Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2020 roku

Sąd Rejonowy w Piszu III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Katarzyna Zielińska

Protokolant: p.o. sekr. sądowego Magdalena Mrozowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 listopada 2020 roku w P.

sprawy z powództwa M. B.

przeciwko J. G.

o alimenty

I.  Zasądza od pozwanej J. G. na rzecz powoda M. B. alimenty w kwocie po 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych miesięcznie, płatne z góry do dnia 10. każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 05 marca 2020 roku.

II.  W pozostałym zakresie powództwo oddala.

III.  Nie obciąża stron opłatami sądowymi na rzecz Skarbu Państwa.

IV.  Znosi wzajemnie między stronami koszty procesu.

V.  Wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 22/20

UZASADNIENIE

M. B. wniósł o zasądzenie od pozwanej J. G. (poprzednio B.) alimentów w kwocie po 1 000 złotych miesięcznie, płatnych do dnia 10 każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami w wypadku zwłoki w płatności którejkolwiek z rat.

W uzasadnieniu wskazał, że pochodzi ze związku małżeńskiego P. B. i J. G.. Pozwana J. G. uiszcza dobrowolnie na rzecz powoda kwotę 300 złotych miesięcznie, którą to kwotę zabezpieczono w postępowaniu o rozwód przed Sądem Okręgowym w Olsztynie w sprawie VI RC 1059/19.

Powód wskazał, że ukończył 18 lat. Uczy się w Technikum Informatycznym w E.. Nauka nie pozwala mu na podjęcie jakiegokolwiek, choćby dorywczego zatrudnienia. Nie posiada żadnego majątku.

Na jego usprawiedliwione potrzeby składają się: koszt zamieszkania w bursie – około 300 złotych, koszt wyżywienia – 100 złotych tygodniowo, dojazdy do domu – 200 złotych, rada rodziców – 60 złotych rocznie, ubezpieczenie – 45 złotych rocznie, pomoce edukacyjne i przybory szkolne 400 złotych rocznie, książki – 800 złotych rocznie, wycieczki szkolne – 600 złotych rocznie, ubranie 300 złotych średniomiesięcznie, wizyty u lekarza dermatologa – 70 złotych co pół roku, leki około 100 złotych miesięcznie, okulary 100 złotych rocznie, wizyta u okulisty – 120 złotych rocznie, kosmetyki i środki czystości – 200 złotych miesięcznie, telefon 35 złotych miesięcznie, wydatki związane ze spędzaniem wolnego czasu – 150 złotych miesięcznie. Na zaspokojenie jego usprawiedliwionych potrzeb niezbędna jest kwota około 1 600 – 1 700 złotych miesięcznie.

Jego ojciec pracuje w firmie (...) w P. na stanowisku technik-serwisant i otrzymuje wynagrodzenie w wysokości około 2 000 złotych netto miesięcznie.

Wskazał również, że pozwana zmieniła zatrudnienie i w chwili obecnej pracuje jako sprzedawca w sieci Biedronka i uzyskuje co najmniej dwukrotnie wyższe wynagrodzenie niż w okresie, kiedy orzekano o zabezpieczeniu alimentów na rzecz powoda.

W odpowiedzi na pozew pozwana J. G. uznała powództwo do kwoty po 300 złotych miesięcznie i wniosła o oddalenie powództwa w pozostałej części.

Pozwana przyznała, że powód jest dzieckiem pochodzącym ze związku małżeńskiego jej oraz P. B.. Przyznała również, że w sprawie o rozwód między J. G., a P. B. Sąd Okręgowy w Olsztynie w sprawie VI RC 1059/18 zabezpieczył alimenty w wysokości 300 złotych na rzecz M. B., które nadal uiszcza dobrowolnie.

Pozwana nie zgodziła się, że koszty utrzymania powoda znacznie wzrosły od czasu orzekania w przedmiocie zabezpieczenia roszczeń alimentacyjnych. Potwierdziła natomiast, że powód kontynuuje naukę w Technikum Ekonomicznym w E.. Podkreśliła, że powód wraz ze swoim ojcem podjęli decyzję o edukacji powoda bez konsultacji z nią. Dodała, że w P. znajdują się szkoły, w których powód mógłby podjąć edukację.

Pozwana zanegowała koszty wskazane przez powoda związane z jego utrzymaniem stwierdzając, że ich wysokość jest znacznie zawyżona. Zakwestionowała wysokość wydatków związanych z zamieszkaniem w bursie, wyżywieniem, przejazdami, leczeniem, zakupem odzieży, rozrywkami, a także zakupem środków czystości.

