Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód Kancelaria (...). C. (...) spółka komandytowa z siedzibą w W. wniosła o zasądzenie od Grupy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. 19659,48 zł (kwota po uprawomocnieniu się nakazu zapłaty w części – k. 111) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Uzasadnił, że pozwany nie uiścił wynagrodzenia za świadczone na jego rzecz usługi prawne.

Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniósł o oddalenie powództwa (k. 66-71). Jednocześnie wniósł pozew wzajemny o zasądzenie 4188 zł z tytułu sprzedaży na rzecz powoda butelek alkoholu.

Powód wniósł o oddalenie powództwa wzajemnego.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

J. C. (1) (komplementariusz powodowej spółki) i D. W. (prezes zarządu pozwanej spółki) poznali się na gruncie prywatnym. D. W. dowiedziawszy się o profilu działalności spółki reprezentowanej przez J. C. (1) postanowił skorzystać z usług Kancelarii (...) „J. C. (...) sp.k. dla potrzeb Grupy (...) sp. z o.o.

(zeznania J. C. (1) k. 206v, D. W. k. 207)

Prawnicy Kancelarii (...). C. (...) sp.k. rozpoczęli świadczenie usług dla Grupy (...) sp. z o.o. od początku czerwca 2017 r. 21 czerwca 2017 r. miało miejsce spotkanie w siedzibie kancelarii, w trakcie którego strony umówiły się na wynagrodzenie obliczane jako iloczyn czasu „efektywnie poświęconego” na realizację usług i stawki godzinowej prawnika 350 zł netto (§ 5 ust. 1 umowy). Dodatkowo klient miał obowiązek ponoszenia dodatkowych kosztów, np. zwrotu kosztów podróży i pobytu prawnika, opłat publicznoprawnych, pocztowych i ryczałtu 3% wartości faktur za koszty biurowe (§ 5 ust. 4-6 umowy). W umowie pisemnej strony zawęziły zakres przedmiotowy usług do reprezentowania Grupy (...) sp. z o.o. w sporze sądowym z kontrahentem P. M., jednakże ustnie wyrażały wolę współpracy także przy innych zleceniach prawnych.

(umowa k. 17-23, zeznania J. C. (1) k. 206v, D. W. k. 207, M. K. k. 192-193, A. P. k. 193v-194)

D. W. reprezentujący Grupę (...) sp. z o.o. akceptował ten model współpracy, zlecając kancelarii prawnej szereg zleceń prawnych w okresie od czerwca do sierpnia 2017 r., m.in. analizy umów, analizy dokumentów w sprawach karnych i o wpis do krajowego rejestru długów. Prawnicy tworzyli zestawienia czasu pracy poświęconego na wykonywanie zleceń Grupy (...) sp. z o.o.

(zeznania M. K. k. 192-193, A. P. k. 193v-194, wiadomości e-mail k. 139-170)

Faktury na podstawie zestawień czasu pracy były wysyłane D. W. poprzez pocztę i e-mail.

(zeznania D. W. k. 207)

Wystawiono następujące faktury i noty księgowe:

-

30 czerwca 2017 r. na 19 982,38 zł z terminem płatności 7 lipca 2017 r. (obsługa prawna),

-

30 czerwca 2017 r. na 599,48 zł z terminem płatności 7 lipca 2017 r. (koszty biurowe),

-

30 czerwca 2017 r. na 32,60 zł z terminem płatności 7 lipca 2017 r. (opłaty i koszty pocztowe),

-

18 lipca 2017 r. na 2977,63 zł z terminem płatności 25 lipca 2017 r. (obsługa prawna),

-

18 lipca 2017 r. na 89,33 zł z terminem płatności 25 lipca 2017 r. (koszty biurowe),

-

31 lipca 2017 r. na 8466,51 zł z terminem płatności 7 sierpnia 2017 r. (obsługa prawna),

-

31 lipca 2017 r. na 254 zł z terminem płatności 7 sierpnia 2017 r. (koszty biurowe),

-

31 lipca 2017 r. na 22,40 zł z terminem płatności 7 sierpnia 2017 r. (koszty pocztowe),

-

31 sierpnia 2017 r. na 1829,63 zł z terminem płatności 7 września 2017 r. (obsługa prawna),

-

31 sierpnia 2017 r. na 54,89 zł z terminem płatności 7 września 2017 r. (koszty biurowe).

(faktury, zestawienia czasu pracy i potwierdzenia poniesienia kosztów k. 24-37)

Po otrzymaniu pierwszych faktur D. W. zwrócił się bezpośrednio do J. C. (1) o weryfikację czasu pracy poświęconego przez prawników kancelarii na świadczenie usług prawnych. Nie zgłaszał natomiast żadnych uwag w zakresie zastosowanej stawki wynagrodzenia 350 zł netto oraz naliczanych pozostałych opłat.

(wiadomości e-mail oraz sms zał. 3, 6, 8 k. 72-74, zeznania J. C. (1) k. 206v, D. W. k. 207)

D. W. 24 lipca 2017 r. wezwał kancelarię prawną do wstrzymania usług prawnych na jego rzecz. W dalszym czasie wciąż jednak zlecał jej wykonanie poszczególnych usług prawnych.

