Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 września 2018 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący SSO Romuald Kompanowski

Protokolant sekr. sądowy Małgorzata Przybyła

po rozpoznaniu w dniu 21 września 2018 r. w Kaliszu

odwołania M. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 24 lutego 2017 r. Nr (...)

w sprawie M. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

dot. odpowiedzialności osób trzecich i następców prawnych za składki na ubezpieczenie społeczne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i ubezpieczenie zdrowotne

1.  Oddala odwołanie

2.  Zasądza od odwołującego M. W. na rzecz Zakładu (...) Oddział w O. kwotę 1500 (tysiąc pięćset) zł tytułem zwrotu części kosztów zastępstwa procesowego

3.  Pozostałymi kosztami zastępstwa procesowego organu rentowego nie obciąża odwołującego.

UZASADNIENIE

Decyzją z 24 lutego 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. stwierdził, iż M. W. jako prezes zarządu ponosi solidarną odpowiedzialność za zobowiązania firmy pod nazwą (...) spółka z o.o. w K. z tytułu niezapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz odsetek od tych składek w łącznej kwocie 291 779,05 zł, przypadających za okres kwiecień 2013 – październik 2014.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył M. W. wnosząc o jej zmianę i ustalenie, że nie ponosi odpowiedzialności z tytułu stwierdzonych w decyzji należności. W odwołaniu skarżący powołał się na brak w decyzji wykazania bezskuteczności egzekucji długu z majątku spółki, brak winy odwołującego w niezłożeniu wniosku o upadłość spółki, zaliczanie płaconych w okresie objętym decyzją składek na poczet zaległości w składkach z okresu wcześniejszego.

Zawiadomiona o sprawie firma (...) spółka z o.o. w K. nie przystąpiła do sprawy.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd ustalił, co następuje:

Firma (...) spółka z o.o. w K. została utworzona w listopadzie 2007 r. a jej zasadniczym celem było zarządzanie dzierżawionym basenem pływackim. Równolegle spółka prowadziła działalność w zakresie dystrybucji artykułów chemii gospodarczej oraz usługi w zakresie sprzątania pomieszczeń.

dowód: wypis z rejestru handlowego w aktach ZUS, zeznania świadków: E.

S., A. A.

W okresie objętym zaskarżoną decyzją odwołujący był członkiem zarządu spółki.

/ bezsporne /

Prowadzona egzekucja z majątku spółki na rzecz organu rentowego była bezskuteczna. W sierpniu 2014 r. oraz w maju 2015 r. dokonano zajęcia rachunku bankowego spółki ale czynność ta nie doprowadziła do wyegzekwowania należności z uwagi na brak środków na rachunku bankowym. Podejmowane przez organ egzekucyjny czynności egzekucyjne nie doprowadziły do uzyskania informacji o jakimkolwiek majątku spółki. Ujawnione zostało wtedy, iż spółka nie posiada żadnych ruchomości, nieruchomości, zbywalnych praw majątkowych czy zarejestrowanych na spółkę pojazdów mechanicznych. Stan taki doprowadził do wydania przez organ prowadzący egzekucję postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z uwagi na bezskuteczność egzekucji i brak prowadzenia przez spółkę bieżącej działalności.

dowód: postanowienie z 23.11.2015 r. w aktach Km 638/15 i z 13.05.2016 r. w aktach

Km 189/16

W okresie objętym decyzją odwołujący aktywnie uczestniczył w prowadzeniu spraw spółki. Strategiczne decyzje co do kierunków rozwoju firmy podejmował jeden ze wspólników. Odwołujący był wykonawcą tych ustaleń a w sytuacji gdy zachodziła potrzeba zawarcia porozumienia – reprezentował spółkę w rozmowach z kontrahentami. On też wydawał polecenie księgowej realizacji konkretnych zobowiązań spółki. Kolejność w jakiej te zobowiązania miały być zaspokajane kontrahentom oraz wysokość tego zaspokojenia uzgadniana była przez odwołującego ze wspólnikiem. Zobowiązania spółki z tytułu składek ubezpieczeniowych ZUS realizowane były do czasu zamknięcia w 2013 roku basenu w ustalonych terminach. Zaległości zaczęły pojawiać się gdy w K. uruchomiona została działalność konkurencyjnego dla spółki aquaparku. Wtedy wspólnicy podjęli decyzję o nowym profilu usług basenowych z wykorzystaniem wody wzbogaconej jodami srebra. Inwestycja ta nie przyniosła oczekiwanych profitów. Jednocześnie spółka nie uzyskała wsparcia od kooperującej z nią spółki (...).

dowód: zeznania świadka A. A., zeznania odwołującego.

