Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2013r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Kilczewska

Sędziowie SSO Agata Regulska

SSR del do SO Elżbieta Wylegalska (spr.)

Protokolant Jowita Sierańska

przy udziale T. F. Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2013r

sprawy P. K.

oskarżonego z art. 286 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia

z dnia 31 sierpnia 2012r. sygn. akt II K 189/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że na podstawie art. 295 § 1 k.k. odstępuje od wymierzenia oskarżonemu P. K. kary;

II.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym wymierza mu opłatę w kwocie 30 złotych za obie instancje.

UZASADNIENIE

Prokuratura Rejonowa dla Wrocławia – Śródmieścia oskarżyła P. K. o to, że w okresie od 04 września 2010 roku do 19 września 2010 roku w Z. będąc prezesem zarządu firmy (...) sp. z o.o. z/s W., ul. (...)-Curie 55/61, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz wprowadzając w błąd co do sytuacji finansowej firmy (...) Sp. z o.o., doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Przedsiębiorstwo Produkcyjno- Handlowo- Usługowe (...), (...), Z. Sp. J. z siedzibą Z., ul. (...), w ten sposób, że zamówił i pobrał z w/w spółki towar w postaci stali zbrojeniowej o łącznej wartości 44.319,55 złotych, na który to towar wystawione zostały faktury o nr: (...) na kwotę 38.093,89 złotych i (...) na kwotę 6.225,66 złotych, a następnie za pobrany towar nie zapłacił, przy czym już w momencie składania zamówienia wiedział, iż nie będzie w stanie za niego zapłacić, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 19 października 2011 roku Sąd Rejonowy dla Wrocławia Śródmieścia w sprawie sygn. akt II K 700/11 uniewinnił oskarżonego P. K. od popełnienia zarzucanego mu czynu, a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.

Na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela publicznego, Sąd Okręgowy we Wrocławiu w sprawie IV Ka 28/12 wyrokiem z dnia 21 lutego 2012 roku uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia – Śródmieścia do ponownego rozpoznania, nakazując przy tym przeprowadzenie postępowania dowodowego w całości z uwzględnieniem i wyjaśnieniem wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Równocześnie Sąd Rejonowy miał dążyć do zweryfikowania linii obrony oskarżonego zaprzeczającej istnieniu po jego stronie zamiaru doprowadzenia kontrahenta do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez wprowadzenie go w błąd. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy miał także dokładnie zbadać sytuację finansową przedsiębiorstwa zarządzanego przez oskarżonego w oparciu o zgromadzoną w sprawie dokumentację finansowo- księgową przedsiębiorstwa.

Wyrokiem z dnia 31 sierpnia 2012 roku w sprawie sygn. akt II K 189/12 Sąd Rejonowy dla Wrocławia Śródmieścia uznał oskarżonego P. K. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 286 § 1 k.k. i wymierzył mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby.

Ponadto Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania w sprawie w kwocie 90 zł oraz wymierzył mu opłatę w wysokości 180 zł.

Z wyrokiem tym w całości nie zgodził się oskarżony, wywodząc apelację i zarzucając zaskarżonemu orzeczeniu:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku mający wpływ na jego treść, poprzez uznanie, że zamiar oskarżonego nie budził wątpliwości, podczas gdy na podstawie całokształtu zebranego materiału dowodowego nie można oskarżonemu przypisać działania zmierzającego w sposób bezpośredni do doprowadzenia pokrzywdzonej spółki do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem;

2.  obrazę przepisów postępowania karnego, a to art. 4 k.p.k. i art. 7 k.p.k.-poprzez dowolne ustalenia faktyczne i uwzględnienie okoliczności jedynie na niekorzyść oskarżonego, jednocześnie odmowę wiary wszystkim okolicznościom, które wskazywał oskarżony podczas postępowania.

Podnosząc powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżonego nie zasługuje na uwzględnienie. Mając jednak na uwadze treść przepisu art. 447 § 1 k.p.k., stanowiącego, że apelację co do winy uważa się za zwróconą przeciwko całości wyroku, Sąd Odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że na podstawie art. 295 § 1 k.k. odstąpił od wymierzenia oskarżonemu P. K. kary.