(wiadomość e-mail zał. 7 k. 72, 148, 149)

J. C. (1) osobiście zdecydował o udzieleniu (...) D. rabatu handlowego na świadczone usługi w ten sposób, że 24 sierpnia 2017 r. skorygowano część faktur:

-

z 19 982,38 zł na 15 462,13 zł,

-

z 599,48 zł na 463,87 zł,

-

z 2977,63 zł na 2009,01 zł,

-

z 89,33 zł na 60,27 zł,

-

z 8466,51 zł na 6170,50 zł,

-

z 254 zł na 185,12 zł.

(zeznania J. C. (1) k. 206v, wiadomość sms zał. 5 k. 72)

Kancelaria (...). C. (...) sp.k. wezwała Grupę (...) sp. z o.o. do zapłaty 26 290,42 stanowiącej sumę należności z faktur oraz not księgowych. Wezwanie skierowane na adres pozwanego powróciło jako nieodebrane w terminie, natomiast pierwsze awizowanie miało miejsce 6 listopada 2017 r.

(wezwanie z potwierdzeniem k . 52-55)

Grupa (...) nie zapłaciła wynagrodzenia umownego w żadnej części.

(okoliczność bezsporna)

Na tle żądania powództwa wzajemnego sąd ustalił, że D. W. po spotkaniu 21 czerwca 2017 r. przekazał za pośrednictwem przypadkowego pracownika kancelarii skrzynkę z alkoholem dla J. C. (1). Nie uzgadniał wcześniej takiego zamiaru z J. C. (1), nie informował go o cenie alkoholu, nie wyraził swojego oczekiwania co do zapłaty pieniędzy. J. C. (1) traktował to jako darowiznę. Wezwanie do zapłaty ceny sprzedaży zostało po raz pierwszy sformułowane pisemnie dopiero wraz z fakturą wystawioną 5 grudnia 2017 r.

(wiadomość sms – załącznik 4 k. 72, zeznania J. C. (1) k. 206v, częściowo D. W. k. 207, faktura k. 107)

Stan faktyczny sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów.

Fakt świadczenia przez kancelarię prawną szeregu zleceń prawnych na rzecz pozwanego był niesporny, zostały wykazany zarówno zeznaniami świadków i stron, jak również dokumentami powstałymi w toku realizacji tych zleceń. Zakres świadczonych przez powoda prac nie był sporny. Zeznania świadków, jak i samego pozwanego pozwoliły ustalić, że na spotkaniu w przedmiocie ustalenia zasad współpracy strony miały świadomość, że warunki nawiązywanej współpracy dotyczyć będą nie tylko zlecenia obsługi prawnej w sprawie przeciwko imiennie wskazanemu kontrahentowi pozwanego, ale także w innych zlecanych przez niego sprawach.

Uzgodnienie przez strony stawki wynagrodzenia 350 zł netto w odniesieniu do wszystkich zleceń pozwanego wynika z jednej strony z umowy, zawierającej jednak zawężenie zakresu przedmiotowego usług, z drugiej jednak strony akceptację dla stawki w tej wysokości należy odczytywać z zachowania D. W., który w trakcie współpracy zgłaszał zastrzeżenia co do wysokości wynagrodzenia powoda wyłącznie w odniesieniu do czasu pracy stanowiącego podstawę jego ustalenia. Złożone przez niego zeznania potwierdziły te wnioski.

Sąd ustalił, że D. W. zlecał powodowi dalsze usługi prawne, także po 24 lipca 2017 r., mimo że wówczas zażądał ich zaprzestania. Świadczy o tym korespondencja pomiędzy stronami po tej dacie, zwłaszcza e-mail k. 148 i 149. Brak jest również przesłanek, aby przyjąć że pozwany nie przyjął bądź nie zaakceptował efektów wykonywanej na jego rzecz pracy, również świadczonej po 24 lipca 2017 r. Z zeznań świadków i stron wynika nadto, że nie kwestionował on jej jakości.

Okoliczności przekazania alkoholu przez D. W. J. C. (1) były niesporne.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości, natomiast powództwo wzajemne podlegało oddaleniu.

Strony łączyła umowa o świadczenie usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego o zleceniu (art. 750 k.c.). Strony ustaliły, że powodowi za wykonywane usługi będzie należeć się wynagrodzenie, liczone jako iloczyn stawki godzinowej oraz „efektywnego” czasu pracy prawnika (§ 5 ust. 1 umowy).

Sąd ocenił, że strony przyjęły jednolitą stawkę godzinową w wysokości 350 zł netto.

Pozwany zakwestionował prawidłowość ustalania czasu pracy przez powoda, lecz nie wykazał swojego zarzutu. W pierwszej kolejności zauważyć należy, że pozwany zgodził się na taki sposób obliczania wynagrodzenia, działając jako profesjonalny przedsiębiorca i mogąc z łatwością przewidzieć możliwość powstania kontrowersji wokół sposobu obliczania wynagrodzenia. Nie zastrzegł sobie również żadnych uprawnień związanych z pre-akceptacją przewidywanego czasu pracy ani ograniczeń dla powoda w zakresie ustalania czasu pracy przez prawników.

Należy także zwrócić uwagę, że nie jest z reguły możliwe precyzyjne i konkretne określenie z góry czasu pracy potrzebnego do wykonania określonej usługi prawnej. Jest to uzależnione od szeregu czynników, zwłaszcza związanych z biegłością danej osoby w problemie stanowiącym przedmiot zlecenia. Na tle tej uwagi sąd pragnie podkreślić, że przeanalizował zastrzeżenia pozwanego co do czasu pracy poświęconego przez powoda na realizację usług i nie doszedł do wniosku o ich nierzetelności. Odnośnie do spotkania z 21 czerwca 2017 r. postępowanie dowodowe (zeznania świadków i powoda) wykazało, że były na nim omawiane również kwestie związane z wykonywaniem zlecenia na rzecz pozwanego, dlatego istniała podstawa do objęcia tego spotkania rozliczeniem czasu pracy. W spotkaniu wzięło udział 3 prawników, stąd czas uwzględniony w zestawieniu pracy przekraczał czas zegarowy spotkania. Zarzut, że prawnicy uwzględniali w czasie pracy rozmowy telefoniczne z pozwanym na tematy prywatne nie został należycie wykazany. Ponadto, doświadczenie życiowe wskazuje na nieprawdopodobieństwo takiego scenariusza, skoro świadkowie bezpośrednio wykonujący dla niego usługi prawne nie utrzymują z nim stosunków prywatnych. W dalszej kolejności, świadek M. K. wyjaśnił, że w odniesieniu do analizy umowy zbycia nieruchomości czynności prawników wykraczały poza ramy czasowe, które przypisywał im pozwany. Brak istotnych poprawek w projekcie umowy nie oznacza automatycznie tego, że jego analiza przebiegała szybko. W odniesieniu zaś do zażalenia na odmowę zwolnienia od kosztów procesu czas 7 godzin poświęcony na tę czynność, biorąc pod uwagę konieczność uzyskania i analizy materiałów uzasadniających zażalenie, nie jest czasem wskazującym na nieprawidłowość działania powoda. Również w pozostałym zakresie sąd nie znalazł podstaw, aby oceniać liczby widniejące w zestawieniu czasu pracy jako wskazujące na nienależyte wykonywanie zobowiązania przez powoda. Pozwany nie wykazał nieprawidłowości w tym zakresie, przy czym ciężar dowodu spoczywał na nim jako wywodzącym z tych faktów skutki prawne (art. 6 k.c.).

Należy dodać, że umowa o świadczenie usług jest umową starannego działania, zatem ewentualne zarzuty co do nieosiągnięcia przez pozwanego spodziewanego efektu zleconych usług prawnych nie ma wpływu na ocenę prawidłowości wykonania zobowiązania przez powoda.

Nie były zasadne pozostałe zarzuty pozwanego w związku z poczynionymi ustaleniami faktycznymi – przekroczenie przedmiotu zlecenia wskazanego w umowie pisemnej miało swoje źródło w ustnych ustaleniach stron, a nakazanie zaprzestania wykonywania obsługi prawnej nie było definitywne, bowiem pozwany zlecał w dalszym ciągu usługi prawne powodowi. W konsekwencji sąd ocenił, że powód należycie wykonał swoje zobowiązanie, za co należało mu się wynagrodzenie w wysokości wynikającej z zawartej umowy. Wobec tego sąd zasądził na rzecz powoda 19 659,48 zł, zgodnie z regułą realnego wykonywania zobowiązań.

Sąd uwzględnił w całości roszczenie o zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie na podstawie art. 481 k.c. W tym zakresie nakaz zapłaty z 29 stycznia 2018 r. utracił moc w całości po wniesieniu sprzeciwu. Odsetki były należne od dat wymagalności poszczególnych należności objętych fakturami.

Sąd obciążył pozwanego obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz powoda jako wygrywającego sprawę w całości (art. 98 § 1 k.c.). Na koszty procesu poniesione przez powoda złożyły się opłata od pozwu 1323 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł, stawka wynagrodzenia pełnomocnika wykonującego zawód adwokata 3600 zł (§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie).

Sąd oddalił powództwo wzajemne, ponieważ strony nie wymieniły zgodnych oświadczeń woli ani w inny sposób dostatecznie nie ujawniły woli zawarcia umowy przeniesienia własności butelek alkoholu. Stosunek prawny sprzedaży nie powstał, nie powstało w rezultacie po stronie powoda zobowiązanie do zapłaty ceny.

Sąd obciążył pozwanego obowiązkiem zwrotu kosztów procesu z powództwa wzajemnego na rzecz powoda jako wygrywającego sprawę w całości (art. 98 § 1 k.c.). Koszty procesu poniesione przez powoda w tej sprawie stanowiła wyłącznie stawka wynagrodzenia pełnomocnika wykonującego zawód adwokata 900 zł (§ 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie).

(...)