontroli instancyjnej, tak znaczne jednak one nie są.

Podniesiony w apelacji zarzut obrazy art. 233§1 k.p.c., połączony z zarzutem wadliwości ustaleń, jest chybiony o tyle, że obrazy tej normy przez dokonanie błędnych ustaleń dopuścić się nie można. Stanowi ona wszak jedynie, że sąd wiarygodność i moc dowodów ocenia według własnego przekonania, po wszechstronnym rozważeniu materiału sprawy. Ocena ta skutecznie zakwestionowana być może jedynie wtedy, gdy pozostaje ona w sprzeczności z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, takiej sprzeczności tymczasem (mimo daleko posuniętej lakoniczności) nie sposób się dopatrzyć.

Wbrew wywodom skarżącej nie pominął Sąd Okręgowy w swoich rozważaniach zeznań świadków B. M., P. P. i A. S., odmówił im jedynie wiarygodności. Tę ocenę zakwestionować można jedynie w taki sposób, że należało nie tyle odmówić im wiarygodności, ile mocy dowodowej (na taką zresztą w istocie ocenę wskazuje przywołana przez Sąd Okręgowy argumentacja). Zwrócić należy uwagę, że świadkowie ci w istocie zeznawali na okoliczności negatywne (że nie odbywały się w lokalu pozwanej zabawy taneczne przy muzyce „na żywo”), negativa tymczasem non sunt probanda; świadczyć one zatem mogą jedynie, że wiadomo im o kilku takich przypadkach i że – co w sprawie jest bez znaczenia – zabawy taneczne odbywały się także przy muzyce odtwarzanej z mechanicznych lub elektronicznych nośników. Ta ostatnia okoliczność w żaden sposób nie wyklucza wszak zabaw przy muzyce „na żywo”, które według wniosku pozwanej odbywać się miały nie codziennie lub co tydzień, lecz tylko w co drugą sobotę. Słusznie Sąd Okręgowy swe ustalenie o odbywaniu się w lokalu pozwanej zabaw tanecznych, o których mowa w umowie z dnia 21 grudnia 2004 r., oparł na wniosku pozwanej i o rozpowszechniane praz nią materiały promocyjne, które – wbrew tezie apelacji – mają nie tylko charakter marketingowy, ale i (a nawet przede wszystkim) informacyjny i ofertowy. Dowody te stwarzały domniemanie faktyczne, o którym mowa w art. 231 k.p.c., że pozwana w swoim lokalu urządzała zabawy taneczne przy muzyce wykonywanej „na żywo”, i usprawiedliwiały tezę powoda, że miało to miejsce dwa razy w miesiącu (a więc nawet nieco rzadziej niż częstotliwość wskazana we wniosku). Domniemanie to wzmacniane jest nie tylko przez zaniechanie przez pozwaną wypowiedzenia umowy lub próby doprowadzenia do jej modyfikacji, ale i nierealizowanie przez nią płynącego z (...) umowy obowiązku dostarczania powodowi wykazu utworów wykorzystywanych w poszczególnych imprezach (o ten element należy uzupełnić ustalenia faktyczne), choć sama przyznaje ona, że co najmniej kilka imprez tanecznych przy muzyce „na żywo” się odbyło. Zaistnienie domniemania faktycznego przeniosło ciężar dowodu na pozwaną, ta jednak nie sprostała płynącemu z art. 6 k.c. obowiązkowi wykazania, że stan faktyczny był inny niż domniemany; w szczególności nie stanowią wystarczającego dowodu zeznania przywołanych przez nią świadków z przyczyn wskazanych już wcześniej.

Sformułowany w apelacji zarzut obrazy art. 233§1 k.p.c. przez dokonanie ustalenia, że strony 21 grudnia 2004 r. zawarły umowę licencyjną na publiczne wykorzystywanie i odtwarzanie utworów chybiony jest o tyle, że owo kwestionowane i istotnie wadliwe ustalenie nie jest efektem oceny dowodów pod kątem ich wiarygodności lub mocy dowodowej, lecz niewłaściwego odczytania treści umowy. Niewątpliwie umowa ta dotyczyła publicznego wykonywania utworów, nie zaś ich wykorzystywania lub odtwarzania, co zresztą wprost wynika z jej (...). W tym kontekście za zasadny uznać przyjdzie także zarzut obrazy art. 56 k.c. w związku z przywołanymi w apelacji przepisami ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Wobec bezzasadności zarzutów obrazy art. 233§1 k.p.c. Sąd Apelacyjny poczynione przez Sąd Okręgowy ustalenia, po ich modyfikacji w zakresie treści umowy z 21 grudnia 2004 r. i po ich uzupełnieniu o treść (...) tej umowy, może zaakceptować i przyjąć za podstawę oceny zgodności zaskarżonego wyroku z prawem materialnym. Ocena ta, mimo zasygnalizowanego już uchybienia przepisom ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, prowadzi do wniosku, że wyrok odpowiada prawu. Umowa stron z 21 grudnia 2004 r. (bo już tylko tej dotyczy obecnie spór) wyraźnie przewidywała za każdą imprezę taneczną przy muzyce wykonywanej „na żywo” odpłatność w kwocie 65,-zł (bez wprowadzonego z dniem 1 kwietnia 2011 r. podatku VAT, ponieważ spór dotyczy okresu zamkniętego datą 31 marca 2011 r.), a wobec nieobalenia domniemania, że imprezy takie odbywały się dwa razy w miesiącu, miał powód prawo naliczyć za okres od 1 czerwca 2009 r. do 31 marca 2011 r. (to jest za 22 miesiące) należność wynoszącą 2860,-zł; z tej przyczyny uwzględnienie powództwa o zapłatę tej kwoty znajduje podstawę w normie art. 354§1 k.c.

Od zaległej kwoty miał też powód prawo naliczyć na podstawie art. 359§1 k.c. w związku z art. 481§1 k.c. ustawowe odsetki, wynoszące na dzień 2 lipca 2012 r. 774,04 zł, a od odsetek tych z kolei mógł na podstawie art. 482§1 k.c. żądać odsetek od dnia wytoczenia o nie powództwa; i w tym zakresie zatem zaskarżony wyrok jest prawidłowy.

Zasadne uwzględnienie powództwa w całości czyni też prawidłowym oparte na normie art. 98 k.p.c. rozstrzygnięcie o kosztach procesu.

Z powyższych względów na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego podstawę swą znajduje w normie art. 98 k.p.c.