Zaznaczyła, że powód ma możliwości zarobkowe oraz podejmował już wcześniej sezonowe, wakacyjne zatrudnienie. Podkreśliła, że powód z racji uczonego kierunku informatyki ma możliwości podjęcia pracy w zakresie tworzenia stron internetowych, obróbki zdjęć aukcji internetowych, redagowaniu tekstów, tworzenia stron.

Podała, że możliwości zarobkowe ojca powoda są wyższe niż wskazał powód w pozwie oraz, że ojciec powoda otrzymuje wynagrodzenie w kwocie 3 000 - 3 500 złotych. Z kolei jej wynagrodzenie wynosi 1 940 złotych netto. Natomiast pozostałe składniki wynagrodzenia nie są stałymi elementami osiąganego przez nią wynagrodzenia.

Po przekazaniu alimentów na rzecz synów w łącznej wysokości 600 złotych pozostaje jej kwota, która nie zabezpiecza w pełni usprawiedliwionych potrzeb pozwanej. Otrzymuje wsparcie od matki poprzez zakup żywności oraz przedmiotów użytku codziennego. Ponadto, w czasie odbywania stażu, zaciągnęła pożyczkę u swojej siostry, by móc na bieżąco opłacać alimenty.

Pozwana wskazała, że zamieszkuje samotnie w mieszkaniu, które jest w złym stanie technicznym oraz wymaga przeprowadzenia remontu. Do jej stałych, średniomiesięcznych kosztów utrzymania należą: alimenty na rzecz synów – 600 złotych, czynsz z funduszem remontowym za mieszkanie – 280 złotych, energia elektryczna – 69,70 złotych, ubezpieczenie mieszkania – 12 złotych, opłata za telefon – 86,99 złotych, opłata za telewizję i internet – 65,90 złotych, rata O. H. – 33,25 złotych, opłata OC A. – 44 złotych miesięcznie, opony – 34 złote, środki czystości – 100 zł, koszt zakupów środków higienicznych i kosmetyków – 100 złotych, spłata pożyczki – 150 złotych, leki i suplementy – 80 złotych, wizyty u lekarzy specjalistów – 124 złote, badania techniczne aut – 24 złote, zakup paliwa – 300-350 złotych, wyżywienie – 500 złotych, odzież – 150 złotych, rozrywki A. B. – 50 złotych. Ponadto ponosi koszty podatku od nieruchomości – 41 złotych rocznie.

Często rezygnuje z zakupu odzieży i obuwia, kosmetyków, czy kontrolnych wizyt u specjalistów, ponieważ w pierwszej kolejności reguluje obowiązek alimentacyjny, a następnie uiszcza niezbędne koszty utrzymania mieszkania. Matka pozwanej, w celu pomocy pozwanej pokrywa część wyżywienia J. G. zapraszając na ciepły posiłek oraz dokonując zakupu niezbędnych artykułów higienicznych.

W ocenie pozwanej zarówno ona, jak i jej dzieci winni żyć na równej stopie. Obecnie stopa życiowa na jakiej żyje pozwana jest znacznie niższa niż stopa na jakiej żyją jej dzieci.

Pozwana podkreśliła, że w przypadku zasądzenia alimentów ponad kwotę 300 złotych jej własna egzystencja pozostanie zagrożona i nie będzie ona w stanie zabezpieczyć swoich podstawowych i usprawiedliwionych potrzeb.

Sąd ustalił, co następuje:

M. B. pochodzi ze związku małżeńskiego P. B. i J. G., który został rozwiązany wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie w sprawie VI RC 1059/18 z dnia 28 listopada 2019 roku.

W trakcie postępowania rozwodowego postanowieniem z dnia 29 listopada 2018 roku Sąd Okręgowy w Olsztynie zobowiązał na czas trwania procesu J. B. do łożenia na rzecz, wówczas małoletniego, M. B. kwoty po 300 złotych miesięcznie.

(dowód: postanowienie Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 29 listopada 2018 roku k.100, wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie k. 333 akt sprawy VI RC 1059/18 Sądu Okręgowego w Olsztynie)

M. B. ma 19 lat. Jest zdrowy. Jest kawalerem, nie posiada własnych dzieci. Uczy się w systemie dziennym w IV klasie Technikum Informatycznego w E.. Od poniedziałku do piątku mieszka w bursie Na każdy weekend wraca do domu. Nie pracuje i nie posiada żadnego majątku. Na jego miesięczne wydatki składają się: opłata za bursę wraz z wyżywieniem około 250-300 miesięcznie, ubrania – 150 złotych miesięcznie, przejazdy około 80 złotych miesięcznie oraz 50 złotych miesięcznie na drobne wydatki, składki szkolne około 100 złotych rocznie. Ponadto dochodzą jeszcze koszty wyżywienia w domu oraz dodatkowego wyżywienia w bursie, zakupu środków czystości kosmetyków. M. B. zmienia okulary co cztery lata. W tym roku szkolnym nie zakupił żadnego podręcznika do szkoły. Wszystkie wycieczki w szkole zostały odwołane. W wakacje przebywał przez miesiąc w Portugalii w ramach programu E.. Z tego tytułu poniósł wydatek w kwocie 200 zł. Miesięczny łączny koszt utrzymania M. B. wynosi około 900 – 1 000 złotych.