Pismem z 21 marca 2013 r. odwołujący złożył rezygnację z pełnienia funkcji prezesa zarządu spółki. Po wpłynięciu pisma do spółki, wspólnicy podjęli rozmowy z odwołującym w celu skłonienia go do cofnięcia rezygnacji. Prowadzone rozmowy doprowadziły do uzyskania zgody odwołującego na dalsze pełnienie obowiązków prezesa zarządu spółki. Argumentem przesądzającym o zmianie stanowiska odwołującego była obietnica nowego uregulowania zasad wynagradzania oraz dodatkowych świadczeń związanych z pełnioną funkcją. Po takich ustaleniach, odwołujący pozostał na stanowisku prezesa zarządu do listopada 2014 r. Przez ten okres odwołujący miał wgląd w system finansowy spółki pozwalający na zapoznawanie się z wystawionymi fakturami oraz obiegiem tych faktur. Był także informowany o zaległościach w tym również o zaległościach w płatnościach należności do ZUS. W tym czasie nie było sugestii aby wystąpić z wnioskiem o ogłoszenie upadłości. Działania odwołującego koncentrowały się na ustaleniach możliwości wyegzekwowania należności od wykonawcy systemu filtrowania wody w basenie. W ocenie odwołującego firma ta wykonała swe prace wadliwie.

dowód: zeznania odwołującego.

Sąd zważył, co następuje:

W myśl z art. 116 §1 Ordynacji podatkowej, za zaległości składkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiadają solidarnie, całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, chyba, że członek zarządu wykaże, iż we właściwym czasie zgłoszono wniosek o upadłość albo, że nie zgłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy bądź wskaże mienie, z którego egzekucja jest możliwa. Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 13.10.1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz.U. z 1998 r, nr 137, poz. 887, ze zmianami), art. 116 ordynacji podatkowej stosuje się odpowiednio do należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, a na podstawie art. 32 powołanej ustawy - także do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Wnioskodawca w odwołaniu powołał w pierwszej kolejności na brak podstaw do przypisanej mu odpowiedzialności z uwagi na niewykazanie bezskuteczności egzekucji.

Powyższa przesłanka uchylenia się odwołującego od odpowiedzialności za składki nie mogła doprowadzić do wydania decyzji uwzględniającej odwołanie. Nie było bowiem majątku, z którego możliwe jest prowadzenie egzekucji. Stan postępowań egzekucyjnych nie czyni powyższego zarzutu usprawiedliwionym. Odwołujący nie wskazał jakiegokolwiek majątku czy wierzytelności przysługujących spółce od dłużnika. W postępowaniu egzekucyjnym żadna z tych kwot nie została ujawniona. Zatem zasadniczy skutek w postaci umorzenia w listopadzie 2015 r. i w maju 2016 r. postepowania egzekucyjnego z uwagi na bezskuteczność czynności egzekucyjnych rodzi skutek w postaci braku składników majątkowych umożliwiających zaspokojenie długu. Ideą cytowanego przepisu jest bowiem umożliwienie członkowi zarządu spółki uchylenie się od odpowiedzialności za składki przypadające na spółkę tylko wtedy gdy wskaże mienie, które dotychczas nie było przedmiotem bezskutecznej egzekucji. We wskazanej przez odwołującego podstawie faktycznej odwołania brak jest tego elementu.

