Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2018 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący SSO Romuald Kompanowski

Protokolant sekr. sądowy Małgorzata Kucińska

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2018 r. w Kaliszu

odwołania M. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 4 czerwca 2018 r. Nr (...)

w sprawie M. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o rentę rodzinną

Oddala odwołanie

UZASADNIENIE

Decyzją z 4 czerwca 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. załatwiając wniosek M. R. o przyznanie prawa o renty rodzinnej, odmówił przyznania świadczenia albowiem zmarły R. R. nie spełniał warunków do przyznania świadczenia dla siebie wobec braku wykazania wymaganych 5 lat okresów ubezpieczenia w dziesięcioleciu zgonem.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła M. R. powołując się na długoletni – ponad 25-letni staż ubezpieczeniowy zmarłego męża co zwalniało z konieczność wykazywania 5-letniego ubezpieczenia w dziesięcioleciu przed datą zgonu.

W toku prowadzenia rozprawy, odwołująca po uzyskaniu informacji o obowiązujących na dzień zgonu męża przepisów prawa materialnego określających zasady nabywania renty dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy, powołała się na okres składkowy męża od stycznia 2015 r. do 2 marca 2018 r.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd ustalił, co następuje:

Bezsporny jest okres ubezpieczenia R. R. urodzonego (...), zmarłego (...) przypadający na lata 1984 – 2010. Okres ten wynosi 25 lat 4 miesiące i 19 dni z czego 24 lata 5 miesięcy i 19 dni to okresy składkowe a 11 miesięcy to okresy nieskładkowe.

Z powyższego okresu na ostatnie 10 lat przed śmiercią R. R. ZUS uznał okres ubezpieczenia wynoszący 2 lata 6 miesięcy i 25 dni z czego 2 lata 5 miesięcy i 7 dni to okresy składkowe a 1 miesiąc i 15 dni to okresy nieskładkowe.

/ bezsporne /

Na początku 2015 r. R. R. zaczął pełnić obowiązki kościelne w Parafii (...) w K.. Do jego zadań jako kościelnego należało przygotowanie świątyni do przewidzianego na dany dzień nabożeństwa. W dni powszednie nabożeństwa w świątyni miały miejsce w godzinach porannych i wieczornych. Każde trwało nie dłużej niż ok.50 min. R. R. przychodził do świątyni co najmniej na kilkanaście minut przed czasem rozpoczęcia nabożeństwa i opuszczał świątynię kilkanaście minut po jego zakończeniu. W niedziele i święta kościelne były cztery nabożeństwa w godzinach rannych i okołopołudniowych oraz jedno nabożeństwo w godzinach wieczornych. Czasami w przypadku modlitw poprzedzających mszę, R. R. przychodził do świątyni godzinę wcześniej niż rozpoczęcie mszy. W niedziele z uwagi na porządek nabożeństw porannych i okołopołudniowych, kościelny przychodził do świątyni na pierwszą mszę poranną i opuszczał świątynię po ostatniej mszy południowej – ok. 14-ej.

dowód: zeznania świadków: J. N., D. M., P. R. (1),

P. R. (2), P. S., P. J., Ł.

J., M. G..

W maju 2015 r. nowym proboszczem wymienionej na wstępie parafii został ksiądz P. S.. Zamienił on dotychczasowego proboszcza – księdza B.. W uroczystościach objęcia funkcji proboszcza przez księdza P. S. obecny był dotychczasowy proboszcz. Obecny był także R. R., który przedstawiony został jako kościelny Nowy proboszcz obejmując swą funkcję spytał dotychczasowego proboszcza na jakich warunkach wykonuje swe zadania kościelny. Usłyszał wtedy, że odbywa się to na zasadzie wolontariatu. W trakcie tej rozmowy obecny był kościelny. Po takich wyjaśnieniach dotychczasowego proboszcza, R. R. napisał oświadczenie w obecności nowego proboszcza, w którym zawarta była gotowość dobrowolnej i nieodpłatnej posługi w parafii na zasadzie wolontariatu.

dowód: zeznania P. S., oświadczenie z 15.05.2015 r. w aktach sprawy.

W trakcie pełnienia funkcji kościelnego, R. R. otrzymywał od proboszcza comiesięczne kwoty w granicach nie przekraczającej 800 zł.

dowód: zeznania P. S..

Sąd zważył, co następuje

Warunki prowadzące do przyznania renty rodzinnej zawarte są w art. 65 i następnych ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z art. 65 ust.1 ustawy renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Nie ulega wątpliwości, iż zmarły R. R. urodzony (...) w dniu śmierci nie spełniał warunków do emerytury. Nie miał również przyznanego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W takich warunkach zgodnie z art. 65 ust. 2 ustawy przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy. Dla oceny czy zmarły spełniał warunki do renty z tytułu niezdolności do pracy koniecznym jest przywołanie regulacji zawartych w art. 57 oraz 58 cytowanej na wstępie ustawy. Zgodnie z przepisem art. 57 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia następujące warunki:

- jest niezdolny do pracy

- ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy

- niezdolność do pracy powstała w odpowiednim okresie składkowym lub

nieskładkowym albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Warunek wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego zgodnie z regulacją zawartą w art.58 ust.1 pkt 5 ustawy uważa się za spełniony jeżeli ubezpieczony, u którego niezdolność do pracy powstała w wieku po ukończeniem 30 lat, udowodni co najmniej 5-letni okres składkowy i nieskładkowy przypadający w dziesięcioleciu przed datą zgonu. Na dzień zgonu R. R. powyższego warunku nie spełniał. W dziesięcioleciu przed datą zgonu nie udowodniony został jakikolwiek okres składkowy zmarłego ponad to co uznał organ rentowy w zaskarżonej decyzji. W szczególności nie ma podstaw aby powoływany przez odwołującą okres pełnienia przez jej zmarłego męża funkcji kościelnego traktować jako okres zatrudnienia. Przemawia przeciwko temu treść oświadczenia podpisanego przez R. R. w dniu, w którym funkcję proboszcza obejmował ksiądz P. S.. Nie mogło tym samym dojść między kościelnym a parafią reprezentowaną przez swego proboszcza do zawiązania stosunku pracy. Nie powstały bowiem elementy podporządkowania pracowniczego skoro przez cały okres sprawowania funkcji kościelnego, R. R. traktował wykonywane zadania w kategoriach dobrowolności i nieodpłatności. Co prawda na koniec miesiąca otrzymywał od proboszcza w zasadzie stałą kwotę to jednak ta okoliczność samoistnie nie mogła doprowadzić do uznania zawiązania się relacji typowych dla stosunku pracy. Nie było więc podstaw aby przy zastosowaniu przepisu art. 22 k.p. uznać istnienie stosunku pracy.

Brak spełnienia omawianych wyżej warunków uniemożliwił uznanie spełnienia warunków do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy.

Co prawda w myśl uchwały Sądu Najwyższego7 sędziówz dnia 23 marca 2006 r. w sprawie I UZP 5/05, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy (art. 57 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - jednolity tekst: Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zmianami), bez potrzeby wykazywania przewidzianego w art. 58 ust. 2 tej ustawy pięcioletniego okresu składkowego i nieskładkowego przypadającego w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy ( OSNAPiUS 2006/19-20/305). Pogląd powyższy podtrzymany został następnie w wyroku tego sądu z dnia 24 kwietnia 2008 r. w sprawie II UK 249/07. Sąd orzekający w sprawie w pełni podziela wskazaną przez Sąd Najwyższy interpretacją przepisów art. 57 i 58 ustawy. Powyższa ocena prawna straciła jednak na aktualności z uwagi na uregulowanie wprowadzone nowelą z dnia 28 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W myśli przepisu art. 1 pkt. 1 tej ustawy, w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wprowadza się zmianę art. 58 polegającą na dodaniu ust. 4 w brzmieniu:

"Przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.".

Powyższe uregulowanie uzyskało moc obowiązującą od dnia 23 września 2011 r. W niniejszej sprawie uregulowanie to ma zastosowanie.

W tych warunkach odwołanie jako nieuzasadnione podlegało oddaleniu.