M. B. mieszka ze swoim ojcem P. B. i młodszym bratem A. B..

P. B. po rozwodzie nie zawarł ponownie małżeństwa. Pozostaje w związku nieformalnym, nie zamieszkuje ze swoją partnerką. P. B. jest zatrudniony w (...) spółce jawnej w E. na stanowisku elektromechanik-brygadzista i otrzymuje średniomiesięczne wynagrodzenie w wysokości 3 214,29 zł.

J. G. ma 41 lat. Nie zawarła ponownie małżeństwa. Jest zdrowa. Mieszka sama. Na małoletniego A. B. uiszcza alimenty w kwocie po 300 zł miesięczne zasądzone wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie w sprawie VI RC 1059/18 oraz przeznacza 50 złotych miesięcznie na jego potrzeby w czasie, gdy małoletni przebywa u niej na kontaktach. Jej wydatki kształtują się w następujący sposób: czynsz 302 złote, telefon 90 złotych, internet i telewizja 70 zł, ubezpieczenie mieszkania 150 złotych (rocznie), prąd 55 złotych, wyżywienie 400 złotych, odzież 100 złotych kwartalnie, środki czystości i kosmetyki 100 złotych. Korzysta z pomocy swojej matki H. G., która pomaga jej w ten sposób, że gotuje jej posiłki. J. G. pracowała w sklepie (...) na stanowisku sprzedawca-kasjer i otrzymywała wynagrodzenie w wysokości około 2 500 złotych. Rozwiązała umowę o pracę za porozumieniem stron i podjęła zatrudnienie w firmie (...) na stanowisku specjalista do spraw sprzedaży, fizjoterapeuta z minimalnym wynagrodzeniem w wysokości 1 920,62 zł netto.

(dowód: faktury za bursę k.15-19; potwierdzenie przelewu k. 31; zeznania świadka P. B. k. 142v -143; zeznania świadka H. G. k. 143-143v; zaświadczenie o zarobkach k. 205; zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 209; kserokopia umowy o pracę k. 225; zaświadczenie o dochodach k. 226; zeznania M. B. k. 227v; zeznania J. G. k. 228-228v; wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie k. 333 akt sprawy VI RC 1059/18 Sądu Okręgowego w Olsztynie)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów, a w szczególności dokumentów złożonych przez strony, częściowo na podstawie zeznań stron i świadków P. B. i H. G.. Sąd dał wiarę w całości dowodom z dokumentów, zaś dowodom z zeznań w zakresie wyżej opisanym.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 kro rodzice zobowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dzieci, które nie są jeszcze w stanie utrzymywać się samodzielnie. Tak, więc od chwili urodzenia zobowiązani są do dostarczania dzieciom środków utrzymania i wychowania.

Z przepisu powyższego wynika, że rodzice mogą być zwolnieni od świadczeń alimentacyjnych w stosunku do dziecka tylko wtedy, gdy dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie i nie pozostaje w niedostatku lub posiada własny majątek, a dochody z tego majątku wystarczają na całkowite pokrycie jego kosztów utrzymania lub wychowania. We wszystkich innych wypadkach na rodzicach ciąży stanowczy obowiązek utrzymania dziecka, ograniczony tylko ich możliwościami zarobkowymi i majątkowymi.

W każdym przypadku rolą sądu jest wyważenie, czy zgłaszane przez dziecko w danych okolicznościach potrzeby są usprawiedliwione oraz czy rodzice mają dostateczne możliwości zarobkowe lub majątkowe, by żądaniom dziecka sprostać.

Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokojone, wyznacza treść art. 96 kro, zgodnie z którym rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie - odpowiednio do jego uzdolnień - do pracy dla dobra społeczeństwa.

Stosownie do wspomnianej dyrektywy rodzice w zależności od swych możliwości są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego) według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionego powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb uprawnionego.

Przez możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego należy rozumieć nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane, lecz także zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.