Nie było także warunków aby brak podstaw do przypisania odwołującemu odpowiedzialności za składki wiązać z procedurami prowadzącymi do ogłoszenie upadłości spółki. Bezspornym jest, że takich procedur wobec spółki nie wszczęto. Treść zeznań odwołującego jednoznacznie wskazuje, że odbywało się to za przyzwoleniem odwołującego. Co prawda odwołujący kierował się w tym elemencie sugestią wiodącego wspólnika to jednak z drugiej strony miał pełną wiedzę co do kondycji finansowej spółki zwłaszcza po utracie zasadniczego źródła pozyskiwania przychodów po uruchomieniu konkurencyjnego obiektu i braku spodziewanych zysków z nowej inwestycji. Odwołujący jako jedyny członek zarządu spółki był jedyną osobą uprawnioną z ramienia spółki do wystąpienia z wnioskiem do sądu gospodarczego o ogłoszenie upadłości. Powiązany z omawianym zagadnieniem jest zgłaszany w toku postępowania odwoławczego brak wpływu odwołującego na podejmowane w spółce decyzje związane z bieżącym kierownictwem spawami spółki. Wskazywane przypadki podejmowania decyzji przez wspólnika nie niwelują zasadniczego obrazu udziału odwołującego w kierowaniu spółką jako jej prezes. Odwołujący wykonywał szereg codziennych czynności opisanych w części zawierającej ustalenia faktyczne i takie spectrum działań pozwala przypisać mu w okresie objętym decyzją pełnienie funkcji członka zarządu. Poza tym nawet jeżeli inicjatywa konkretnych działań wynikała z aktywności wspólnika to i tak w końcu konkretne czynności podejmował odwołujący aprobując jednocześnie sugestie wspólnika.

Nie było także warunków do przypisania wskazanych w decyzji zaległości jako odnoszących się do wcześniejszego okresu niż okres pełnienia przez odwołującego funkcji prezesa zarządu. Zeznania świadka A. A. jednoznacznie wskazują 2013 rok jako okres kiedy wystąpiły w spółce problemy płatnicze w tym zaległości w płatnościach do ZUS. Zeznania świadka w tej części korespondują z rozliczeniem składek wykonanym przez organ rentowy na zlecenie sądu. W tych warunkach uznać należało omawiany w tym miejscu zarzut jako złożony wyłącznie na użytek procesowy nie mający oparcia w rzeczywistym obrazie finansów spółki.

W tych warunkach odwołanie jako nieuzasadnione podlegało oddaleniu o czym sąd orzekł w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach sąd orzekł w punktach 2 i 3 w oparciu o przepis art. 102 k.p.c. uznając okoliczności w jakich doszło do przeniesienia odpowiedzialności na odwołującego za usprawiedliwiające skierowanie sprawy do postępowania odwoławczego z uwagi na brak w uzasadnieniu decyzji dostatecznego wskazania podstaw faktycznych bezskuteczności egzekucji. Poza przywołanym fragmentem odpowiedniego przepisu z ustawy – ordynacja podatkowa, organ rentowy nie przytoczył wyników prowadzonego w 2015 roku i w 2016 roku postępowań egzekucyjnych. Odwołujący nie był wtedy już prezesem zarządu spółki, nie był też jej pracownikiem. Nie był mu znany zatem nie tylko ówczesny stan aktywów spółki ale przede wszystkim wyniki toczących się postępowań. Odwołujący działał więc w warunkach usprawiedliwionego przekonania o niepełnym zbadaniu sprawy przez organ administracyjny. To usprawiedliwienie ma dodatkowe oparcie w braku kontaktu ze wspólnikami spółki po doręczeniu mu zaskarżonej decyzji. Odwołujący w odwołaniu omawianą okoliczność podniósł w pierwszej kolejności wskazując ją jako zasadniczy element swojej obrony. Te subiektywne elementy w ocenie sądu sprawiły o odstąpieniu w trybie art. 102 k.p.c. od obciążenia odwołującego pełnymi kosztami zastępstwa procesowego organu rentowego co uzasadniało rozstrzygnięcie zawarte punkcie 2 i 3 sentencji wyroku.

Dodatkowym argumentem przemawiającym za zastosowaniem art. 102 k.p.c. jest szczególnie trudna sytuacja majątkowa odwołującego, któremu po uregulowaniu zobowiązań związanych z łożeniem na utrzymanie małoletnich dzieci pozostaje na własne utrzymanie kwota ok. 3 000,00 zł. W tych warunkach obciążenie odwołującego kwotą 1 500,00 zł odpowiada nakładowi pracy pełnomocnika organu rentowego i jednocześnie odpowiada wskazanym wyżej przesłankom.