W pierwszym rzędzie należy wskazać, iż Sąd I instancji przeprowadził prawidłowo i wnikliwie postępowanie dowodowe, a na jego podstawie sformułował logiczne i trafne wnioski, mieszczące się w granicach swobodnej oceny dowodów określonych w art. 7 k.p.k. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy, Sąd Rejonowy w pełni zastosował się do zaleceń Sądu Okręgowego zawartych w uzasadnieniu wyroku z dnia 21 lutego 2012 roku w sprawie IV Ka 28/12. Zebrany w toku postępowania przygotowawczego i sądowego materiał dowodowy został przez Sąd I instancji oceniony prawidłowo i wszechstronnie, a jego całokształt daje wystarczające podstawy, by uznać oskarżonego za winnego popełnia czynu z art. 286 § 1 k.k.

Sąd Okręgowy uznał, iż podniesiony przez oskarżonego zarzut błędu w ustaleniach faktycznych jest całkowicie bezpodstawny. Zarzut taki bowiem tylko wówczas jest słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez Sąd orzekający nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania, a stawiając ten zarzut należy wykazać jakich mianowicie konkretnych uchybień w świetle wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego dopuścił się Sąd I instancji w dokonanej przez siebie ocenie materiału dowodowego. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych, opartego na innych dowodach od tych, na których oparł się Sąd I instancji nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez Sąd błędu w ustaleniach faktycznych. Wybór wiarygodnych źródeł dowodowych jest prerogatywą Sądu I instancji. Swobodna ocena dowodów ograniczona jest jedynie powinnością przedstawienia rozumowania, które doprowadziło ten Sąd do dokonanego wyboru. Jest to niezbędne dla ustrzeżenia się od dowolności, usuwającej ów wybór spod kontroli stron i nadzoru instancyjnego.

W treści apelacji nie wskazano żadnej okoliczności, która pozostałaby poza rozważaniem Sądu Rejonowego, ani żadnego argumentu czy dowodu przekonującego, że ustalenia faktyczne pozostają w sprzeczności z kryteriami prawidłowego rozumowania czy doświadczenia życiowego. Analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd Odwoławczy w zupełności podzielił argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia. Trafnie uznał Sąd I instancji, że wyjaśnienia oskarżonego w zakresie sytuacji finansowej jego spółki nie zasługują na wiarę, ponieważ pozostają w całkowitej sprzeczności z pozostałym materiałem dowodowym, w tym przede wszystkim ze zgromadzoną w sprawie dokumentacją oraz aktami postępowania upadłościowego toczącego się przed Sądem Rejonowym dla Wrocławia Fabrycznej. Analiza w/w dowodów doprowadziła Sąd do prawidłowych wniosków, iż w momencie zawierania umowy z pokrzywdzoną spółką, spółka z o.o. (...) była w złej sytuacji finansowej, o czym oskarżony- będący jej prezesem - z całą pewnością musiał wiedzieć. I właśnie w tym kontekście P. K. złożył niezgodne z prawdą oświadczenie, z którego wynikało, że jego firma ma dobrą kondycję finansową, a tym samym nie istnieje żadne ryzyko co do terminowego uregulowania należności na rzecz E.. Nie można więc zgodzić się z twierdzeniami apelującego, że fakt niewywiązania się przez niego ze zobowiązań należnych pokrzywdzonej spółce, był jedynie wynikiem niezapłacenia przez (...) S.A. na rzecz jego firmy wynagrodzenia za wykonane prace i że w momencie zawierania umowy z E., sytuacja jego spółki była dobra z uwagi na zakontraktowane zlecenia opiewające na kwotę 13.000.000 złotych. Jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy, już przed dniem 04 września 2010 roku firma oskarżonego miała zaległości nawet w zakresie terminowego regulowania rat wynikających z umów leasingowych. Dlatego też bez względu na to, czy spółka (...) wywiązałaby się terminowo ze wszystkich swoich zobowiązań wobec (...) sp. z o.o., nie można powiedzieć, aby ta ostatnia była w dobrej sytuacji finansowej w dniu zawierania przez P. K. umów z pokrzywdzoną spółką oraz podpisywania oświadczenia o dobrej kondycji majątkowej jego firmy.

Dlatego też Sąd II instancji w pełni podzielił ocenę wyjaśnień oskarżonego dokonaną przez Sąd Rejonowy, który uznał, iż wyjaśnienia te w zakresie, w jakim oskarżony twierdził, że sytuacja jego spółki była dobra i pozwalała na terminowe wywiązanie się z zobowiązań należnych E., są niewiarygodne, ponieważ w konfrontacji z pozostałymi dowodami, uznanymi - z uzasadnionych względów - za wiarygodne, nie mogły one znaleźć wyrazu w treści ustalonego przez Sąd stanu faktycznego w sprawie. W tej kwestii należy wskazać, że ocena Sądu Rejonowego w tej materii jest uzasadniona w sposób należyty i przekonujący i pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k.

Należy ponadto zauważyć, iż przedmiotowe oświadczenie z dnia 04 września 2010 roku zawierało stwierdzenie, że w przypadku zmiany sytuacji firmy, Spółka (...) Sp. z o.o. zobowiązywała się do niezwłocznego poinformowania firmy (...) o sytuacjach, które mogłyby negatywnie wpłynąć na uregulowanie wobec niej należności finansowych. W momencie jednak, gdy (...) S.A. zaczęło zalegać z płatnościami wobec spółki oskarżonego, ten nie poinformował o tym fakcie pokrzywdzonej spółki, a w rozmowach telefonicznych z W. K. podawał mu nieprawdziwe informacje, że pieniądze za zakupioną stal zostały już przelane na konto E., a następnie w ogóle przestał odbierać od niego telefony. Dlatego też również w tym zakresie Sąd Okręgowy uznał, iż Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne prowadzące do wniosku, że P. K. miał świadomość wprowadzenia spółki (...) w błąd co do możliwości wywiązania się z zaciągniętego wobec niej zobowiązania.

Również twierdzenia apelującego dotyczące naruszenia przepisów postępowania poprzez oparcie przez Sąd Rejonowy orzeczenia o winie oskarżonego tylko na dowodach obciążających i pominięcie dowodów korzystnych dla niego, nie zasługują na uznanie. Jak już zostało wyżej wykazane, zdaniem Sądu Odwoławczego, Sąd I instancji przeprowadził postępowanie w sprawie rzetelnie, dokładnie i opierając się na wiarygodnych dowodach dokonał właściwej karno – prawnej oceny zachowania P. K.. Analiza i ocena dowodów dokonana przez Sąd Rejonowy ponad wszelką wątpliwość nie wykazuje żadnych błędów natury faktycznej, bądź logicznej, jest ona zgodna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego i nie wykracza poza ramy oceny swobodnej. W związku z powyższym należy uznać, iż twierdzenia apelującego stanowią wyłącznie polemikę z ustaleniami dokonanymi przez Sąd Rejonowy, niemającymi żadnego poparcia w zgromadzonych dowodach.

Wskazać należy, że podnoszone przez oskarżonego argumenty, iż o braku po jego stronie zamiaru świadczy fakt, że wszelkie zobowiązania wobec E. zostały przez niego uregulowane, nie mogły zostać uwzględnione. Podnoszona kwestia mogła wpłynąć wyłącznie na wymiar kary, co też miało miejsce w zaskarżonym wyroku i jego uzasadnieniu. Sąd Okręgowy uznał jednak, że z uwagi na postawę oskarżonego oraz okoliczności przedmiotowego zdarzenia, zastosowanie powinien znaleźć art. 295 § 1 k.k., w związku z czym zmienił w tym zakresie zaskarżone orzeczenie i odstąpił od wymierzenia oskarżonemu kary. Komentowany przepis tworzy możliwość nadzwyczajnego złagodzenia kary lub odstąpienia od jej wymierzenia w odniesieniu do sprawcy m.in. oszustwa, a przesłanką jego zastosowania jest dobrowolne naprawienie przez sprawcę szkody. Przepis art. 295 § 1 k.k. nie określa przy tym "momentu granicznego", w którym to postępowaniu i kiedy ma nastąpić owe dobrowolne naprawienie szkody przez sprawcę przestępstwa. Istotne jest, ażeby uczynił to dobrowolnie, tj. w wyniku własnej swobodnej decyzji i do czasu wydania wyroku przez sąd pierwszej instancji (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2004 roku, WA 63/03, OSNwSK 2004/1/91).

O kosztach sądowych postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. i art. 5 ustawy z dnia 23 czerwca 1974 roku o opłatach w sprawach karnych.