W ocenie Sądu, M. B. mimo, że jest osobą pełnoletnią, nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Powód nigdzie nie pracuje. Jest uczeniem IV klasy Technikum Informatycznego w E.. Nie ma żadnego źródła dochodu. Nie posiada też własnego majątku, z którego dochody wystarczałyby na całkowite pokrycie jego kosztów utrzymania lub wychowania. W ocenie Sądu koszty związane z usprawiedliwionymi potrzebami M. B. kształtują się na poziomie około 900 – 1 000 złotych, uwzględniając koszt bursy, wyżywienia w bursie i w domu, środków higienicznych, środków czystości, ubrań czy też zakupu nowych okularów co 4 lata. Ojciec powoda przesłuchany w charakterze świadka jednoznacznie wskazał, że koszt utrzymania M. B. wynosi około 1000 złotych miesięcznie (k. 143). Należy przy tym zauważyć, że powód nie jest już pod opieką dermatologiczną oraz okulistyczną, co Sąd wziął pod uwagę ustalając koszt jego utrzymania.

Pozwana J. G. pracuje obecnie firmie (...) z wynagrodzeniem minimalnym w wysokości około 2 000 złotych netto. Pozwana przeznacza środki finansowe na utrzymanie siebie i mieszkania. Ponadto ma zasądzone alimenty na małoletniego brata powoda A. B. w wysokości 300 złotych. Należy jednak zauważyć, że pozwana dobrowolnie zrezygnowała z poprzedniego zatrudnienia, gdzie otrzymywała wynagrodzenie w kwocie około 2 500 złotych miesięcznie netto. Zgodnie z art. 136 k.r.o. „jeżeli w ciągu ostatnich trzech lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była już do tych świadczeń zobowiązana, bez ważnego powodu zrzekła się prawa majątkowego lub w inny sposób dopuściła do jego utraty albo jeżeli zrzekła się zatrudnienia lub zmieniła je na mniej zyskowne, nie uwzględnia się wynikłej stąd zmiany przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych”. Oznacza to, że dobrowolne uszczuplenie majątku przez zobowiązaną do alimentacji w okresie trzech lat od ostatniego orzeczenia alimentacyjnego nie może być i nie jest uwzględniane przez sąd rodzinny jako usprawiedliwione pogorszenie sytuacji materialnej zobowiązanej, a więc powoływanie się przez pozwaną na takie uszczuplenie jako okoliczność usprawiedliwiającą zasądzenie alimentów w niższej wysokości nie jest skuteczne.

W ocenie Sądu pozwana nie wskazała bowiem ważnego powodu zmiany pracy. Co prawda, na rozprawie w dniu 16 listopada 2020 roku zeznała, że kilka lat temu miała zabieg na kręgosłup, jednak nie przedstawiła żadnych dowodów na to, że faktycznie taki zabieg się odbył, jakie miałyby być tego konsekwencje oraz ewentualne zalecenia lekarskie.

Wskazać jednak należy, że zapewnienie powodowi utrzymania powinno być przez pozwaną brane pod uwagę w pierwszej kolejności, a dopiero potem pozostałe koszty, przykładowo związane z zakupem spersonalizowanej tapety (k.192), która z pewnością nie jest produktem pierwszej potrzeby. Pozwana zobowiązana jest do dostarczania środków utrzymania i wychowania powodowi, który nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Pozwana ma możliwości zarobkowe, które pozwalają jej spełniać obowiązek alimentacyjny wobec powoda i jego małoletniego brata.

Bezspornym w niniejszej sprawie jest, że powód nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać, zatem obowiązek alimentacyjny na jego rzecz jest jak najbardziej uzasadniony. Powód w niniejszym postępowaniu nie wykazał jednak, że na swoje utrzymanie potrzebuje kwoty 1 700 – 1 800 złotych miesięcznie. Z jego zeznań wynika, że miesięcznie na swoje potrzeby przeznacza kwotę około 900 – 1 000 złotych. Podkreślić należy, że powód jest dorosły, nie wymaga osobistych starań o jego utrzymanie i wychowanie, tak więc alimentować w formie pieniężnej winni go oboje rodzice, bowiem oboje takie możliwości finansowe posiadają.

Mając powyższe na uwadze Sąd, w oparciu o przepisy art. 133 § 1 kro i art. 135 § 1 kro, zasądził od pozwanej na rzecz powoda alimenty w kwocie po 450 złotych miesięcznie, poczynając od 5 marca 2020 roku, to jest od dnia doręczenia pozwu pozwanej, płatne z góry od dnia 10-ego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat. W ocenie Sądu alimenty w tej kwocie będą adekwatne do wieku i usprawiedliwionych potrzeb powoda oraz możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanej. Pozostałą kwotę brakującą na utrzymanie powoda powinien łożyć jego ojciec, który ma pracę i osiąga stały dochód.

Sąd o kosztach sądowych i kosztach procesu orzekł na podstawie art. 102 kpc i 100 kpc.

Wyrokowi w punkcie zasądzającym alimenty nadał rygor natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc.